Haftanın seçkin maddesi

Surtsey İzlanda'nın güney kıyıları yakınında bulunan volkanik bir ada. Adı, İzlandaca "Surtr'ün adası" anlamına gelir. 63.30° Kuzey, 20.62° Batı koordinatlarında bulunan ada, İzlanda'nın en güneydeki ve en genç toprak parçasıdır. Ada, 130 metre derinlikte okyanus tabanından başlayarak 14 Kasım 1963 tarihinde yüzeye ulaşan bir volkanik hareketlenme sonucunda oluşmuştur. Hareketliliğin yüzeye yansımasından birkaç gün kadar önce başladığı tahmin edilmektedir. Ada, püskürmenin durduğu 5 Haziran 1967 tarihinde, 2,7 km²'lik yüz ölçümü ile en geniş durumuna ulaşmıştır. O günden bu yana bölgede sık sık görülen dalga ve rüzgâr erozyonu nedeniyle adacığın boyutları hızla küçülmektedir. 2002 itibarıyla adanın yüz ölçümü yalnızca 1,4 km²'dir. Yeni oluşan ada, hareketlenmenin yaşandığı süre boyunca yanardağ araştırmacıları tarafından ilgiyle izlendi. Yanardağın sönmesinin ardından ada, botanikçiler ile biyoloji araştırmacılarının yoğun ilgisiyle karşı karşıya kaldı. Bütünüyle çorak ve boş olan adada sıfırdan başlayarak yavaş yavaş oluşmaya başlayan doğal yaşamın gelişmesi, bilim adamlarınca izlendi. Surtsey'i oluşturan deniz altı yarıkları, Vestmann Adaları deniz altı volkanlarının parçalarıdır. Deniz tabanında bulunan bu büyük çatlaklar Atlantik Ortası Sırtı olarak adlandırılır. (Devamı...)

Haberlerde

Olaylar

• 1556 - Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830,000 kişi ölü.
• 1719 - Roma İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu.
• 1793 - Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü.
• 1849 - Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu.
• 1870 - Montana'da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü.
• 1911 - Kamil Paşa hükümeti İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca devrildi. Bab-ı Ali Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
• 1925 - Şili'de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.
• 1973 - Vietnam'da ateşkes ilan edildi. (Vietnam Savaşı)
• 1974 - İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batısından çekilmeye başladı.
• 1990 - Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.

Doğumlar

• 1783 - Stendhal (Marie-Henri Beyle), Fransız edebiyatçısı (ö. 1842)
• 1832 - Édouard Manet, Fransız ressam (ö. 1883)
• 1889 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (ö. 1948)
• 1967 - Naim Süleymanoğlu, Türk halterci
• 1984 - Arjen Robben, Hollandalı futbolcu

Ölümler

• 1875 - Charles Kingsley, İngiliz yazar (d. 1819)
• 1905 - Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı İmparatorluğu paşası (d. 1831)
• 1931 - Anna Pavlova, Rus balerin (d. 1881)
• 1956 - Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı (d. 1893)
• 1989 - Salvador Dalí, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)

Daha fazlası...