Kazak Hanlığı
Bu madde Kazak Hanlığı adlı Türk devleti hakkındadır. Dizi için "Kazak Hanlığı (dizi)" maddesine bakınız.
1465-1847 | |||||||||
Slogan Alaş! | |||||||||
Başkent | Türkistan | ||||||||
Resmî diller | Kazak Türkçesi | ||||||||
Yaygın diller | Kazak Türkçesi, Arapça, Farsça | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Han | |||||||||
• 1465-1468 | Kerey | ||||||||
• 1771-1781 | Abılay | ||||||||
• 1841-1847 | Kenesary | ||||||||
Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1465 | ||||||||
• Dağılışı | 1847 | ||||||||
|
Kazak Hanlığı, (Kazakça: : قازاق خانديغى, 'Қазақ хандығы; Qazaq xandığı) Altın Orda'nın yıkılmasından sonra Cengiz Han'ın oğullarından Cuci Han'ın ulusuna bağlı Orda Ecen sülalesinden ve Töre Hanedanından Canibeg ve Kerey tarafından bugünkü Kazakistan'ın güneydoğusundaki Cetisu Nehri kıyılarında kurulan bir Türk[1] hanlığıdır. Kazak Hanlığı; Büyük Cüz, Orta Cüz ve Küçük Cüz olmak üzere üçe ayrılarak Kazak Cüzlerince yönetilmiştir.
YöneticileriDüzenle
- Kerey Han (Kerey Xan) (1465-1468)
- Ez-Cenibek Han (Әz-Jәnibek Xan) (1468-1480)
- Burındık Han (Burındıq Xan) (1480-1511)
- Kasım Han (Qasım Xan) (1511-1518)
- Mamaş Han (Mamaş Xan) (1518-1523)
- Tahir Han (Tayır Xan) (1523-1529)
- Buydaş Han (Buydaş Xan) (1529-1533)
- Toğım Han (Toğım Xan) (1533-1538)
- Hak-Nazar Han (Xaq-Nazar Xan) (1537-1580)
- Şığay Han (Şığay Xan) (1580-1582)
- Tauekel Han (Tәwekel Xan) (1582-1598)
- Esim Han (Esim Xan) (1598-1628)
- Cenibek Han II (Jәnibek Xan) (1628-1648)
- Salkam Cengir Han (Salqam Jәñgir Xan) (1629-1680)
- Tauke Han (Tәwke Xan) (1680-1715)
- Kayıp Han (Qayıp Xan) (1715-1719)
- Bolat Han (Bolat Xan) (1719-1728)
- Abılay Han (Abılay Xan) (1771-1781)
- Kenesarı Han (Kenesarı Xan) (1841-1847)
Büyükucüz yöneticileriDüzenle
- Kart-Ebilhayır Han (Qart-Әbilqayır Xan) (1718-1730)
- Colbarıs Han (Jolbarıs Xan) (1730-1740)
Orta cüz yöneticileriDüzenle
- Semeke Han (Sәmeke Xan) (1719-1734)
- Ebilmambet Han (Әbilmambet Xan) (1734-1771)
- Abılay Han (Abılay Xan) (1771-1781)
- Dayra Han (Dayra Xan) (1781-1784)
- Uali Han (Wәli' Xan) (1784-1815)
- Bökey Han (Bökey Xan) (1815-1817)
- Ğubaydolla Han (Ğubaydolla Xan) (1817-1824)
- Kenesarı Han (Kenesarı Xan) (1841-1847)
Küçük cüz yöneticileri (Rusya İmparatorluğundan)Düzenle
- Ebilhayır Han (Әbilqayır Xan) (1718-1748)
- Nuralı Han (Nuralı Xan) (1748-1786)
- Carmuhambet Han (Jarmuxambet Xan) (1786-1791)
- Eralı Han (Eralı Xan) (1791-1794)
- Esim Han (Esim Xan) (1794-1797)
- Ayşuak Han (Ayşwaq Xan) (1797-1806)
- Cantöre Han (Jantöre Xan) (1806-1810)
- Şerğazı Han (Şerğazı Xan) (1812-1824)
Küçük cüz yöneticileri (Halkdan)Düzenle
- Ebilhayır Han (Әbilqayır Xan) (1718-1748)
- Barak Han (Baraq Xan) (1731-1748)
- Batır Han (Batır Xan) (1748-1785)
- Esim Han (Esim Xan) (1790-1791)
- Ebilğazı Han (Әbilğazı Xan) (1791-1806)
- Karatay Han (Qaratay Xan) (1806-1816)
- Arınğazı Han (Arınğazı Xan) (1816-1821)
Bökey Ordası'nın yöneticileriDüzenle
- Bökey Han (Bökey Xan) (1800-1815)
- Şığay Han (Şığay Xan) (1815-1823)
- Cengir Han (Jәñgir Xan) (1823-1845)
- Sahip-Kerey Han (Sayıp-Kerey Xan) (1845-1847)
KaynakçaDüzenle
- ^ Roux, Jean Paul (1984). Türklerin Tarihi (Historie des Turks). Ad. ISBN 975-506-018-9.