Hareket Ordusu

İttihat ve Terakki'nin 31 Mart ayaklanmasını bastırmak amaçlı gönderdiği ordu

Hareket Ordusu, İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne bağlı subayların 13 Nisan 1909 günü, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırmak için, Selânik'ten Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a gönderdikleri ordudur. Kurmay Başkanı ise Kolağası Mustafa Kemal Bey'dir.[1]

Hareket Ordusu komutanları (1 Temmuz 1909)
Hareket Ordusu kurmayları, Selanik'te konuşlu III. Ordu karargahında I. Tümen subayları ile birlikte (13 Nisan 1909)
Hareket Ordusu'na bağlı zırhlı Hotchkiss arabası
Galata Köprüsü'ne konuşlandırılan Hareket Ordusu askerleri
Hareket Ordusu şehitlerinin cenaze töreni (Mayıs 1909)
Hareket Ordusu kurmay heyeti (Temmuz 1909)

II. Meşrutiyet'in ilan edildiği 23 Temmuz 1908 tarihinden itibaren iktidarı denetleyen İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı halk içerisinde bir takım tepkiler doğmaya başlamıştı. Bu tepkilerin çoğalması sonucunda 13 Nisan 1909 tarihinde "31 Mart Vakası" (dönemin Rumi takvimine göre 31 Mart 1325) olarak nitelendirilen ayaklanma başlamıştır.

Sultan II. Abdülhamid'in isyana müdahale etmemesi üzerine Selânik'teki devrimciler bir ordu toplayarak başkente ilerlemeye başladılar.

Ordunun çekirdeği, Selânik'teki devrime sadık 3. Ordu birliklerinden oluşmaktaydı. Bunun yanı sıra Balkanlardaki Türk milis kuvvetleri de orduda görev almıştır. Ordunun baştaki kumandanı Hüseyin Hüsnü Paşa idi. Kurmay Başkanlığını ise Kolağası Mustafa Kemal Bey yapmakta idi.

Ancak Hareket Ordusu, başkent İstanbul'a yaklaştığında durum değişmiş, kumandan olarak görev Mahmut Şevket Paşa'ya bırakılmış, o dönem Berlin askerî ataşesi olarak görev yapan Kurmay Binbaşı Enver Bey, Berlin'den İstanbul'a geldikten sonra Kolağası Mustafa Kemal Bey’den görevi devralarak kurmay başkanlığına getirilmiştir.

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Büyük Larousse Ansiklopedisi, "Hareket Ordusu" maddesi, Cilt 8, sayfa 5031