Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri

TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri
Türkiye
← 2011 7 Haziran 2015 (9 yıl önce) (2015-06-07) Kasım 2015 →

Türkiye Büyük Millet Meclisinin 550 sandalyesi için
Çoğunluk için gereken 276 sandalye
Kamuoyu yoklamaları
Kayıtlı56.608.817
Katılım%83,92 (artış%0,76)
  Birinci parti İkinci parti
 
Ahmet Davutoğlu (cropped version) (cropped).JPG
Kemal Kılıçdaroğlu Nov 15 (cropped).jpg
Lider Ahmet Davutoğlu Kemal Kılıçdaroğlu
Parti AK Parti CHP
Liderlik tarihi 27 Ağustos 2014 22 Mayıs 2010
Liderin bölgesi Konya İzmir (II)
Son seçim 327 sandalye, %49,83 135 sandalye, %25,98
Sandalye 258 132
Değişim azalış 69 azalış 3
Aldığı oy 18.867.411 11.518.139
Oran %40,87 %24,95
Değişim azalış %8,96 azalış %1,03

  Üçüncü parti Dördüncü parti
 
Devlet Bahçeli VOA 2015 (cropped).jpg
Figen Yüksekdağ Selahattin Demirtaş.jpg
Lider Devlet Bahçeli Selahattin Demirtaş
Figen Yüksekdağ
Parti MHP HDP
Liderlik tarihi 6 Temmuz 1997 22 Haziran 2014
Liderin bölgesi Osmaniye İstanbul (I) • Van
Son seçim 53 sandalye, %13,01 35 sandalye, %5,67[1]
Sandalye 80 80
Değişim artış 27 artış 45
Aldığı oy 7.520.006 6.058.489
Oran %16,29 %13,12
Değişim artış %3,28 artış %7,45

     AK Parti (56)        CHP (10)        MHP (1)        HDP (14)

Seçimden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinin sandalye dağılımı

Önceki Başbakan

Ahmet Davutoğlu
AK Parti

Seçilen Başbakan

Ahmet Davutoğlu
AK Parti

Seçim sonuçlarına göre, hiçbir siyasi parti tek başına iktidar olabilmek için gerekli olan 276 sandalye sayısına ulaşamadı.

Yurt dışı seçim sonuçları

2002 yılından beri iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) meclis çoğunluğunu kaybetti fakat %40,9 oy oranı ve 258 sandalye sayısı ile seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) oyların %25'i ile 132 sandalye elde etti ve ikinci parti oldu fakat oy oranı ile milletvekili sayısı 2011 genel seçimlerine göre düştü. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) oyların %16,3'si ile 80 milletvekili kazandı ve oy oranını bir önceki seçimlere göre %3,28 oranında, milletvekili sayısını ise 27 artırdı. Seçimlere ilk kez katılan Halkların Demokratik Partisi (HDP) %10 seçim barajını geçerek, aldığı %13,1 oy oranı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinde 80 milletvekili ile temsil edilmeye hak kazandı.

Seçim takvimi ve oy verme

değiştir

Bir önceki milletvekili seçimi 12 Haziran 2011 Pazar günü gerçekleştirildiği için 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nin 7 Haziran 2015 Pazar günü yapılacağı 22 Ocak 2015 tarihinde resmen ilan edilmiştir.[2][3]

Seçimlerde bir sandıkta oy kullanan seçmen sayısının YSK tarafından 360 ile 380 arasında olduğu açıklandı. Seçmen sayısı 400'ü geçmeyen köylerde bir sandıkta oy kullanılabildiğine karar verildi.[4]

YSK 2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yurt dışı temsilciliklerde randevu ile oy kullanma prosedürünü genel seçimler öncesi 2014 yılının Aralık ayında iptal etti.[5] Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının oy kullanma işlemleri gümrük kapılarında ve dış temsilciliklerde 8 Mayıs 2015 tarihinde başladı. İlk oy saat farkı nedeniyle Avustralya'daki sandıklarda kullanıldı.[6]

22 Ocak 2015 tarihinde YSK tarafından yapılan açıklamada kamu kurum ve kuruluşları, askeriye, kamu bankaları, sendikalar vb. kuruluşlarda görev yapmakta olan ve milletvekilliği seçimlerine katılan kişilerin ayrılacaklarına veya emeklilik isteklerine dair başvurularının 10 Şubat 2015 tarihine kadar başlatmaları gerektiğini bildirmiştir.[7]

Seçim sonuçlarının alınmasındaki aksaklıkları gidermek için YSK bu seçimden itibaren seçim takip sistemini partilere açtı.[8]

 
İstanbul III. seçim bölgesine ait oy pusulası, zarf ve mühür

12 Nisan 2015 tarihinde Devlet Malzeme Ofisinden yapılan açıklamada toplam 56.6 milyon seçmen için 74 milyon adet oy pusulası basıldığı belirtildi.[9] Gümrük kapıları ve dış temsilciliklerde kullanılan oy pusulaları 6 Mayıs 2015 tarihinde basına tanıtıldı. Seçimin güvenliği için oy pusulalarında ve zarfın üzerine özel filigran kullanıldı.[10] Seçmenlerin oy kullanacakları yerlere ait bilgiler 13 Nisan 2015 tarihinden itibaren YSK'nın internet sitesinden yayınlandı.[11]

14 Nisan 2015 tarihinde İçişleri Bakanlığı seçim güvenliği ile ilgili genelge yayınladı. Bu genelgede bütün umumi eğlence yerleri, kahvehane, çay ocağı, kıraathane ve internet kafelerin oy verme süresince kapalı olması, seçmenlerin cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerlerine girememesi gibi hükümler yer almaktadır.[12]

25 Nisan tarihinde YSK'dan yayınlanan bildiride seçim yasakları açıklandı. Bu yasaklar arasında oy verme günü, radyolar ve her türlü yayın organları tarafından seçim ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorumlar yapılmasının saat 18.00'e kadar yasaklandığı, saat 18.00 ile 21.00 arasında ise ancak YSK tarafından seçim ile ilgili olarak verilecek haber ve tebliğlerin yayınlanabileceği bildirildi. Saat 21.00'da ise seçim yasakları sona erdi.[13]

Seçim takvimi

değiştir

1 Şubat 2015 tarihinde YSK seçim takvimini açıklamıştır. Buna göre takvim aşağıdaki gibi uygulanmaktadır.[14]

  • 24 Mart: Siyasi partiler, ön seçim ya da aday yoklaması seçmen listelerini kesinlik kazandırıldı.
  • 27 Mart: Tutuklu, taksirli suçlardan hükümlü ve muhtarlık bölgesi askı listeleri askı listeleri askıdan indirilecek. İnternette YSK'nin sitesinden yapılabilen bina bazında seçmen kayıtları sorgulanmasının son günü.
  • 29 Mart: Seçmen listelerine yapılacak itirazlar karara bağlandı.
  • 3 Nisan: Siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi amacı ile YSK tarafından kura çekimi gerçekleştirildi.[15]
  • 7 Nisan: Bağımsız olarak milletvekili adayı olacaklar için il seçim kurullarına başvurularda son gün.
  • 15 Nisan: Milletvekili seçimleri için geçici aday listeleri radyo, televizyon ve Resmî Gazete'de yayınlandı.[16] Geçici aday listelerine itirazlar il seçim kurullarına ve YSK'ya yapılmaya başlandı.
  • 16 Nisan: Geçici aday listelerine yapılacak itirazlar için il seçim kuruluna başvuru son günü.
  • 19 Nisan: Milletvekili geçici aday listelerine karşı yapılan itirazların il seçim kurullarınca verilen kararlara yönelik itirazların YSK'ca karara bağlanmasının ve milletvekili geçici adaylığından istifa edenlerin YSK'ya bildirimi yapılması gereken son gün.
  • 24 Nisan: Bağımsız adaylar ve siyasi partilerin seçim çevreleri bazında milletvekili kesin aday listeleri, radyo, televizyon, Resmî Gazete ve seçim bölgelerindeki illerde ilan edildi.
  • 8 Mayıs: Gümrük kapıları ve yurt dışı temsilciliklerinde oy verme işlemi başladı.[6]
  • 23 Mayıs: Radyo ve televizyonda yapılacak propaganda konuşmalarının yayın ve zaman sıralarının belirlenmesi için YSK tarafından kura çekimi gerçekleştirilecek.
  • 28 Mayıs: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.
  • 1 Haziran: Seçmen bilgi kâğıtlarının seçmenlere dağıtılması tamamlanacak. Dağıtılmayanlar ise ilçe seçim kurulları başkanlıklarına geri teslim edilecek.
  • 6 Haziran: Saat 18.00'de seçim propagandası sona erecek, seçim yasakları seçim günü YSK'nın açıklayacağı saate kadar sürecek.
  • 7 Haziran: Oy verme günü.

Seçim çevreleri

değiştir

Buna göre illerin çıkardığı milletvekili sayıları aşağıdaki gibidir:[17]

Seçim çevresi MS
Adana 14
Adıyaman 5
Afyonkarahisar 5
Ağrı 4
Aksaray 3
Amasya 3
Ankara 32
Ankara (I) 18
Ankara (II) 14
Antalya 14
Ardahan 2
Seçim çevresi MS
Artvin 2
Aydın 7
Balıkesir 8
Bartın 2
Batman 4
Bayburt 2
Bilecik 2
Bingöl 3
Bitlis 3
Bolu 3
Burdur 3
Seçim çevresi MS
Bursa 18
Çanakkale 4
Çankırı 2
Çorum 4
Denizli 7
Diyarbakır 11
Düzce 3
Edirne 3
Elazığ 4
Erzincan 2
Erzurum 6
Seçim çevresi MS
Eskişehir 6
Gaziantep 12
Giresun 4
Gümüşhane 2
Hakkâri 3
Hatay 10
Iğdır 2
Isparta 4
İstanbul 88
İstanbul (I) 31
İstanbul (II) 26
Seçim
çevresi
MS
İstanbul (III) 31
İzmir 26
İzmir (I) 13
İzmir (II) 13
Kahramanmaraş 8
Kars 3
Kastamonu 3
Karabük 2
Karaman 2
Kayseri 9
Kilis 2
Seçim çevresi MS
Kırklareli 3
Kırıkkale 3
Kırşehir 2
Kocaeli 11
Konya 14
Kütahya 4
Malatya 6
Manisa 9
Mardin 6
Mersin 11
Muğla 6
Seçim çevresi MS
Muş 3
Nevşehir 3
Niğde 3
Ordu 5
Osmaniye 4
Rize 3
Sakarya 7
Samsun 9
Siirt 3
Sinop 2
Sivas 5
Seçim çevresi MS
Tekirdağ 6
Tokat 5
Trabzon 6
Tunceli 2
Şanlıurfa 12
Şırnak 4
Uşak 3
Van 8
Yalova 2
Yozgat 4
Zonguldak 5

2011 seçimlerine göre değişimler

değiştir
 
2015 Türkiye genel seçimlerinde milletvekili dağılımı

5 Şubat 2015 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu 2014 Türkiye nüfus sayımı sonuçlarına göre illerin çıkartabildiği milletvekili sayılarını açıklamıştır. Bu açıklamada 2011 Türkiye genel seçimlerine göre Elazığ, Kütahya, Manisa, Muş ve Ordu illerinin milletvekilleri sayısı birer azalırken, Ankara ve Bayburt'un milletvekili sayısı 1, İstanbul ilinin milletvekili sayısı ise 3 adet artmıştır.[18]

Seçim çevresi 2011 2015 değişim
Ankara 31 32  1
Ankara (I) 16 18  2
Ankara (II) 15 14  1
Bayburt 1 2  1
Elazığ 5 4  1
İstanbul 85 88  3
İstanbul (I) 30 31  1
Seçim çevresi 2011 2015 değişim
İstanbul (II) 27 26  1
İstanbul (III) 28 31  3
Kütahya 5 4  1
Manisa 10 9  1
Muş 4 3  1
Ordu 6 5  1

İllere göre milletvekili çıkarmak için gereken seçmen

değiştir
 
İllere göre bir milletvekili çıkarmak için gereken oy sayısı

YSK 17 Mayıs'ta illere göre seçmen sayılarını açıkladı.[19] Buna göre, illerde toplam 53.741.838 seçmen bulunmaktaydı, ortalama olarak 97.712 seçmene bir milletvekili düştü. Bununla birlikte, seçim kanunu nedeniyle bunun illere dağılımı eşit olmadı. Bir milletvekili çıkarmak için en fazla oyun gerektiği İzmir'de 118.669 oy bir milletvekiline karşılık geldi. Milletvekili başına en az seçmenin düştüğü Bayburt'ta ise, 27.089 seçmen bir milletvekili çıkarmak için yeterli oldu.

İller arasındaki dört katı aşan, önceki seçimlerde de yaşanan bu eşitsizliğe iki faktör sebep oldu.[20] Seçim kanununda illere milletvekili dağılımının küçük illere avantaj sağlayacak şekilde yapılması nedeniyle nüfusun en fazla olduğu İzmir, İstanbul, Ankara gibi iller seçmen başına en az milletvekili gönderebilen iller oldu. İkinci olarak milletvekili dağılımının seçmen sayısına göre değil, toplam nüfusa göre yapılması, nüfusu genç olan illerde oyun daha değerli olmasını sağladı. Örneğin 154.705 seçmenin bulunduğu Hakkâri 3 milletvekili çıkarırken, 166.060 seçmenin bulunduğu Yalova 2 milletvekili çıkarabildi. Benzer şekilde, 596.809 seçmenin bulunduğu Van 8, 665.608 seçmenin bulunduğu Muğla 6 milletvekili çıkardı. Şanlıurfa'da 974.219 seçmene 12 milletvekili düşerken Manisa'da 1.006.697 seçmenin oyları yalnızca 9 milletvekilini belirleyebildi. Seçimlerden önce Yusuf Halaçoğlu'nun dağılımın seçmen sayısına göre yapılması için verdiği kanun teklifi kabul edilmedi.[21]

Seçime katılan partiler ve adaylar

değiştir
 
Bahçeli, Milliyetçi Hareket Partisi'nin seçim bildirgesini açıklarken
 
Oy kullanan bir vatandaş, Ankara

1 Şubat 2015 tarihinde yapılan açıklama ile 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne katılma yeterliliğini taşıyan 31 partinin seçimlere katılabileceği bildirilmiştir.[22] İlk yayınlanan listede yer almamasına rağmen, YSK'ya Komünist Parti tarafından yapılan itiraz kabul edilmiş, partinin seçime girme yeterliliğine sahip olduğu kararlaştırılmıştır.[23] İşçi Partisi 15 Şubat 2015 tarihinde düzenlediği kongrede ismini Vatan Partisi olarak değiştirmiş ve Alternatif Parti aldığı kararla ismini İlkeler ve Değerler Partisi olarak değiştirmiştir. Bu değişiklikler YSK tarafından onaylanmıştır.[24]

Seçime girme yeterliliği olan 31 partiden 20'si YSK'ya milletvekili aday listesini sundu.[25] Seçime girme hakkı olan Özgürlük ve Dayanışma Partisi seçimlere girmeyip "ilerici güçleri" destekleyeceğinden,[26] Emek Partisi Halkların Demokratik Partisi ile ittifak kararı aldığından,[27] Büyük Birlik Partisi ile Saadet Partisi ile ittifak yaptığından[28], Demokratik Gelişim Partisi genel başkan istifasından dolayı[29] seçime girmeyeceklerinden aday listesi sunmadılar. Bunun dışında Halkın Yükselişi Partisi, Muhafazakâr Yükseliş Partisi, Genç Parti ve Türkiye Komünist Partisi de milletvekili aday listelerini YSK'ya getirmediler. Hür Dava Partisi[30] ve Hak ve Eşitlik Partisi[31] seçimlere bağımsız adaylarla katılacakları kararı aldıkları için aday listesi sunmadılar. İlkeler ve Değerler Partisi milletvekili "kaza sebebiyle" aday listesini YSK'ye zamanında ulaştıramadığından seçime katılamadı.[32]

 
Dış halka: Seçimdeki oy oranı
İç halka: Milletvekili dağılımı

15 Nisan'da açıklanan geçici aday listelerine göre Adalet ve Kalkınma Partisi, Anadolu Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Halkın Kurtuluş Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Komünist Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Millet Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi 85, Hak ve Özgürlükler Partisi 75, Merkez Parti 73, Liberal Demokrat Parti 58, Doğru Yol Partisi ve Yurt Partisi 56, Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi 55, Hak ve Adalet Partisi 43 seçim çevresinde aday göstererek seçime girdi.[33]

Aday listesi sunan partiler, genel başkanları ve oy pusulasındaki yerleri aşağıdaki gibidir:

# Siyasi parti lider
1 Doğru Yol Partisi Çetin Özaçıkgöz
2 Anadolu Partisi Emine Ülker Tarhan
3 Hak ve Özgürlükler Partisi Fehmi Demir
4 Komünist Parti Özlem Şen Abay
5 Millet Partisi Aykut Edibali
6 Hak ve Adalet Partisi Yiğit Zeki Öztürk
7 Merkez Parti Abdurrahim Karslı
8 Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi Ahmet Eyüp Özgüç
9 Halkın Kurtuluş Partisi Nurullah Ankut
10 Liberal Demokrat Parti Cem Toker
11 Milliyetçi Hareket Partisi Devlet Bahçeli
12 Halkların Demokratik Partisi Selahattin Demirtaş
Figen Yüksekdağ
13 Saadet Partisi Mustafa Kamalak
14 Cumhuriyet Halk Partisi Kemal Kılıçdaroğlu
15 Adalet ve Kalkınma Partisi Ahmet Davutoğlu
16 Demokratik Sol Parti Masum Türker
17 Yurt Partisi Sadettin Tantan
18 Demokrat Parti Gültekin Uysal
19 Vatan Partisi Doğu Perinçek
20 Bağımsız Türkiye Partisi Haydar Baş
Aşağıda bulunan 46 seçim bölgesinde 165 kişi bağımsız olarak aday olmuştur.[34]
Bölge # Bölge # Bölge # Bölge # Bölge # Bölge # Bölge #
Adana 8 Balıkesir 2 Diyarbakır 2 İstanbul 49 Kahramanmaraş 1 Manisa 2 Sivas 1
Ağrı 1 Batman 3 Düzce 2 İstanbul (I) 15 Kayseri 3 Mardin 3 Şanlıurfa 7
Ankara 14 Bingöl 2 Erzurum 2 İstanbul (II) 18 Kırıkkale 1 Mersin 1 Şırnak 1
Ankara (I) 8 Bitlis 1 Eskişehir 3 İstanbul (III) 16 Kırklareli 1 Muğla 1 Tekirdağ 1
Ankara (II) 6 Bursa 6 Hakkâri 1 İzmir 13 Kocaeli 6 Ordu 1 Trabzon 1
Antalya 2 Denizli 1 Hatay 4 İzmir (I) 8 Konya 1 Sakarya 4 Uşak 1
Ardahan 1 İzmir (II) 5 Kütahya 1 Samsun 3 Van 2
Malatya 3 Siirt 2
Toplam 165

Seçim ittifakları

değiştir

6 Nisan 2015 tarihinde Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) ve Devrimci Halk Partisi (DEV-PARTİ), yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) destekleme kararı aldıklarını açıkladılar.[35] 7 Nisan 2015 tarihinde Büyük Birlik Partisi, Saadet Partisi ile ittifak yapacağını açıkladı.[28] 2 Haziran 2015 tarihinde Muhafazakâr Yükseliş Partisi (MYP), yapılan seçimlerde Milliyetçi Hareket Partisi'ni (MHP) destekleme kararı aldı.[36]

Anketler

değiştir

Seçimler öncesi değişik şirketler tarafından anketler yapılmıştır. Bu anketlerden bazılarının sonuçları Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri için yapılan anketler sayfasında toplanmıştır.

Sonuçlar

değiştir

YSK tarafından 1 Temmuz 2015 tarihinde açıklanan kesin sonuçlar aşağıdaki gibidir.[37]

Yurt içi Yurt dışı ve
gümrük kapıları
Toplam
Kayıtlı seçmen sayısı 53.741.838 2.899.072 56.608.817
Kullanılan oy 46.419.830 1.056.078 47.507.467
Geçerli oy 45.091.163 1.041.470 46.163.243
Geçersiz oy 1.328.667 14.608 1.344.224
Katılım oranı (%) 86,38 36,43 83,92
25. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi
 
Parti Genel başkan Oy % +/– Sandalye +/–
Adalet ve Kalkınma Partisi Ahmet Davutoğlu 18.867.411 %40,87   8,96 258   69
Cumhuriyet Halk Partisi Kemal Kılıçdaroğlu 11.518.139 %24,95   1,03 132   3
Milliyetçi Hareket Partisi Devlet Bahçeli 7.520.006 %16,29   3,28 80   27
Halkların Demokratik Partisi Selahattin Demirtaş
Figen Yüksekdağ
6.058.489 %13,12   7,45[1] 80   45
Saadet Partisi Mustafa Kamalak 949.178 %2,06   0,79[38] 0  
Bağımsızlar 488.226 %1,06   0,16[1] 0  
Vatan Partisi Doğu Perinçek 161.674 %0,35 0
Bağımsız Türkiye Partisi Haydar Baş 96.475 %0,21 0
Demokratik Sol Parti Masum Türker 85.810 %0,19   0,06 0  
Demokrat Parti Gültekin Uysal 75.784 %0,16   0,49 0  
Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi Ahmet Eyüp Özgüç 72.701 %0,16 0
Halkın Kurtuluş Partisi Nurullah Ankut 60.396 %0,13 0
Hak ve Özgürlükler Partisi Fehmi Demir 58.716 %0,13 0
Doğru Yol Partisi Çetin Özaçıkgöz 28.852 %0,06   0,09 0  
Anadolu Partisi Emine Ülker Tarhan 27.688 %0,06 0
Liberal Demokrat Parti Cem Toker 26.500 %0,06   0,02 0  
Merkez Parti Abdurrahim Karslı 20.945 %0,05 0
Millet Partisi Aykut Edibali 17.473 %0,04   0,10 0  
Komünist Parti Özlem Şen Abay 13.780 %0,03 0
Yurt Partisi Sadettin Tantan 9.289 %0,02 0
Hak ve Adalet Partisi Yiğit Zeki Öztürk 5.711 %0,01 0
Toplam 46.163.243 100,00 550

İllere göre seçim sonuçları

değiştir
Seçim bölgesi # AK Parti % CHP % MHP % HDP % Diğerleri % Toplam
Adana 14 382.219 30,38 359.280 28,55 290.428 23,08 183.491 14,58 42.786 3,40 1.258.204
Adıyaman 5 181.918 58,00 36.033 11,49 13.601 4,34 70.979 22,63 11.107 3,54 313.638
Afyonkarahisar 5 227.360 52,30 72.821 16,75 109.083 25,09 6.437 1,48 18.990 4,37 434.691
Ağrı 4 40.353 16,63 3.283 1,35 6.593 2,72 186.617 76,91 5.798 2,39 242.644
Aksaray 3 122.256 58,31 14.520 6,93 62.609 29,86 4.447 2,12 5.842 2,79 209.674
Amasya 3 98.331 45,87 55.767 26,01 48.485 22,62 3.447 1,61 8.356 3,90 214.386
Ankara 32 1.357.423 41,40 956.295 29,17 584.267 17,82 182.664 5,57 197.828 6,03 3.278.477
Antalya 14 471.695 35,28 434.272 32,48 289.954 21,69 96.765 7,24 44.254 3,31 1.336.940
Ardahan 2 15.407 26,76 12.718 22,09 4.513 7,84 17.360 30,15 7.585 13,17 57.583
Artvin 2 43.228 39,05 33.958 30,68 25.051 22,63 3.450 3,12 4.999 4,52 110.686
Aydın 7 200.275 29,72 270.015 40,07 120.947 17,95 61.340 9,10 21.358 3,17 673.935
Balıkesir 8 314.656 39,12 270.804 33,67 160.955 20,01 27.804 3,46 30.110 3,74 804.329
Bartın 2 50.978 41,64 37.002 30,23 22.038 18,00 2.044 1,67 10.351 8,46 122.413
Batman 4 50.957 18,89 3.131 1,16 3.315 1,23 192.545 71,40 19.740 7,32 269.688
Bayburt 2 27.739 60,02 1.290 2,79 14.558 31,50 702 1,52 1.930 4,18 46.219
Bilecik 2 50.690 37,58 39.357 29,18 34.288 25,42 4.967 3,68 5.578 4,14 134.880
Bingöl 3 62.798 46,98 2.149 1,61 3.971 2,97 54.157 40,51 10.600 7,93 133.675
Bitlis 3 49.568 31,35 2.687 1,70 6.379 4,03 93.987 59,45 5.482 3,47 158.103
Bolu 3 97.873 51,95 46.045 24,44 30.029 15,94 3.932 2,09 10.524 5,59 188.403
Burdur 3 73.381 43,10 46.129 27,09 39.011 22,91 3.237 1,90 8.501 4,99 170.259
Bursa 18 787.698 43,99 496.215 27,71 313.117 17,49 104.711 5,85 88.820 4,96 1.790.561
Çanakkale 4 120.285 34,56 135.861 39,04 68.816 19,77 10.699 3,07 12.358 3,55 348.019
Çankırı 2 65.560 59,20 7.644 6,90 31.196 28,17 1.421 1,28 4.924 4,45 110.745
Çorum 4 184.099 54,27 75.587 22,28 59.817 17,63 7.687 2,27 12.007 3,54 339.197
Denizli 7 255.220 39,78 223.020 34,76 116.356 18,14 26.786 4,18 20.146 3,14 641.528
Diyarbakır 11 122.031 14,81 10.830 1,31 10.213 1,24 640.689 77,73 40.483 4,91 824.246
Düzce 3 133.318 59,17 36.249 16,09 35.200 15,62 5.495 2,44 15.058 6,68 225.320
Edirne 3 66.398 24,77 141.890 52,94 41.876 15,62 8.182 3,05 9.671 3,61 268.017
Elazığ 4 172.722 52,85 22.529 6,89 67.283 20,59 50.200 15,36 14.052 4,30 326.786
Erzincan 2 65.427 49,22 33.673 25,33 21.969 16,53 7.770 5,85 4.091 3,08 132.930
Erzurum 6 214.522 51,97 12.683 3,07 95.594 23,16 73.632 17,84 16.340 3,96 412.771
Eskişehir 6 196.440 36,24 210.340 38,81 90.359 16,67 21.439 3,96 23.462 4,33 542.040
Gaziantep 12 438.958 47,03 152.798 16,37 165.917 17,78 142.951 15,32 32.764 3,51 933.388
Giresun 4 142.899 53,52 58.351 21,85 48.932 18,33 3.821 1,43 13.007 4,87 267.010
Gümüşhane 2 42.526 56,75 4.018 5,36 23.182 30,94 1.452 1,94 3.752 5,01 74.930
Hakkâri 3 14.132 9,70 2.019 1,39 3.880 2,66 123.607 84,88 1.993 1,37 145.631
Hatay 10 322.422 38,06 304.062 35,90 117.832 13,91 58.334 6,89 44.385 5,24 847.035
Iğdır 2 11.386 11,73 3.786 3,90 25.903 26,68 54.289 55,91 1.735 1,79 97.099
Isparta 4 117.334 44,24 58.743 22,15 70.706 26,66 5.894 2,22 12.541 4,73 265.218
İstanbul 88 3.489.402 41,11 2.473.160 29,14 936.272 11,03 1.069.665 12,60 518.550 6,11 8.487.049
İzmir 26 724.722 26,76 1.212.681 44,77 368.724 13,61 285.609 10,55 116.733 4,31 2.708.469
Kahramanmaraş 8 359.608 60,79 51.412 8,69 116.527 19,70 32.457 5,49 31.534 5,33 591.538
Karabük 2 69.164 47,95 24.853 17,23 39.203 27,18 2.238 1,55 8.783 6,09 144.241
Karaman 2 81.702 55,40 22.939 15,55 33.184 22,50 2.399 1,63 7.257 4,92 147.481
Kars 3 40.634 27,17 18.066 12,08 20.819 13,92 65.000 43,46 5.043 3,37 149.562
Kastamonu 3 114.480 48,72 43.705 18,60 63.054 26,83 2.604 1,11 11.152 4,75 234.995
Kayseri 9 418.660 52,35 100.274 12,54 219.055 27,39 21.731 2,72 39.942 4,99 799.662
Kırıkkale 3 83.569 50,60 25.375 15,36 46.955 28,43 2.793 1,69 6.468 3,92 165.160
Kırklareli 3 56.062 23,70 116.871 49,40 49.981 21,13 6.425 2,72 7.252 3,07 236.591
Kırşehir 2 54.265 39,84 26.291 19,30 43.086 31,63 8.745 6,42 3.817 2,80 136.204
Kilis 2 33.035 49,20 5.303 7,90 23.515 35,02 2.735 4,07 2.561 3,81 67.149
Kocaeli 11 499.906 46,41 260.865 24,22 163.742 15,20 82.493 7,66 70.055 6,50 1.077.061
Konya 14 812.578 65,09 123.675 9,91 203.003 16,26 56.488 4,53 52.563 4,21 1.248.307
Kütahya 4 204.400 54,51 44.972 11,99 99.666 26,58 4.933 1,32 21.028 5,61 374.999
Malatya 6 262.571 58,42 74.664 16,61 51.030 11,35 36.823 8,19 24.357 5,42 449.445
Manisa 9 337.237 37,13 262.927 28,95 212.884 23,44 63.876 7,03 31.393 3,46 908.317
Mardin 6 76.999 19,91 5.239 1,35 4.998 1,29 278.691 72,06 20.820 5,38 386.747
Mersin 11 278.630 26,42 302.377 28,68 257.908 24,46 188.846 17,91 26.661 2,53 1.054.422
Muğla 6 155.008 26,93 259.698 45,12 107.461 18,67 31.385 5,45 22.046 3,83 575.598
Muş 3 49.166 24,86 2.879 1,46 4.019 2,03 138.783 70,17 2.927 1,48 197.774
Nevşehir 3 92.813 52,40 26.540 14,98 48.353 27,30 3.225 1,82 6.198 3,50 177.129
Niğde 3 93.257 47,90 41.458 21,29 49.093 25,21 3.165 1,63 7.735 3,97 194.708
Ordu 5 226.020 52,93 120.594 28,24 54.821 12,84 5.377 1,26 20.224 4,74 427.036
Osmaniye 4 111.980 39,10 38.443 13,42 115.588 40,36 12.046 4,21 8.329 2,91 286.386
Rize 3 133.431 66,38 37.891 18,85 16.290 8,10 3.152 1,57 10.243 5,10 201.007
Sakarya 7 330.588 56,50 93.008 15,90 112.350 19,20 17.451 2,98 31.739 5,42 585.136
Samsun 9 408.378 52,88 177.616 23,00 136.454 17,67 12.417 1,61 37.471 4,85 772.336
Siirt 3 41.775 28,71 2.301 1,58 3.693 2,54 94.184 64,73 3.548 2,44 145.501
Sinop 2 61.544 47,54 36.774 28,40 21.724 16,78 2.156 1,67 7.272 5,62 129.470
Sivas 5 217.102 57,51 56.605 15,00 67.934 18,00 6.764 1,79 29.083 7,70 377.488
Şanlıurfa 12 365.329 46,78 34.309 4,39 44.111 5,65 297.417 38,08 39.835 5,10 781.001
Şırnak 4 21.895 9,71 2.987 1,32 5.786 2,57 189.044 83,85 5.747 2,55 225.459
Tekirdağ 6 184.015 31,59 255.560 43,87 87.550 15,03 34.210 5,87 21.185 3,64 582.520
Tokat 5 184.566 51,58 74.258 20,75 77.620 21,69 6.068 1,70 15.303 4,28 357.815
Trabzon 6 258.685 55,29 79.603 17,01 97.064 20,75 6.175 1,32 26.330 5,63 467.857
Tunceli 2 6.241 11,52 11.117 20,51 3.244 5,99 32.529 60,02 1.067 1,97 54.198
Uşak 3 89.016 38,29 65.346 28,10 63.796 27,44 6.487 2,79 7.863 3,38 232.508
Van 8 101.153 20,07 6.804 1,35 14.382 2,85 370.829 73,58 10.784 2,14 503.952
Yalova 2 55.951 39,73 40.612 28,84 27.072 19,22 12.067 8,56 5.131 3,64 140.833
Yozgat 4 142.698 58,12 22.581 9,20 67.471 27,48 3.422 1,39 9.368 3,82 245.540
Zonguldak 5 146.644 38,26 147.652 38,52 62.301 16,25 6.154 1,61 20.543 5,36 383.294
Türkiye Toplamı 550 18.867.411 40,87 11.518.139 24,95 7.520.006 16,29 6.058.489 13,12 2.199.198 4,76 46.163.243

Milletvekili dağılımı

değiştir

Aşağıdaki tabloda, 2011 seçimlerinde seçilen 24. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı, seçimlerin hemen öncesindeki 24. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı ve yeni seçilen 25. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı verilmiştir.

Seçim sonrası

değiştir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükûmeti kurma görevini 10 Temmuz 2015'te birinci parti olan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı Ahmet Davutoğlu'na verdi.[39] Ahmet Davutoğlu ilk ziyaretini 13 Temmuzda Cumhuriyet Halk Partisine yaptı. AK Parti-CHP görüşmesi 1 saat 40 dakika sürdü. AK Parti görüşme heyetinde Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve AK Parti İstanbul Milletvekili Ayşe Nur Bahçekapılı'nın görüşmede olacakları açıklandı. CHP görüşme heyetinde CHP Genel Başkan Yardımcıları Haluk Koç, Selin Sayek Böke ve Faik Öztrak ile İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi görüşmede olacakları açıklandı.[40] AK Parti'de Ömer Çelik, CHP'de ise Haluk Koç kordinasyonu sağlama kararı aldı.

AK Parti heyeti 14 Temmuzda MHP heyeti ile görüşme kararı aldı. Davutoğlu, koalisyon görüşmesinde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yapılan yaklaşık 1 saat 44 dakikalık görüşmeden sonra AK Parti Genel Merkezi'nde basın toplantısı düzenledi. Görüşmeye ilişkin açıklama yapan Ahmet Davutoğlu, MHP Lideri Devlet Bahçeli ve MHP heyeti'nin gösterdikleri misafirperverlik için teşekkür etti.[41] 15 Temmuz'da AK Parti heyeti son durağı olarak HDP'yi ziyaret etti. Görüşme 1 saat 58 dakika sürdü. Görüşmede üç ilke tarafından konuşuldu. Barış, Demokrasi ve Adalet kapsamında görüşüldü. 22 Temmuz'da ise Ömer Çelik ile Haluk Koç bir araya geldi. Yaklaşık 1 saat 37 dakika süren görüşmenin ardından Ömer Çelik çıkışta görüşmenin detaylarını basın mensupları ile paylaştı. Ahmet Davutoğlu 11 Ağustos'ta Bakanlar Kurulu toplantısından sonra CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile 4 saat 20 dakika görüştü. Görüşmenin ardından 13-14 Ağustos 2015 günü karar günü olarak açıklandı.[42] Karar olumsuz çıktı. 17 Ağustos 2015'te AK Parti ve MHP heyeti bir araya geldi. Ahmet Davutoğlu ile MHP lideri Devlet Bahçeli'nin Koalisyon görüşmesi yaklaşık 2.5 saat sürdü ancak sonuç alınamadı ve 1 Kasım tarihi için erken seçim kararı alındı.

Milletvekili seçilen 21 başörtülü milletvekili ilk kez Meclis kürsüsünde yemin etti. Meclise AKP'den 18, HDP'den de 3 başörtülü milletvekili girdi. 23 Haziran 2015 tarihinde yapılan yemin töreninde AK Parti'nin Ankara Milletvekili Lütfiye Selva Çam, Mecliste yemin eden ilk başörtülü vekil oldu. Mecliste yemin eden ikinci başörtülü vekil ise AK Parti'nin Antalya Milletvekili Sena Nur Çelik oldu. Türkiye'nin yakın siyasi tarihine damgasını vuran toplumsal bir kırılmaya neden olan Merve Kavakçı olayından 16 yıl sonra aynı kürsüde başörtülü milletvekilleri yemin etti. Fazilet Partisi'nden 1999 seçimlerinde milletvekili seçilen Merve Kavakçı milletvekilliği yeminini edemeden Meclisten çıkarılmıştı. Başörtüsüyle milletvekili seçilen MHP'den Nesrin Ünal ise başörtüsünü çıkararak yemin etmeyi tercih etmişti.[43]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c HDP baraj sorunu nedeniyle 2011 seçimlerine parti olarak değil, bağımsızları aday göstererek girdi. % 5,67 BDP tarafından desteklenen Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku adaylarının aldığı oy oranıdır. Kazanılan milletvekilleri ise 2014'te HDP'ye geçmiştir.
  2. ^ "2015 Genel Seçimleri ne zaman yapılacak?". Milliyet. 22 Ocak 2015. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015. 
  3. ^ "YSK'da 'erken seçim' alarmı". Hürriyet. 19 Ekim 2014. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2015. 
  4. ^ "Genel seçimler için ilk karar". NTVMSNBC.com. 28 Ekim 2014. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2014. 
  5. ^ "YSK randevu sistemini kaldırdı". NTVMSNBC.com. 7 Aralık 2014. 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014. 
  6. ^ a b "Sınır kapılarında ve havaalanlarında oy verme işlemi başladı". Hürriyet. 8 Mayıs 2015. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015. 
  7. ^ "Milletvekili adaylığı için istifa süresi sona erdi". Zaman. 10 Şubat 2015. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2014. 
  8. ^ "YSK seçim takip sistemini partilere açtı". Haber7.com. 5 Mart 2015. 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015. 
  9. ^ "56.6 milyon seçmene 74 milyon oy pusulası". Hürriyet. 12 Nisan 2015. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015. 
  10. ^ "Oy pusulaları hazır". Hürriyet. 6 Mayıs 2015. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015. 
  11. ^ "Nerede oy kullanacağım?". TRT Haber. 13 Nisan 2015. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2015. 
  12. ^ "İçişleri Bakanlığı'ndan "Seçim Güvenliği" Genelgesi". Hürriyet. 14 Nisan 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2015. 
  13. ^ "YSK'nın 7 Haziran seçim yasakları Resmi Gazete'de". Anadolu Ajansı. 25 Nisan 2015. 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  14. ^ "Genel Seçimlere katılacak partiler belirlendi". Mynet.com. 1 Şubat 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  15. ^ "2015 seçimleri oy pusulası kura çekimi yapıldı". Bugün. 3 Nisan 2015. 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  16. ^ "Geçici Aday Listesi" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 15 Nisan 2015. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  17. ^ "T.C. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 2 Şubat 2015. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015. 
  18. ^ "YSK'dan flaş seçim açıklaması: 5 ile kötü haber". Milliyet. 5 Şubat 2015. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 
  19. ^ "25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi İl/İlçe/Mahalle/Köy Seçmen ve Sandık Sayıları" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 17 Nisan 2015. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  20. ^ "Bir milletvekili için kaç oy gerekiyor?". Akşam. 9 Haziran 2011. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  21. ^ "'Milletvekili sayısında adaletsizlik var'". Doğan Haber Ajansı. 14 Kasım 2014. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  22. ^ "Genel Seçimlere katılacak partiler belirlendi". Mynet. 1 Şubat 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  23. ^ "Komünist Parti'nin itirazı kabul edildi". BirGün. 17 Şubat 2015. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015. 
  24. ^ "7 Haziran 2015 Genel Seçimleri YSK açıklama". internethaber.com. 23 Şubat 2015. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2015. 
  25. ^ "Partiler aday listelerini YSK'ya sundu". Anadolu Ajansı. 7 Nisan 2015. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2015. 
  26. ^ "ÖDP'den seçim açıklaması: Seçime girmiyoruz, boykot da etmiyoruz". Radikal. 6 Nisan 2015. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015. 
  27. ^ "HDP ve Emek Partisi genel seçimde ittifak yapacak". Sabah. 22 Şubat 2015. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015. 
  28. ^ a b "Saadet Partisi ve BBP seçime birlikte girecek". Hürriyet. 7 Nisan 2015. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  29. ^ "Demokratik Gelişim Partisi partice seçime katılmama kararı almıştır". Demokratik Gelişim Partisi. 3 Nisan 2015. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  30. ^ "Partilerin oy pusulasındaki yeri değişiyor". gazetevatan. 4 Nisan 2015. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015. 
  31. ^ "Pamukoğlu bağımsız aday!". Sözcü. 1 Şubat 2015. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  32. ^ "10 parti YSK'ya liste vermedi 'İlk Parti' yolda kaza yaptı". NTV. 8 Nisan 2015. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2015. 
  33. ^ "CHP'nin milletvekili aday listesi değişti". Sözcü. 15 Nisan 2015. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  34. ^ "Haziran 2015 Kesin Aday Listesi" (PDF). 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  35. ^ "TSİP ve DHP, seçimlerde CHP'yi destekleme kararı aldı". Hürriyet. 6 Nisan 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  36. ^ "MYP Genel Başkanı: Oylarımız MHP'ye". Mynet. 2 Haziran 2015. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2015. 
  37. ^ "Yurt İçi, Yurt Dışı ve Gümrük Sandıkları Dahil Milletvekili Genel Sonucu" (PDF). ysk.gov.tr. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2023. 
  38. ^ Söz konusu artış, ittifak kurarak seçime girdiği ve bir önceki genel seçimde %0,75 oy alan BBP ile birliktedir. Net artış %0,04 olarak gerçekleşmiştir.
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015. 
  43. ^ "Meclis'te Başörtülü Yemin Eden AK Partili Vekil Tarihe Geçti". Haberler.com. 23 Haziran 2015. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.