Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri
Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisinin 550 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 276 sandalye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kamuoyu yoklamaları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kayıtlı | 56.608.817 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Katılım | %83,92 (%0,76) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seçimden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinin sandalye dağılımı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Seçim sonuçlarına göre, hiçbir siyasi parti tek başına iktidar olabilmek için gerekli olan 276 sandalye sayısına ulaşamadı.
2002 yılından beri iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) meclis çoğunluğunu kaybetti fakat %40,9 oy oranı ve 258 sandalye sayısı ile seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) oyların %25'i ile 132 sandalye elde etti ve ikinci parti oldu fakat oy oranı ile milletvekili sayısı 2011 genel seçimlerine göre düştü. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) oyların %16,3'si ile 80 milletvekili kazandı ve oy oranını bir önceki seçimlere göre %3,28 oranında, milletvekili sayısını ise 27 artırdı. Seçimlere ilk kez katılan Halkların Demokratik Partisi (HDP) %10 seçim barajını geçerek, aldığı %13,1 oy oranı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinde 80 milletvekili ile temsil edilmeye hak kazandı.
Seçim takvimi ve oy verme
değiştirBir önceki milletvekili seçimi 12 Haziran 2011 Pazar günü gerçekleştirildiği için 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nin 7 Haziran 2015 Pazar günü yapılacağı 22 Ocak 2015 tarihinde resmen ilan edilmiştir.[2][3]
Seçimlerde bir sandıkta oy kullanan seçmen sayısının YSK tarafından 360 ile 380 arasında olduğu açıklandı. Seçmen sayısı 400'ü geçmeyen köylerde bir sandıkta oy kullanılabildiğine karar verildi.[4]
YSK 2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yurt dışı temsilciliklerde randevu ile oy kullanma prosedürünü genel seçimler öncesi 2014 yılının Aralık ayında iptal etti.[5] Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının oy kullanma işlemleri gümrük kapılarında ve dış temsilciliklerde 8 Mayıs 2015 tarihinde başladı. İlk oy saat farkı nedeniyle Avustralya'daki sandıklarda kullanıldı.[6]
22 Ocak 2015 tarihinde YSK tarafından yapılan açıklamada kamu kurum ve kuruluşları, askeriye, kamu bankaları, sendikalar vb. kuruluşlarda görev yapmakta olan ve milletvekilliği seçimlerine katılan kişilerin ayrılacaklarına veya emeklilik isteklerine dair başvurularının 10 Şubat 2015 tarihine kadar başlatmaları gerektiğini bildirmiştir.[7]
Seçim sonuçlarının alınmasındaki aksaklıkları gidermek için YSK bu seçimden itibaren seçim takip sistemini partilere açtı.[8]
12 Nisan 2015 tarihinde Devlet Malzeme Ofisinden yapılan açıklamada toplam 56.6 milyon seçmen için 74 milyon adet oy pusulası basıldığı belirtildi.[9] Gümrük kapıları ve dış temsilciliklerde kullanılan oy pusulaları 6 Mayıs 2015 tarihinde basına tanıtıldı. Seçimin güvenliği için oy pusulalarında ve zarfın üzerine özel filigran kullanıldı.[10] Seçmenlerin oy kullanacakları yerlere ait bilgiler 13 Nisan 2015 tarihinden itibaren YSK'nın internet sitesinden yayınlandı.[11]
14 Nisan 2015 tarihinde İçişleri Bakanlığı seçim güvenliği ile ilgili genelge yayınladı. Bu genelgede bütün umumi eğlence yerleri, kahvehane, çay ocağı, kıraathane ve internet kafelerin oy verme süresince kapalı olması, seçmenlerin cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerlerine girememesi gibi hükümler yer almaktadır.[12]
25 Nisan tarihinde YSK'dan yayınlanan bildiride seçim yasakları açıklandı. Bu yasaklar arasında oy verme günü, radyolar ve her türlü yayın organları tarafından seçim ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorumlar yapılmasının saat 18.00'e kadar yasaklandığı, saat 18.00 ile 21.00 arasında ise ancak YSK tarafından seçim ile ilgili olarak verilecek haber ve tebliğlerin yayınlanabileceği bildirildi. Saat 21.00'da ise seçim yasakları sona erdi.[13]
Seçim takvimi
değiştir1 Şubat 2015 tarihinde YSK seçim takvimini açıklamıştır. Buna göre takvim aşağıdaki gibi uygulanmaktadır.[14]
- 24 Mart: Siyasi partiler, ön seçim ya da aday yoklaması seçmen listelerini kesinlik kazandırıldı.
- 27 Mart: Tutuklu, taksirli suçlardan hükümlü ve muhtarlık bölgesi askı listeleri askı listeleri askıdan indirilecek. İnternette YSK'nin sitesinden yapılabilen bina bazında seçmen kayıtları sorgulanmasının son günü.
- 29 Mart: Seçmen listelerine yapılacak itirazlar karara bağlandı.
- 3 Nisan: Siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi amacı ile YSK tarafından kura çekimi gerçekleştirildi.[15]
- 7 Nisan: Bağımsız olarak milletvekili adayı olacaklar için il seçim kurullarına başvurularda son gün.
- 15 Nisan: Milletvekili seçimleri için geçici aday listeleri radyo, televizyon ve Resmî Gazete'de yayınlandı.[16] Geçici aday listelerine itirazlar il seçim kurullarına ve YSK'ya yapılmaya başlandı.
- 16 Nisan: Geçici aday listelerine yapılacak itirazlar için il seçim kuruluna başvuru son günü.
- 19 Nisan: Milletvekili geçici aday listelerine karşı yapılan itirazların il seçim kurullarınca verilen kararlara yönelik itirazların YSK'ca karara bağlanmasının ve milletvekili geçici adaylığından istifa edenlerin YSK'ya bildirimi yapılması gereken son gün.
- 24 Nisan: Bağımsız adaylar ve siyasi partilerin seçim çevreleri bazında milletvekili kesin aday listeleri, radyo, televizyon, Resmî Gazete ve seçim bölgelerindeki illerde ilan edildi.
- 8 Mayıs: Gümrük kapıları ve yurt dışı temsilciliklerinde oy verme işlemi başladı.[6]
- 23 Mayıs: Radyo ve televizyonda yapılacak propaganda konuşmalarının yayın ve zaman sıralarının belirlenmesi için YSK tarafından kura çekimi gerçekleştirilecek.
- 28 Mayıs: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.
- 1 Haziran: Seçmen bilgi kâğıtlarının seçmenlere dağıtılması tamamlanacak. Dağıtılmayanlar ise ilçe seçim kurulları başkanlıklarına geri teslim edilecek.
- 6 Haziran: Saat 18.00'de seçim propagandası sona erecek, seçim yasakları seçim günü YSK'nın açıklayacağı saate kadar sürecek.
- 7 Haziran: Oy verme günü.
Seçim çevreleri
değiştirBuna göre illerin çıkardığı milletvekili sayıları aşağıdaki gibidir:[17]
2011 seçimlerine göre değişimler
değiştir5 Şubat 2015 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu 2014 Türkiye nüfus sayımı sonuçlarına göre illerin çıkartabildiği milletvekili sayılarını açıklamıştır. Bu açıklamada 2011 Türkiye genel seçimlerine göre Elazığ, Kütahya, Manisa, Muş ve Ordu illerinin milletvekilleri sayısı birer azalırken, Ankara ve Bayburt'un milletvekili sayısı 1, İstanbul ilinin milletvekili sayısı ise 3 adet artmıştır.[18]
|
|
İllere göre milletvekili çıkarmak için gereken seçmen
değiştirYSK 17 Mayıs'ta illere göre seçmen sayılarını açıkladı.[19] Buna göre, illerde toplam 53.741.838 seçmen bulunmaktaydı, ortalama olarak 97.712 seçmene bir milletvekili düştü. Bununla birlikte, seçim kanunu nedeniyle bunun illere dağılımı eşit olmadı. Bir milletvekili çıkarmak için en fazla oyun gerektiği İzmir'de 118.669 oy bir milletvekiline karşılık geldi. Milletvekili başına en az seçmenin düştüğü Bayburt'ta ise, 27.089 seçmen bir milletvekili çıkarmak için yeterli oldu.
İller arasındaki dört katı aşan, önceki seçimlerde de yaşanan bu eşitsizliğe iki faktör sebep oldu.[20] Seçim kanununda illere milletvekili dağılımının küçük illere avantaj sağlayacak şekilde yapılması nedeniyle nüfusun en fazla olduğu İzmir, İstanbul, Ankara gibi iller seçmen başına en az milletvekili gönderebilen iller oldu. İkinci olarak milletvekili dağılımının seçmen sayısına göre değil, toplam nüfusa göre yapılması, nüfusu genç olan illerde oyun daha değerli olmasını sağladı. Örneğin 154.705 seçmenin bulunduğu Hakkâri 3 milletvekili çıkarırken, 166.060 seçmenin bulunduğu Yalova 2 milletvekili çıkarabildi. Benzer şekilde, 596.809 seçmenin bulunduğu Van 8, 665.608 seçmenin bulunduğu Muğla 6 milletvekili çıkardı. Şanlıurfa'da 974.219 seçmene 12 milletvekili düşerken Manisa'da 1.006.697 seçmenin oyları yalnızca 9 milletvekilini belirleyebildi. Seçimlerden önce Yusuf Halaçoğlu'nun dağılımın seçmen sayısına göre yapılması için verdiği kanun teklifi kabul edilmedi.[21]
Seçime katılan partiler ve adaylar
değiştir1 Şubat 2015 tarihinde yapılan açıklama ile 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne katılma yeterliliğini taşıyan 31 partinin seçimlere katılabileceği bildirilmiştir.[22] İlk yayınlanan listede yer almamasına rağmen, YSK'ya Komünist Parti tarafından yapılan itiraz kabul edilmiş, partinin seçime girme yeterliliğine sahip olduğu kararlaştırılmıştır.[23] İşçi Partisi 15 Şubat 2015 tarihinde düzenlediği kongrede ismini Vatan Partisi olarak değiştirmiş ve Alternatif Parti aldığı kararla ismini İlkeler ve Değerler Partisi olarak değiştirmiştir. Bu değişiklikler YSK tarafından onaylanmıştır.[24]
Seçime girme yeterliliği olan 31 partiden 20'si YSK'ya milletvekili aday listesini sundu.[25] Seçime girme hakkı olan Özgürlük ve Dayanışma Partisi seçimlere girmeyip "ilerici güçleri" destekleyeceğinden,[26] Emek Partisi Halkların Demokratik Partisi ile ittifak kararı aldığından,[27] Büyük Birlik Partisi ile Saadet Partisi ile ittifak yaptığından[28], Demokratik Gelişim Partisi genel başkan istifasından dolayı[29] seçime girmeyeceklerinden aday listesi sunmadılar. Bunun dışında Halkın Yükselişi Partisi, Muhafazakâr Yükseliş Partisi, Genç Parti ve Türkiye Komünist Partisi de milletvekili aday listelerini YSK'ya getirmediler. Hür Dava Partisi[30] ve Hak ve Eşitlik Partisi[31] seçimlere bağımsız adaylarla katılacakları kararı aldıkları için aday listesi sunmadılar. İlkeler ve Değerler Partisi milletvekili "kaza sebebiyle" aday listesini YSK'ye zamanında ulaştıramadığından seçime katılamadı.[32]
15 Nisan'da açıklanan geçici aday listelerine göre Adalet ve Kalkınma Partisi, Anadolu Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Halkın Kurtuluş Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Komünist Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Millet Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi 85, Hak ve Özgürlükler Partisi 75, Merkez Parti 73, Liberal Demokrat Parti 58, Doğru Yol Partisi ve Yurt Partisi 56, Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi 55, Hak ve Adalet Partisi 43 seçim çevresinde aday göstererek seçime girdi.[33]
Aday listesi sunan partiler, genel başkanları ve oy pusulasındaki yerleri aşağıdaki gibidir:
|
|
Seçim ittifakları
değiştir6 Nisan 2015 tarihinde Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) ve Devrimci Halk Partisi (DEV-PARTİ), yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) destekleme kararı aldıklarını açıkladılar.[35] 7 Nisan 2015 tarihinde Büyük Birlik Partisi, Saadet Partisi ile ittifak yapacağını açıkladı.[28] 2 Haziran 2015 tarihinde Muhafazakâr Yükseliş Partisi (MYP), yapılan seçimlerde Milliyetçi Hareket Partisi'ni (MHP) destekleme kararı aldı.[36]
Anketler
değiştirSeçimler öncesi değişik şirketler tarafından anketler yapılmıştır. Bu anketlerden bazılarının sonuçları Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri için yapılan anketler sayfasında toplanmıştır.
Sonuçlar
değiştirYSK tarafından 1 Temmuz 2015 tarihinde açıklanan kesin sonuçlar aşağıdaki gibidir.[37]
Yurt içi | Yurt dışı ve gümrük kapıları |
Toplam | |
---|---|---|---|
Kayıtlı seçmen sayısı | 53.741.838 | 2.899.072 | 56.608.817 |
Kullanılan oy | 46.419.830 | 1.056.078 | 47.507.467 |
Geçerli oy | 45.091.163 | 1.041.470 | 46.163.243 |
Geçersiz oy | 1.328.667 | 14.608 | 1.344.224 |
Katılım oranı (%) | 86,38 | 36,43 | 83,92 |
Parti | Genel başkan | Oy | % | +/– | Sandalye | +/– |
---|---|---|---|---|---|---|
Adalet ve Kalkınma Partisi | Ahmet Davutoğlu | 18.867.411 | %40,87 | 8,96 | 258 | 69 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Kemal Kılıçdaroğlu | 11.518.139 | %24,95 | 1,03 | 132 | 3 |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 7.520.006 | %16,29 | 3,28 | 80 | 27 |
Halkların Demokratik Partisi | Selahattin Demirtaş Figen Yüksekdağ |
6.058.489 | %13,12 | 7,45[1] | 80 | 45 |
Saadet Partisi | Mustafa Kamalak | 949.178 | %2,06 | 0,79[38] | 0 | |
Bağımsızlar | 488.226 | %1,06 | 0,16[1] | 0 | ||
Vatan Partisi | Doğu Perinçek | 161.674 | %0,35 | — | 0 | — |
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 96.475 | %0,21 | — | 0 | — |
Demokratik Sol Parti | Masum Türker | 85.810 | %0,19 | 0,06 | 0 | |
Demokrat Parti | Gültekin Uysal | 75.784 | %0,16 | 0,49 | 0 | |
Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi | Ahmet Eyüp Özgüç | 72.701 | %0,16 | — | 0 | — |
Halkın Kurtuluş Partisi | Nurullah Ankut | 60.396 | %0,13 | — | 0 | — |
Hak ve Özgürlükler Partisi | Fehmi Demir | 58.716 | %0,13 | — | 0 | — |
Doğru Yol Partisi | Çetin Özaçıkgöz | 28.852 | %0,06 | 0,09 | 0 | |
Anadolu Partisi | Emine Ülker Tarhan | 27.688 | %0,06 | — | 0 | — |
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 26.500 | %0,06 | 0,02 | 0 | |
Merkez Parti | Abdurrahim Karslı | 20.945 | %0,05 | — | 0 | — |
Millet Partisi | Aykut Edibali | 17.473 | %0,04 | 0,10 | 0 | |
Komünist Parti | Özlem Şen Abay | 13.780 | %0,03 | — | 0 | — |
Yurt Partisi | Sadettin Tantan | 9.289 | %0,02 | — | 0 | — |
Hak ve Adalet Partisi | Yiğit Zeki Öztürk | 5.711 | %0,01 | — | 0 | — |
Toplam | 46.163.243 | 100,00 | 550 |
-
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin il ve ilçe bazında oy oranlarının yoğunluğunu gösteren harita
-
Cumhuriyet Halk Partisi'nin il ve ilçe bazında oy oranlarının yoğunluğunu gösteren harita
-
Milliyetçi Hareket Partisi'nin il ve ilçe bazında oy oranlarının yoğunluğunu gösteren harita
-
Halkların Demokratik Partisi'nin il ve ilçe bazında oy oranlarının yoğunluğunu gösteren harita
İllere göre seçim sonuçları
değiştirSeçim bölgesi | # | AK Parti | % | CHP | % | MHP | % | HDP | % | Diğerleri | % | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adana | 14 | 382.219 | 30,38 | 359.280 | 28,55 | 290.428 | 23,08 | 183.491 | 14,58 | 42.786 | 3,40 | 1.258.204 |
Adıyaman | 5 | 181.918 | 58,00 | 36.033 | 11,49 | 13.601 | 4,34 | 70.979 | 22,63 | 11.107 | 3,54 | 313.638 |
Afyonkarahisar | 5 | 227.360 | 52,30 | 72.821 | 16,75 | 109.083 | 25,09 | 6.437 | 1,48 | 18.990 | 4,37 | 434.691 |
Ağrı | 4 | 40.353 | 16,63 | 3.283 | 1,35 | 6.593 | 2,72 | 186.617 | 76,91 | 5.798 | 2,39 | 242.644 |
Aksaray | 3 | 122.256 | 58,31 | 14.520 | 6,93 | 62.609 | 29,86 | 4.447 | 2,12 | 5.842 | 2,79 | 209.674 |
Amasya | 3 | 98.331 | 45,87 | 55.767 | 26,01 | 48.485 | 22,62 | 3.447 | 1,61 | 8.356 | 3,90 | 214.386 |
Ankara | 32 | 1.357.423 | 41,40 | 956.295 | 29,17 | 584.267 | 17,82 | 182.664 | 5,57 | 197.828 | 6,03 | 3.278.477 |
Antalya | 14 | 471.695 | 35,28 | 434.272 | 32,48 | 289.954 | 21,69 | 96.765 | 7,24 | 44.254 | 3,31 | 1.336.940 |
Ardahan | 2 | 15.407 | 26,76 | 12.718 | 22,09 | 4.513 | 7,84 | 17.360 | 30,15 | 7.585 | 13,17 | 57.583 |
Artvin | 2 | 43.228 | 39,05 | 33.958 | 30,68 | 25.051 | 22,63 | 3.450 | 3,12 | 4.999 | 4,52 | 110.686 |
Aydın | 7 | 200.275 | 29,72 | 270.015 | 40,07 | 120.947 | 17,95 | 61.340 | 9,10 | 21.358 | 3,17 | 673.935 |
Balıkesir | 8 | 314.656 | 39,12 | 270.804 | 33,67 | 160.955 | 20,01 | 27.804 | 3,46 | 30.110 | 3,74 | 804.329 |
Bartın | 2 | 50.978 | 41,64 | 37.002 | 30,23 | 22.038 | 18,00 | 2.044 | 1,67 | 10.351 | 8,46 | 122.413 |
Batman | 4 | 50.957 | 18,89 | 3.131 | 1,16 | 3.315 | 1,23 | 192.545 | 71,40 | 19.740 | 7,32 | 269.688 |
Bayburt | 2 | 27.739 | 60,02 | 1.290 | 2,79 | 14.558 | 31,50 | 702 | 1,52 | 1.930 | 4,18 | 46.219 |
Bilecik | 2 | 50.690 | 37,58 | 39.357 | 29,18 | 34.288 | 25,42 | 4.967 | 3,68 | 5.578 | 4,14 | 134.880 |
Bingöl | 3 | 62.798 | 46,98 | 2.149 | 1,61 | 3.971 | 2,97 | 54.157 | 40,51 | 10.600 | 7,93 | 133.675 |
Bitlis | 3 | 49.568 | 31,35 | 2.687 | 1,70 | 6.379 | 4,03 | 93.987 | 59,45 | 5.482 | 3,47 | 158.103 |
Bolu | 3 | 97.873 | 51,95 | 46.045 | 24,44 | 30.029 | 15,94 | 3.932 | 2,09 | 10.524 | 5,59 | 188.403 |
Burdur | 3 | 73.381 | 43,10 | 46.129 | 27,09 | 39.011 | 22,91 | 3.237 | 1,90 | 8.501 | 4,99 | 170.259 |
Bursa | 18 | 787.698 | 43,99 | 496.215 | 27,71 | 313.117 | 17,49 | 104.711 | 5,85 | 88.820 | 4,96 | 1.790.561 |
Çanakkale | 4 | 120.285 | 34,56 | 135.861 | 39,04 | 68.816 | 19,77 | 10.699 | 3,07 | 12.358 | 3,55 | 348.019 |
Çankırı | 2 | 65.560 | 59,20 | 7.644 | 6,90 | 31.196 | 28,17 | 1.421 | 1,28 | 4.924 | 4,45 | 110.745 |
Çorum | 4 | 184.099 | 54,27 | 75.587 | 22,28 | 59.817 | 17,63 | 7.687 | 2,27 | 12.007 | 3,54 | 339.197 |
Denizli | 7 | 255.220 | 39,78 | 223.020 | 34,76 | 116.356 | 18,14 | 26.786 | 4,18 | 20.146 | 3,14 | 641.528 |
Diyarbakır | 11 | 122.031 | 14,81 | 10.830 | 1,31 | 10.213 | 1,24 | 640.689 | 77,73 | 40.483 | 4,91 | 824.246 |
Düzce | 3 | 133.318 | 59,17 | 36.249 | 16,09 | 35.200 | 15,62 | 5.495 | 2,44 | 15.058 | 6,68 | 225.320 |
Edirne | 3 | 66.398 | 24,77 | 141.890 | 52,94 | 41.876 | 15,62 | 8.182 | 3,05 | 9.671 | 3,61 | 268.017 |
Elazığ | 4 | 172.722 | 52,85 | 22.529 | 6,89 | 67.283 | 20,59 | 50.200 | 15,36 | 14.052 | 4,30 | 326.786 |
Erzincan | 2 | 65.427 | 49,22 | 33.673 | 25,33 | 21.969 | 16,53 | 7.770 | 5,85 | 4.091 | 3,08 | 132.930 |
Erzurum | 6 | 214.522 | 51,97 | 12.683 | 3,07 | 95.594 | 23,16 | 73.632 | 17,84 | 16.340 | 3,96 | 412.771 |
Eskişehir | 6 | 196.440 | 36,24 | 210.340 | 38,81 | 90.359 | 16,67 | 21.439 | 3,96 | 23.462 | 4,33 | 542.040 |
Gaziantep | 12 | 438.958 | 47,03 | 152.798 | 16,37 | 165.917 | 17,78 | 142.951 | 15,32 | 32.764 | 3,51 | 933.388 |
Giresun | 4 | 142.899 | 53,52 | 58.351 | 21,85 | 48.932 | 18,33 | 3.821 | 1,43 | 13.007 | 4,87 | 267.010 |
Gümüşhane | 2 | 42.526 | 56,75 | 4.018 | 5,36 | 23.182 | 30,94 | 1.452 | 1,94 | 3.752 | 5,01 | 74.930 |
Hakkâri | 3 | 14.132 | 9,70 | 2.019 | 1,39 | 3.880 | 2,66 | 123.607 | 84,88 | 1.993 | 1,37 | 145.631 |
Hatay | 10 | 322.422 | 38,06 | 304.062 | 35,90 | 117.832 | 13,91 | 58.334 | 6,89 | 44.385 | 5,24 | 847.035 |
Iğdır | 2 | 11.386 | 11,73 | 3.786 | 3,90 | 25.903 | 26,68 | 54.289 | 55,91 | 1.735 | 1,79 | 97.099 |
Isparta | 4 | 117.334 | 44,24 | 58.743 | 22,15 | 70.706 | 26,66 | 5.894 | 2,22 | 12.541 | 4,73 | 265.218 |
İstanbul | 88 | 3.489.402 | 41,11 | 2.473.160 | 29,14 | 936.272 | 11,03 | 1.069.665 | 12,60 | 518.550 | 6,11 | 8.487.049 |
İzmir | 26 | 724.722 | 26,76 | 1.212.681 | 44,77 | 368.724 | 13,61 | 285.609 | 10,55 | 116.733 | 4,31 | 2.708.469 |
Kahramanmaraş | 8 | 359.608 | 60,79 | 51.412 | 8,69 | 116.527 | 19,70 | 32.457 | 5,49 | 31.534 | 5,33 | 591.538 |
Karabük | 2 | 69.164 | 47,95 | 24.853 | 17,23 | 39.203 | 27,18 | 2.238 | 1,55 | 8.783 | 6,09 | 144.241 |
Karaman | 2 | 81.702 | 55,40 | 22.939 | 15,55 | 33.184 | 22,50 | 2.399 | 1,63 | 7.257 | 4,92 | 147.481 |
Kars | 3 | 40.634 | 27,17 | 18.066 | 12,08 | 20.819 | 13,92 | 65.000 | 43,46 | 5.043 | 3,37 | 149.562 |
Kastamonu | 3 | 114.480 | 48,72 | 43.705 | 18,60 | 63.054 | 26,83 | 2.604 | 1,11 | 11.152 | 4,75 | 234.995 |
Kayseri | 9 | 418.660 | 52,35 | 100.274 | 12,54 | 219.055 | 27,39 | 21.731 | 2,72 | 39.942 | 4,99 | 799.662 |
Kırıkkale | 3 | 83.569 | 50,60 | 25.375 | 15,36 | 46.955 | 28,43 | 2.793 | 1,69 | 6.468 | 3,92 | 165.160 |
Kırklareli | 3 | 56.062 | 23,70 | 116.871 | 49,40 | 49.981 | 21,13 | 6.425 | 2,72 | 7.252 | 3,07 | 236.591 |
Kırşehir | 2 | 54.265 | 39,84 | 26.291 | 19,30 | 43.086 | 31,63 | 8.745 | 6,42 | 3.817 | 2,80 | 136.204 |
Kilis | 2 | 33.035 | 49,20 | 5.303 | 7,90 | 23.515 | 35,02 | 2.735 | 4,07 | 2.561 | 3,81 | 67.149 |
Kocaeli | 11 | 499.906 | 46,41 | 260.865 | 24,22 | 163.742 | 15,20 | 82.493 | 7,66 | 70.055 | 6,50 | 1.077.061 |
Konya | 14 | 812.578 | 65,09 | 123.675 | 9,91 | 203.003 | 16,26 | 56.488 | 4,53 | 52.563 | 4,21 | 1.248.307 |
Kütahya | 4 | 204.400 | 54,51 | 44.972 | 11,99 | 99.666 | 26,58 | 4.933 | 1,32 | 21.028 | 5,61 | 374.999 |
Malatya | 6 | 262.571 | 58,42 | 74.664 | 16,61 | 51.030 | 11,35 | 36.823 | 8,19 | 24.357 | 5,42 | 449.445 |
Manisa | 9 | 337.237 | 37,13 | 262.927 | 28,95 | 212.884 | 23,44 | 63.876 | 7,03 | 31.393 | 3,46 | 908.317 |
Mardin | 6 | 76.999 | 19,91 | 5.239 | 1,35 | 4.998 | 1,29 | 278.691 | 72,06 | 20.820 | 5,38 | 386.747 |
Mersin | 11 | 278.630 | 26,42 | 302.377 | 28,68 | 257.908 | 24,46 | 188.846 | 17,91 | 26.661 | 2,53 | 1.054.422 |
Muğla | 6 | 155.008 | 26,93 | 259.698 | 45,12 | 107.461 | 18,67 | 31.385 | 5,45 | 22.046 | 3,83 | 575.598 |
Muş | 3 | 49.166 | 24,86 | 2.879 | 1,46 | 4.019 | 2,03 | 138.783 | 70,17 | 2.927 | 1,48 | 197.774 |
Nevşehir | 3 | 92.813 | 52,40 | 26.540 | 14,98 | 48.353 | 27,30 | 3.225 | 1,82 | 6.198 | 3,50 | 177.129 |
Niğde | 3 | 93.257 | 47,90 | 41.458 | 21,29 | 49.093 | 25,21 | 3.165 | 1,63 | 7.735 | 3,97 | 194.708 |
Ordu | 5 | 226.020 | 52,93 | 120.594 | 28,24 | 54.821 | 12,84 | 5.377 | 1,26 | 20.224 | 4,74 | 427.036 |
Osmaniye | 4 | 111.980 | 39,10 | 38.443 | 13,42 | 115.588 | 40,36 | 12.046 | 4,21 | 8.329 | 2,91 | 286.386 |
Rize | 3 | 133.431 | 66,38 | 37.891 | 18,85 | 16.290 | 8,10 | 3.152 | 1,57 | 10.243 | 5,10 | 201.007 |
Sakarya | 7 | 330.588 | 56,50 | 93.008 | 15,90 | 112.350 | 19,20 | 17.451 | 2,98 | 31.739 | 5,42 | 585.136 |
Samsun | 9 | 408.378 | 52,88 | 177.616 | 23,00 | 136.454 | 17,67 | 12.417 | 1,61 | 37.471 | 4,85 | 772.336 |
Siirt | 3 | 41.775 | 28,71 | 2.301 | 1,58 | 3.693 | 2,54 | 94.184 | 64,73 | 3.548 | 2,44 | 145.501 |
Sinop | 2 | 61.544 | 47,54 | 36.774 | 28,40 | 21.724 | 16,78 | 2.156 | 1,67 | 7.272 | 5,62 | 129.470 |
Sivas | 5 | 217.102 | 57,51 | 56.605 | 15,00 | 67.934 | 18,00 | 6.764 | 1,79 | 29.083 | 7,70 | 377.488 |
Şanlıurfa | 12 | 365.329 | 46,78 | 34.309 | 4,39 | 44.111 | 5,65 | 297.417 | 38,08 | 39.835 | 5,10 | 781.001 |
Şırnak | 4 | 21.895 | 9,71 | 2.987 | 1,32 | 5.786 | 2,57 | 189.044 | 83,85 | 5.747 | 2,55 | 225.459 |
Tekirdağ | 6 | 184.015 | 31,59 | 255.560 | 43,87 | 87.550 | 15,03 | 34.210 | 5,87 | 21.185 | 3,64 | 582.520 |
Tokat | 5 | 184.566 | 51,58 | 74.258 | 20,75 | 77.620 | 21,69 | 6.068 | 1,70 | 15.303 | 4,28 | 357.815 |
Trabzon | 6 | 258.685 | 55,29 | 79.603 | 17,01 | 97.064 | 20,75 | 6.175 | 1,32 | 26.330 | 5,63 | 467.857 |
Tunceli | 2 | 6.241 | 11,52 | 11.117 | 20,51 | 3.244 | 5,99 | 32.529 | 60,02 | 1.067 | 1,97 | 54.198 |
Uşak | 3 | 89.016 | 38,29 | 65.346 | 28,10 | 63.796 | 27,44 | 6.487 | 2,79 | 7.863 | 3,38 | 232.508 |
Van | 8 | 101.153 | 20,07 | 6.804 | 1,35 | 14.382 | 2,85 | 370.829 | 73,58 | 10.784 | 2,14 | 503.952 |
Yalova | 2 | 55.951 | 39,73 | 40.612 | 28,84 | 27.072 | 19,22 | 12.067 | 8,56 | 5.131 | 3,64 | 140.833 |
Yozgat | 4 | 142.698 | 58,12 | 22.581 | 9,20 | 67.471 | 27,48 | 3.422 | 1,39 | 9.368 | 3,82 | 245.540 |
Zonguldak | 5 | 146.644 | 38,26 | 147.652 | 38,52 | 62.301 | 16,25 | 6.154 | 1,61 | 20.543 | 5,36 | 383.294 |
Türkiye Toplamı | 550 | 18.867.411 | 40,87 | 11.518.139 | 24,95 | 7.520.006 | 16,29 | 6.058.489 | 13,12 | 2.199.198 | 4,76 | 46.163.243 |
Milletvekili dağılımı
değiştirAşağıdaki tabloda, 2011 seçimlerinde seçilen 24. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı, seçimlerin hemen öncesindeki 24. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı ve yeni seçilen 25. dönem TBMM'nin milletvekili dağılımı verilmiştir.
Seçim sonrası
değiştirCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükûmeti kurma görevini 10 Temmuz 2015'te birinci parti olan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı Ahmet Davutoğlu'na verdi.[39] Ahmet Davutoğlu ilk ziyaretini 13 Temmuzda Cumhuriyet Halk Partisine yaptı. AK Parti-CHP görüşmesi 1 saat 40 dakika sürdü. AK Parti görüşme heyetinde Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve AK Parti İstanbul Milletvekili Ayşe Nur Bahçekapılı'nın görüşmede olacakları açıklandı. CHP görüşme heyetinde CHP Genel Başkan Yardımcıları Haluk Koç, Selin Sayek Böke ve Faik Öztrak ile İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi görüşmede olacakları açıklandı.[40] AK Parti'de Ömer Çelik, CHP'de ise Haluk Koç kordinasyonu sağlama kararı aldı.
AK Parti heyeti 14 Temmuzda MHP heyeti ile görüşme kararı aldı. Davutoğlu, koalisyon görüşmesinde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yapılan yaklaşık 1 saat 44 dakikalık görüşmeden sonra AK Parti Genel Merkezi'nde basın toplantısı düzenledi. Görüşmeye ilişkin açıklama yapan Ahmet Davutoğlu, MHP Lideri Devlet Bahçeli ve MHP heyeti'nin gösterdikleri misafirperverlik için teşekkür etti.[41] 15 Temmuz'da AK Parti heyeti son durağı olarak HDP'yi ziyaret etti. Görüşme 1 saat 58 dakika sürdü. Görüşmede üç ilke tarafından konuşuldu. Barış, Demokrasi ve Adalet kapsamında görüşüldü. 22 Temmuz'da ise Ömer Çelik ile Haluk Koç bir araya geldi. Yaklaşık 1 saat 37 dakika süren görüşmenin ardından Ömer Çelik çıkışta görüşmenin detaylarını basın mensupları ile paylaştı. Ahmet Davutoğlu 11 Ağustos'ta Bakanlar Kurulu toplantısından sonra CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile 4 saat 20 dakika görüştü. Görüşmenin ardından 13-14 Ağustos 2015 günü karar günü olarak açıklandı.[42] Karar olumsuz çıktı. 17 Ağustos 2015'te AK Parti ve MHP heyeti bir araya geldi. Ahmet Davutoğlu ile MHP lideri Devlet Bahçeli'nin Koalisyon görüşmesi yaklaşık 2.5 saat sürdü ancak sonuç alınamadı ve 1 Kasım tarihi için erken seçim kararı alındı.
Milletvekili seçilen 21 başörtülü milletvekili ilk kez Meclis kürsüsünde yemin etti. Meclise AKP'den 18, HDP'den de 3 başörtülü milletvekili girdi. 23 Haziran 2015 tarihinde yapılan yemin töreninde AK Parti'nin Ankara Milletvekili Lütfiye Selva Çam, Mecliste yemin eden ilk başörtülü vekil oldu. Mecliste yemin eden ikinci başörtülü vekil ise AK Parti'nin Antalya Milletvekili Sena Nur Çelik oldu. Türkiye'nin yakın siyasi tarihine damgasını vuran toplumsal bir kırılmaya neden olan Merve Kavakçı olayından 16 yıl sonra aynı kürsüde başörtülü milletvekilleri yemin etti. Fazilet Partisi'nden 1999 seçimlerinde milletvekili seçilen Merve Kavakçı milletvekilliği yeminini edemeden Meclisten çıkarılmıştı. Başörtüsüyle milletvekili seçilen MHP'den Nesrin Ünal ise başörtüsünü çıkararak yemin etmeyi tercih etmişti.[43]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c HDP baraj sorunu nedeniyle 2011 seçimlerine parti olarak değil, bağımsızları aday göstererek girdi. % 5,67 BDP tarafından desteklenen Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku adaylarının aldığı oy oranıdır. Kazanılan milletvekilleri ise 2014'te HDP'ye geçmiştir.
- ^ "2015 Genel Seçimleri ne zaman yapılacak?". Milliyet. 22 Ocak 2015. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015.
- ^ "YSK'da 'erken seçim' alarmı". Hürriyet. 19 Ekim 2014. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2015.
- ^ "Genel seçimler için ilk karar". NTVMSNBC.com. 28 Ekim 2014. 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2014.
- ^ "YSK randevu sistemini kaldırdı". NTVMSNBC.com. 7 Aralık 2014. 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
- ^ a b "Sınır kapılarında ve havaalanlarında oy verme işlemi başladı". Hürriyet. 8 Mayıs 2015. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015.
- ^ "Milletvekili adaylığı için istifa süresi sona erdi". Zaman. 10 Şubat 2015. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2014.
- ^ "YSK seçim takip sistemini partilere açtı". Haber7.com. 5 Mart 2015. 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015.
- ^ "56.6 milyon seçmene 74 milyon oy pusulası". Hürriyet. 12 Nisan 2015. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2015.
- ^ "Oy pusulaları hazır". Hürriyet. 6 Mayıs 2015. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015.
- ^ "Nerede oy kullanacağım?". TRT Haber. 13 Nisan 2015. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2015.
- ^ "İçişleri Bakanlığı'ndan "Seçim Güvenliği" Genelgesi". Hürriyet. 14 Nisan 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2015.
- ^ "YSK'nın 7 Haziran seçim yasakları Resmi Gazete'de". Anadolu Ajansı. 25 Nisan 2015. 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015.
- ^ "Genel Seçimlere katılacak partiler belirlendi". Mynet.com. 1 Şubat 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "2015 seçimleri oy pusulası kura çekimi yapıldı". Bugün. 3 Nisan 2015. 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "Geçici Aday Listesi" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 15 Nisan 2015. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "T.C. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 2 Şubat 2015. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015.
- ^ "YSK'dan flaş seçim açıklaması: 5 ile kötü haber". Milliyet. 5 Şubat 2015. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.
- ^ "25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi İl/İlçe/Mahalle/Köy Seçmen ve Sandık Sayıları" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 17 Nisan 2015. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "Bir milletvekili için kaç oy gerekiyor?". Akşam. 9 Haziran 2011. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "'Milletvekili sayısında adaletsizlik var'". Doğan Haber Ajansı. 14 Kasım 2014. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "Genel Seçimlere katılacak partiler belirlendi". Mynet. 1 Şubat 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "Komünist Parti'nin itirazı kabul edildi". BirGün. 17 Şubat 2015. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015.
- ^ "7 Haziran 2015 Genel Seçimleri YSK açıklama". internethaber.com. 23 Şubat 2015. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2015.
- ^ "Partiler aday listelerini YSK'ya sundu". Anadolu Ajansı. 7 Nisan 2015. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2015.
- ^ "ÖDP'den seçim açıklaması: Seçime girmiyoruz, boykot da etmiyoruz". Radikal. 6 Nisan 2015. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
- ^ "HDP ve Emek Partisi genel seçimde ittifak yapacak". Sabah. 22 Şubat 2015. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
- ^ a b "Saadet Partisi ve BBP seçime birlikte girecek". Hürriyet. 7 Nisan 2015. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "Demokratik Gelişim Partisi partice seçime katılmama kararı almıştır". Demokratik Gelişim Partisi. 3 Nisan 2015. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "Partilerin oy pusulasındaki yeri değişiyor". gazetevatan. 4 Nisan 2015. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
- ^ "Pamukoğlu bağımsız aday!". Sözcü. 1 Şubat 2015. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "10 parti YSK'ya liste vermedi 'İlk Parti' yolda kaza yaptı". NTV. 8 Nisan 2015. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2015.
- ^ "CHP'nin milletvekili aday listesi değişti". Sözcü. 15 Nisan 2015. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.
- ^ "Haziran 2015 Kesin Aday Listesi" (PDF). 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "TSİP ve DHP, seçimlerde CHP'yi destekleme kararı aldı". Hürriyet. 6 Nisan 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015.
- ^ "MYP Genel Başkanı: Oylarımız MHP'ye". Mynet. 2 Haziran 2015. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2015.
- ^ "Yurt İçi, Yurt Dışı ve Gümrük Sandıkları Dahil Milletvekili Genel Sonucu" (PDF). ysk.gov.tr. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ Söz konusu artış, ittifak kurarak seçime girdiği ve bir önceki genel seçimde %0,75 oy alan BBP ile birliktedir. Net artış %0,04 olarak gerçekleşmiştir.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- ^ "Meclis'te Başörtülü Yemin Eden AK Partili Vekil Tarihe Geçti". Haberler.com. 23 Haziran 2015. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.