Grenada
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Haziran 2013) |
Grenada, Karayip Denizi'nde, doğusunda Atlas Okyanusu yer alan ada ülkelerinden biridir. Grenada adası ile Grenadinler ada grubundan oluşur. Trinidad ve Tobago'nun kuzeyindedir. Grenada adasının uzunluğu 20 km'den biraz fazladır. Ülke, İngiliz Milletler Topluluğu üyesidir. Grenada Kralı III. Charles'tır
Grenada | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "Ever Conscious of God We Aspire in the name of justice, Build and Advance as One People" | |||||||
.svg) | |||||||
| Başkent ve en büyük şehir | Saint George's 12°3′K 61°45′B / 12.050°K 61.750°B | ||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||
| Hükûmet | Anayasal Monarşi | ||||||
| |||||||
| |||||||
• Su (%) | 1,6 | ||||||
| Nüfus | |||||||
• 2018 tahminî | 111.454 | ||||||
• Yoğunluk | 318,58/km2 (45.) | ||||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 1,798 milyar $ (174.) | ||||||
• Kişi başına | 16.454 $[1] (76..) | ||||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 1,074 milyar $ (181.) | ||||||
• Kişi başına | 9.824 $[1] (63.) | ||||||
| İGE (2019) | 0.779 yüksek · 74. | ||||||
| Para birimi | Doğu Karayip doları (XCD) | ||||||
| Zaman dilimi | UTC-4:00 | ||||||
| Telefon kodu | 1-473 | ||||||
| İnternet alan adı | .gd | ||||||
Tropikal iklim hakim olup, Atlas Okyanusu'nun bu bölgesinde yaşanan tayfunlardan çokça etkilenmektedir. Baharatlar yönünden zengin bir adadır. Bu yüzden de Baharat Adası olarak da bilinir (Island of Spice). Nüfusun büyük bölümü, Afrika kökenlilerden oluşur. Geri kalanı ise, Kızılderili karışımı ve Avrupalıdır.
Tarih
değiştir
Adanın bilinen en eski yerlileri Aravaklardır. Daha sonra, Güney Amerika'dan gelen savaşçı Karipler adada egemenlik kurdular. Adayı gören ilk Avrupalı ise 1498'de bölgeye gelen Kristof Kolomb oldu. Kolomb, buraya Concepcion adını vermiştir.
1609'da İngilizlerce bir yerleşim kurulmaya çalışıldıysa da yerli halkın direnişi yüzünden başarılı olamadılar. 1650'de Fransızlar St. George kentini kurdular. Grenada 1763'teki Paris Antlaşması'yla resmen İngiltere'ye bırakıldı. 18. yy'ın sonlarında İngilizler adaya şeker plantasyonlarında çalıştırmak üzere Afrika'dan çok sayıda köle getirdiler. Fransızların da desteklediği köle ayaklanmaları sonucunda 1833'te kölelik kaldırıldı. 1885'te İngiliz Rüzgarüstü Adaları'nın yönetim merkezi olan Grenada, 1958'de, aynı yıl kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Ama 1967'de federasyon dağılınca Birleşik Krallık'a bağlı özerk bir devlet oldu.
Şubat 1974'te bağımsızlığını ilân etti. 1979'da başbakan Eric M. Gairy yurt dışındayken koalisyon ortağı Yeni Mücevher Hareketi'nin düzenlediği kansız bir hükûmet darbesiyle devrildi. Maurice Bishop, yeni kurulan Devrimci Halk Hükûmeti'nin (PRG) başına geçti. Sosyalist eğilimli olduğu için Batılı devletlerin karşı çıktığı yeni hükûmet, Gairy'nin ardından ekonomiyi büyük ölçüde düzeltti. Ama Bishop Ekim 1983'te marksist askerlerce devrildi ve öldürüldü. Darbeden hemen sonra ABD birliklerinin ülkeyi işgal etmesiyle darbe liderleri iktidardan uzaklaştırıldı. 1985 ortalarına kadar ABD birlikleri adada kaldı.
Ekonomi
değiştirGrenada, turizmin başlıca döviz kazancı olduğu küçük bir ekonomiye sahiptir. Grenada, ortak bir merkez bankasını ve Doğu Karayip Devletleri Örgütü'nün (OECS) diğer yedi üyesi ile ortak bir para birimini (Doğu karayip doları) paylaşmaktadır.
Grenada ağır bir dış borç sorunuyla karşı karşıya kaldı ve devlet borç servisi ödemeleri 2017'de toplam gelirlerin yaklaşık % 25'ini oluşturdu; 126 gelişmekte olan ülkede yapılan bir çalışmada Grenada en altta dokuzuncu olarak sıralanmıştır.
2013 yılında Grenada'nın Yatırımla Vatandaşlık Programı başlatılmış ve Ulusal Dönüşüm Fonu kurulmuştur. Fon, Grenada'nın ekonomisini desteklemeyi ve dayanıklılığını artırmayı hedeflemektedir.[2]
Tarım ve İhracat
değiştirGrenada, en çok hindistan cevizi, en çok ihracatı yapılan ve ulusal bayrağa ve topuzlara gösterilen çeşitli baharatların ihracatçısıdır. Diğer önemli ihracatlar arasında muz, kakao, meyve ve sebze, giyim, çikolata ve balık bulunmaktadır.
Turizm
değiştirTurizm, Grenada ekonomisinin temel dayanağıdır. Geleneksel plaj ve su sporları turizmi büyük ölçüde St George, havaalanı ve sahil şeridi çevresindeki güneybatı bölgesinde yoğunlaşmaktadır. Ekoturizm önem kazanıyor. Çoğu küçük çevre dostu konukevi, Saint David ve Saint John bölgelerinde yer almaktadır. Turizm endüstrisi, büyük bir yolcu gemisi iskelesi ve meydanı inşaatı ile önemli ölçüde artmaktadır.
Turizm adanın güneybatısında, St. George's, Grand Anse, Lance Aux Epines ve Point Salines civarında yoğunlaşmıştır. Grenada'nın sahil şeridinde, St George'daki 3 km uzunluğundaki Grand Anse Plajı da dahil olmak üzere, çoğu zaman dünyanın en iyi plajlarından biri olarak görülen birçok plajı vardır.
Festivaller
değiştirNisan ayında yapılan Carriacou Maroon ve String Band Müzik Festivali, Yıllık Bütçe Marine Spice Island Bill Balık Turnuvası ve Island Water World Yelken Haftası gibi çeşitli festivaller turist çekiyor.
Eğitim
değiştirGrenada'da eğitim anaokulu, okul öncesi eğitim, ilköğretim ve yükseköğretimden oluşmaktadır. Hükûmet, dünyanın en yüksek üçüncü oranı olan 2016 yılında bütçesinin % 10,3'ünü sektöre harcayarak eğitime öncelik vermiştir. Okuryazarlık oranları çok yüksektir, nüfusun % 98,6'sı okuma yazma yeteneğine sahiptir.
Yükseköğretim Kurumları:
St. George Üniversitesi, Amerikan Devletleri Örgütü (OAS)
T.A. Marryshow Community College
Grenada'da UWI Açık Kampüsü
Yeni Yaşam Organizasyonu (NEWLO)
Ulaşım
değiştirMaurice Bishop Uluslararası Havalimanı, Grenada'nın ana havalimanıdır ve ülkeyi diğer Karayip adaları, ABD, Kanada ve Avrupa'ya bağlar. Ayrıca Carriacou'da bir havaalanı var. George's ve Hillsborough arasında günlük hızlı feribot seferleri vardır.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ "Grenada citizenship by investment everything to know about". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- Grenada Hükûmeti websitesi27 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.