Vikipedi

Osmanlı sadrazamları listesi

Vikimedya liste maddesi

Osmanlı Devleti'nde

Osmanlı sadrazam nişanı

Sadrazam (Osmanlıca: صدر اعظم, romanize: Ṣadr-i Âʿẓam) ya da vezîr-i âzam (Osmanlıca: وزیر اعظم, romanize: Vezîr-i Âʿẓam‎), Osmanlı İmparatorluğu'nda padişah adına devlet işlerini yöneten, bugünkü başbakanlık makamına denk gelen en yüksek derecedeki devlet adamı. Sadrazamlık yapmış kişilerin isimleri Osmanlı tarihi dönemlerine göre şu listelerde bulunmaktadır:

Osmanlı İmparatorluğu'nda Kuruluş dönemi 11, Yükseliş dönemi 34, Duraklama Dönemi 82, Gerileme dönemi 48 ve Çöküş dönemi 117 olmak üzere toplam 292 sadrazam ataması yapıldı. Birden fazla aynı göreve gelen sadrazamlar sayılmazsa, toplamda 218 farklı isim Osmanlı Sadrazamı olarak görev yaptı. Osmanlı İmparatorluğu 623 sene hüküm sürdü. 36 padişah görev yapmış bazıları birden fazla sürelerle görev yaptığında toplamda 39 defa padişahlık cülusu ve toplam 292 defa sadrazam ataması yapıldı. En uzun süre sadrazamlık görevini 1364-1387 yılları arasında toplam 22 yıl süreyle Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa yapmıştır. En kısa süre sadrazamlık görevini 5 Mart 1656 tarihinde 4 saat süreyle Zurnazen Mustafa Paşa yapmıştır. En fazla sadrazam atamasını 18 sadrazamla IV. Mehmed yaptı. En az sadrazam ataması 1 sadrazamla I. Bayezid'dir. En fazla sadrazamlık görevine 9 kez atanan Mehmed Said Paşa'dır.

Osmanlıların ilk devirlerinde divanda ulema sınıfından gelme yalnız bir vezir vardı. Daha sonra vezir sayısı artınca birinci vezire vezir-i azam denildi. I. Murad devrinde Çandarlı Ali Paşa vezirken Kara Timurtaş Paşa'ya da vezirlik verilince Ali Paşa'ya birinci vezir yani vezir-i azam denilmişti.[1]

Sadrazamların listesi

değiştir
# Sadrazam Geldiği tarih Gittiği tarih Görev süresi Dönem padişahı Kaynak
1299-1453 Kuruluş dönemi Sadrazamları
1 Alâüddin Paşa 1320 1324 3-4 yıl I. Osman [2][3][4][5][not 1]
1324 1331 6-7 yıl
 

Orhan Gazi
2 Nizamüddin Ahmed Paşa 1331 1348 16-17 yıl [6][3]
3 Hacı Paşa 1348 1360 11-12 yıl [6][7]
4 Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa 1360 Mart 1362 1-2 yıl [6]
Mart 1362 1364 1-2 yıl I. Murad [7]
5 Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa 1368 1387 18-19 yıl [6][8][9][not 2]
6 Çandarlı Ali Paşa 1387 Haziran 1389 1-2 yıl [10]
16 Haziran 1389 20 Temmuz 1402 13 yıl, 34 gün I. Bayezid [8]
20 Temmuz 1402 1406 3-4 yıl Süleyman Çelebi [11]
7 Osmancıklı İmamzâde Halil Paşa 18 Aralık 1406 1413 6-7 yıl I. Mehmed [10]
8 Bayezid Paşa 1413 26 Mayıs 1421 7-8 yıl [10]
26 Mayıs 1421 1421 0 yıl
 

II. Murad 		[12]
9 Çandarlı (1.) İbrahim Paşa 1421 1429 7-8 yıl [10][12]
10 Koca Mehmed Nizamüddin Paşa 1429 1438 8-9 yıl [10]
11 Çandarlı Halil Paşa 1438 Ağustos 1444 5-6 yıl [10]
Ağustos 1444 Eylül 1446 1-2 yıl Fâtih Sultan Mehmed [13]
Eylül 1446 3 Şubat 1451 4-5 yıl II. Murad
3 Şubat 1451 1453 1-2 yıl Fâtih Sultan Mehmed
1453-1579 Yükseliş dönemi Sadrazamları
12 Zağanos Paşa 1453 1456 2-3 yıl
 

Fâtih Sultan Mehmed
13 Veli Mahmud Paşa 1456 1466 9-10 yıl
14 Rum Mehmed Paşa 1466 1469 2-3 yıl
15 İshak Paşa 1469 1472 2-3 yıl
16 Veli Mahmud Paşa 1472 1474 1-2 yıl
17 Gedik Ahmed Paşa 1474 1476 1-2 yıl
18 Hoca Sinan Paşa 1476 1477 0-1 yıl
19 Karamanî Mehmed Paşa 1477 4 Mayıs 1481 3-4 yıl
(15) İshak Paşa 1481 1482 0-1 yıl
 

II. Bayezid
20 Koca Davut Paşa 1482 1497 14-15 yıl
21 Hersekli Ahmed Paşa 1497 1498 0-1 yıl
22 Çandarlı (2.) İbrahim Paşa 1498 1499 0-1 yıl
23 Mesih Paşa 1499 1501 1-2 yıl
24 Hadım Ali Paşa 1501 1503 1-2 yıl
(21) Hersekli Ahmed Paşa 1503 1506 2-3 yıl
(24) Hadım Ali Paşa 1506 1511 4-5 yıl
(21) Hersekli Ahmed Paşa 1511 1511 0 yıl
25 Koca Mustafa Paşa 1511 24 Nisan 1512 0-1 yıl
24 Nisan 1512 1512 0 yıl
 

Yavuz Sultan Selim
(21) Hersekli Ahmed Paşa 1512 28 Kasım 1514 1-2 yıl
26 Dukakinoğlu Ahmed Paşa 18 Aralık 1514 Mart 1515 0-1 yıl
27 Hadım Sinan Paşa 18 Haziran 1515 23 Eylül 1515 97 gün
(21) Hersekli Ahmed Paşa 23 Eylül 1515 26 Nisan 1516 216 gün
(27) Hadım Sinan Paşa 26 Nisan 1516 22 Ocak 1517 271 gün
28 Yunus Paşa 22 Ocak 1517 13 Eylül 1517 234 gün
29 Pîrî Mehmed Paşa 25 Ocak 1518 30 Eylül 1520 2 yıl, 249 gün
30 Eylül 1520 27 Haziran 1523 2 yıl, 270 gün
 

Kanûnî Sultan Süleyman
30 Pargalı İbrahim Paşa 27 Haziran 1523 14 Mart 1536 12 yıl, 261 gün
31 Ayas Mehmed Paşa 14 Mart 1536 13 Temmuz 1539 3 yıl, 121 gün
32 Lütfi Paşa 13 Temmuz 1539 Nisan 1541 1-2 yıl
33 Hadım Süleyman Paşa Nisan 1541 28 Kasım 1544 2-3 yıl
34 Damat Rüstem Paşa 28 Kasım 1544 6 Ekim 1553 8 yıl, 312 gün
35 Kara Ahmed Paşa 6 Ekim 1553 29 Eylül 1555 1 yıl, 358 gün
(34) Damat Rüstem Paşa 29 Eylül 1555 10 Temmuz 1561 5 yıl, 284 gün
36 Semiz Ali Paşa 10 Temmuz 1561 28 Haziran 1565 3 yıl, 353 gün
37 Sokollu Mehmed Paşa 28 Haziran 1565 7 Eylül 1566 1 yıl, 71 gün
7 Eylül 1566 15 Aralık 1574 8 yıl, 99 gün II. Selim
15 Aralık 1574 12 Ekim 1579 4 yıl, 301 gün III. Murad
1579-1699 Duraklama dönemi Sadrazamları
38 Semiz Ahmed Paşa 11 Ekim 1579 28 Nisan 1580 1 yıl, 1 gün
 

III. Murad
39 Lala Mustafa Paşa 28 Nisan 1580 7 Ağustos 1580 101 gün
40 Koca Sinan Paşa 7 Ağustos 1580 6 Aralık 1582 2 yıl, 121 gün
41 Kanijeli Siyavuş Paşa 24 Aralık 1582 25 Temmuz 1584 1 yıl, 214 gün
42 Özdemiroğlu Osman Paşa 28 Temmuz 1584 29 Ekim 1585 1 yıl, 93 gün
43 Hadim Mesih Mehmed Paşa 1 Kasım 1585 14 Nisan 1586 164 gün
(41) Kanijeli Siyavuş Paşa 14 Nisan 1586 2 Nisan 1589 164 gün
(40) Koca Sinan Paşa 14 Nisan 1589 1 Ağustos 1591 2 yıl, 109 gün
44 Serdar Ferhat Paşa 1 Ağustos 1591 4 Nisan 1592 247 gün
(41) Kanijeli Siyavuş Paşa 4 Nisan 1592 28 Ocak 1593 299 gün
(40) Koca Sinan Paşa 28 Ocak 1593 16 Ocak 1595 1 yıl, 353 gün
16 Ocak 1595 16 Şubat 1595 31 gün
 

III. Mehmed
(44) Serdar Ferhat Paşa 16 Şubat 1595 7 Temmuz 1595 141 gün
(40) Koca Sinan Paşa 7 Temmuz 1595 19 Kasım 1595 135 gün
45 Tekeli Lala Mehmed Paşa 19 Kasım 1595 28 Kasım 1595 9 gün
(40) Koca Sinan Paşa 1 Aralık 1595 3 Nisan 1596 124 gün
46 Damat İbrahim Paşa 4 Nisan 1596 27 Ekim 1596 206 gün
47 Yusuf Sinan Paşa 27 Ekim 1596 5 Aralık 1596 39 gün
(46) Damat İbrahim Paşa 5 Aralık 1596 3 Kasım 1597 333 gün
48 Hadım Hasan Paşa 3 Kasım 1597 9 Nisan 1598 157 gün
49 Cerrah Mehmed Paşa 9 Nisan 1598 6 Ocak 1599 272 gün
(46) Damat İbrahim Paşa 6 Ocak 1599 10 Temmuz 1601 2 yıl, 185 gün
50 Yemişçi Hasan Paşa 22 Temmuz 1601 4 Ekim 1603 2 yıl, 74 gün
51 Malkoç Yavuz Ali Paşa 16 Ekim 1603 22 Aralık 1603 67 gün
22 Aralık 1603 26 Temmuz 1604 217 gün
 

I. Ahmed
52 Sokolluzade Lala Mehmed Paşa 5 Ağustos 1604 21 Haziran 1606 1 yıl, 320 gün
53 Boşnak Derviş Mehmed Paşa 21 Haziran 1606 9 Aralık 1606 171 gün
54 Kuyucu Murat Paşa 11 Aralık 1606 5 Ağustos 1611 4 yıl, 237 gün
55 Nasuh Paşa 5 Ağustos 1611 17 Ekim 1614 3 yıl, 73 gün
56 Öküz Mehmed Paşa 17 Ekim 1614 17 Kasım 1616 2 yıl, 31 gün
57 Damat Halil Paşa 17 Kasım 1616 22 Kasım 1617 1 yıl, 5 gün
22 Kasım 1617 26 Şubat 1618 96 gün Deli Mustafa
26 Şubat 1618 18 Ocak 1619 326 gün
 

Genç Osman
(56) Öküz Mehmed Paşa 18 Ocak 1619 23 Aralık 1619 339 gün
58 İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa 23 Aralık 1619 9 Mart 1621 1 yıl, 76 gün
59 Ohrili Hüseyin Paşa 9 Mart 1621 17 Eylül 1621 192 gün
60 Dilaver Paşa 17 Eylül 1621 20 Mayıs 1622 245 gün
(59) Ohrili Hüseyin Paşa 20 Mayıs 1622 20 Mayıs 1622 0 gün
 

Deli Mustafa
61 Kara Davut Paşa 20 Mayıs 1622 13 Haziran 1622 24 gün
62 Mere Hüseyin Paşa 13 Haziran 1622 8 Ağustos 1622 56 gün
63 Lefkeli Mustafa Paşa 8 Ağustos 1622 21 Eylül 1622 44 gün
64 Gürcü Hadim Mehmed Paşa 21 Eylül 1622 5 Şubat 1623 137 gün
(62) Mere Hüseyin Paşa 5 Şubat 1623 30 Ağustos 1623 206 gün
65 Kemankeş Kara Ali Paşa 30 Ağustos 1623 10 Eylül 1623 11 gün
10 Eylül 1623 3 Nisan 1624 206 gün
 

IV. Murad
66 Çerkes Mehmed Ali Paşa 3 Nisan 1624 28 Ocak 1625 300 gün
67 Hafız Ahmed Paşa 8 Şubat 1625 1 Aralık 1626 1 yıl, 296 gün
(57) Damat Halil Paşa 1 Aralık 1626 6 Nisan 1628 1 yıl, 127 gün
68 Hüsrev Paşa 6 Nisan 1628 25 Ekim 1631 3 yıl, 202 gün
(67) Hafız Ahmed Paşa 25 Ekim 1631 10 Şubat 1632 108 gün
69 Topal Recep Paşa 10 Şubat 1632 18 Mayıs 1632 98 gün
70 Tabanıyassı Mehmed Paşa 18 Mayıs 1632 2 Şubat 1637 4 yıl, 260 gün
71 Bayram Paşa 2 Şubat 1637 26 Ağustos 1638 1 yıl, 205 gün
72 Tayyar Mehmed Paşa 27 Ağustos 1638 23 Aralık 1638 118 gün
73 Kemankeş Kara Mustafa Paşa 23 Aralık 1638 8 Şubat 1640 1 yıl, 47 gün
8 Şubat 1640 31 Ocak 1644 3 yıl, 357 gün
 

I. İbrahim
74 Sultanzade Mehmed Paşa 31 Ocak 1644 17 Aralık 1645 1 yıl, 320 gün
75 Nevesinli Salih Paşa 17 Aralık 1645 16 Eylül 1647 1 yıl, 273 gün
76 Kara Musa Paşa 16 Eylül 1647 21 Eylül 1647 5 gün
77 Hezarpare Ahmed Paşa 21 Eylül 1647 7 Ağustos 1648 321 gün
78 Sofu Mehmed Paşa 7 Ağustos 1648 8 Ağustos 1648 1 gün
8 Ağustos 1648 21 Mayıs 1649 286 gün
 

IV. Mehmed
79 Kara Murad Paşa 21 Mayıs 1649 5 Ağustos 1651 2 yıl, 76 gün
80 Melek Ahmed Paşa 5 Ağustos 1651 21 Ağustos 1651 16 gün
81 Siyavuş Paşa 21 Ağustos 1651 27 Eylül 1651
82 Gürcü Mehmed Paşa 27 Eylül 1651 20 Haziran 1652 267 gün
83 Tarhuncu Ahmed Paşa 20 Haziran 1652 21 Mart 1653 274 gün
84 Bıyıklı Koca Derviş Mehmed Paşa 21 Mart 1653 28 Ekim 1654 1 yıl, 221 gün
85 İbşir Mustafa Paşa 28 Ekim 1654 11 Mayıs 1655 195 gün
(79) Kara Murad Paşa 11 Mayıs 1655 19 Ağustos 1655 131 gün
86 Ermeni Süleyman Paşa 19 Ağustos 1655 28 Şubat 1656 193 gün
87 Deli Hüseyin Paşa 28 Şubat 1656 5 Mart 1656 6 gün
88 Zurnazen Mustafa Paşa 5 Mart 1656 5 Mart 1656 0 gün
(81) Siyavuş Paşa 5 Mart 1656 25 Nisan 1656 51 gün
89 Boynuyaralı Mehmed Paşa 26 Nisan 1656 15 Eylül 1656 142 gün
90 Köprülü Mehmed Paşa 15 Eylül 1656 31 Ekim 1661 5 yıl, 46 gün
91 Köprülü Fazıl Ahmed Paşa 31 Ekim 1661 19 Ekim 1676 14 yıl, 354 gün
92 Merzifonlu Kara Mustafa Paşa 19 Ekim 1676 14 Aralık 1683 7 yıl, 56 gün
93 Bayburtlu Kara İbrahim Paşa 15 Aralık 1683 18 Kasım 1685 1 yıl, 338 gün
94 Sarı Süleyman Paşa 18 Kasım 1685 18 Eylül 1687 1 yıl, 304 gün
95 Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa 18 Eylül 1687 8 Kasım 1687 51 gün
8 Kasım 1687 23 Şubat 1688 107 gün
 

II. Süleyman
96 Nişancı İsmail Paşa 23 Şubat 1688 2 Mayıs 1688 69 gün
97 Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa 30 Mayıs 1688 7 Kasım 1689 1 yıl, 161 gün
98 Köprülü Fazıl Mustafa Paşa 10 Kasım 1689 22 Haziran 1691 1 yıl, 224 gün
22 Haziran 1691 19 Ağustos 1691 58 gün
 

II. Ahmed
99 Bahadırzade Arabacı Ali Paşa 24 Ağustos 1691 21 Mart 1692 210 gün
100 Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa 23 Mart 1692 17 Mart 1693 359 gün
101 Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa 17 Mart 1693 Mart 1694 330 gün
102 Sürmeli Ali Paşa 13 Mart 1694 6 Şubat 1695 330 gün
6 Şubat 1695 22 Nisan 1695 75 gün II. Mustafa
102 Elmas Mehmed Paşa 3 Mayıs 1695 11 Eylül 1697 2 yıl, 131 gün
1699-1773 Gerileme dönemi Sadrazamları
103 Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa 17 Eylül 1697 4 Eylül 1702 4 yıl, 352 gün II. Mustafa
104 Daltaban Mustafa Paşa 4 Eylül 1702 24 Ocak 1703 142 gün
105 Rami Mehmed Paşa 25 Ocak 1703 22 Ağustos 1703 209 gün
106 Kavanoz Ahmed Paşa 22 Ağustos 1703 16 Kasım 1703 86 gün
 

III. Ahmed
107 Damat Hasan Paşa 18 Kasım 1703 28 Eylül 1704 315 gün
108 Kalaylıkoz Hacı Ahmed Paşa 28 Eylül 1704 25 Aralık 1704 88 gün
109 Baltacı Mehmed Paşa 25 Aralık 1704 3 Mayıs 1706 1 yıl, 129 gün
110 Damat Çorlulu Ali Paşa 3 Mayıs 1706 15 Haziran 1710 4 yıl, 43 gün
111 Köprülüzade Damat Numan Paşa 16 Haziran 1710 17 Ağustos 1710 62 gün
(109) Baltacı Mehmed Paşa 18 Ağustos 1710 20 Kasım 1711 1 yıl, 94 gün
112 Gürcü Ağa Yusuf Paşa 20 Kasım 1711 11 Kasım 1712 357 gün
113 Silahdar Süleyman Paşa 12 Kasım 1712 6 Nisan 1713 145 gün
114 Hoca İbrahim Paşa 6 Nisan 1713 7 Nisan 1713 1 gün
115 Silahdar Damat Ali Paşa 27 Nisan 1713 5 Ağustos 1716 3 yıl, 100 gün
116 Hacı Halil Paşa 5 Ağustos 1716 26 Ağustos 1717 1 yıl, 21 gün
117 Nişancı Mehmed Paşa 26 Ağustos 1717 9 Mayıs 1718 256 gün
118 Nevşehirli Damat İbrahim Paşa 9 Mayıs 1718 20 Eylül 1730 12 yıl, 134 gün
20 Eylül 1730 16 Ekim 1730 26 gün
 

I. Mahmud
119 Silahdar Damat Mehmed Paşa 16 Ekim 1730 23 Ocak 1731 99 gün
120 Kabakulak İbrahim Paşa 23 Ocak 1731 11 Eylül 1731 231 gün
121 Topal Osman Paşa 21 Eylül 1731 12 Mart 1732 173 gün
122 Hekimoğlu Ali Paşa 12 Mart 1732 14 Temmuz 1735 3 yıl, 124 gün
123 Gürcü İsmail Paşa 14 Temmuz 1735 25 Aralık 1735 164 gün
124 Silahdar Damat Dimetokalı Mehmed Paşa 10 Ocak 1736 5 Ağustos 1737 1 yıl, 207 gün
125 Muhsinzade Abdullah Paşa 6 Ağustos 1737 19 Aralık 1737 135 gün
126 Yeğen Mehmed Paşa 19 Aralık 1737 23 Mart 1739 1 yıl, 94 gün
127 Hacı İvazzade Mehmed Paşa 17 Mart 1739 23 Haziran 1740 1 yıl, 92 gün
128 Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa 22 Temmuz 1740 7 Nisan 1742 1 yıl, 259 gün
(122) Hekimoğlu Ali Paşa 21 Nisan 1742 4 Ekim 1742 166 gün
129 Seyyid Hasan Paşa 4 Ekim 1742 10 Ağustos 1746 3 yıl, 310 gün
130 Tiryaki Hacı Mehmed Paşa 11 Ağustos 1746 24 Ağustos 1747 1 yıl, 13 gün
131 Seyyid Abdullah Paşa 24 Ağustos 1747 2 Ocak 1750 2 yıl, 131 gün
132 Divitdar Mehmed Emin Paşa 9 Ocak 1750 1 Temmuz 1752 2 yıl, 174 gün
133 Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa 1 Temmuz 1752 13 Aralık 1754 2 yıl, 165 gün
13 Aralık 1754 16 Şubat 1755 65 gün
 

III. Osman
122 Hekimoğlu Ali Paşa 16 Şubat 1755 19 Mayıs 1755 92 gün
134 Naili Abdullah Paşa 19 Mayıs 1755 24 Ağustos 1755 97 gün
135 Silahdar Bıyıklı Ali Paşa 24 Ağustos 1755 23 Ekim 1755 −305 gün
136 Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa 25 Ekim 1755 1 Nisan 1756 159 gün
(133) Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa 30 Nisan 1756 3 Aralık 1756 217 gün
137 Koca Mehmed Ragıp Paşa 12 Ocak 1757 30 Ekim 1757 291 gün
30 Ekim 1757 8 Nisan 1763 5 yıl, 160 gün
 

III. Mustafa
138 Tevkii Hamza Hamit Paşa 11 Nisan 1763 29 Eylül 1763 171 gün
(133) Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa 29 Eylül 1763 30 Mart 1765 1 yıl, 182 gün
139 Muhsinzade Mehmed Paşa 30 Mart 1765 7 Ağustos 1768 3 yıl, 130 gün
140 Silahdar Mahir Hamza Paşa 7 Ağustos 1768 20 Ekim 1768 74 gün
141 Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa 20 Ekim 1768 12 Ağustos 1769 296 gün
142 Moldovancı Ali Paşa 12 Ağustos 1769 12 Aralık 1769 122 gün
143 İvazzade Halil Paşa 13 Aralık 1769 25 Aralık 1770 1 yıl, 12 gün
144 Silahdar Mehmed Paşa 25 Aralık 1770 11 Aralık 1771 351 gün
(139) Muhsinzade Mehmed Paşa 11 Aralık 1771 6 Ağustos 1773 1 yıl, 238 gün
1773-1922 Dağılma dönemi Sadrazamları
145 İzzet Mehmed Paşa 11 Ağustos 1773 21 Ocak 1774 163 gün III. Mustafa
21 Ocak 1774 7 Temmuz 1775 1 yıl, 167 gün  
I. Abdulhamid
146 Yağlıkçızade Derviş Mehmed Paşa 7 Temmuz 1775 5 Ocak 1777 1 yıl, 182 gün
147 Darendeli Cebecizade Mehmed Paşa 5 Ocak 1777 1 Eylül 1778 1 yıl, 239 gün
148 Kalafat Mehmed Paşa 1 Eylül 1778 22 Ağustos 1779
149 Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa 22 Ağustos 1779 20 Şubat 1781
(145) İzzet Mehmed Paşa 20 Şubat 1781 25 Ağustos 1782
150 Yeğen Seyyid Mehmed Paşa 25 Ağustos 1782 31 Aralık 1782
151 Halil Hamid Paşa 31 Aralık 1782 30 Nisan 1785
152 Hazinedar Şahin Ali Paşa 30 Nisan 1785 25 Ocak 1786
153 Koca Yusuf Paşa 25 Ocak 1786 28 Mayıs 1789
154 Kethüda Hasan Paşa 28 Mayıs 1789 2 Ocak 1790  
III. Selim
155 Cezayirli Gazi Hasan Paşa 2 Ocak 1790 30 Mart 1790
156 Rusçuklu Çelebizade Şerif Hasan Paşa 16 Nisan 1790 12 Şubat 1791
(153) Koca Yusuf Paşa 12 Şubat 1791 4 Mayıs 1792
157 Damat Melek Mehmed Paşa 4 Mayıs 1792 21 Ekim 1794
158 Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa 21 Ekim 1794 23 Ekim 1798
159 Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa 23 Ekim 1798 24 Haziran 1805
160 Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa 24 Eylül 1805 13 Ekim 1806
161 İbrahim Hilmi Paşa 13 Ekim 1806 3 Haziran 1807
162 Çelebi Mustafa Paşa 3 Haziran 1807 29 Temmuz 1808 IV.Mustafa
163 Alemdar Mustafa Paşa 29 Temmuz 1808 15 Kasım 1808
 

II.Mahmud
164 Çavuşbaşı Memiş Paşa 15 Kasım 1808 1 Ocak 1809
165 Çarhacı Ali Paşa 1 Ocak 1809 Mart 1809
(159) Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa Mart 1809 10 Nisan 1811
166 Laz Aziz Ahmed Paşa 10 Nisan 1811 5 Eylül 1812
167 Hurşid Ahmed Paşa 5 Eylül 1812 30 Mart 1815
168 Mehmed Emin Rauf Paşa 30 Mart 1815 6 Ocak 1818
169 Burdurlu Derviş Mehmed Paşa 6 Ocak 1818 5 Ocak 1820
170 Ispartalı Seyyid Ali Paşa 5 Ocak 1820 21 Nisan 1821
171 Benderli Ali Paşa 21 Nisan 1821 30 Nisan 1821
172 Hacı Salih Paşa 30 Nisan 1821 11 Kasım 1822
173 Deli Abdullah Paşa 11 Kasım 1822 4 Mart 1823
174 Silahdar Ali Paşa 4 Mart 1823 Aralık 1823
175 Mehmed Said Galip Paşa Aralık 1823 15 Eylül 1824
176 Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa 15 Eylül 1824 26 Ekim 1828
177 Topal İzzet Mehmed Paşa 26 Ekim 1828 28 Ocak 1829
178 Reşid Mehmed Paşa 28 Ocak 1829 17 Şubat 1833
(168) Mehmed Emin Rauf Paşa 17 Şubat 1833 8 Temmuz 1839
179 Koca Hüsrev Mehmed Paşa 8 Temmuz 1839 29 Mayıs 1841  
Abdülmecid
(168) Mehmed Emin Rauf Paşa 29 Mayıs 1841 7 Ekim 1841
(177) Topal İzzet Mehmed Paşa 7 Ekim 1841 3 Eylül 1842
(168) Mehmed Emin Rauf Paşa 3 Eylül 1842 31 Temmuz 1846
180 Koca Mustafa Reşid Paşa 31 Temmuz 1846 28 Nisan 1848
181 İbrahim Sarim Paşa 28 Nisan 1848 13 Ağustos 1848
(180) Koca Mustafa Reşid Paşa 13 Ağustos 1848 27 Ocak 1852
(168) Mehmed Emin Rauf Paşa 27 Ocak 1852 7 Mart 1852
(180) Koca Mustafa Reşid Paşa 7 Mart 1852 7 Ağustos 1852
182 Mehmed Emin Âli Paşa 7 Ağustos 1852 4 Ekim 1852
183 Damat Mehmed Ali Paşa 4 Ekim 1852 14 Mayıs 1853
184 Mustafa Naili Paşa 14 Mayıs 1853 30 Mayıs 1854
185 Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 30 Mayıs 1854 24 Kasım 1854
(180) Koca Mustafa Reşid Paşa 24 Kasım 1854 4 Mayıs 1855
(182) Mehmed Emin Âli Paşa 4 Mayıs 1855 1 Aralık 1856
(180) Koca Mustafa Reşid Paşa 1 Aralık 1856 2 Ağustos 1857
(184) Mustafa Naili Paşa 2 Ağustos 1857 23 Ekim 1857
(180) Koca Mustafa Reşid Paşa 23 Ekim 1857 7 Ocak 1858
(182) Mehmed Emin Âli Paşa 7 Ocak 1858 8 Ekim 1859
(185) Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 8 Ekim 1859 24 Aralık 1859
186 Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa 24 Aralık 1859 27 Mayıs 1860
(185) Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 27 Mayıs 1860 6 Ağustos 1861
(182) Mehmed Emin Âli Paşa 6 Ağustos 1861 22 Kasım 1861
187 Keçecizade Fuat Paşa 22 Kasım 1861 6 Ocak 1863
 

Abdülaziz
188 Yusuf Kâmil Paşa 6 Ocak 1863 3 Haziran 1863
(187) Keçecizade Fuat Paşa 3 Haziran 1863 5 Haziran 1866
(186) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa 5 Haziran 1866 11 Şubat 1867
(182) Mehmed Emin Âli Paşa 11 Şubat 1867 7 Eylül 1871
189 Mahmud Nedim Paşa 7 Eylül 1871 31 Temmuz 1872
190 Mithat Paşa 31 Temmuz 1872 19 Ekim 1872
(186) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa 19 Ekim 1872 15 Mart 1873
191 Ahmed Esad Paşa 15 Mart 1873 15 Nisan 1873
192 Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa 15 Nisan 1873 14 Şubat 1874
193 Hüseyin Avni Paşa 14 Şubat 1874 25 Nisan 1875
(191) Ahmed Esad Paşa 26 Nisan 1875 26 Ağustos 1875
(189) Mahmud Nedim Paşa 26 Ağustos 1875 12 Mayıs 1876
(186) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa 12 Mayıs 1876 19 Aralık 1876 V. Murad
(190) Mithat Paşa 19 Aralık 1876 5 Şubat 1877  
II. Abdülhamid
194 İbrahim Edhem Paşa 5 Şubat 1877 11 Ocak 1878
195 Ahmed Hamdi Paşa 11 Ocak 1878 4 Şubat 1878
196 Ahmed Vefik Paşa 4 Şubat 1878 18 Nisan 1878
197 Mehmed Sadık Paşa 18 Nisan 1878 28 Mayıs 1878
(186) Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa 28 Mayıs 1878 4 Haziran 1878
198 Mehmed Esad Safvet Paşa 4 Haziran 1878 4 Aralık 1878
199 Tunuslu Hayreddin Paşa 4 Aralık 1878 28 Temmuz 1879
200 Ahmed Arifi Paşa 28 Temmuz 1879 18 Ekim 1879
201 Mehmed Said Paşa 18 Ekim 1879 9 Haziran 1880
202 Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 9 Haziran 1880 12 Eylül 1880
(201) Mehmed Said Paşa 12 Eylül 1880 2 Mayıs 1882
203 Abdurrahman Nureddin Paşa 2 Mayıs 1882 12 Temmuz 1882
(201) Mehmed Said Paşa 12 Temmuz 1882 30 Kasım 1882
(196) Ahmed Vefik Paşa 1 Aralık 1882 3 Aralık 1882
(201) Mehmed Said Paşa 3 Aralık 1882 25 Eylül 1885
204 Kâmil Paşa 25 Eylül 1885 4 Eylül 1891
205 Ahmed Cevad Paşa 4 Eylül 1891 9 Haziran 1895
(201) Mehmed Said Paşa 9 Haziran 1895 2 Ekim 1895
(204) Kâmil Paşa 2 Ekim 1895 7 Kasım 1895
206 Halil Rifat Paşa 7 Kasım 1895 9 Kasım 1901
(201) Mehmed Said Paşa 9 Kasım 1901 15 Ocak 1903
207 Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa 15 Ocak 1903 22 Temmuz 1908
(201) Mehmed Said Paşa 22 Temmuz 1908 6 Ağustos 1908
(204) Kâmil Paşa 6 Ağustos 1908 14 Şubat 1909
208 Hüseyin Hilmi Paşa 14 Şubat 1909 13 Nisan 1909
209 Ahmed Tevfik Paşa 13 Nisan 1909 5 Mayıs 1909  
V. Mehmed
(208) Hüseyin Hilmi Paşa 5 Mayıs 1909 12 Ocak 1910
210 İbrahim Hakkı Paşa 12 Ocak 1910 29 Eylül 1911
(201) Mehmed Said Paşa 4 Ekim 1911 17 Temmuz 1912
211 Ahmed Muhtar Paşa 22 Temmuz 1912 29 Ekim 1912
(204) Kâmil Paşa 29 Ekim 1912 23 Ocak 1913
212 Mahmud Şevket Paşa 23 Ocak 1913 11 Haziran 1913
213 Said Halim Paşa 12 Haziran 1913 3 Şubat 1917
214 Talat Paşa 4 Şubat 1917 3 Temmuz 1918 1 yıl, 149 gün
3 Temmuz 1918 8 Ekim 1918 97 gün
 

VI. Mehmed
215 Ahmed İzzet Paşa 14 Ekim 1918 8 Kasım 1918 25 gün
(209) Ahmed Tevfik Paşa 11 Kasım 1918 10 Mart 1919 119 gün
216 Damat Ferit Paşa 10 Mart 1919 4 Ekim 1919 208 gün
217 Ali Rıza Paşa 4 Ekim 1919 2 Mart 1920 150 gün
218 Salih Hulusi Paşa 2 Mart 1920 5 Nisan 1920 34 gün
(216) Damat Ferit Paşa 5 Nisan 1920 18 Ekim 1920 196 gün
(209) Ahmed Tevfik Paşa 21 Ekim 1920 17 Kasım 1922 2 yıl, 27 gün

Bu listede sadrazamların isimlerinde dönemin yazım ve telaffuzları (Mehmed, Ahmed gibi) esas alınmış, ancak isim bütününün mümkün olduğunda Türkçeleştirilmiş halde sunulmasına çalışılmıştır ("ibn Kemaleddin" yerine "Kemaleddinoğlu" gibi). Madde başlıklarında her bir sadrazamın tarihlerde anılan bütün lakaplarının bir araya getirilmesine özen gösterilmiş, tarihlerde söz konusu kişinin ölümünden sonra verilmiş lakaplar ("şehit" gibi) daha ziyade madde içinde belirtilmiştir.

Listedeki sütünlarda sırayla: Sadrazamın adı veya lakabı (Sadrazam), sadaret başlangıç tarihi (başl.), sadaret sona eriş tarihi (bitiş), birden fazla sadrazamlık dönemi söz konusu ise kaçıncı kez bu makama geldiği ve akılda kalıcı kısa notlar (etnik kökeni, ailesi, akıbeti, ölüm nedeni, hakkında önemli bir detay gibi) bilgiler bulunmaktadır.

1773-1922 Dağılma dönemi Sadrazamları

değiştir
Sadrazam Başl. Bitiş Süre Notlar
İzzet Mehmed Paşa (1. sadareti) 11 Ağustos, 1773 7 Temmuz 1775 1 yıl, 330 gün Rum[14] 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Moralı Derviş Mehmed Paşa 7 Temmuz 1775 5 Ocak 1777 1 yıl, 183 gün Türk (Moralı)
Darendeli Cebecizade Mehmed Paşa 5 Ocak 1777 1 Eylül 1778 1 yıl, 239 gün Türk (Darendeli)
Kalafat Mehmed Paşa 1 Eylül 1778 22 Ağustos 1779 355 gün Pomak
Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa 22 Ağustos 1779 20 Şubat 1781 1 yıl, 183 gün Türk, (Kırşehir Arabsun köyünden)
İzzet Mehmed Paşa (2. sadareti) 20 Şubat 1781 25 Ağustos 1782 1 yıl, 186 gün Rum 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Yeğen Seyyid Mehmed Paşa 25 Ağustos 1782 31 Aralık 1782 128 gün Türk (Alaiye'li)
Halil Hamid Paşa 31 Aralık 1782 30 Nisan 1785 2 yıl, 121 gün Türk (Isparta'lı). Sürgünde idam edilmiştir.
Hazinedar Şahin Ali Paşa 30 Nisan 1785 25 Ocak 1786 270 gün Gürcü
Koca Yusuf Paşa (1. sadareti) 25 Ocak 1786 28 Mayıs 1789 3 yıl, 124 gün Gürcü. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kethüda Çerkes Meyyit Hasan Paşa (1. sadareti) 28 Mayıs 1789 2 Ocak 1790 219 gün Çerkes. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Cezayirli Gazi Hasan Paşa 2 Ocak 1790 30 Mart 1790 87 gün Pomak (Drama (il)'da büyüme). Savaşta şehit olmuştur.
Rusçuklu Çelebizade Şerif Hasan Paşa 16 Nisan 1790 12 Şubat 1791 302 gün ? (Rusçuklu)
Koca Yusuf Paşa (2. ve son sadareti) 12 Şubat 1791 4 Mayıs 1792 447 gün Gürcü[15]. Eceliyle ölmüştür.
Damat Melek Mehmed Paşa 4 Mayıs 1792 21 Ekim 1794 2 yıl, 170 gün Boşnak[15]
Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa 21 Ekim 1794 23 Ekim 1798 4 yıl, 3 gün (Safranbolulu). Sürgünde eceliyle ölmüştür.
Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (1. sadareti) 23 Ekim 1798 24 Haziran 1805 6 yıl, 246 gün Gürcü[16], 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa 24 Eylül 1805 13 Ekim 1806 1 yıl, 19 gün Türk
Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa 13 Ekim 1806 3 Haziran 1807 233 gün Türk
Çelebi Mustafa Paşa 3 Haziran 1807 29 Temmuz 1808 1 yıl, 57 gün Türk.
Alemdar Mustafa Paşa veya (Bayraktar Mustafa Paşa) 29 Temmuz 1808 15 Kasım 1808 109 gün Türk, (Rusçuklu). Alemdar Vakası şeklinde anılan çatışmada şehit olmuştur.
Çavuşbaşı Memiş Paşa 15 Kasım 1808 1 Ocak 1809 47 gün Türk. Azledilmiş ve eceliyle ölmüştür.
Çarhacı Ali Paşa 1 Ocak 1809 Mart 1809 59 gün Türk.
Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (2. ve son sadareti) Mart 1809 10 Nisan 1811 2 yıl, 40 gün Gürcü
Laz Aziz Ahmed Paşa 10 Nisan 1811 5 Eylül 1812 1 yıl, 149 gün Laz
Hurşid Ahmed Paşa 5 Eylül 1812 30 Mart 1815 2 yıl, 206 gün Gürcü[17].
Mehmed Emin Rauf Paşa (1. sadareti) 30 Mart 1815 6 Ocak 1818 2 yıl, 283 gün Arap, 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Burdurlu Derviş Mehmed Paşa 6 Ocak 1818 5 Ocak 1820 1 yıl, 364 gün ? (Burdurlu)
Ispartalı Seyyid Ali Paşa 5 Ocak 1820 21 Nisan 1821 1 yıl, 107 gün Türk (Ispartalı)
Benderli Ali Paşa 21 Nisan 1821 30 Nisan 1821 9 gün ? (Benderli). Kesin padişah emri ile idam edildiği bilinen son sadrazamdır.
Hacı Salih Paşa 30 Nisan 1821 11 Kasım 1822 1 yıl, 195 gün Sabetaycı (?)[18]
Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa 11 Kasım 1822 4 Mart 1823 113 gün Türk.
Turnacızade Silahdar Ali Paşa 4 Mart 1823 Aralık 1823 272 gün Arap
Mehmed Said Galip Paşa Aralık 1823 15 Eylül 1824 289 gün Türk.
Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa 15 Eylül 1824 26 Ekim 1828 4 yıl, 42 gün ?, (Benderli)
Darendeli Topal İzzet Mehmed Paşa (1. sadareti) 26 Ekim 1828 Ocak 1829 67 gün Türk, (Darendeli). 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Reşid Mehmed Paşa Ocak 1829 17 Şubat 1833 4 yıl, 48 gün Gürcü[19]
Mehmed Emin Rauf Paşa (2. sadareti) 17 Şubat 1833 8 Temmuz 1839 6 yıl, 142 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Koca Mehmed Hüsrev Paşa 8 Temmuz 1839 29 Mayıs 1841 1 yıl, 326 gün Abaza[20]
Mehmed Emin Rauf Paşa (3. sadareti) 29 Mayıs 1841 7 Ekim 1841 131 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Darendeli Topal İzzet Mehmed Paşa (2. ve son sadareti) 7 Ekim 1841 3 Eylül 1842 331 gün Türk, (Darendeli)
Mehmed Emin Rauf Paşa (4. sadareti) 3 Eylül 1842 31 Temmuz 1846 3 yıl, 332 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Koca Mustafa Reşid Paşa (1. sadareti) 31 Temmuz 1846 28 Nisan 1848 1 yıl, 272 gün 6 dönem sadrazamlık yapmıştır.türk
İbrahim Sarim Paşa 28 Nisan 1848 13 Ağustos 1848 107 gün Arap Asıllı Türk
Koca Mustafa Reşid Paşa (2. sadareti) 13 Ağustos 1848 27 Ocak 1852 3 yıl, 167 gün 6 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mehmed Emin Rauf Paşa (5. ve son sadareti) 27 Ocak 1852 7 Mart 1852 40 gün Türk
Koca Mustafa Reşid Paşa (3. sadareti) 7 Mart 1852 7 Ağustos 1852 153 gün 6 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mehmed Emin Âli Paşa (1. sadareti) 7 Ağustos 1852 4 Ekim 1852 58 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Damat Mehmed Ali Paşa 4 Ekim 1852 14 Mayıs 1853 222 gün Hemşinli [21] Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay oniki gün sadrazamlık yapmıştır.
Giritli Mustafa Naili Paşa (1. sadareti) 14 Mayıs 1853 30 Mayıs 1854 1 yıl, 16 gün Mısırlı Türk. Uzun süre Girit valiliği yaptığından Giritli şeklinde anılır. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (1. sadareti) 30 Mayıs 1854 24 Kasım 1854 178 gün Türk (Kıbrıslı). 3 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Koca Mustafa Reşid Paşa (4. sadareti) 24 Kasım 1854 4 Mayıs 1855 161 gün 6 dönem sadrazamlık yapmıştır.türk
Mehmed Emin Âli Paşa (2. sadareti) 4 Mayıs 1855 1 Aralık 1856 1 yıl, 212 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Koca Mustafa Reşid Paşa (5. sadareti) 1 Aralık 1856 2 Ağustos 1857 244 gün 6 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Giritli Mustafa Naili Paşa (2. ve son sadareti) 2 Ağustos 1857 23 Ekim 1857 82 gün Mısırlı Türk.
Koca Mustafa Reşid Paşa (6. ve son sadareti) 23 Ekim 1857 7 Ocak 1858 76 gün Türk
Mehmed Emin Âli Paşa (3. sadareti) 7 Ocak 1858 8 Ekim 1859 1 yıl, 274 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (2. sadareti) 8 Ekim 1859 24 Aralık 1859 77 gün Türk (Kıbrıslı). 3 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1. sadareti) 24 Aralık 1859 27 Mayıs 1860 155 gün Türk. 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (3. ve son sadareti) 27 Mayıs 1860 6 Ağustos 1861 1 yıl, 71 gün Türk, (Kıbrıslı)
Mehmed Emin Âli Paşa (4. sadareti) 6 Ağustos 1861 22 Kasım 1861 108 gün 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Keçecizade Mehmed Emin Fuad Paşa (1. sadareti) 22 Kasım 1861 6 Ocak 1863 1 yıl, 45 gün Türk. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Yusuf Kamil Paşa 6 Ocak 1863 3 Haziran 1863 148 gün Türk.
Keçecizade Mehmed Emin Fuad Paşa (2. ve son sadareti) 3 Haziran 1863 5 Haziran 1866 3 yıl, 3 gün Türk
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (2. sadareti) 5 Haziran 1866 11 Şubat 1867 251 gün Türk. 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mehmed Emin Âli Paşa (5. ve son sadareti) 11 Şubat 1867 7 Eylül 1871 4 yıl, 209 gün Türk
Mahmud Nedim Paşa (1. sadareti) 7 Eylül 1871 31 Temmuz 1872 328 gün Gürcü[22], 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mithat Paşa (1. sadareti) 31 Temmuz 1872 19 Ekim 1872 80 gün Türk ?. Rusçuk kökenli, İstanbul doğumlu. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (3. sadareti) 19 Ekim 1872 15 Mart 1873 147 gün Türk. 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Sakızlı Ahmed Esad Paşa (1. sadareti) 15 Mart 1873 15 Nisan 1873 31 gün Türk (Sakızlı). 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Şirvanlızade Mehmed Rüşdi Paşa 15 Nisan 1873 14 Şubat 1874 305 gün Türk
Hüseyin Avni Paşa 14 Şubat 1874 25 Nisan 1875 1 yıl, 70 gün Türk
Sakızlı Ahmed Esad Paşa (2. ve son sadareti) 26 Nisan 1875 26 Ağustos 1875 122 gün Türk (Sakızlı)
Mahmud Nedim Paşa (2. ve son sadareti) 26 Ağustos 1875 12 Mayıs 1876 260 gün Türk
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (4. sadareti) 12 Mayıs 1876 19 Aralık 1876 221 gün Türk. 5 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Mithat Paşa (2. sadareti) 19 Aralık 1876 5 Şubat 1877 48 gün Türk. Sürgünde idam edilmiştir. İdamı hakkında farklı görüşler öne sürülmektedir.
İbrahim Edhem Paşa 5 Şubat 1877 11 Ocak 1878 340 gün Rum
Ahmed Hamdi Paşa 11 Ocak 1878 4 Şubat 1878 24 gün Abaza[23]
Ahmed Vefik Paşa 4 Şubat 1878 18 Nisan 1878 73 gün Türk (İstanbullu)
Mehmed Sadık Paşa 18 Nisan 1878 28 Mayıs 1878 40 gün Türk
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (5. ve son sadareti) 28 Mayıs 1878 4 Haziran 1878 7 gün Türk
Mehmed Esad Saffet Paşa 4 Haziran 1878 4 Aralık 1878 183 gün Türk
Tunuslu Hayreddin Paşa 4 Aralık1878 28 Temmuz 1879 236 gün Abaza[24]
Ahmed Arifi Paşa 28 Temmuz 1879 18 Ekim 1879 82 gün Türk
Küçük Mehmed Said Paşa (1. sadareti) 18 Ekim 1879 9 Haziran 1880 235 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 9 Haziran 1880 12 Eylül 1880 95 gün Arap (Antepli Cenani ailesinden)
Küçük Mehmed Said Paşa (2. sadareti) 12 Eylül 1880 2 Mayıs 1882 1 yıl, 232 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Abdurrahman Nureddin Paşa (1. sadareti) 2 Mayıs 1882 12 Temmuz 1882 71 gün Türk. dönem sadrazamlık yapmıştır.
Küçük Mehmed Said Paşa (3. sadareti) 12 Temmuz 1882 30 Kasım 1882 141 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Ahmed Vefik Paşa 1 Aralık 1882 3 Aralık 1882 2 gün Türk
Küçük Mehmed Said Paşa (4. sadareti) 3 Aralık 1882 25 Eylül 1885 2 yıl, 297 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (1. sadareti) 25 Eylül 1885 4 Eylül 1891 5 yıl, 345 gün Türk (Kıbrıslı). 4 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kabaağaçlızade Ahmed Cevat Paşa 4 Eylül 1891 9 Haziran 1895 3 yıl, 279 gün Türk (Afyonkarahisar Kabaağaçlı, Şakirpaşalar ailesi)
Küçük Mehmed Said Paşa (5. sadareti) 9 Haziran 1895 2 Ekim 1895 115 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (2. sadareti) 2 Ekim 1895 7 Kasım 1895 36 gün Türk (Kıbrıslı). 4 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Halil Rıfat Paşa 7 Kasım 1895 9 Kasım 1901 6 yıl, 4 gün Türk
Küçük Mehmed Said Paşa (6. sadareti) 9 Kasım 1901 15 Ocak 1903 1 yıl, 67 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa 15 Ocak 1903 22 Temmuz 1908 5 yıl, 190 gün Arnavut.
Küçük Mehmed Said Paşa (7. sadareti) 22 Temmuz 1908 6 Ağustos 1908 15 gün Türk. 8 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (3. sadareti) 6 Ağustos 1908 14 Şubat 1909 192 gün Türk (Kıbrıslı).
Hüseyin Hilmi Paşa (1. sadareti) 14 Şubat 1909 31 Mart 1909 45 gün Rum veya Türk
Ahmed Tevfik Paşa (1. sadareti) 31 Mart 1909 5 Mayıs 1909 35 gün Türk. 3 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Hüseyin Hilmi Paşa (2. sadareti) 5 Mayıs 1909 12 Ocak 1910 252 gün Rum veya Türk
İbrahim Hakkı Paşa 12 Ocak 1910 29 Eylül 1911 1 yıl, 260 gün Arap
Küçük Mehmed Said Paşa (8. ve son sadareti) 4 Ekim 1911 17 Temmuz 1912 287 gün Türk
Gazi Ahmed Muhtar Paşa 22 Temmuz 1912 29 Ekim 1912 99 gün Türk
Kıbrıslı Mehmed Kamil Paşa (4. ve son sadareti) 29 Ekim 1912 23 Ocak 1913 86 gün Türk (Kıbrıslı)
Mahmud Şevket Paşa 23 Ocak 1913 11 Haziran 1913 139 gün Çeçen (?),[25] Çerkes[26] ve/veya Arap[27]. Görev başında suikaste uğramıştır.
Said Halim Paşa 12 Haziran 1913 3 Şubat 1917 3 yıl, 237 gün Arnavut kökenli Mısırlı. Sürgünde suikaste uğramıştır.
Talat Paşa 4 Şubat 1917 8 Ekim 1918 1 yıl, 246 gün Pomak[28] ve Türk[29]. Sürgünde suikaste uğramıştır.
Furgaç Ahmed İzzet Paşa 14 Ekim 1918 8 Kasım 1918 25 gün Arnavut[30]. Kendi tercihiyle istifa etmiştir.
Ahmed Tevfik Paşa (2. sadareti) 11 Kasım 1918 10 Mart 1919 119 gün Türk. 3 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Damat Ferit Paşa (1. sadareti) 10 Mart 1919 4 Ekim 1919 208 gün Arnavut. 2 dönem sadrazamlık yapmıştır.
Ali Rıza Paşa 4 Ekim 1919 2 Mart 1920 150 gün Türk
Hulusi Salih Paşa 2 Mart 1920 5 Nisan 1920 34 gün Abaza
Damat Ferit Paşa (2. ve son sadareti) 5 Nisan 1920 18 Ekim 1920 196 gün Arnavut. Sürgünde eceliyle vefat.
Ahmed Tevfik Paşa (3. ve son sadareti) 21 Ekim 1920 17 Kasım 1922 2 yıl, 27 gün Türk. Son sadrazamdır.

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Uzunçarşılı 1988, s. 502.
  2. ^ Danişmend 1971, s. 7.
  3. ^ a b Uzunçarşılı 1988, s. 581.
  4. ^ Çoban 2005, s. 10.
  5. ^ İnalcık, Halil (2010). Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi. s. 24. ISBN 9786055586065. 
  6. ^ a b c d Danişmend 1971, s. 8.
  7. ^ a b Uzunçarşılı 1988, s. 582.
  8. ^ a b Uzunçarşılı 1988, s. 583.
  9. ^ Çoban 2005, s. 11.
  10. ^ a b c d e f Danişmend 1971, s. 9.
  11. ^ Çoban 2005, s. 12.
  12. ^ a b Uzunçarşılı 1988, s. 584.
  13. ^ Uzunçarşılı 1988, s. 585.
  14. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 64.
  15. ^ a b İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 68.
  16. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 69.
  17. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 71.
  18. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 72.
  19. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 74.
  20. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 75.
  21. ^ History and identity among the Hemshin -HOVANN H. SIMONIAN - s.172
  22. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 85.
  23. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 89.
  24. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 91.
  25. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 101.
  26. ^ Nâzım Tektaş, Sadrazamlar: Osmanlı'da ikinci adam saltanatı, Çatı Kitapları, 2002, p.
  27. ^ Ali Bilgenoğlu, Osmanlı Devleti'nde Arap milliyetçi cemiyetler, Müdafaa-i Hukuk Yayınları, 2007, p. 87.
  28. ^ Taner Timur, https://books.google.com/books?id=64NpAAAAMAAJ&pg=PA53 Türkler ve Ermeniler: 1915 ve Sonrası, İmge Kitabevi, 2001, ISBN 978-975-533-318-2, p. 53. (Türkçe)
  29. ^ Müslüm Ulusoy Talat Paşa ile İlgili Yazdı, Müslüm Ulusoy, 17Mart 2014.
  30. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 103.

Dış bağlantılar

değiştir


Kaynak hatası: <ref> "not" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="not"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanlı_sadrazamları_listesi&oldid=35369267" sayfasından alınmıştır