Parlamenter sistem

Parlamenter sistem ya da parlamentarizm, yürütme organının yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemde devlet başkanı genellikle hükûmet başkanından başka bir kişidir. Buna karşılık, başkanlık sisteminde devlet başkanı çoğunlukla hükûmet başkanıyla aynı kişidir ve yürütme organı meşruiyetini yasama organından almaz.

  Başkanlık sistemli cumhuriyetler.

  Bir parlamentoya bağlı başkana sahip cumhuriyetler.

  Yarı başkanlık sistemli cumhuriyetler.

  Parlamenter cumhuriyetler.

  Parlamenter meşrutî monarşiler (monark kişisel yetkiye sahip değil).

  Karma meşrutî monarşiler (monark kişisel yetkiye sahip ve genellikle parlamento zayıf).

  Mutlak monarşiler.

  Tek parti cumhuriyetleri.

  Yönetimle ilgili anayasal hükümlerin askıya alındığı ülkeler (örneğin darbe sonrası askeri diktatörlükler).

  Yukarıdaki sistemlerin hiçbirine uymayan ülkeler.

Parlamenter sistemle yönetilen bir ülke meşrutî monarşi ya da parlamenter cumhuriyet olabilir. Meşrutî monarşide yetkileri sembolik olan bir hükümdar (kral, imparator, padişah) bulunur, Birleşik Krallık, İsveç, Japonya ve Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemlerinde Osmanlı İmparatorluğu bunun örnekleridir. Parlamenter cumhuriyetlerde ise çoğunlukla seçimle işbaşına gelen, yetkileri yine çoğunlukla sembolik olan bir devlet başkanı (cumhurbaşkanı) bulunur, Almanya, İtalya ve Hindistan bunun örnekleridir.

Ülkeler

Afrika

• Botsvana
• Etiyopya
• Libya
• Mauritius
• Güney Afrika

Amerika

• Antigua ve Barbuda
• Bahamalar
• Barbados
• Belize
• Kanada
• Dominika
• Jamaika
• Grenada
• Saint Kitts ve Nevis
• Saint Lucia
• Saint Vincent ve Grenadinler
• Surinam
• Trinidad ve Tobago

Asya

• Bangladeş
• Bhutan
• Hindistan
• Irak
• İsrail
• Japonya
• Kamboçya
• Kırgızistan
• Kuveyt
• Lübnan
• Malezya
• Moğolistan
• Nepal
• Pakistan
• Singapur
• Tayland

Avrupa

• Almanya
• Arnavutluk
• Avusturya
• Belçika
• Birleşik Krallık
• Bulgaristan
• Çekya
• Danimarka
• Estonya
• Finlandiya
• Hırvatistan
• Hollanda
• İrlanda
• İtalya
• İspanya
• İsveç
• İzlanda
• Karadağ
• Kosova
• Letonya
• Litvanya
• Lüksemburg
• Macaristan
• Kuzey Makedonya
• Malta
• Moldova
• Norveç
• Polonya
• Portekiz
• Sırbistan
• Slovakya
• Slovenya
• Yunanistan

Okyanusya

• Avustralya
• Papua Yeni Gine
• Samoa
• Vanuatu
• Yeni Zelanda

Ayrıca bakınız

• Başkanlık sistemi
• Yarı başkanlık sistemi