Şablon:İslâm'da mezhepler

İSLÂM MEZHEPLERİ Bugünkü fıkhî mezhepler Sünnilik'in Dört fıkhî mezhebi: Hanefî (İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe) Malikî (Mâlik bin Enes) Şafi (Şafii) Hanbelî (Ahmed bin Hanbel) Diğer Sünnî fıkıh mezhepleri: Zâhirî (Davud el İsbehani ve İbn Hazm) Selefî (Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye) Vahhâbîler (İbn-i Abd’ûl-Vahhâb) Şiîliğin İmamiye (Şiilik öğretisi) fıkhından Üç mezhep: Zeyd’îyye (Zeyd bin Ali bin Zeynelâbidîn) İsmâ‘îl’îyye/Yedicilik (Nizârî ve Mustâ‘lî) İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) (Câferî ve Alevilik) Bâtınîler: Dûrz’îyye Nusayr’îyye Ahmed’îyye Haricîler: İbadiyye İ'tikadî mezhepler İslâm'da İ'tikadî mezhepler Asarî (Eserler) Selef’îyye (Hanbelîler) Şeyh’ûl-İslâm İbn-i Teymiyye Ghulat Selef’îyye Vahhabilik Ehl-i Hadis Cebriyye Cebriye-i Hâlisa Cebriye-i Mutavassita Eş'ârîyye Bâkıllân’îyye Gazzâl’îyye Bâtınî-Eş'ârîlik Sünnilik Tarikat Mâtürîdîyye Kaderiyye Cuhen’îyye (Irak Kolu) Dımeşk’îyye (Şam Kolu) Mutezile Vâsıl’îyye Huzeyl’îyye Nazzâm’îyye Hâitı’îyye Bişr’îyye Mâ’mer’îyye Muzdâr’îyye Sumâm’îyye Hişâm’îyye Câhiz’ıyye Hayât’ıyye Cûbbâ’îyye Befşem’îyye Ghulat Mutezile Hâbit’îyye Hımâr’îyye Bâtınî-Mutezile Müteşeyyî’ Tarikat Mürcie Sünnilik Mürcie Bid'atçı Mürcie Kerrâm’îyye Müşebbihe (Antropoteizm) Hulmân’îyye Mücessime (Hulûl) Ebû Müslim Horasânî Sinbâd El-Mukanna Babekiyye Hattâbiyye Bezîg’îyye Hattâbiyye Muammer’îyye Umeyr’îyye Mufaddal’îyye Muhammise Cevâlik’îyye Rum Abdalları Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh)/Yedicilik Karmat’îyye (Hamdân Kârmat) (Yediciler) Türkistan Aleviliği (Nâsır Hüsrev) Tasavvufî-Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh) Alevilik Alevilik Tarikat İbâh’îyyûn Nusayrilik (Nusayriler) Dürzîlik (Hâkim bi-EmrʿAllâh) Haşhaşiler (Hasan Sabbah) Babailik (Baba İlyâs Horasanî) Kızılbaş Hurûfîlik (Fadl’Allah Yezdânî) Bektaşilik (Balım Sultan) Kaynak: Muhammed Ebû Zehra, İslâm’da Siyâsî ve İ’tikadî Mezhepler Tarihi, Ethem Ruhi Fığlalı ve Osman Eskicioğlu Tercümesi, Yağmur, İstanbul, 1970. Siyâsî mezhepler İslâm'da Siyâsî ekôller Şîʿa-i Muhlîsîn: Sünnîler ve Zeydîler Şîʿa-i Ulâ (Sünnilik) Hanefîlik Malikîlik Şafiîlik Zâhîrîler Davud el İsbehani İbn Hazm Hanbelîlik Selef-i Salihin İbn Teymiye Ghulat Selef’îyyûn Vahhabilik Zeydîlik Betr’îyye/Sâlih’îyye Cerîr’îyye/Süleyman’îyye Yemen Zeydiliki Kâsım’îyye Hadâv’îyye Muhteria Mutarrif’îyye Alavîler Hasan el-Utruş Kâsım’îyye Ghulat Zeydilik Cârûd’îyye Nâim’îyye Ya'kûb’îyye Hariciler Ezarikâ Sufr’îyye Necedât Acrâd’îyye İbâz’îyye Ghulat Hariciler Yezîdiyye Meymuniye Galiyye Sebe’îyye (Abdullah bin Sebe) Hattâbiyye (Ebû’l-Hattâb el-Esedî) Bezîg’îyye Hattâbiyye Keysân’îyye Muhtar es-Sekafi/Keysân’îyyet-ûl-Hullas Hâşim’îyye Harb’îyye Muâv’îyye/Cennâh’îyye Hâris’îyye Beyân’îyye Ravendiyye Rizamiyye Ebû Müslim Horasânî Sinbâd Berkûk’îyye Havâl’îyye Muhammira El-Mukanna Hurremiyye Babekiyye Babek Hürremi Kızılbaş Kûl’îyye İshâk et-Türk’îyye Riyâh’îyye Kerbiyye Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh) Hallâc’îyye Hulûl’îyye Alevîler (Tasavvufî-Bâtınîlik) Hulmân’îyye Karmatîlik Ebû Saʿid’îyye Cennâb’îyye Ghulat Ezoterizmyye (Bâtınîlik) Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî Hâkim’îyye (Dürzîlik) Haşhaşiler (Alamut Kalesi) İmamiye (Şiilik öğretisi): İsmaililik ve İsnâaşeriyye İmamiye (Şiilik öğretisi)-i Seb’îyye (İsmaililik)/Yedicilik Yediciler (Yediciler) Mustâ‘lîler (Mustali fıkhı) Mecîd’îyye/Hâfız’îyye Tâyyîb’îyye (Tayyib Ebu'l-Kasım) Davudî İsmailîlik Süleymanî İsmaililik Alavî Buhra Kutbî Buhra Nizârîler (Nizâr’îyye) İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) Caferilik Ahbâr’îyye Usûl’îyye Alevilik Ghulat İmamet Mûgır’îyye Mansûr’îyye Azâkıra Albâ’îyeyye (Ulyâ’îyye) Zemm’îyye Ayn’îyye Mim’îyye Sîn’îyye Muhammise Şûray’îyye Gurâb’îyye Zübâb’îyye Nusayrilik Şemânîlik’den İslam’e bağlananlar Babailik Vefâ’îyye Kızılbaş Çepniler Tahtacılar Baba Rasûl (İlyâs’îyye) Sarı Saltık Baba (Saltuk’îyye) Behlül Baba Aybek Baba İshâk Baba (İshâk’îyye) Burak Baba (Burak’îyyûn) Lokman Baba (Yesevilik) Haydar Baba (Haydarîlik) Hacı Bektâş (Bektaşilik) Balım Sultan (Dedebabalık) Demir Baba (Âli’îyye) Harabâti Baba (Harabât’îyye) İslâmiyet’ten çıkan Dinler Haşhaşiler Ali-İlahilik Nusayrilik Dürzîlik Hurûfilik (Hurûfilik) Nûktâvîlik (Noktacılık) Dîn-i İlâhî Şeyhîlik (Ahisâ’îyye) Babilik (Ali Muhammed Şirazi) Ezelî Bâbîler (Subh Ezel) Bahâîlik (Bahâ’ûl-Lâh) Kadıyânilik İslam dışı dinler Zerdüştlük Zurvanizm Mazdekçilik Mani dini Budizm Sâbiîlik Nebatiler Luviler Hitit mitolojisi Yezdânizm Ehl-i Hak Yezîdîler Işıkçılık Kaynak: Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011. İmamî mezhepler İmamet Ghulât (Kökenciler) Bazighîlik Dhammîlik Ghurabîlik Hürremîlik (Muhammira) Keysanilik (Keysanilik) Berberîcilik Haşimîlik Karibîlik / Kuraybîlik Sarrajcılık Nusayrilik (Nusayrilik) Haydariyye Şemsiyye / Şimaliyye Kameriyye / Kilaziyye Gaybiyye Ya’furîlik Zeydilik (Zeydilik) Dukeynîlik Halefîlik Heşebîlik / Sûrhabîlik Jarûdîlik Alavîler Banu Ukheydhirîler Büveyhoğulları Cüstaniler El-Mezîdiler Hasnaviler İdrîsîler Hammudi Hanedanı Kakuyiler Yemen İmamları/Kralları Süleymanîlik Butrîlik / Tâbîrilik Salihîlik Vâsîtîlik İsmaililik (Yedicilik) Fâtımî Devleti Dürzîlik Mustalilik Hafızilik Tayyib Ebu'l-Kasım Alavî Buhra Davudî Bohralar Hebtiahs Bohra Etbe-i-Melek Bohra İleri Davudî Bohra Kutbî Bohra Süleymanî Bohra Sünnî Bohralar Caferî Bohra Patanî Bohra Vohra Patel Nizarîlik Ağa Hanlar I. Ağa Han Cemâati II. Ağa Han Cemâati III. Ağa Han Cemâati IV. Ağa Han Cemâati Elemût Devleti Ensarîler Haşhaşiler Hasan Sabbah Haşhaşiler Böszörmény Fâtımî Devleti Himayeleri Banu Kanz Hamdaniler Kelbiler Mirdasiler Sülâihiler Yediciler Karmatîlik Jabrîler Banu Ukaylîler Uyunîler Usfurîler Jarvanîler Caferilik (İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi)) Ahbârilik Afşar Hanedanı Gence Hanlığı İlhanlılar Celayir Sultanlığı Hurûfilik Nûktâvîlik Çobanoğulları Serbedâriler İnyuiler Karabağ Hanlığı Karakoyunlular Safevîlik Kızılbaş Alevilik Bektaşilik Ahilik Dedebabalık Aliciler Harabatîlik Celâlîlik Kalenderilik Haydarîlik Nimetullahîlik Nurbahşîlik Rufâilik Galibi Tarikatı Vefâîlik Babailik Barak Babacılık Çınarcılık (Işık Alevîliği) Yâresânizm (Yezdânizm'in Galiyye ve Kürt Aleviliği ile etkileşimi) Safevî Devleti Şeki Hanlığı Şirvan Hanlığı Zend Hanedanı Şeyhilik Kaçar Hanedanı Babiliklik (Ali Muhammed Şirazi) Bahâîliklik (Mirza Hüseyin Ali) Usûlîlik Kaçar Hanedanı Pehlevi Hanedanı İran Sınıflandırılamayanlar Eftahîlik / Fethîlik Muhammedîlik Tavûssîlik Vâkıfîlik