Vikipedi

Türk devletleri listesi

Vikimedya liste maddesi
(Türk cumhuriyetleri sayfasından yönlendirildi)
"Türk devletleri" ve "Türk Devletleri" buraya yönlendirilmektedir. Teşkilat için Türk Devletleri Teşkilatı sayfasına bakınız

Bu liste tarih boyunca Türk halkları tarafından kurulmuş özerk cumhuriyet, bağımsız cumhuriyet, beylik, imparatorluk ve hanedanlık hakkındadır.

Günümüzdeki Bağımsız Ve Özerk Türk Devletleri Kırmızı:Bağımsız Mavi:Özerk Kırmızı Mavi:Özerk Ama Türk Devletine Bağlı
Bağımsız Türk Devletleri
Bağımsız Türk Devletleri
Uygur prensleri, Karahoca
Hindistan'da Delhi Sultanlığından Kalma Kutub Minar
Büyük Selçuklu Devleti'nden kalma Karahan İkiz Türbeleri, İran

İslam öncesi dönem

değiştir
 
Kültigin Heykeli, Orhun Vadisi
Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Büyük Hun İmparatorluğu MÖ 220-MS 45 İlk bağımsız Türk devletidir. Asya Hun Devleti olarak da bilinir.  
Batı Hiung-nu MÖ 56-MÖ 36 Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
Kuzey Hiung-nu 48-156 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
Güney Hiung-nu MS 48-MS 216 Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
Birinci Chao 304-329
Dai Hanedanlığı 310-376  
İkinci Chao 319 - 351
  Kidarite Krallığı 320-500  
  Alkon Hunları 370-670
Avrupa Hun İmparatorluğu 375-469  
Kuzey Vey(Tabgaçlar) 386-535  
Kuzey Liang 397 - 439
Xia Devleti 407-431
  Ak Hun İmparatorluğu 440-710  
  Nezak Hunları 484–665
Kuzey Zhou Hanedanlığı 557-581  
Avar Kağanlığı 562-823  
Göktürk Kağanlığı MS 552-582  
Batı Göktürk Kağanlığı 583-657  
Doğu Göktürk Kağanlığı 583-630  
Seyanto Hanlığı 630-647  
Kutrigurlar 5.-6. yüzyıl  
Utrigurlar 5.-6. yüzyıl  
Sabir Hanlığı 5.-6. yüzyıl  
  Büyük Bulgar Hanlığı 630-665  
Tuharistan Yabgu Devleti 630-700  
  Hazar İmparatorluğu 630-965 Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.  
Çaç Şehir Devleti 658 - 742 Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
  Türk Şahiler 665-850  
Kangar Birliği 659-750  
İdil Bulgar Hanlığı 665-1391  
  Birinci Bulgar İmparatorluğu 681-1018  
İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı 682-744 Kutluk Devleti olarak da bilinir.  
Tatar Konfederasyonu 8.yüzyıllar-1202
Türgişler 717-766  
Uygur Kağanlığı 744-840  
Büyük Yan 756–763
Karluk Kağanlığı 756-840  
Yenisey Kırgız Kağanlığı 840-1207  
Kansu Uygur Krallığı 848-1036  
  Deşt-i Kıpçak 900 - 1241  
Sonraki T'ang 923–937  
Sonraki Jin 936–947
Sonraki Han 947-951
Kuzey Han 951–979
Karahoca Uygur Krallığı 991-1209  

İslam sonrası dönem (Orta Çağ)

değiştir

9. yüzyıl – 13. yüzyıl

değiştir
 
Karahanlılar döneminden kalma Burana Kulesi; Balasagun, Kırgızistan.
 
Ahmed bin Tolun tarafından 879 yılında yaptırılan Tolunoğlu Camii; Kahire, Mısır.
 
I. Melikşah'ın saltanatı sırasında Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun sınırları, 1090.
 
Anadolu Selçuklu Devleti döneminden kalma İnce Minareli Medrese; Konya, Türkiye.
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Karahanlılar 840–1212 [a]
  Peçenek Hanlığı 860–1122
Tolunoğulları 868–905 [b]
Kimek–Kıpçak Konfederasyonu 880–1035
  Árpád Hanedanlığı 895–1301 [c]
İhşîdî Hanedanlığı 935–969
Oğuz Yabgu Devleti 950–1055
Karluk Hanlığı 960–1222
  Gazneliler 963–1186 [d]
Doğu Karahanlılar 1032–1210
  Büyük Selçuklu İmparatorluğu 1037–1194
Batı Karahanlılar 1041–1212
Kirman Selçukluları 1041–1187 [e]
  Anadolu Selçuklu Devleti 1077–1308 [f]
  Harezmşahlar Devleti 1077–1231 [g]
Suriye Selçukluları 1092–1117 [h]
Horasan Selçukluları 1092–1194
Böri Şam Atabeyliği 1104–1154
Aksungurlular 1122–1225
  Zengî Devleti 1127–1250
  İldenizliler 1136–1225 [i]
Fergana Karahanlı Devleti 1141–1212 [j]
Erbil Beyliği 1146–1233
Salgurlular 1148–1282
Irak Selçukluları 1157–1194
Bengal Halaç Hanedanlığı 1204–1231 [k]
  Delhi Sultanlığı 1206–1526 [l]
Karluk Krallığı 1238–1266

Birinci dönem Anadolu Türk beylikleri

değiştir
 
Saltuklu Beyliği'nin inşa ettiği Mama Hatun Külliyesi; Tercan, Erzurum.
 
Artuklu Beyliği döneminden kalma, 1146–1154 yılları arasında inşa edilen Malabadi Köprüsü; Silvan, Diyarbakır.
Bayrak Devlet Tarih Notlar
Saltuklu Beyliği 1071–1202
Mengücekliler Beyliği 1072–1252
Tanrıbermiş Beyliği 1074–1098
Dânişmendliler Beyliği 1080–1178
Çaka Beyliği 1081–1098
Çubukoğulları Beyliği 1085–1112
Dilmaçoğulları Beyliği 1085–1192
İnaloğulları Beyliği 1098–1183
Ahlatşahlar Beyliği 1100–1207
Artuklu Beyliği 1102–1409
Çobanoğulları Beyliği 1211–1309

Moğol istilası sonrası dönem (13. yüzyıl – 15. yüzyıl)

değiştir
 
Sultan Hasan Camii ve Medresesi, 1363 yılında Memlûk sultanı Ebû Ma'ali Hasan tarafından inşa ettirilmiştir.
 
Osmanlı İmparatorluğu'nun 1683 yılındaki, en geniş sınırlarına ulaştığı zamandaki sınırları. İmparatorluğun toprakları Kuzey Afrika, Hicaz, Levant, Anadolu ve "Balkanlar" diye bilinen Güneydoğu Avrupa'yı içeriyordu.
 
Akkoyunlu hükümdarı Baysungur'un Tebriz'de bastırdığı sikke, 1490–93.
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Çağatay Hanlığı 1227–1347 [m]
  Resûlî Hanedanlığı 1229–1454 [n][4][5]
  Altın Orda Devleti 1242–1502 [o]
  Bahrî Memlûkleri 1250–1382 [p]
  Terter Hanedanlığı 1280–1323 [q]
  Osmanlı İmparatorluğu 1299–1922 [r]
Assaf Hanedanlığı 1306–1591
  Basarab Hanedanı 1310–1627 [s]
  Doğu Çağatay Hanlığı 1347–1660
  Bengal Sultanlığı 1352–1576
Sufi Hanlığı 1359–1388
  Timur İmparatorluğu 1370–1507 [t]
  Karakoyunlular 1374–1468
  Akkoyunlular 1378–1508
  Nogay Ordası 1398–1644 [u]
Mâlvâ Sultanlığı 1401–1562 [v]
Şeybanî Hanlığı 1428–1599
  Kazan Hanlığı 1438–1552 [w]
  Kırım Hanlığı 1441–1783 [x]
Küçük Nogay Ordası 1449–1783
Kasım Hanlığı 1452–1681
  Kazak Hanlığı 1465–1847 [y]
  Astrahan Hanlığı 1466–1556
Büyük Orda Devleti 1466–1502 [z]
  Sibir Hanlığı 1468–1598 [aa]

İkinci dönem Anadolu Türk beylikleri

değiştir
 
1243'teki Kösedağ Muharebesi'nin ardından Anadolu'da kurulan ikinci dönem Türk beylikleri haritası.
Bayrak Devlet Tarih Notlar
Bafra Beyliği 1243–1460
  Karamanoğulları Beyliği 1250–1487 [ab]
İnançoğulları Beyliği 1261–1368
Sâhib Ataoğulları Beyliği 1275–1341
Pervâneoğulları Beyliği 1277–1322
Eşrefoğulları Beyliği 1280–1326
Menteşeoğulları Beyliği 1280–1424
Dobruca Beyliği 1281–1299
  Osmanoğulları Beyliği 1281–1326[ac]
  Candaroğulları Beyliği 1291–1461 [ad]
  Alâiye Beyliği 1293–1471
  Karesioğulları Beyliği 1297–1345
Hamitoğulları Beyliği 1297–1391
Germiyanoğulları Beyliği 1300–1429
Canik beylikleri 1300'ler–1460
Saruhanoğulları Beyliği 1302–1411
  Aydınoğulları Beyliği 1308–1426
Kubadoğulları Emirliği 1318–1422
  Tekeoğulları Beyliği 1321–1423
Hacıemiroğulları Beyliği 1330–1427
Eretna Beyliği 1335–1381
  Dulkadiroğulları Beyliği 1337–1522
Kutluşahlar Beyliği 1340–1393
Tâceddinoğulları Beyliği 1346–1425
Erzincan Beyliği 1348–1410
Taşanoğulları Beyliği 1350–1430
  Ramazanoğulları Beyliği 1352–1608
Kadı Burhâneddin Devleti 1381–1398

Yeni Çağ

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Bucak Ordası 16–17. yüzyıl [ae]
Taşkent Hanlığı 1501–1627
  Safevîler 1501–1736 [af]
  Buhara Hanlığı 1501–1785
  Hive Hanlığı 1511–1920
  Kutbşahlar 1512–1687
Yarkand Hanlığı 1514–1705
  Babür İmparatorluğu 1526–1858 [ag]
  Kumul Hanlığı 1696–1930

 

Tunus Beyliği 1705–1881 [ah]
  Hokand Hanlığı 1709–1876
  Karamanlı Hanedanlığı 1711–1835
  Haydarabad Nizamlığı 1724–1948
  Afşar İmparatorluğu 1736–1796 [ai]
  Buhara Emirliği 1785–1920
  Kaçar Hanedanlığı 1789–1925 [aj]
Bökey Orda Hanlığı 1801–1849
  Yedişehir Uygur Hanlığı 1864–1877

Azerbaycan hanlıkları

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
Marağa Hanlığı 1610 - 1925
Kuba Hanlığı 1726 - 1806
  Bakü Hanlığı 1735 - 1806
  Şeki Hanlığı 1743 - 1826
Tebriz Hanlığı 1747 - 1802
Gence Hanlığı 1747 - 1804 Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
Cavad Hanlığı 1747 - 1805
Derbent Hanlığı 1747 - 1806
Erdebil Hanlığı 1747 - 1808
Halhal Hanlığı 1747 - 1809
Zencan Hanlığı 1747 - 1810
  Şirvan Hanlığı 1747 - 1820
Karabağ Hanlığı 1747 - 1822
  Revan Hanlığı 1747 - 1828
Karadağ Hanlığı 1747 - 1828
  Nahçıvan Hanlığı 1747 - 1828   Kangarlı Hanedanı
Merend Hanlığı 1747 - 1828
Urmiye Hanlığı 1747 - 1865
Maku Hanlığı 1747 - 1922

20. yüzyıl

değiştir

Eski geçici hükûmetler ve cumhuriyetler

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar Harita
Komrat Cumhuriyeti 6 Ocak - 12 Ocak 1906
  Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti 31 Ağustos 1913 - 29 Ekim 1913 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti  
  Başkurtistan Cumhuriyeti 15 Kasım 1917 - 4 Kasım 1918  
  Kırım Halk Cumhuriyeti 1917-1918  
  Türkistan Milli Devleti 1917-1918  
  Aras Cumhuriyeti 1918 Bugünkü Nahçıvan topraklarında kurulan kısa süreli bir hükûmet.  
  Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükûmeti 1918-1919 ya da Kars Cumhuriyeti
  İdil Ural Devleti 1918-1919
  Alaş Otonomu 1917-1920  
  Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti 1918 - 1920  
  Azadistan 1919-1920
  Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti 12 Kasım 1932 - 6 Şubat 1934  
  Hatay Cumhuriyeti 1938-1939 Suriye, Fransa'dan ayrıldığında kurulan devlet, 1939 yılında yapılan referandumla Türkiye'ye bağlandılar.  
  Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti 1921-1944  
  Azerbaycan Milli Hükûmeti 1945 Günümüz Güney Azerbaycan'da.  
  Doğu Türkistan Cumhuriyeti 12 Kasım 1944 - 20 Ekim 1949  
  Ankara Hükûmeti 3 Mayıs 1920 - 29 Ekim 1923 ya da Büyük Millet Meclisi Hükûmeti  
  Kıbrıs Türk Genel Komitesi 1963-1967  
  Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi 1967-1974  
  Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi 1974-1975  
 
 Kıbrıs Türk Federe Devleti 1975-1983  
  Gagavuzya Cumhuriyeti 1990-1994  

Sovyetler Birliği dönemi cumhuriyetleri

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 30 Nisan 1918 - 27 Ekim 1924 Önceki statüsü:
Türkistan Sovyet Federatif Cumhuriyeti 20 Nisan 1918 - 30 Nisan 1918
  Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 20 Mart 1919 - 11 Ekim 1990 Önceki statüsü:
Tatar-Başkurt Sovyet Cumhuriyeti 22 Mart 1918 - 20 Mart 1919
Sonraki statüsü:
Başkurt Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 11 Ekim 1990 - 25 Şubat 1992
  Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 27 Mayıs 1920-30 Ağustos 1990 Önceki statüsü:
Tatar-Başkurt Sovyet Cumhuriyeti 22 Mart 1918 - 20 Mart 1919
Sonraki statüsü:
Tataristan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 30 Ağustos 1990-16 Mayıs 1992
  Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 18 Ekim 1921 - 30 Haziran 1945
12 Şubat 1991 - 26 Şubat 1992		 Önceki statüsü:
Kırım Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti 28 Nisan 1919 - 26 Haziran 1919
Sonraki statüsü:
Kırım Oblastı 30 Haziran 1945 - 12 Şubat 1991
  Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 27 Nisan 1922 - 27 Eylül 1990 Sonraki statüsü:
Yakut Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 27 Eylül 1990 - 27 Aralık 1991
  Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 21 Nisan 1925 - 24 Ekim 1990 Önceki statüsü:
Çuvaş Özerk Oblastı 24 Haziran 1920 - 21 Nisan 1925
Sonraki statüsü:
Çuvaş Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 24 Ekim 1990 - 13 Şubat 1992
  Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 20 Ocak 1921 - 24 Mayıs 1991 Sonraki statüsü:
Dağıstan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 24 Mayıs 1991 - 25 Aralık 1993
Kumuklar 231.8 bin (% 12.9, 1989)
Azeriler 75.5 bin (% 4.2, 1989)
Nogaylar 8.3 bin (% 1.6, 1989)
Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 20 Ocak 1921 - 7 Temmuz 1924 Balkar Ulusal Bölgesi 19 Kasım 1920 - 28 Ocak 1935
Karaçay Ulusal Bölgesi 27 Kasım 1920 - 12 Ocak 1922
  Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 9 Şubat 1924 - 17 Kasım 1990 Önceki statüsü:
Nahçıvan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920 - 1923
Nahçivan Özerk Bölgesi 1923 - 1924
  Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 20 Mart 1932 - 9 Ocak 1992 Önceki statüsü
Karakalpak Özerk Oblastı 16 Şubat 1925 - 20 Mart 1932
Sonraki statüsü:
Karakalpak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 26 Nisan 1990 - 9 Ocak 1992
  Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 5 Aralık 1936 - 16 Mayıs 1992 Önceki Statüsü:
Kabardino-Balkar Özerk Oblastı 1924-1936
1944 ile 1957 arası Kabardin ÖSSC olarak adı değiştirildi,
1957'de tekrar Kabardino-Balkar ÖSSC adını aldı.
  Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 10 Ekim 1961 - 12 Aralık 1990 Önceki statüsü:
Tuva Özerk Bölgesi 11 Ekim 1944 - 10 Ekim 1961
Sonraki statüsü:
Tuva Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 12 Aralık 1990 - 28 Ağustos 1991
Dağlık-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 25 Ekim 1990 - 31 Mart 1992 Önceki statüsü:
Oyrot Özerk Bölgesi 1 Haziran 1922 -7 Ocak 1948
Dağlık-Altay Özerk Oblastı 7 Ocak 1948 - 25 Ekim 1990
Karaçay-Çerkez Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 18 Kasım 1990 - 17 Ekim 1991 Önceki statüsü:
Karaçay-Çerkez Özerk Oblastı 12 Ocak 1922 - 26 Nisan 1926
Karaçay Özerk Bölgesi 26 Nisan 1926 - 12 Ekim 1943
Karaçayların sınır dışı edilmesi 12 Ekim 1943
Karaçay Özerk Bölgesi'nin Tekrar kuruluşu: 11 Şubat 1957 - 3 Temmuz 1991
Hakas Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 3 Temmuz 1991 - 29 Ocak 1992 Önceki statüsü:
Hakas Özerk Oblastı 20 Ekim 1930 - 3 Temmuz 1991
Krasnoyarsk Krayından ayrılma 15 Aralık 1990

Sovyet cumhuriyetleri

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti 26 Nisan 1920 - 17 Şubat 1925 Sonraki statüsü:
  Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti 8 Ekim 1920 - 17 Şubat 1925 Sonraki statüsü:
  Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 28 Nisan 1920 - 25 Aralık 1991 Öncesi statüsü:
Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti 1922-1936
  Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 27 Ekim 1924 - 25 Aralık 1991 Önceki statüsü:
Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1918-1924
  Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 13 Mayıs 1925 - 26 Aralık 1991 Önceki statüsü:
Trans-Hazar bölgesi 30 Nisan 1918 - 7 Ağustos 1921
Türkmen Oblastı 7 Ağustos 1921 - 13 Mayıs 1925
  Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 5 Aralık 1936 - 26 Aralık 1991 Önceki statüsü:
  Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 5 Aralık 1936 - 26 Aralık 1991 Önceki statüsü:
Kara-Kırgız Özerk Oblastı 14 Ekim 1924 - 15 Mayıs 1925

Çağdaş bağımsız Türk devletleri

değiştir


 AzerbaycanTürkmenistanÖzbekistanKırgızistanKazakistanTürkiyeEkonomik İşbirliği TeşkilatıTürk Devletleri TeşkilatıAvrasya Ekonomik BirliğiBağımsız Devletler TopluluğuBağımsız Devletler Topluluğu Serbest Ticaret BölgesiAvrupa Konseyi
Türki devletlerin ilişkili oldukları milletler-üstü kuruluşları gösteren Euler diyagramıg • t • d
Bayrak Devlet Kuruluş Türk nüfus oranı ve dağılımı
  Türkiye Cumhuriyeti 1923 %75 Türkler
  Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (de facto) 1983 %99 Kıbrıs ve Türkiye Türkleri
  Azerbaycan 1991 94.8% Azerbaycan Türkleri
  Kazakistan 1991 71.0% Kazaklar, 3.3% Özbekler, 1.5% Uygurlar, 1.1% Tatarlar, 0.4% Türkler, 0.8% Azeriler, 0.2% Kırgızlar, 0.1 Başkurtlar, 0.05 Çuvaşlar
  Kırgızistan 1991 77.6% Kırgızlar, 14.2% Özbekler, 0.5% Uygurlar, 0.4% Kazaklar, 0.3% Türkler, 0.3% Azeriler, 0.2% Tatarlar
  Özbekistan 1991 %84,5 Özbek, %2,4 Kazak, %2,2 Karakalpak, %0,8 Kırgız, %0,6 Türkmen, %0,5 Tatarlar
  Türkmenistan 1991 85.6% Türkmenler, 5.8% Özbekler, 1.2% Azeriler, 0.4% Kazaklar

Çağdaş özerk cumhuriyetler ve bölgeler

değiştir

Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyetler

değiştir

Türklerin çoğunlukta yaşadığı özerk cumhuriyetler

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Başkurdistan 1991-....
  Çuvaşistan 1991-....
  Tataristan 1991-....
  Tuva 1991-....
  Yakutistan 1991-....

Türklerin azınlıkta yaşadığı özerk cumhuriyetler

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Altay 1991-....
  Balkar 1991-....
  Dağıstan 1991-....
  Hakasya 1991-....
  Karaçay 1991-....

Özerk bölgeler

değiştir
Bayrak Devlet Tarih Notlar
  Gagavuzya 1991-....
  Karakalpakistan 1991-....
  Nahçıvan 1991-....
  Sincan Uygur Özerk Bölgesi 1955-....
  Şunhua Salar Özerk İlçesi Bilinmiyor 2000 yılı nüfus sayımına göre Türk kökenli bir halk olan Salarların bu bölgedeki oranı %61.14'tür.
  Jishishan Bao'an Dongxiang ve Salar Özerk İlçesi 1980-...
  Sunan Yugur Özerk İlçesi 1954-... Çin'deki Sarı Uygurlar'ın nüfusunun %90'nı burada yaşar ve Sarı Uygurlar'ın tek özerk ilçesidir. 27.20%
  Aksay Kazak Özerk İlçesi 1954-... 1955 yılında ilk kırsal okul açıldı. Kazak okullarında öğretim Kazakça dilinde verilmeye başlandı.Buradaki Kazaklar dinlerini ve ulusal geleneklerini korumuşlardır. 41.3%
  Kızılsu Kırgız Özerk İli 1954-... 1954 yılında Kızılsu'da yaşayan Kırgızlara, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde özerk bir bölge verildi. 66.24% Uygurlar, 26.24% Kırgızlar

Uluslararası Türk teşkilatları

değiştir
Bayrak veya Arma Örgüt Üyeler Gözlemci Üyeler
  Türk Devletleri Teşkilatı Türkiye Azerbaycan Kazakistan Kırgızistan Özbekistan Türkmenistan Macaristan KKTC

Ayrıca bakınız

değiştir

Notlar

değiştir
  1. ^ Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı olan Karahanlılar, Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlettir.
  2. ^ Müslüman olan Türklerin kurduğu ilk bağımsız devlettir. Ayrıca Mısır'da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
  3. ^ Bu yapı bir Macar hanedanlığı olarak gösterilse de, soylarının 9. yüzyılda Hazarlar'dan ayrılan Türk kökenli Kabarlar'a dayandığı düşünülmektedir.
  4. ^ İran'da hüküm süren Fars kökenli Sâmânî Devleti'nin kölemen askerleri (memlûk) tarafından kurulmuştur.
  5. ^ Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi olan Kirman Selçukluları, göçebe Türk halkı Kaşkayların kökenini oluşturmaktadır.
  6. ^ "Anadolu Selçuklu Sultanlığı", "Rum Selçukluları" veya "Rum Sultanlığı" olarak da bilinir.
  7. ^ Selçukluların memlûk askerlerinden Anuş Tegin tarafından kurulmuştur.[1]
  8. ^ Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın kardeşi Tutuş tarafından kurulmuştur.
  9. ^ Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş olan bu atabeyliğin kurucusu Şemseddin İldeniz'dir.
  10. ^ Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür.
  11. ^ Devletin kurucusu Halaçlar, Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi.[2][3]
  12. ^ Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli kölemen askerler kurmuştur. Sultanlığı yöneten beş hanedanın sonuncusu ise Peştun kökenlidir.
  13. ^ Kurucusu Moğol hükümdarı Cengiz Han'ın oğlu Çağatay Han olan Çağatay Hanlığı, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  14. ^ Resûlî Hanedanlığı'nın etniği tartışılmaktadır. Bazı tarihçiler Resûlîlerin Arap olduğunu söylerken, bazıları da onların Türkmen soyundan geldiğini söylemektedir.
  15. ^ Kurucusu Moğol hükümdarı Batu Han olan bu devlet, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  16. ^ Mısır merkezli Memlûk Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedandır ve Türk kökenlidir. Devletin ikinci hanedanı olan ve 1517'ye kadar varlığını sürdüren Burcî Memlûkler ise Çerkes kökenlidir.
  17. ^ Kuman soyundan gelen bir Bulgar hanedanlığıdır.
  18. ^ Altı asır boyunca hüküm süren ve üç kıtaya yayılma başarısı gösteren Osmanlı İmparatorluğu, hem Türk tarihinin hem de İslam tarihinin en uzun ömürlü devletidir.
  19. ^ Eflak Prensliği'nin Kuman–Kıpçak kökenli hanedanıdır.
  20. ^ Timur İmparatorluğu; Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk–Moğol devlet ve askerî teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran, Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.
  21. ^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  22. ^ Mâlvâ Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedan olan Gurlular'ın Türk kökenli oldukları düşünülse de bu kesinlik kazanmamıştır. Sultanlığı yöneten ikinci hanedan olan Halaçlar ise Türktürler.
  23. ^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  24. ^ 1475'ten 1774 yılındaki Küçük Kaynarca Antlaşması'na kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı.
  25. ^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  26. ^ Altın Orda Devleti'ne bağımlı bir devletti.
  27. ^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
  28. ^ İç Anadolu Bölgesi'nde kurulan bir beyliğin başkenti Karaman, Konya ve çevresidir.
  29. ^ Ertuğrul Gazi'nin yaklaşık 1281'deki ölümünden sonra aşiretinin başına geçen Osman Gazi, kendi adıyla anılan beyliğini kurmuştur ve oğlu Orhan Gazi'nin 1326'da Bursa'yı almasından sonra Osmanlı Beyliği bir devlet hâlini almıştır.
  30. ^ Batı Karadeniz'de kurulan bu beyliğin başkentleri sırasıyla Eflani, Kastamonu ve Sinop olmuştur.
  31. ^ Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdü.
  32. ^ Türk–Pers devleti olarak kabul edilir.
  33. ^ Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan bu devlet, Kuzey Hindistan'dan Semerkant'a uzanan yerleri hâkimiyetine almıştır.
  34. ^ Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi.
  35. ^ Devleti, Afşar boyundan gelen hanedan yönetmiştir.
  36. ^ Kurucu hanedan Türk olsa da, Türk–İran devleti olarak kabul edilir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Medieval Syriac Historians Perceptions of the Turks, Mark Dickenss s;25. (University of Cambridge, 2004)
  2. ^ the Khiljī tribe had long been settled in what is now Afghanistan ... Khalji Dynasty. Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica. 23 August 2010.
  3. ^ Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206-1526) - Part One. Har-Anand. s. 41. ISBN 978-81-241-1064-5. The Khaljis were a Turkish tribe from southwest Ghur. However, Bakhtiyar was ungainly in appearance...
  4. ^ Holt, P.M.; Lambton, Ann K.S.; Lewis, Bernard, eds. (1978). The Cambridge History of Islam. 1A. Cambridge University Press.
  5. ^ Bosworth, C.E.; Savory, Roger; Issawi, Charles; Udovitch, A.L., eds. (1989). The Islamic World: From Classical to Modern Times (Essays in Honor of Bernard Lewis). Darwin Press.

Dış bağlantılar

değiştir
  • Tarihteki 16 Türk Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti - Kurucularının Büstleri (Şarkışla, Muhsin Yazıcıoğlu Parkı içerisinde)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türk_devletleri_listesi&oldid=34164197" sayfasından alınmıştır