1980

1980 (MCMLXXX) salı günü başlayan yıl. 20. yüzyılın ve 2. milenyumun 80. yılı.

Çeşitli Takvimlerde 1980

Miladi	1980 MCMLXXX
Ab urbe condita	2733
Bahâî	136 – 137
Bengal	1387
Berberi	2930
Birmanya	1342
Bizans	7488 – 7489
Budist	2524
Ermeni	1429 ԹՎ ՌՆԻԹ
Etiyopya	1972 – 1973
Hicri	1400 – 1401
Hint
- Kali Yuga	5081 – 5082
- Shaka Samvat	1902 – 1903
- Vikram Samvat	2036 – 2037
Holosen takvimi	11980
İbrani	5740 – 5741
İran	1358 – 1359
Kıpti	1696 – 1697
Kore	4313
Tayland güneş	2523
Unix zaman	315532800 – 347155199

Olaylar

• 1 Ocak - Türk Silahlı Kuvvetleri, hükümete uyarı mektubu verdi.
• 9 Ocak - Suudi Arabistan'da 63 kişi, 1979 Kâbe Baskını'nı gerçekleştirdikleri nedeniyle kafası kesilerek idam edildi.
• 16 Ocak - Bilim insanları interferon üretmeyi başardı.
• 22 Ocak - Tariş olayları: İzmir'de polis, grev kapsamında çalıştıkları fabrikayı işgal eden Tariş işçileriyle çatıştı. 17'si polis 21 kişi yaralandı.
• 23 Ocak - İzmir'de polisin Tariş fabrikası müdahalesini protesto eden öğrenciler İzmir-Manisa yolunu kapatınca büyük çatışmalar yaşandı. 20'si polis, 1'i jandarma, 35 kişi yaralandı. Ege Üniversitesi süresiz tatil edildi.
• 24 Ocak - 24 Ocak Kararları açıklandı.
• 30 Ocak - Erzurum'da hava sıcaklığı -38 derece olarak ölçüldü.
• 2 Şubat - DİSK genel grev kararı aldı.
• 7 Şubat - Art arda gelen zamlarla Anadol 550 bin, Murat 626 bin liraya çıktı.
• 10 Şubat - İzmir'de 3 gündür devam eden olaylar sokak aralarına yayıldı. Göğüs göğüse çarpışmalar yaşandı. İzmir-Çanakkale karayolu 4 saat ulaşıma kapandı.
• 12 Şubat - İzmir'de olaylar batı yakasından sonra doğu yakasına da sıçradı. Bir vapur kaçırma girişimi ve cami işgali yaşandı.
• 14 Şubat - Tariş olayları: İzmir'de polis Tariş'e girdi. 500 direnişçiyi göz altına aldı.
• 28 Mart - Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde toprak kayması nedeniyle 60 kişi öldü.
• 6 Nisan - Fahri Korutürk'ün cumhurbaşkanlığı süresinin bitti.
• 11 Nisan - TRT İstanbul Radyosu Kültür Yayınları prodüktörü ve yazar Ümit Kaftancıoğlu İstanbul'da kendilerine "Müslüman Kardeşler Birliği" adı veren bir sağ grup tarafından öldürüldü.
• 18 Nisan - Rodezya, Zimbabve adı altında bağımsızlığını ilan etti.
• 24 Nisan - 25 Nisan - ABD'nin, Tahran'daki Büyükelçiliği'nde bulunan rehineleri kurtarmak için başlattığı operasyon (Operation Eagle Claw), üç askeri helikopterde meydana gelen teknik arıza nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı. Helikopterlerden birinin İran toprakları üzerinde düşmesi sonucu 8 asker öldü.
• 18 Mayıs - ABD'nin Washington eyaletinde bulunan St. Helens Yanardağı infilak etti. Piroklastik akıntı ve lahar yüzünden 57 kişi hayatını kaybetti.
• 27 Mayıs - MHP Genelbaşkan Yardımcısı, eski Gümrük ve Tekel Bakanı Gün Sazak evinin önünde iki kişi tarafından açılan ateş sonucu öldürüldü.
• 1 Haziran - CNN yayın hayatına başladı.
• 25 Haziran - MHP Gaziosmanpaşa İlçe Başkanı Ali Rıza Altınok, eşi Fahriye Altınok ve 16 yaşındaki kızı Nilgün Altınok evlerinde Gaziosmanpaşa Katliamı olarak anılan olayda Solcu militanlarca katledildi.
• 30 Mayıs - 4 Temmuz - Çorum Olayları
• 11 Temmuz - Ordu’nun Fatsa ilçesine yüzlerce asker ve polis “nokta operasyonu” düzenledi, sokağa çıkma yasağı ilan edildi ve bütün evler arandı. Sol görüşlü bağımsız Belediye Başkanı Fikri Sönmez de dahil olmak üzere 300 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanı, Başkan Sönmez'i görevden aldı.
• 19 Temmuz - 12 Mart 1971 muhtırası dönemi başbakanı Nihat Erim İstanbul Dragos'taki evinin önünde Gün Sazak'ın öldürülmesinin intikamını aldıklarını iddia eden solcu militanlar tarafından öldürüldü.
• 22 Temmuz - DİSK eski Genel Başkanı, Maden-İş Sendikası Başkanı Kemal Türkler evinin önünde bindiği otomobilin içinde 5 sağcı militan tarafından Nihat Erim'e misilleme olarak öldürüldü. Cinayeti "Türk Müslüman İntikamcılar Birliği" isimli bir grup üstlendi.
• 30 Temmuz - Büyük Okyanus'taki, İngiliz-Fransız ortak yönetimindeki Vanuatu bağımsızlığını ilan etti.
• 12 Eylül - Türk Silahlı Kuvvetleri ülkedeki gelişmelerden dolayı yönetime el koydu. Siyasal partiler, sivil toplum örgütleri ve dernekler kapatıldı; parti başkanları ve aydınlarla birlikte çok sayıda mesleki ve siyasal örgüt yöneticisi tutuklandı.
• 22 Eylül - İran-Irak Savaşı başladı.
• 8 Ekim - Kurtuluş örgütü lise kanadı Dev-Lis üyesi devrimci Necdet Adalı idam edildi.
• 13 Ekim - THY'nin Diyarbakır uçağı kaçırıldı. Radikal dinci hava korsanları, Diyarbakır'a indirilen uçakta yakalandı.
• 4 Kasım - Ronald Reagan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı seçildi.
• 24 Kasım - Ankara'nın Donacıobası köyünde bir düğünde patlayan tüpgaz, 80 kişinin ölümüne yol açtı.

Tarihi bilinmeyenler

• Banker Skandalından dolayı Hükûmet piyasalara müdahale etme gereği duymuştur.

Doğumlar

Ocak

• 3 Ocak
  • Yusuf Demirkol, Türk şarkıcı ve besteci
  • Kurt Vile, Amerikalı müzisyen
• 4 Ocak - Bobbi Eden, Amerikalı pornografik film oyuncusu.
• 12 Ocak
  • Akiko Morigami, Japon tenis oyuncusu.
  • Amerie, R&B şarkıcısı, söz yazarı, dansçı, aktris ve model.
• 20 Ocak - Ertuğrul Arslan, Türk futbolcu.
• 25 Ocak
  • Xavi, İspanyol futbolcu.
  • Paulo Assunção, Brezilyalı futbolcu.
• 27 Ocak
  • Marat Safin, Tatar asıllı Rus tenisçi.
  • Austin O'Riley, Amerikalı çıplak model ve pornografik film oyuncusu.

Şubat

• 1 Şubat
  • Florin Bratu, Rumen futbolcu
  • Liasos Luka, Kıbrıs Rumu futbolcu
• 3 Şubat - Ayça Işıldar Ak, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı
• 8 Şubat - Bilge Kösebalaban, Direc-t grubu gitarist ve vokalisti
• 9 Şubat - Angelos Charisteas, Yunan futbolcu
• 11 Şubat - Mark Bresciano, Avustralyalı futbolcu
• 20 Şubat - Berk Tokay, Türk grafiker
• 29 Şubat - Çağdaş Atan, Türk futbolcu

Mart

• 1 Mart - Burcu Kara, Türk dizi ve sinema oyuncusu.
• 7 Mart
  • Boštjan Nachbar, Sloven millî basketbolcu.
  • Laura Prepon, Amerikalı oyuncu.
  • Murat Boz, Türk şarkıcı
• 9 Mart - Burçin Terzioğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 16 Mart - Bahri Tanrıkulu, Türk Millî Taekwondo sporcusu.
• 18 Mart - Aleksey Yagudin, Rus buz patenci.
• 21 Mart - Marit Bjørgen, Norveçli sporcu.
• 25 Mart - Bartók Eszter, Macar şarkıcı.
• 21 Mart - Ronaldinho, Brezilyalı futbolcu.
• 30 Mart - Yalın, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı

Nisan

• 7 Nisan - Alice Blom, Hollandalı voleybolcu.
• 10 Nisan - John Baker, Amerikalı sinema oyuncusu.
• 12 Nisan - Arda Kural, Türk oyuncu.
• 13 Nisan- Jana Cova, Çek porno yıldızı.
• 28 Nisan - Karolina Goçeva, Makedon şarkıcı.

Mayıs

• 3 Mayıs
  • Alper Tezcan, Türk futbolcu.
  • Ayçin İnci, Türk dizi ve sinema oyuncusu.
• 5 Mayıs - Anastasia Gimazetdinova, Özbek artistik buz patencisi.
• 20 Mayıs
  • Ronaldinho, Brezilyalı futbolcu.
  • Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı ve söz yazarı.
• 21 Mayıs - Aydın Çetin, Türk futbolcu.
• 29 Mayıs - Petek Dinçöz, Türk şarkıcı, dizi oyuncusu, sinema oyuncusu ve televizyon sunucusu.
• 30 Mayıs - Steven Gerrard, İngiliz futbolcu.

Haziran

• 1 Haziran - Agasi Ağagüloğlu, Türk ve Azeri boksör.
• 3 Haziran
  • Lazaros Papadopulos, Yunan basketbolcu.
  • Amauri, İtalyan futbolcu.
• 17 Haziran - Sıla, Türk şarkıcı
• 21 Haziran
  • Ayşegül Abadan, Türk piyanist
  • Barış Özcan, Türk basketbolcu
• 23 Haziran - Francesca Schiavone, İtalyan tenisçi
• 30 Haziran - Nourdin Boukhari, Fas ve Hollanda vatandaşı futbolcu.

Temmuz

• 6 Temmuz - Pau Gasol, İspanyol basketbolcu.
• 7 Temmuz - Serdar Kulbilge, Türk futbolcu.
• 15 Temmuz - Bruno Mbanangoyé Zita, Gabonlu Defans oyuncusu.
• 18 Temmuz - Kristen Bell, Amerikalı oyuncu.
• 20 Temmuz - Gisele Bundchen, Brezilyalı, dünyanın en zengin süper modeli. (Guiness Rekorlar Kitabı'na göre)
• 21 Temmuz - Özgür Can Öney, maNga isimli müzik grubunun davulcusu.
• 23 Temmuz - Michelle Williams, gospel ve R&B şarkıcısı, söz yazarı, oyuncu ve dansçı.
• 25 Temmuz - Antonella Serra Zanetti, İtalyan tenisçi.

Ağustos

• 1 Ağustos - Mancini, Brezilyalı futbolcu.
• 5 Ağustos - Juliana de Aquino, Brezilyalı şarkıcı (ö. 2009)
• 12 Ağustos - Cenk Yüksel, Türk ses sanatçısı.
• 13 Ağustos - İrina Berejna, Ukraynalı siyasetçi (ö. 2017)
• 1980
  • Rachael Carpani, Avustralyalı oyuncu
  • Aydın Toscalı, Türk futbolcu
• 27 Ağustos - Begüm Kütük Yaşaroğlu, Türk oyuncu.

Eylül

• 7 Eylül - Emre Belözoğlu, Türk futbolcu.
• 10 Eylül - Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
• 18 Eylül - Ahmed Al-Bahri, Suudi Arabistanlı futbolcu
• 19 Eylül - Ayşe Tezel, Britanyalı oyuncu
• 21 Eylül - Henriette Mikkelsen, Danimarkalı hentbolcu
• 23 Eylül - Şahin İmranov, Azeri boksör.
• 25 Eylül - Nataša Bekvalac, Sırp pop müzik şarkıcısı.
• 27 Eylül - Anna Artamonova, Rus voleybolcu.

Ekim

• 1980
  • Eser Altın, Türk futbolcu
  • Zaida Catalán, İsveçli siyasetçi (ö. 2017)
• 11 Ekim - Menduh Kızılkula, Türk profesyonel güreşçi.
• 12 Ekim - Andreas Constantinou, Kıbrıslı futbolcu.
• 13 Ekim - Ashanti, Amerikan kayıt sanatçısı, albüm yapımcısı, aktris, dansçı ve manken.
• 14 Ekim - Ben Whishaw, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu.
• 18 Ekim - Birsen Bekgöz, Türk kısa mesafe koşucusu.
• 21 Ekim - Aslı Altaylar, Türk dizi oyuncusu.
• 24 Ekim - Matthew Amoah , Ganalı millî futbolcu.
• 27 Ekim
  • Macaulay Fisk, Amerikalı oyuncu.
  • Ali Aliyev, Kazak futbolcu.
• 29 Ekim - Ben Foster, Amerikalı faktör.

Kasım

• 1 Kasım - Bilgin Defterli, Türk kadın millî futbolcu.
• 2 Kasım
  • Diego Lugano, Uruguaylı futbolcu.
  • Kennedy Bakırcıoğlu, Süryani asıllı İsveçli futbolcudur.
  • Mustafa Ceceli, Türk şarkıcı, aranjör, albüm yapımcısı.
• 5 Kasım
  • Christoph Metzelder, Alman futbolcu.
  • Antonella Del Core, İtalyan voleybolcu.
• 6 Kasım - Mert Nobre, Brezilya asıllı Türk futbolcu.
• 12 Kasım - Benoît Pedretti, Fransız futbolcu.
• 21 Kasım - Angel Long , Britanyalı pornografik oyuncu ve çıplak model .
• 25 Kasım - Aaron Mokoena, Güney Afrikalı futbolcu. Portsmouth'ta forma giymektedir.
• 30 Kasım - Cem Adrian, Türk şarkıcı, söz yazarı, yapımcı ve yazar

Aralık

• 2 Aralık - Benjamin Mako Hill, Debian hacker, araştırmacı, aktivist ve yazar.
• 5 Aralık - Gülden Kayalar, Türk voleybolcu.
• 8 Aralık - John Lennon, Vokal, gitar (The Beatles).
• 12 Aralık - Berkant Göktan , Türk millî futbolcu.
• 14 Aralık - Didier Zokora, Fildişi Sahilli futbolcu.
• 15 Aralık - Alexandra Stevenson, Amerikalı profesyonel tenis oyuncusu.
• 20 Aralık- Ashley Cole, İngiliz futbolcu.
• 24 Aralık - Stephen Appiah, Ganalı futbolcu.

Tarihi bilinmeyenler

• Alişer Delek - Türk gazeteci.
• Aydın Polatçı - Türk güreşçi.
• Gökçe Ateş Aytuğ - Türk yazar.
• Bahar Yanılmaz - Türk oyuncu.

Ölümler

• 2 Şubat - Zekeriya Önge, Türk asker.
• 30 Mart - Ayhan Erkanoğlu, Türk futbolcu.
• 4 Mayıs - Josip Broz Tito, Yugoslavya SFC lideri Mareşal öldü.
• 17 Mayıs - Gündüz Kılıç, Galatasaray'lı futbolcu ve teknik yönetmen. (d. 1918)
• 27 Mayıs - Gün Sazak, MHP'li eski bakan.
• 31 Temmuz - Galip Özmen, Atina Büyükekçiliği İdari Ateşesi. ASALA tarafından öldürüldü.
• 25 Eylül - John Bonham, Led Zeppelin grubunun efsanevi davulcusu.
• 7 Ekim - Mustafa Pehlivanoğlu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk ülkücü. (d. 1958)
• 8 Ekim - Necdet Adalı, 12 Eylül askeri müdahalesinde asılan ilk kişi ve öğrencidir.
• 13 Kasım - Mehmet Zahid Kotku, İslam âlimi, Nakşibendi şeyhi. (d. 1897, Bursa)
• 2 Aralık - Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi.
• 8 Aralık - John Lennon, The Beatles grubunun kurucusu, yazar, eylem adamı. (d. 1940)
• 13 Aralık - Erdal Eren, asılarak idam edilen 16 yaşındaki lise öğrencisi.

Tarihi bilinmeyenler

• Mustafa Nihat Özön, Türk yazın tarihçisi, yazar, eğitmen ve çevirmen.
• Haziran - Alfredo Bai, İtalyan heykeltıraş (d. 1913)

1980 Nobel ödülünü kazananlar

Nobel ödülü madalyası.

• Fizik –
• Kimya –
• Tıp –
• Edebiyat –
• Barış –
• Ekonomi –

---