Vikipedi

2024 Türkiye yerel seçimleri

Türkiye'nin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2024 Türkiye yerel seçimleri, Türkiye'deki yerel yönetimlerin belirlenmesi için 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerdir. 1393 belediyede yapılan seçimlerde belediye başkanları, büyükşehir belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri belirlenmiştir.

2024 Türkiye yerel seçimleri
Türkiye
← 2019 31 Mart 2024 Bir sonraki →
30 büyükşehir belediye başkanı ve 1.363 belediye başkanı
1.282 il genel meclisi üyesi ve 21.001 belediye meclisi üyesi
Kamuoyu yoklamaları
Kayıtlı61.441.882[1]
Katılım%78,11 (azalış %6,49)
  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Özgür Özel, September 17 2023 (cropped).jpg
Turkish President Recep Tayyip Erdoğan in January 2024 (cropped).jpg
Fatiherbakan (cropped).jpg
Lider Özgür Özel Recep Tayyip Erdoğan Fatih Erbakan
Parti Cumhuriyet Halk Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi Yeniden Refah Partisi
İttifak Cumhur İttifakı
Liderlik tarihi 8 Kasım 2023 21 Mayıs 2017 23 Kasım 2018
Son seçim 240 belediye, 4.613 meclis üyesi, %28,57 742 belediye, 10.173 meclis üyesi, %42,72 Yeni parti
Belediye başkanları 14 büyükşehir, 358 ilçe, 61 belde 12 büyükşehir, 368 ilçe, 169 belde 1 büyükşehir, 40 ilçe, 24 belde
Alınan oy[not 1] 17.391.548 16.339.771 2.851.784
Yüzde[not 1] %37,76 %35,48 %6,19
Değişim artış %9,19 azalış %7,24 Yeni parti
  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Tülay Hatimoğulları Oruç and Tuncer Bakırhan.png
Devlet Bahçeli VOA 2015 (cropped).jpg
Meral Akşener, November 2021 (2) (cropped).jpg
Lider Tülay Hatimoğulları Oruç
Tuncer Bakırhan 		Devlet Bahçeli Meral Akşener
Parti Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi Milliyetçi Hareket Partisi İYİ Parti
İttifak Emek ve Özgürlük İttifakı Cumhur İttifakı
Liderlik tarihi 15 Ekim 2023 6 Temmuz 1997 25 Ekim 2017
Son seçim 57 belediye, 1.293 meclis üyesi, %4,24[not 2] 233 belediye, 2.819 meclis üyesi, %8,12 24 belediye, 1.092 meclis üyesi, %7,45
Belediye başkanları 3 büyükşehir, 72 ilçe, 10 belde 130 ilçe, 98 belde 25 ilçe, 7 belde
Alınan oy[not 1] 2.625.588 2.297.662 1.735.924
Yüzde[not 1] %5,70 %4.98 %3,76
Değişim artış %1,46 azalış %3,14 azalış %3,69
İllere ve ilçelere göre kazanan partiler
2019 seçimlerinin sonuçları
2019 seçimlerinin sonuçları
Partiler arası geçişler ve kayyum atamaları sonrası durum (9 Mart 2024)
Partiler arası geçişler ve kayyum atamaları sonrası durum (9 Mart 2024)

Cumhuriyet Halk Partisi, %37,76 oy oranı ile 1977 yerel seçimlerinden beri ilk kez birinci parti oldu ve yerelde iktidar konumuna geçti. CHP başkent Ankara ve en büyük il İstanbul dahil 14 büyükşehirde seçimi kazanırken, AK Parti ise %35,48'lik oy oranıyla tarihinde ilk kez ikinci parti konumunda kaldı. Yeniden Refah Partisi ise girmiş oldukları ilk yerel seçimde ülke genelinde %6,19'luk oranla 3. parti olarak 1 büyükşehir, 1 il ve çok sayıda aldığı ilçelerle seçimde dikkat çeken bir parti oldu.

Arka plan değiştir

COVID-19 pandemisi değiştir

Ana maddeler: Türkiye'de COVID-19 pandemisi ve Türkiye'de COVID-19 pandemisi zaman çizelgesi
 
Sokağa çıkma yasağı sırasında İstanbul'daki bir sokak

Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının Türkiye'de tespit edilen ilk vakası, Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Mart 2020 tarihinde açıklandı. Ülkedeki virüse bağlı ilk ölüm ise 15 Mart 2020'de gerçekleşti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 1 Nisan 2020'de yaptığı açıklamada vakaların tüm Türkiye'ye yayıldığını açıkladı. 7 Nisan 2023 itibarıyla Türkiye'de bu virüs ile enfekte olmuş toplam hasta sayısının 17.232.066, şimdiye kadar iyileşen ya da ölen toplam hasta sayısının 102.174 kişi olduğu bildirildi. 26 Nisan 2022 itibarıyla Türkiye, 193 ülke arasında vaka sayısında Güney Kore ve İtalya'nın ardından en çok vaka görülen 10. ülke olurken, gerçekleşen ölüm sayılarında ise Güney Afrika'nın ardından 19. sırada yer almaktaydı. Salgın, Türkiye'de sosyal, ekonomik, siyasi, iktisadi, idari, hukuki, askerî, dinî ve kültürel alanlarda birçok önemli etkilere ve sonuçlara neden olan radikal kararlar alınmasına neden oldu. Yurt içi seçmen olarak da hesaba katılan 18 yaş ve üstü nüfusta[2] şu anda hiç aşı olmamış yaklaşık 5 milyon kişi (~%7,5) bulunmaktadır.[3]

Kahramanmaraş depremleri değiştir

Ana madde: 2023 Kahramanmaraş depremleri
 
Hatay'da yıkılan binalar

6 Şubat 2023'te dokuz saat arayla meydana gelen, merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Ekinözü ilçesi olan, 7,8 Mw (± 0,1) ve 7,5 Mw  büyüklüklerindeki iki deprem sonucunda Türkiye'de resmî rakamlara göre en az 50.500 kişi hayatını kaybetti ve 107.000'den fazla kişi ise yaralandı.

Görevden alınan belediye başkanları değiştir

HDP'li belediyeler değiştir

Ana madde: 2019 Türkiye kayyum atamaları

19 Ağustos 2019'dan 2 Mart 2021'e kadar HDP'li 3 büyükşehir, 5 il, 33 ilçe ve 7 belde belediyesine kayyum atandı.[4] 2023 itibarıyla HDP'nin 3'ü ilçe ve 2'si belde olmak üzere 5 belediyesi vardır.

Urla değiştir

18 Aralık 2019 tarihinde Urla'nın CHP'li belediye başkanı İbrahim Burak Oğuz, FETÖ üyesi olma suçundan tutuklandı. Yerine vekaleten görev yapması için ilçe kaymakamı Önder Can kayyım olarak atandı.[5] CHP İzmir İl Başkanlığı, yeni başkanın belediye meclisi içinden seçilmemesine tepki gösterdi.[6] 31 Aralık 2020 tarihinde ilçeden arsa aldığı iddiasıyla Önder Can da İçişleri Bakanlığı kararıyla görevden alındı yerine Murtaza Dayanç atandı.[7]

Patnos değiştir

Ağrı'nın Patnos ilçesinin HDP'li Belediye Eş Başkanları Emrah Kılıç ve Müşerref Geçer'in "ihaleye fesat karıştırma" iddiasıyla tutuklanması ardından 7 Temmuz 2023 tarihinde Belediye Meclisinde Başkanlık seçimine gidildi.

Patnos Belediye Meclisinde, HDP grubundan Mehmet Şahin Savcı, AK Parti grubunda Çetin Taşdemir, başkanlığa aday gösterildi. Toplantıya katılan 18 meclis üyesinin 14'ünün oyunu alan Mehmet Şahin Savcı Patnos Belediyesinin yeni başkanı seçildi.[8]

Yalova değiştir

Yalova belediye başkanı Vefa Salman ve 4 belediye personeli, görevden alınarak "kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği" ve "görevi kötüye kullanma" suçlarından 3 yıl 6 aydan 10'ar yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanmasına başlandı.[9]

İstifa eden belediye başkanları değiştir

Amasya belediye başkanı Mehmet Sarı,[10] Bartın belediye başkanı Cemal Akın[11] ile Ağrı belediye başkanı Savcı Sayan,[12] 2023 genel seçimlerinde milletvekili adayı olmak için görevlerinden istifa etti.

Partiler arası geçişler değiştir

Belediye Belediye başkanı Seçildiği parti Yeni partisi
Akçadağ (Malatya) Ali Kazgan[13] Bağımsız Yeniden Refah Partisi
Akçakale (Şanlıurfa) Mehmet Yalçınkaya[14] Adalet ve Kalkınma Partisi Yeniden Refah Partisi
Alucra (Giresun) Suat Aybar[15] Milliyetçi Hareket Partisi İYİ Parti
Araban (Gaziantep) Hasan Doğru[16] Cumhuriyet Halk Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Arguvan (Malatya) Mehmet Kızıldaş[17] Cumhuriyet Halk Partisi Bağımsız
Artvin (merkez) Demirhan Elçin[18] Cumhuriyet Halk Partisi İYİ Parti
Ataşehir (İstanbul) Battal İlgezdi[19] Cumhuriyet Halk Partisi Bağımsız
Ayvalık (Balıkesir) Mesut Ergin[20] Demokrat Parti Cumhuriyet Halk Partisi
Bekirhan (Batman) Fırat Karabulut[21] Halkların Demokratik Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Böcekli (Osmaniye) Doğan Öztürk[22] Cumhuriyet Halk Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Çukurova (Adana) Soner Çetin[23] Cumhuriyet Halk Partisi İYİ Parti
Dörtyol (Hatay) Fadıl Keskin[24] Milliyetçi Hareket Partisi Bağımsız
Efeler (Aydın) Mehmet Fatih Atay[25] Cumhuriyet Halk Partisi İYİ Parti
Gülüç (Zonguldak) Gökhan Mustafa Demirtaş[26] Adalet ve Kalkınma Partisi İYİ Parti
Hasanbeyli (Osmaniye) Selahattin Denizoğlu[22] Saadet Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Hendek (Sakarya) Turgut Babaoğlu[27] Büyük Birlik Partisi Milliyetçi Hareket Partisi
İbradı (Antalya) Serkan Küçükkuru[28] Cumhuriyet Halk Partisi Memleket Partisi
İYİ Parti
İncesu (Kayseri) Mustafa İlmek[22] İYİ Parti Adalet ve Kalkınma Partisi
İncirliova (Aydın) Aytekin Kaya[29] İYİ Parti Adalet ve Kalkınma Partisi
İscehisar (Afyonkarahisar) Ahmet Şahin[30] Demokrat Parti Adalet ve Kalkınma Partisi
Keban (Elazığ) Fethiye Atlı[22] Bağımsız Adalet ve Kalkınma Partisi
Kemer (Antalya) Necati Topaloğlu[31] Demokratik Sol Parti Cumhuriyet Halk Partisi
Kestel (Bursa) Önder Tanır[32] Adalet ve Kalkınma Partisi Yeniden Refah Partisi
Kırklareli (merkez) Mehmet Kesimoğlu[33] Bağımsız Cumhuriyet Halk Partisi
Kozluk (Batman) Ayhan Eren[21] Halkların Demokratik Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Ladik (Samsun) Adnan Topal[32] Adalet ve Kalkınma Partisi Yeniden Refah Partisi
Marmaraereğlisi (Tekirdağ) Hikmet Ata[34] Demokratik Sol Parti Adalet ve Kalkınma Partisi
Nazilli (Aydın) Kürşat Engin Özcan[29] İYİ Parti Adalet ve Kalkınma Partisi
Olur (Erzurum) Sıddık Demircan[22] Bağımsız Adalet ve Kalkınma Partisi
Pınarbaşı (Kayseri) Şenol Yaşar[35] Adalet ve Kalkınma Partisi Bağımsız
Sarıveliler (Karaman) Halil Kulak[36] Bağımsız Gelecek Partisi
Sarıyer (İstanbul) Şükrü Genç[37] Cumhuriyet Halk Partisi Bağımsız
Seyhan (Adana) Akif Kemal Akay[38] Cumhuriyet Halk Partisi İYİ Parti
Tarsus (Mersin) Haluk Bozdoğan[39] Cumhuriyet Halk Partisi Memleket Partisi

Seçim sistemi değiştir

 
2024 Türkiye yerel seçimlerinde oy kullanan bir seçmen

Ülke genelindeki 1393 belediyedeki 185 bin 369[40] sandıkta aynı gün ve tek turlu olarak yapılacak seçimlerde seçmenler yerel yönetimlerin farklı pozisyonlarını belirlemek için oy kullanacaklardır. Bu kapsamda;

  • Büyükşehirlerde
    1. büyükşehir belediye başkanı
    2. ilçe belediye başkanı
    3. ilçe belediye meclisi üyeleri
    4. muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri
  • İlçelerde
    1. il genel meclisi üyeleri
    2. ilçe belediye başkanı
    3. ilçe belediye meclisi üyeleri
    4. muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri
  • Beldelerde
    1. il genel meclisi üyeleri
    2. belde belediye başkanı
    3. belde belediye meclisi üyeleri
    4. muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri
  • Köylerde
    1. il genel meclisi üyeleri
    2. muhtar ve köy ihtiyar heyeti üyeleri

için oy kullanılacaktır.[41]

Belediye başkanlıkları ve muhtarlık seçimlerinin tamamında en çok oyu alan aday seçimi kazanacaktır. Belediye meclisi üyelikleri ise, partilerin aldıkları oy oranına göre belirlenecektir.

Seçimlere katılabilen siyasi partiler değiştir

2 Ocak 2024 tarihi itibarıyla seçime katılma şartlarını yerine getiren partilere ilişkin genel bilgiler burada listelenmektedir.[42][43] Yenilik Partisi ve Genç Parti seçime katılmayacağını açıkladı.[44][45] Seçime katılabilen Büyük Türkiye Partisi, Ocak Partisi'ne katıldığını açıkladı.[46]

35 siyasi partinin oy pusulasındaki yerleri, 27 Ocak 2024 tarihinde YSK tarafından açıklandı.[47]

# Siyasi parti Kuruluş Lider Ulusal üyelik Belde İlçe Büyükşehir Toplam
1 AK PARTİ Adalet ve Kalkınma Partisi 2001 Recep Tayyip Erdoğan Cumhur İttifakı 380 858 28 1266
2 İYİ PARTİ İYİ Parti 2017 Meral Akşener — 150 800 30 980
3 SOL PARTİ Sol Parti 2019 Önder İşleyen Sosyalist Güç Birliği 11
4 BÜYÜK BİRLİK Büyük Birlik Partisi 1993 Mustafa Destici Cumhur İttifakı 63 326 0 389
5 MEMLEKET Memleket Partisi 2021 Muharrem İnce — 3 169 19 191
5 ANAP Anavatan Partisi 2011 İbrahim Çelebi — 0 88 12 100
7 DSP Demokratik Sol Parti 1985 Önder Aksakal — 381
8 YENİDEN REFAH Yeniden Refah Partisi 2018 Fatih Erbakan — 313 926 29 1268
9 DEM PARTİ Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi 2012 Tülay Hatimoğulları Oruç
Tuncer Bakırhan 		Emek ve Özgürlük İttifakı 52 416 28 496
10 TKP Türkiye Komünist Partisi 2001 Kemal Okuyan[not 3] Sosyalist Güç Birliği 4 195 27 226
11 ABP Anadolu Birliği Partisi 2020 Bedri Yalçın — 0 30 8 38
12 ZAFER PARTİSİ Zafer Partisi 2021 Ümit Özdağ — 29 692 30 751
13 HKP Halkın Kurtuluş Partisi 2005 Nurullah Ankut — 337 16 353
14 TKH Türkiye Komünist Hareketi 2015 Aysel Tekerek[not 3] Sosyalist Güç Birliği 58 30 88
15 BTP Bağımsız Türkiye Partisi 2001 Hüseyin Baş — 68 967 29 1064
16 GELECEK PARTİSİ Gelecek Partisi 2019 Ahmet Davutoğlu Saadet ve Gelecek İttifakı 6 114 7 127
17 YTP Yeni Türkiye Partisi 2013 Engin Yılmaz — 78 23 101
18 CHP Cumhuriyet Halk Partisi 1923 Özgür Özel — 226 886 30 1142
19 EMEP Emek Partisi 1996 Selma Gürkan Emek ve Özgürlük İttifakı 1 41 16 58
20 HÜDA PAR Hür Dava Partisi 2012 Zekeriya Yapıcıoğlu — 21 713 26 760
21 HAK-PAR Hak ve Özgürlükler Partisi 2002 Düzgün Kaplan — 70 30 100
22 OCAK Ocak Partisi 2023 Kadir Canpolat — 25 6 31
23 AB PARTİ Adalet Birlik Partisi 2018 İrfan Uzun — 2 62 16 80
24 DP Demokrat Parti 2007 Gültekin Uysal — 15 310 21 346
25 GBP Güç Birliği Partisi 2020 Ali Karnap — 1 1
26 MİLLET Millet Partisi 1992 Cuma Nacar — 440 29 469
27 MİLLİ YOL Milli Yol Partisi 2021 Remzi Çayır — 1 140 16 157
28 AP Adalet Partisi 2015 Vecdet Öz — 38 6 44
29 GENÇPARTİ Genç Parti 2002 Hakan Uzan — 0 0 0 0
30 ADP Aydınlık Demokrasi Partisi 2021 Zeynep Yıkarbaba — 3 1 4
31 MHP Milliyetçi Hareket Partisi 1969 Devlet Bahçeli Cumhur İttifakı 330 474 2 806
32 TİP Türkiye İşçi Partisi 2017 Erkan Baş Emek ve Özgürlük İttifakı 11 135 10 156
33 DEVA PARTİSİ Demokrasi ve Atılım Partisi 2020 Ali Babacan — 31 506 26 563
34 SAADET Saadet Partisi 2001 Temel Karamollaoğlu Saadet ve Gelecek İttifakı 370 896 23 1289
35 VATAN PARTİSİ Vatan Partisi 2015 Doğu Perinçek — 4 289 30 323

Kampanyalar değiştir

Adalet ve Kalkınma Partisi değiştir

 
AK Parti'nin illere göre oy dağılımı.
 
AK Parti'nin ilçelere göre oy dağılımı.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) için yerel seçim aday başvurularının 7 Ekim'deki kongre sonrası kasım ayı başında başlayacağı iddia edildi.[48] 9 Kasım 2023'te AK Parti Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz aday başvuruların başladığını ve 17 Kasım'da biteceğini açıklamıştı.[49] Ancak AK Parti'de yerel seçimler için aday adaylığı başvuruları 22 Kasım'a kadar uzatıldı.[50]

NTV'nin haberine göre MHP, AK Parti ile 11 görüşme yaptı. Çalışmanın AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye sunulması beklendiği belirtilerek, Mersin, Manisa ve Muğla illerinde MHP tarafından aday gösterileceği ve AK Parti tarafından desteklenebileceği iddia edildi. Bununla birlikte, MHP, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi belirli şehirlerdeki bazı ilçelerde aday çıkarabileceği ve AK Parti'nin bu adayları destekleyebileceği iddia ediliyordu.[51]

TRT Haber'in haberine göre, AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Aralık 2023'te genel merkezde bir aday tespit komisyonu kurdu. Komisyonda Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, Teşkilat Başkanı Erkan Kandemir, Yerel Yönetimler Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz ve AK Parti Genel Başkanvekili Efkan Ala yer almaktaydı.[52]

Aralık 2023'te İstanbul'da bulunduğu belirtilen Erdoğan'ın, adayını belirlemek için çeşitli çalışmalar yürüteceği ve Erdoğan'ın AK Parti teşkilatıyla bir kez daha bir araya gelerek İstanbul adayı hakkında bir değerlendirme yapması beklendiği belirtildi.[53] Ayrıca AK Parti'nin, MHP'nin yanı sıra Yeniden Refah Partisi, Demokratik Sol Parti, Hür Dava Partisi ve Büyük Birlik Partisi ile görüşmelere devam ettiği belirtildi.[53]

17 Ocak 2024 tarihinde yeni kampanya sloganı "Türkiye Yüzyılı Şehirleri İçin Gerçek Belediyecilik" olarak açıklandı.[54]

Cumhuriyet Halk Partisi değiştir

 
CHP'nin illere göre oy dağılımı.
 
CHP'nin ilçelere göre oy dağılımı.
 
Ekrem İmamoğlu'nun adaylık tanıtım toplantısı
 
CHP'nin seçim kampanya sloganı

10 Eylül 2023'te Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Mansur Bey bizim belediye başkanımızdır ve belediye başkan adayımızdır" açıklaması ile Ankara Büyükşehir Belediye başkan adayının tekrardan Mansur Yavaş olduğunu açıkladı.[55] Aynı gün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar ve Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer'in yeniden aday olmasının beklenildiği fakat Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün ve Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Albayrak'ın yeniden aday gösterilmeyeceği iddia edildi.[56] 7 Kasım 2023'te Tunç Soyer yerine Selin Sayek Böke'nin İzmir Büyükşehir Belediye başkanlığına aday gösterileceği iddia edildi.[57]

30 Kasım 2023'te yeni genel başkan Özgür Özel, İYİ Parti genel başkanı Meral Akşener'i ziyaret ederek iş birliği teklifi sundu fakat 4 Aralık 2023'te İYİ Parti'nin Genel İdare Kurulu, CHP'nin yerel seçimde iş birliği teklifini reddetti.[58]

13 Aralık 2023 tarihli VOA Türkçe haberine göre, ana muhalefet partisi CHP, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde Kürt siyasi hareketinin temsilcisi olan DEM Parti ile olası bir işbirliği üzerine konuşurken, AK Parti ve MHP'nin yeniden "terörle ilişkili olmak" suçlamalarında bulunabileceği ya da AK Parti'nin stratejik bir değişiklik yapabileceği iddia edildi. Habere göre, CHP, yerel seçimler için DEM Parti ile çeşitli şehirlerde işbirliği yapmayı düşünüyordu.[59]

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, partisinin hem İstanbul hem de Türkiye için en iyi sonucu almak için yerel seçimde hiçbir partiyle ittifak kapısının kapalı olmadığını söyledi. Özel, "Hiçbir partiyle seçim ittifakına kapalı değilim" diyerek "Partim, Türkiye ve İstanbul için en iyi sonucu almak istiyorum" dedi.[60]

14 Aralık 2023'te Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi, 31 Mart 2024'te yapılacak yerel seçimlerde 226 belediye başkan adayı belirledi. Bunlardan 4'ü büyükşehir, 6'sı il belediyesi olmak üzere toplam 226 aday kamuoyuna ilan edildi. PM, İstanbul ve Ankara'nın mevcut belediye başkanları Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu'nu yeniden aday gösterdi. 2019 seçimlerinde az oy farkıyla kaybedilen Balıkesir'de Ahmet Akın, Bursa'da ise eski Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey aday gösterildi. "100. yıl" affıyla partiye geri dönen Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, yeniden belediye başkan adayı oldu.[61]

11 Şubat 2024 tarihinde kampanya sloganı "İşimiz gücümüz Türkiye" olarak açıklandı.[62] 22 Şubat 2024 tarihinde Manisa'nın Saruhanlı ilçesinde CHP adayı Zeki Bilgin'in başvurusu, başvuru geç teslim edildiği için İlçe Seçim Kurulu tarafından reddedildi. Seçime katılmak için CHP, Saadet Partisi'nin listelerini destekleme kararı aldı.[63] Ancak CHP'li Zeki Bilgin'in Saadet Partisi'nden seçime girme başvurusu da reddedildi.[64]

Milliyetçi Hareket Partisi değiştir

 
MHP'nin illere göre oy dağılımı.
 
MHP'nin ilçelere göre oy dağılımı.

24 Temmuz 2023'te Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), 2024'teki yerel seçim sürecini '2024'e Doğru, Diyar Diyar Anadolu' sloganı ile başlattı.[65] 9 Kasım 2023'te takviminin nasıl işleyeceğine ilişkin gönderilen genelgeye göre aday başvuruları 13 Kasım ve 15 Aralık arasında olacaktır.[66] Yerel seçim kampanyasında MHP, "birlik" mesajı üzerinde çaba gösteriyor. Yerel seçimlerde partinin sloganının "İstikrar ve hizmet için uyumlu yönetimle umutlu gelecek" olduğu iletildi.[67]

10 Ocak 2024 tarihinde MHP, 55 adayını açıkladı. İki büyükşehirde Cumhur İttifakı'nın ortak adayları Cengiz Ergün (Manisa) ve Serdar Soydan (Mersin) oldu. Ancak Kastamonu ve Osmaniye'de MHP'li başkanlar yeniden aday gösterilmedi.[68] 22 Ocak 2024 tarihinde kampanya sloganı "Cumhur Bizim, Türkiye Hepimizin" olarak açıklandı.[69]

İYİ Parti değiştir

 
İYİ Parti'nin illere göre oy dağılımı.
 
İYİ Parti'nin ilçelere göre oy dağılımı.

6 Eylül 2023'te İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in Fatih Altaylı ile yaptığı programda Akşener 81 ilde ittifaksız aday çıkaracaklarını açıkladı ve İzmir milletvekili Ümit Özlale'nin İzmir Büyükşehir Belediyesi başkanlığına aday olabileceğini açıkladı.[70] 18 Eylül'de Akşener "GİK'imizin de aldığı karar ki ben de aynı fikirdeyim, biz ittifak sisteminden vazgeçtik. Dolayısıyla ittifak sistemini reddediyoruz ve ittifak sistemiyle yol yürümeyeceğiz" açıklamasında bulundu.[71] 20 Eylül'de Akşener, Özlale'nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na aday olduğunu açıkladı.[72]

5 Ekim tarihinde Akşener, Melih Aydın'ın Eskişehir Büyükşehir Belediyesi başkanı adayı olduğunu açıkladı.[73] Akşener, sonra da Kahramanmaraş Belediyesine Mesut Dedeoğlu'yu aday gösterdi[74] İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, şarkıcı Hakan Peker'e İYİ Parti rozetini takarken, Karabük'ün Safranbolu ilçesinden belediye başkan adayı olduğunu açıkladı.[75]

30 Kasım 2023'te CHP genel başkan Özgür Özel, İYİ Parti genel başkanı Meral Akşener'i ziyaret ederek iş birliği teklifi sundu fakat 4 Aralık 2023'te İYİ Parti, CHP'nin yerel seçimde iş birliği teklifini reddettiğini açıkladı.[58]

İYİ Parti İstanbul İl Başkanı Yücel Coşkun, İBB Grup Başkanvekili İbrahim Özkan'ın istifasının istendiğini açıkladı. İstifasının ardından Özkan, parti içi kararların nasıl değiştirilebileceği konusunda istişare yollarının kapanmadığını belirtti. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in talebi üzerine istifa eden İbrahim Özkan, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi (İBB) Grup Başkanvekili olarak yeniden seçildi.[76] İYİ Parti İstanbul İl Başkanı Yücel Coşkun, "bilgisi dışında" olduğunu belirttiği seçim işlemini onaylamadığını açıkladı. Coşkun, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Özkan'ın tekrar seçilmesinde imza atan kişilerin kesin ihraç talebiyle disipline sevk edildiklerini açıkladı.[77] İhraç talebiyle disipline gönderilenlerin arasında 22 Kasım'da Meral Akşener'in Tuzla Belediye Başkan adayı olarak gösterdiği Akın Gürkan'da yer aldı.[78] İYİ Parti Genel Merkezi, Aydın'ın Çine ilçesinde vefat eden Belediye Başkanı Enver Salih Dinçer'in boşalan başkanlık için yapılacak seçim öncesinde meclis üyeleri Semra Eroğlu veya Cengiz İnce'nin aday olmasını istedi. CHP'nin 7 üyesi, AKP'nin 2 üyesi ve İYİ Parti'nin 2 üyesi bulunan mecliste, 2019 yılında ittifak yapılan bölgede CHP'ye karşı aday olmak istemeyen Eroğlu ve İnce, kesin ihraç talebiyle disipline sevk edildi.[79] 15 Aralık 2023 tarihinde İYİ Parti'den iki meclis üyesi de ayrıldı.

7 Şubat 2024 tarihinde kampanya sloganı "Türkiye İçin En İyisi" olarak açıklandı.[80]

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi değiştir

 
DEM Parti'nin illere göre oy dağılımı.
 
DEM Parti'nin ilçelere göre oy dağılımı.

1 Eylül 2023'te Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) yetkili kurullarının yerel seçim ile ilgili kararlarının parti üyelerinin belirleyeceği ve adayların ön seçim ile belirleneceği öğrenildi.[81][82]

13 Aralık 2023 tarihli VOA Türkçe haberine göre, ana muhalefet partisi CHP, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde Kürt siyasi hareketinin temsilcisi olan DEM Parti ile olası bir işbirliği üzerine konuşurken, habere göre, CHP, yerel seçimler için DEM Parti ile çeşitli şehirlerde işbirliği yapmayı düşünüyor.[59]

DEM Parti Parti Meclisi, partinin gündeminde yerelde aday belirlemeye yönelik ön seçimi ele alacak. Önseçimin nasıl yapılacağını açıklayan DEM Parti'nin Demokratik Yerel Yönetimler Kurulundan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Rüştü Tiryaki, "Sandık başına giden kişi, hem ilçe hem de büyükşehir belediye başkan adayı olarak kimi görmek istediğini oylayacak" dedi. Partililer, partinin 200'den fazla yerde seçimlere katılacağını ve bu yerlerde adaylarını seçmek için sandık kuracağını belirtirken, şu anda 81 ilin tamamında önseçim yapmanın uygun olmadığını söyledi.[83]

30 Ocak 2024 tarihinde kampanya sloganı "DEM Gelir Devran Döner" olarak açıklandı.[84]

9 Şubat 2024 tarihinde DEM Parti, 59 belediye başkan adayını daha açıkladı. Selahattin Demirtaş'ın eşi Başak Demirtaş'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adaylığından vazgeçmesi üzerine parti, İBB adaylarını Meral Danış Beştaş ve Murat Çepni olarak açıkladı.[85]

Türkiye İşçi Partisi değiştir

 
TİP'in ilçelere göre oy dağılımı.

2023 yılının son MYK toplantısında TİP'in seçimlere 13 ilde kendi logosu ve adayları ile girme kararı aldı. Seçime girilecek iller: Bursa, Denizli, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya, Malatya, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Ordu, Samsun, Tekirdağ, Trabzon.

Cumhuriyet Halk Partsi'nin Hatay'da Lütfü Savaş'ı aday göstermesine tepki olarak Gökhan Zan, Hatay İttifakı'nın adayı olarak TİP'in logosu ile seçime gireceği açıklandı. Gökhan Zan'a ait olduğu iddia edilen ses kayıtlarında Adalet ve Kalkınma Partisi lehine olacak şekilde seçimlerden çekilmeme karşılığı rüşvet aldığının ortaya çıkması üzere TİP Gökhan Zan'a olan desteğini geri çekti.

Saadet Partisi değiştir

 
Saadet Partisi'nin ilçelere göre oy dağılımı.

20 Eylül 2023'te Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ile Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, yerel seçimlerde iş birliği yapacaklarını duyurdu.[86] 17 Ocak 2024'te Saadet Partisi, 48 seçim bölgesinde belediye başkan adaylarını açıkladı.[87]

3 Şubat 2024'te Saadet Partisi, 339 seçim bölgesinde daha adaylarını açıkladı. Genel Başkan Temel Karamollaoğlu, seçimlerin sadece belediye başkanlarını değil, Türkiye'nin genel yolunu ve istikametini belirleyeceğini ifade etti. Milli görüşçüler olarak coğrafyadaki sorunlara duyarlılık vurgusu yaparak, seçimde ortaya konulacak tercihlerin ülkenin geleceğini etkileyeceğini söyledi.[88]

20 Ocak 2024, kampanya sloganı "Saadet İş Başına Haydi Bismillah" olarak açıklandı.[89]

Demokrasi ve Atılım Partisi değiştir

 
DEVA'nın ilçelere göre oy dağılımı.

30 Ağustos 2023'te Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) Genel Başkanı Ali Babacan, "DEVA Partisi önümüzdeki yerel seçimlerde tüm ülke sathında kendi ismiyle kendi amblemiyle kendi adaylarıyla seçime girme kararı almıştır. Geniş istişareler sonucunda bu kararı verdik" açıklamasında bulundu.[90]

3 Aralık 2023 tarihinde Ali Babacan, "toplumun iktidardaki partilere güvenmediğini ve sorunları çözemeyeceğini" söyleyerek, partisinin yerel seçimlere kendi isim ve adaylarıyla gireceğini açıkladı. Babacan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "faiz sebep, enflasyon sonuçtur" diyerek ekonomik sorunlara neden olduğunu söyledi. "DEVA Partisi'nin yeni bir iktidarı mümkün kılmak için" kurulduğunu vurgulayan[91] Babacan, yerel seçimlerin önemine ve partisinin temiz yönetim anlayışına dikkat çekerek, belediye başkan adaylarından etik kurallara uyma taahhütnamesi istediklerini ve bunun Türkiye'de ilk olduğunu söyledi. Toplantıda partinin 51 belediye başkan adayı daha açıklandı.[92]

7 Aralık 2023 tarihinde Babacan, yerel seçimlere ilişkin hedeflerini paylaştı: "Önümüzdeki seçimlerde sadece ve sadece kazanmaya odaklandık. Amacımız mümkün olduğunca belediye başkanlığı kazanmak, meclis üyesi kazanmak ve Türkiye genelindeki oy yüzdemizi de maksimize etmek",[93] "İstanbul bizim için 'İstisna' değil. Bu seçimlerde mümkün olduğunca çok belediye başkanı çıkarmamız önemli ama Türkiye genelinde en yüksek oy yüzdesine ulaşmamız da önemli. Türkiye'nin en çok seçmeninin yaşadığı bir ilde aday çıkarmamamız söz konusu olmaz."[94]

18 Şubat 2024'te Ali Babacan, belediyelerin ülkenin sınırlı kaynaklarını nasıl etkili bir şekilde kullanacağı konusuna değinerek açıklamalarda bulundu.[95] Bu tarihte, partinin İzmir, İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkan adaylarını açıklayarak, bu kentlerdeki hedeflerini belirlendi.[96] Babacan, "1 lira ile yapabildiklerimiz" başlığı altında seçmene hitap ederken ekonomik istikrarsızlığa vurgu yaptı. Ayrıca, yerel seçimlerin genel olarak haksız rant kaygısıyla ilişkilendirildiğini ifade ederek, muhalefetin bu konuda "ideolojik zıtlıklarla birlikte habis bir zihniyeti benimsediğini" belirtti.[97] 24 Şubat 2024'te parti, İstanbul Büyükşehir ve ilçe belediye başkan adaylarını tanıttı.[98] İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı İdris Şahin, konuşmasında İstanbul'un şehircilik anlayışının yok olma noktasına geldiğine dikkat çekerek, umutsuzluğa yer olmadığını söyledi ve İstanbul'un çözümsüz olmadığını belirterek, "şehri iki yanlıştan birine terk etmeyeceklerini" belirtti. Toplantıda "Âlem Buysa DEVA sensin" sloganının benimsendiği belirtildi.[98]

Yeniden Refah Partisi değiştir

 
YRP'nin illere göre oy dağılımı.
 
YRP'nin ilçelere göre oy dağılımı.

8 Eylül 2023'te Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Cengiz Zor, "Büyükşehirler başta olmak üzere 81 il, 973 ilçe, 394 beldede Yeniden Refah Partimiz kendi logo ve adaylarıyla seçime girecektir" açıklamasında bulundu.[99] Fatih Erbakan, katıldığı bir programda, Erdoğan'ın Ankara, İstanbul ve İzmir gibi önemli illerde işbirliği yapmayı önerdiğini ve bu öneriyi partisinin yetkili kurullarında tartışacaklarını belirtti.[100] Parti sözcüsü Suat Kılıç, iddiaları doğrulamayarak AK Parti ile görüşmeler yapıldığını ancak henüz somut bir teklif gelmediğini açıkladı.[100]

12 Ocak 2024'te Genel Başkanvekili Doğan Aydal, katıldığı televizyon programında İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında, "İmamoğlu'nu savunma noktasında değilim, ama elini kolunu bağlayıp dövüş diyorsunuz. Ona rağmen hizmetler yaptı ve kanala karşı. Kanal İstanbul beka sorunumuz. Bu bile bile Murat Kurum'un olmaması için yeterli." ifadelerini kullandı.[101] 3 Şubat 2024'te Genel Başkan Fatih Erbakan yaptığı açıklamada İstanbul, Ankara ve İzmir'de kendi adaylarıyla girdiklerini ve 2024 yerel seçimlerinde ittifak yapmama kararı aldıklarını duyurdu.

10 Şubat 2024, kampanya sloganı "Ahlaklı Belediyecilik" olarak açıklandı.[102]

Zafer Partisi değiştir

 
Zafer Partisi'nin ilçelere göre oy dağılımı.

21 Eylül 2023'te Zafer Partisi genel başkanı Ümit Özdağ, partisinin, 81 ilde aday çıkarma çalışmalarını sürdürdüklerini açıkladı.[103] 19 Ocak 2024'te Kars ve Iğdır'da aday çıkarmayıp DEM Parti'nin karşısındaki adayları destekleyeceklerini açıkladı.[104] 7 Ocak 2024 tarihinde ise İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayının eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Azmi Karamahmutoğlu olduğunu açıkladı.[105]

Memleket Partisi değiştir

 
Memleket Partisi'nin ilçelere göre oy dağılımı.

29 Ağustos 2023'te Memleket Partisi Genel başkanı Muharrem İnce, yaptığı basın toplantısında seçimlere katılacaklarını ayrıca Partinin Balıkesir ve Nazilli adaylarını da açıkladı.[106] 19 Kasım 2023'te İnce "Biz, Memleket Partisi olarak seçime tek başımıza girecekmiş gibi kararımızı alacağız. Seçimlere tek başımıza gireceğiz. Ama 'ilkeli ittifaklara' açığız. Çıkar ittifakına değil." şeklinde açıklamalarda bulundu.[107]

12 Aralık 2023 tarihinde Muharrem İnce, İstanbul'da CHP'nin adayı olan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nu destekleyeceklerini açıklamıştı.[108] Parti CHP ile işbirliği görüşmelerine devam ederken eski devlet bakanı Mehmet Sevigen, İnce'ye İBB Adayı olmak istediğini iletti, ancak kısa bir süre sonra Sevigen özel sebeplerden dolayı aday olamayacağını açıkladı.[109][110] 17 Şubat 2024 tarihinde partinin İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayları açıklandı.[111] CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel Memleket Partisi'nin CHP'den İzmir'de bir ilçe belediyesi ve belirli sayıda belediye meclis üyesi istediğini, ancak CHP tarafından olumlu yanıt alamayınca partinin işbirliğinden vazgeçtiğini söyledi.[112]

Muharrem İnce, 26 Ocak 2024 tarihinde 5 il ve 8 ilçe, 31 Ocak 2024 tarihinde 24 belediye başkan adayını daha açıkladı.[113][114][115] 13 Şubat 2024 tarihinde Muharrem İnce, aralarında Ankara Büyükşehir Belediye Başkan adayının da bulunduğu 79 belediyenin adayını açıkladı.[116] 18 Şubat 2024 tarihinde AK Partiden istifa eden Mithat Soylu, partinin Marmaraereğlisi Belediye Başkan adayı oldu.[117] Parti, aday listelerine göre Türkiye genelinde toplam 30 il, 148 ilçe ve 3 belde de belediye başkan adayı çıkardı.[118]

Diğer siyasi partiler değiştir

  •  
    Demokrat Parti'nin ilçelere göre oy dağılımı.
    14 Haziran 2023'te Demokrat Parti (DP) Genel Başkan Yardımcısı Cemal Enginyurt yerel seçimlere katılacaklarını açıkladı.[119] Ayrıca partinin 17 ilçe belediye başkan adayı ve Erzurum Büyükşehir Belediye Başkan Adayı da açıklandı. 31 Ocak 2024'te Hüseyin Turgut, Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı olarak açıklandı. 15 Şubat 2024 tarihinde Genel Başkan Gültekin Uysal, İstanbul ve Ankara'da aday çıkarmayarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ı destekleyeceklerini ifade etti.[120]
  • 30 Eylül 2023 tarihinde Halkın Kurtuluşu Partisi (HKP) Genel Başkanı Nurullah Ankut, AK Parti ve CHP arasında farkın az olduğu tüm il ve ilçelerde CHP'ye destek vereceklerini açıkladı. Ayrıca diğer il ve ilçelerde kendi adaylarını çıkaracaklarını belirttiler.[121]
  •  
    HÜDAPAR'ın ilçelere göre oy dağılımı.
    3 Ocak 2024 tarihinde Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkan Yardımcısı Mahmut Şahin birkaç seçim bölgesinde ittifak adaylarını destekleme, diğer yerlerde ise seçimlere kendi logosu ve adaylarıyla seçime girme kararı alındığını açıkladı.[122] 9 Ocak 2024'te Eskişehir İl Başkanı Mürsel Gülsarı, Eskişehir'de kendi adaylarını çıkaracaklarını açıkladı.[123] 20 Şubat'ta ise Genel Başkan yardımcısı Mahmut Şahin, "İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'da büyükşehir adayları dışındaki bütün seçim bölgelerinde aday çıkarttıklarını açıkladı.[124]
  • 23 Ocak 2024'te Genç Parti yetkilileri Zafer Partisi Genel Merkezi'nde Zafer Partili yetkililerle bir araya geldi. Ümit Özdağ, 11 Şubat 2024 tarihinde anlaşma sağladıklarını açıkladı ancak Genç Parti Genel Başkanvekili Burçin Şahindur, Özdağ'ın bu iddiasını yalanladı. Daha sonra, Genç Parti'nin seçimlere katılmama isteği YSK tarafından onaylandı. 2 Mart 2024 tarihinde parti, tüm seçim bölgelerinde CHP'nin adaylarını desteklediklerini duyurdu.[125][126]
  •  
    Gelecek Partisi'nin ilçelere göre oy dağılımı.
    24 Ocak 2024 tarihinde Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu "Geçen hafta sayın Karamollaoğlu ile birlikte ortak bir toplantı yaptık. Büyükşehirlerden, illerden, ilçelerden, beldelerden oluşan 100 seçim bölgesinde seçimlere ortak olarak gireceğiz. Bazı yerlerde ayrı ayrı girmemiz gerekiyorsa ayrı ayrı gireriz. Samimiyetle karşılıklı dürüst bir ilişki içinde bu sayıyı mümkün olan en üst noktaya çekmeye çalışacağız." açıklamalarında bulundu.[127]
  • 31 Ocak 2024'te Ocak Partisi, Ankara Büyükşehir Belediye Başkan adayını,[128] 5 Şubat'ta ise İzmir Büyükşehir Belediye başkan adayını açıklamıştır.[129]
  • 11 Ocak 2024 tarihinde Yenilik Partisi yerel seçimlere katılmayacaklarını açıkladı.[44]
    •  
      Büyük Birlik'in ilçelere göre oy dağılımı.
    •  
      DSP'nin ilçelere göre oy dağılımı.
    •  
      TKP'nin ilçelere göre oy dağılımı.
    •  
      Bağımsız adayların ilçelere göre oy dağılımları.

    Tartışma ve olaylar değiştir

     
    Diyarbakır'daki kavga
    • Şırnak ve Ağrı'da oy kullanan sivil asker ve polislere yerel halk tarafından taşıma seçmen iddiasıyla saldırıldı.[130][131][132]
    • Van Büyükşehir Belediyesi için DEM Partiden aday olan ve %55 oyla seçilen Abdullah Zeydan'ın "memnu (yasaklı) haklarının geri alınması" üzerine Van İl Seçim Kurulu mazbatanın AK Partili aday Abdulahat Arvas'a verilmesine hükmetti.[133] 3 Nisan 2024 tarihinde YSK mazbatanın Zeydan'a verilmesi kararını aldı.[134]
    • Şanlıurfa'nın Hilvan ilçesinde İlçe Seçim Kurulu'nun aldığı kararla; ilçe belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ile yeni mahallelerin muhtarlık ve ihtiyar heyeti seçimleri iptal edildi.[135]
    • Ağaçlıdere, Sur, Diyarbakır'da çıkan kavgada 1 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.[136]

    Anketler değiştir

    Ana madde: 2024 Türkiye yerel seçimleri için yapılan anketler

    Sonuçlar değiştir

    Büyükşehirler değiştir

    Türkiye'deki 30 büyükşehirin belediye başkanlarını belirlemek için yapılan seçimde yaşanan parti değişikliği aşağıda sunulmuştur.

    Büyükşehir Önceki
    seçim    		 Seçimden
    önce    		 Seçilen Büyükşehir Önceki
    seçim    		 Seçimden
    önce    		 Seçilen Büyükşehir Önceki
    seçim    		 Seçimden
    önce    		 Seçilen
    Adana CHP Gaziantep AK Parti Mardin HDP Kayyum DEM Parti
    Ankara CHP Hatay CHP AK Parti Mersin CHP
    Antalya CHP İstanbul CHP Muğla CHP
    Aydın CHP İzmir CHP Ordu AK Parti
    Balıkesir AK Parti CHP Kahramanmaraş AK Parti Sakarya AK Parti
    Bursa AK Parti CHP Kayseri AK Parti Samsun AK Parti
    Denizli AK Parti CHP Kocaeli AK Parti Şanlıurfa AK Parti Y. Refah
    Diyarbakır HDP Kayyum DEM Parti Konya AK Parti Tekirdağ CHP
    Erzurum AK Parti Malatya AK Parti Trabzon AK Parti
    Eskişehir CHP Manisa MHP CHP Van HDP Kayyum DEM Parti

    Bütün iller değiştir

    İller Seçimden önce Seçilen
    Adana CHP CHP
    Adıyaman AKP CHP
    Afyon AKP CHP
    Ağrı AKP DEM
    Amasya MHP CHP
    Ankara CHP CHP
    Antalya CHP CHP
    Artvin CHP CHP
    Aydın CHP CHP
    Balıkesir AKP CHP
    Bilecik CHP CHP
    Bingöl AKP AKP
    Bitlis AKP AKP
    Bolu CHP CHP
    Burdur CHP CHP
    Bursa AKP CHP
    Çanakkale CHP CHP
    		 
    İller Seçimden önce Seçilen
    Çankırı MHP MHP
    Çorum AKP AKP
    Denizli AKP CHP
    Diyarbakır HDP DEM
    Edirne CHP CHP
    Elazığ AKP AKP
    Erzincan MHP MHP
    Erzurum AKP AKP
    Eskişehir CHP CHP
    Gaziantep AKP AKP
    Giresun AKP CHP
    Gümüşhane AKP MHP
    Hakkâri HDP DEM
    Hatay CHP AKP
    Isparta AKP AKP
    Mersin CHP CHP
    İstanbul CHP CHP
    		 
    İller Seçimden önce Seçilen
    İzmir CHP CHP
    Kars HDP MHP
    Kastamonu MHP CHP
    Kayseri AKP AKP
    Kırklareli CHP MHP
    Kırşehir CHP CHP
    Kocaeli AKP AKP
    Konya AKP AKP
    Kütahya MHP CHP
    Malatya AKP AKP
    Manisa MHP CHP
    K. Maraş AKP AKP
    Mardin HDP DEM
    Muğla CHP CHP
    Muş AKP DEM
    Nevşehir AKP İYİ
    Niğde AKP AKP
    		 
    İller Seçimden önce Seçilen
    Ordu AKP AKP
    Rize AKP AKP
    Sakarya AKP AKP
    Samsun AKP AKP
    Siirt HDP DEM
    Sinop CHP CHP
    Sivas AKP BBP
    Tekirdağ CHP CHP
    Tokat AKP MHP
    Trabzon AKP AKP
    Tunceli TKP DEM
    Şanlıurfa AKP YRP
    Uşak AKP CHP
    Van HDP DEM
    Yozgat AKP YRP
    Zonguldak AKP CHP
    Aksaray AKP AKP
    		 
    İller Seçimden önce Seçilen
    Bayburt MHP AKP
    Karaman MHP MHP
    Kırıkkale AKP CHP
    Batman HDP DEM
    Şırnak AKP AKP
    Bartın MHP CHP
    Ardahan CHP CHP
    Iğdır HDP DEM
    Yalova CHP CHP
    Karabük MHP AKP
    Kilis AKP CHP
    Osmaniye MHP MHP
    Düzce AKP AKP

    Tepkiler değiştir

    Yurt dışı değiştir

    Yurt içi değiştir

    • Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Partinin seçim kaybını kabul etti ancak bunun "bitiş değil aslında bir dönüm noktası" olduğunu söyledi ve sonuca saygı duyacağını ekledi.[143]
    • CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise seçmenleri överek "Bugün seçmenlerimiz çok önemli karar verdi. Bugün seçmen Türkiye'de yeni bir siyasetin kurulmasına karar verdi. 22 yıllık Türkiye fotoğrafını değiştirmeye, ülkemizde yeni bir siyasi iklime kapı aralamaya karar verdi." dedi.[144]
    • İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, istifa talepleri üzerine partiyi olağanüstü kongreye çağırdı.[145]

    Analiz değiştir

    Bu seçim, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisinin kurulduğu 2001 yılından bu yana ulusal bir seçimde birinci olamadığı ilk seçim oldu ve AK Partinin %35,5'lik oy oranına karşılık CHP %37,8 oy aldı. Bu, 1977'den bu yana CHP'nin birinci olduğu ülke çapındaki ilk seçim oldu. Yorumcular bu seçimi 1989 yerel seçimleriyle kıyasladılar; o dönemde merkez sol muhalefet uzun süredir devam eden sağcı hükûmetlere karşı önemli bir zafer kazanmış ve birinci olmuştu.

    Bununla birlikte, Cumhur İttifakı muhalefete karşı bazı zaferler elde etti, geleneksel olarak muhalefetin eğilimli olduğu Hatay ve Kırklareli belediye başkanlıklarını aldı ve ilçe belediyelerinin çoğunu az farkla kazandı.[146]

    Daha küçük olan merkez sağ muhalefet İYİ Parti ülke genelinde kötü bir performans sergileyerek halk oylamasında altıncı oldu ve oy oranının yarısından fazlasını kaybetti. Genel Başkan Meral Akşener partiyi olağanüstü kongreye çağırdı ve genel başkanlığa yeniden aday olmayacağını açıkladı. Bu arada, İslamcı muhafazakar Yeniden Refah Partisi %6'nın üzerinde oy alarak üçüncü parti oldu ve muhafazakar bölgelerdeki birçok belediyeyi AK Partiden aldı. DEM Parti, belediye başkanlarının İçişleri Bakanlığı tarafından bölücü teröre destek suçlamasıyla zorla görevden alınma ihtimali nedeniyle geleneksel kalelerinde boykot çağrıları yapılmasına rağmen oy oranını az da olsa artırdı. AK Partinin küçük ittifak ortağı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) oy kaybetse de bir önceki seçimde kazandığı birçok kilit belediyenin kontrolünü elinde tutmaya devam etti.[146]

    Cumhurbaşkanı Erdoğan için bir "seçim felaketi" olarak nitelendirilen bu sonuçla ilgili yorumcular, hükûmetin Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı süresini uzatmak için anayasada değişiklik yapma niyetinin askıya alınacağını belirtiyorlar.[147] Zaferlerinin büyüklüğü göz önüne alındığında, hem İmamoğlu hem de Yavaş, erken seçim spekülasyonlarına rağmen hükûmetin sonuçlar ışığında öne almayı reddettiği bir sonraki Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi için olası muhalefet adayları olarak görülüyorlar.[148]

    Notlar değiştir

    1. ^ a b Büyükşehirlerde büyükşehir belediye başkanının, diğer illerde il genel meclisinin oyu kullanılarak hesaplanır.
    2. ^ HDP olarak
    3. ^ a b Kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komitedir.

    Kaynakça değiştir

    1. ^ "2024 Yerel Seçimlerinde kaç kişi oy kullanacak? 31 Mart 2024 Türkiye'de oy kullanacak vatandaş sayısı!". sabah.com. 30 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2024. 
    2. ^ "İl, tek yaş ve cinsiyete göre nüfus". data.tuik.gov.tr. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
    3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2023. 
    4. ^ "Kaçına kayyum atandı, HDP'nin kaç belediyesi kaldı". rudaw.net. 19 Ağustos 2022. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
    5. ^ "CHP'li Urla Belediyesine kayyum atandı". Evrensel.net. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
    6. ^ "CHP İzmir'den kayyım tepkisi". Cumhuriyet. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
    7. ^ "'Yerine kayyım atanan kayyım' görevden alınma nedenini açıkladı". Cumhuriyet. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
    8. ^ "Patnos Belediye Başkanı seçildi". rudaw.net. 7 Temmuz 2023. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
    9. ^ "Görevden uzaklaştırılan Yalova Belediye Başkanı Salman ile 4 görevlinin yargılanmasına başlandı". Anadolu Ajansı. a Bot. 2023. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023. 
    10. ^ "Amasya Belediye Başkanı Sarı, milletvekilliği için istifa etti". www.hurriyet.com.tr. 17 Mart 2023. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    11. ^ "Cemal Akın istifa ettiğini duyurdu". tv100.com. 17 Mart 2023. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    12. ^ "Son dakika... Ağrı Belediye Başkanı Savcı Sayan istifa etti". www.cumhuriyet.com.tr. 17 Mart 2023. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    13. ^ "O İlçenin Belediye Başkanı Yeniden Refah'a Geçti". Malatya Sonsöz Haber. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. 
    14. ^ Kaymaz, Ebru (13 Şubat 2024). "AKP'li belediye başkanı Yeniden Refah'ın adayı oldu". Tele1. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
    15. ^ "Başkan Aybar, MHP'den İstifa Edip İyi Partiden Aday Oldu - Alucra Haber". www.alucrahaber.com. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
    16. ^ "Doğru'ya rozetini Numan Kurtulmuş taktı Araban Belediye Başkanı Hasan Doğru resmen AK Parti'ye geçti - Gaziantep Haberleri". Habertürk. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    17. ^ "Arguvan Belediye Başkanı Kızıldaş TİP'ten aday oldu". Artı Gerçek. 15 Şubat 2024. 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024. 
    18. ^ "CHP'den istifa eden Artvin Belediye Başkanı Demirhan Elçin, İYİ Parti'den aday oldu". Artı Gerçek. 14 Şubat 2024. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
    19. ^ "CHP'den istifa eden Battal İlgezdi kimdir? (Battal İlgezdi'nin özgeçmişi)". www.ntv.com.tr. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
    20. ^ "Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin CHP'ye geçti". www.cumhuriyet.com.tr. 19 Ekim 2021. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    21. ^ a b "Batman'da HDP'den istifa eden 2 belediye başkanı AK Parti'ye geçti". www.ntv.com.tr. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024. 
    22. ^ a b c d e "AKP, 100'e yakın belediye başkanını transfer etmeyi planlıyor". BBC News Türkçe. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    23. ^ "CHP'nin aday göstermediği Çukurova Belediye Başkanı İYİ Parti'nin adayı oldu". gazeteduvar.com.tr. 14 Şubat 2024. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024. 
    24. ^ "MHP: Dörtyol Belediye Başkanı Keskin'in partimizden istifası işleme konuldu". www.aa.com.tr. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. 
    25. ^ "CHP'den istifa etmişti: Efeler Belediye Başkanı Atay İYİ Parti'ye katıldı". web.archive.org. 17 Ocak 2024. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
    26. ^ "AKP'den istifa eden Gülüç Belediye Başkanı Mustafa Gökhan Demirtaş İYİ Parti'de". www.cumhuriyet.com.tr. 14 Ocak 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
    27. ^ "BBP'li başkan MHP'ye geçti". www.sozcu.com.tr. 9 Ocak 2020. 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    28. ^ "İbradı Belediye Başkanı Serkan Küçükkuru, İYİ Parti'ye katıldı". www.cumhuriyet.com.tr. 22 Ağustos 2022. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    29. ^ a b "O Belediye Başkanı da mı AK Parti'ye geçiyor?". Aydın Denge Gazetesi. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    30. ^ "DP'den istifa eden Şahin, AK Parti'ye geçti". CNN TÜRK. 7 Ekim 2021. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    31. ^ "Kılıçdaroğlu rozeti taktı, Kemer Belediye Başkanı Necati Topaloğlu CHP'ye geçti". www.cumhuriyet.com.tr. 15 Şubat 2022. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    32. ^ a b "AK Partili 3 belediye başkanı, Yeniden Refah Partisi'nden aday oldu « PolitikYol.com | Yorum, Analiz, Haber Sitesi". 8 Şubat 2024. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
    33. ^ "Kırklareli Belediye Başkanı Kesimoğlu, CHP'ye geri döndü". birgun.net. 23 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021. 
    34. ^ "Marmara Ereğlisi Belediye Başkanı Hikmet Ata, AK Parti'ye geçti". Sabah. 4 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    35. ^ "Şenol Yaşar da bağımsızlığını ilan etti". Açıksöz Gazetesi. 15 Şubat 2024. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
    36. ^ "Gelecek Partisi'nin ilk belediye başkanı Halil Kulak: Başka belediye başkanları da var". www.sozcu.com.tr. 14 Aralık 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    37. ^ "CHP'de 'Sarıyer' depremi! İstifa edip, bağımsız aday olduğunu açıkladı". yirmidort.tv. 20 Şubat 2024. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2024. 
    38. ^ "Seyhan Belediye Başkanı Akif Kemal Akay CHP'den istifa etti". Artı Gerçek. 13 Şubat 2024. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
    39. ^ "Haluk Bozdoğan, CHP'den istifa etti". Sabah. 11 Kasım 2023. 11 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023. 
    40. ^ "İl-ilçe seçmen sandık sayıları". acikveri.ysk.gov.tr. 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2024. 
    41. ^ "8 soruda yerel seçimler: Seçmenler nasıl oy kullanacak, oy verme saatleri hangi illerde farklı?". 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
    42. ^ "YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARI" (PDF). resmigazete.gov.tr. 2 Ocak 2024. 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024. 
    43. ^ "YSK Başkanı yerel seçime girebilecek partileri açıkladı". Yeniçağ Gazetesi. 2 Ocak 2024. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024. 
    44. ^ a b "Yenilik Partisi yerel seçime katılmayacak". www.gazeteduvar.com.tr. 11 Ocak 2024. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2024. 
    45. ^ "YSK'ye bildirdi: Genç Parti seçimlere katılmayacak". www.cumhuriyet.com.tr. 22 Şubat 2024. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2024. 
    46. ^ "Yerel seçim öncesi kritik hamle: Büyük Türkiye Partisi, Ocak Partisi'ne katıldı". www.cumhuriyet.com.tr. 1 Mart 2024. 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024. 
    47. ^ "Partilerin oy pusulasındaki yerleri belli oldu". BBC News Türkçe. 27 Ocak 2024. 27 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
    48. ^ "AK Parti'de kongre ve yerel seçim hazırlığı". www.ntv.com.tr. 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    49. ^ "AK Parti'de belediye başkan adaylığı başvuru süreci başladı". www.aa.com.tr. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
    50. ^ "AK Parti'de yerel seçimler için aday adaylığı başvuruları 22 Kasım'a kadar uzatıldı". www.aa.com.tr. 13 Kasım 2023. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2023. 
    51. ^ "AK Parti'de seçim ittifakı görüşmeleri". www.ntv.com.tr. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    52. ^ "AK Parti'de yerel seçim mesaisi: Aday tespit komisyonu kuruldu". www.trthaber.com. 11 Aralık 2023. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    53. ^ a b "Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan İstanbul adayı mesaisi". www.ntv.com.tr. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    54. ^ "AK Parti seçim beyannamesi açıklandı | Türkiye Yüzyılı Şehirleri İçin Gerçek Belediyecilik". www.ntv.com.tr. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    55. ^ "Son Dakika: Kılıçdaroğlu, Ankara adayını açıkladı!". www.cumhuriyet.com.tr. 9 Ekim 2023. 11 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    56. ^ "Kulis: CHP'de 4 büyükşehrin adayı kesin, 2 ismin değişmesi gündemde". T24. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    57. ^ Mynet (6 Kasım 2023). "Özgür Özel seçildi, İmamoğlu istedi! İzmir için çok konuşulacak 'Selin Sayek Böke' iddiası". Mynet Haber. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023. 
    58. ^ a b "İYİ Parti, CHP'nin seçim işbirliği önerisini neden reddetti?". BBC News Türkçe. 4 Aralık 2023. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023. 
    59. ^ a b "Yerel seçimlerde CHP'nin DEM Parti'yle olası işbirliği nasıl yorumlanıyor?". VOA Türkçe. 13 Aralık 2023. 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    60. ^ "Özgür Özel'den İttifak Açıklaması". Halk TV. 13 Aralık 2023. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    61. ^ "CHP, 4'ü büyükşehir, 6'sı il 226 yerde belediye başkan adaylarını belirledi: Mansur Yavaş, Ekrem İmamoğlu ve Tanju Özcan yeniden aday". BBC News Türkçe. 14 Aralık 2023. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    62. ^ "CHP'nin seçim sloganı ve şarkısı belli oldu: İşimiz gücümüz Türkiye". gazeteoksijen.com. 15 Şubat 2024. 21 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    63. ^ DHA (22 Şubat 2024). "CHP'de 'Saruhan' için formül buldu: Kriz çözüldü - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    64. ^ "Saruhanlı'da adaylığı kabul edilmeyen CHP'li Bilgin'in Saadet Partisi'nden seçime girme başvurusu da reddedildi". gazeteoksijen.com. 24 Şubat 2024. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    65. ^ Gazetesi, Dünya (24 Temmuz 2023). "MHP, yerel seçim startını verdi: '2024'e Doğru, Diyar Diyar Anadolu'". 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    66. ^ "MHP'de yerel seçim aday başvuru takvimi netleşti". www.aa.com.tr. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
    67. ^ "MHP'nin seçim kampanyasında "birlik" mesajı". www.ntv.com.tr. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    68. ^ Büro, Ankara (10 Ocak 2024). "MHP 55 adayını açıkladı | Cumhur İttifakı'nın iki büyükşehir adayı belli oldu". Medyascope. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    69. ^ "Cumhur Bizim Türkiye Hepimizin Bahçeli: Bizim belediyeciliğimiz temeli insan sevgisidir". gunes.com. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    70. ^ "Ümit Özlale kimdir? İYİ Parti İzmir adayı Ümit Özlale kaç yaşında?". CNN TÜRK. 6 Eylül 2023. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
    71. ^ "Akşener: İttifak sistemini reddediyoruz". DHA | Demirören Haber Ajansı. 18 Eylül 2023. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
    72. ^ "İYİ Parti'nin İzmir adayı Ümit Özlale oldu". birgun.net. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2023. 
    73. ^ "Melih Aydın kimdir? İYİ Parti Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı Melih Aydın oldu". CNN TÜRK. 9 Ekim 2023. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
    74. ^ marar (7 Eylül 2023). "Mesut Dedeoğlu MHP'den ayrılıp İYİ Parti'den başkan adayı oldu - Son dakika haberleri". Sözcü. 13 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
    75. ^ "Belediye Anket". 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
    76. ^ "Akşener'in talebi üzerine istifa eden İBB Grup Başkanvekili İbrahim Özkan yeniden seçildi". gazeteduvar.com.tr. 13 Aralık 2023. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    77. ^ Sozcu.com.tr (2023). "İYİ Parti'de yeni kriz: Bazı isimlere kesin ihraç talebi - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    78. ^ Merkezi, Haber (13 Aralık 2023). "İbrahim Özkan'ı yeniden İBB Grup Başkanvekili seçen İYİ Partili Meclis üyeleri "kesin ihraç" talebiyle disipline sevk edildi". Medyascope. 13 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    79. ^ SANSÜR, Latif (2023). "Aydın Çine'de disipline sevk edilen İYİ Partili meclis üyeleri istifa etti - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    80. ^ YouTube'da video
    81. ^ "HDP/YSP sandık kuruyor: Yerel seçim kararını üyeler belirleyecek". www.cumhuriyet.com.tr. 9 Ocak 2023. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    82. ^ "Yeşil Sol Parti ön seçimle aday belirleyecek". evrensel.net. 4 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    83. ^ "DEM Parti'de yerel seçim için gündem önseçim". www.cumhuriyet.com.tr. 15 Aralık 2023. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    84. ^ "DEM Parti seçim şarkısını yayınladı: DEM gelir devran döner". Demokrat Haber - Bağımsız, Alternatif, Özgür Haberler. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    85. ^ "DEM Parti'nin İstanbul adayları belli oldu". www.ntv.com.tr. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    86. ^ "Karamollaoğlu ve Davutoğlu'ndan yerel seçimlerde "iş birliği" açıklaması". www.ntv.com.tr. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
    87. ^ ANKA (17 Ocak 2024). "Saadet Partisi 48 belediye başkan adayını açıkladı - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    88. ^ "Saadet Partisi 339 seçim bölgesinde adaylarını açıkladı". dunya.com. 2 Mart 2024. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    89. ^ "Saadet iş başında! Haydi Bismillah". Milli Gazete. 4 Şubat 2024. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    90. ^ "DEVA Partisi yerel seçimlere kendi adaylarıyla girecek". www.ntv.com.tr. 1 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
    91. ^ "DEVA PARTİSİ, 51 BELEDİYE BAŞKAN ADAYINI TANITTI. BABACAN: "BU YEREL SEÇİMLERDE, DEVA'YA YAKIŞAN BİR SONUÇ ALALIM Kİ İKTİDAR, GENEL SEÇİME KADAR İKİ ELİNİN ARASINA BAŞINI ALIP BİRAZ DÜŞÜNSÜN, KENDİNE GELSİN"". ankahaber.net. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    92. ^ "DEVA Partisi Genel Başkanı Babacan, Aday Tanıtım Toplantısı'nda konuştu Açıklaması". Son Dakika. 3 Aralık 2023. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    93. ^ "X (formerly Twitter)". X (formerly Twitter). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
    94. ^ "X (formerly Twitter)". X (formerly Twitter). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
    95. ^ "Ali Babacan: "İktidarıyla muhalefetiyle, yerel seçimlerdeki hesaplarda millet yok, hizmet yok"". devapartisi.org. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    96. ^ "DEVA Partisi'nin İstanbul, Ankara ve İzmir adayları belli oldu « PolitikYol.com | Yorum, Analiz, Haber Sitesi". 18 Şubat 2024. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
    97. ^ "DEVA Partisi aday tanıtım toplantısı | Ali Babacan: Bu iktidar, kendisine emanet edilen her hakka ihanet ediyor!". T24. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
    98. ^ a b "DEVA Partisi aday tanıtım programı: İstanbul'u AKP ve CHP'ye mahkum etmeyeceğiz". gazeteduvar.com.tr. 24 Şubat 2024. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2024. 
    99. ^ "Yeniden Refah Partisi yerel seçim kararını açıkladı". birgun.net. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    100. ^ a b "Erdoğan, Yeniden Refah Partisi'ni yerel seçimlerde işbirliğine ikna edebilecek mi?". BBC News Türkçe. 15 Aralık 2023. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    101. ^ "YRP'li Doğan Aydal: İmamoğlu'nun elini kolunu bağlayıp "dövüş" diyorsunuz". PolitikYol.com | Yorum, Analiz, Haber Sitesi. 12 Ocak 2024. 10 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2024. 
    102. ^ "Yerel Seçim Sloganı Belli Oldu". ObjektifAHaber. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    103. ^ "Ümit Özdağ Zafer Partisi'nin yerel seçim kararını açıkladı". gercekgundem.com. 21 Eylül 2023. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
    104. ^ "Ümit Özdağ: Kars ve Iğdır'da HDP'nin karşısındaki adayları destekleyeceğiz". Independent Türkçe. 19 Aralık 2023. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
    105. ^ "Zafer Partisi'nin İstanbul adayı, Türkeş'in atadığı son Ülkü Ocakları Genel Başkanı Azmi Karamahmutoğlu oldu". T24. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
    106. ^ "Muharrem İnce'den yerel seçim kararı: Memleket Partisi iki belediye başkan adayı çıkarıyor". Artı Gerçek. 29 Ağustos 2023. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
    107. ^ Haber7. "Özel'in çağrısının ardından Muharrem İnce'den yerel seçim kararı!". Haber7. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
    108. ^ SAYMAZ, İsmail (2023). "Muharrem İnce: İstanbul'da Ekrem İmamoğlu'nu destekleyeceğiz - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
    109. ^ "Barış Yarkadaş, Memleket Partisi'nin CHP ile anlaşma olmazsa çıkaracağı İstanbul adayını açıkladı". Sputnik Türkiye. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
    110. ^ İSTANBUL, (DHA), Melihcan ÇALIŞKAN-Mehmet ALA- Begüm Aylin TAKA / (17 Şubat 2024). "Memleket Partisi'nin İBB adayı belli oldu". www.hurriyet.com.tr. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
    111. ^ "Memleket Partisi'nin İBB başkan adayı belli oldu". Milliyet. 17 Şubat 2024. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2024. 
    112. ^ "CHP sözcüsü açıkladı: İnce İzmir'den belediye istedi". 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2024. 
    113. ^ TV100 (26 Ocak 2024). "Muharrem İnce yerel seçim kararını açıkladı: "Yine 3. yol diyoruz"". tv100.com. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
    114. ^ "Memleket Partisi 13 belediye başkan adayını açıkladı: İstanbul'da 3 aday adayı var". gazeteoksijen.com. 26 Ocak 2024. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
    115. ^ "Memleket Partisi 24 ilçe adayını açıkladı". www.ntv.com.tr. 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2024. 
    116. ^ "Ankara adayını açıklayan İnce, İstanbul'a sürprizimiz var - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 2024. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
    117. ^ "Memleket Partisi Belediye Başkan Adayı Mithat Soylu;". www.tekirdagsoz.com (İngilizce). 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024. 
    118. ^ "Belediye Başkan Adaylarımız - Memleket Partisi Resmi Web Sitesi". www.memleketpartisi.org.tr. 29 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024. 
    119. ^ "Cemal Enginyurt: Demokrat Parti olarak yerel seçimlere kendi bayrağımızla gireceğiz". T24. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
    120. ^ @_DemokratParti (15 Şubat 2024). ""İstanbul ve Ankara'da aday çıkarmayarak İmamoğlu ve Yavaş'ı destekleyeceğiz"" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    121. ^ "HKP Genel Başkanı, HKP'nin önümüzdeki Yerel Seçimlere yönelik tavrını açıklıyor". Spotify. 30 Eylül 2023. 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 
    122. ^ "HÜDA PAR'dan seçim ittifakı açıklaması". www.ntv.com.tr. 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024. 
    123. ^ "HÜDA PAR Eskişehir'de kendi adaylarını çıkaracak". Eskişehir Haber - Son Dakika Eskişehir Haberleri. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
    124. ^ "HÜDA-PAR yerel seçim kararını açıkladı". Yurt Gazetesi. 20 Şubat 2024. 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2024. 
    125. ^ "YSK, Genç Parti'nin başvurusunu onayladı". Tele 1. 2 Mart 2024. 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2024. 
    126. ^ "Genç Parti yerel seçimlere katılmayacak". Gazete Oksijen. 22 Şubat 2024. 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 
    127. ^ ANKA (2024). "Davutoğlu yerel seçim kararını verdi - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
    128. ^ "Ocak Partisi'nin Ankara adayı Murat Yardımcı oldu". DHA | Demirören Haber Ajansı. 31 Ocak 2024. 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
    129. ^ "İzmir'de başkanlık yarışı: Ocak Partisi de adayını açıkladı". T24. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
    130. ^ Önal, Barış (31 Mart 2024). "Doğu ve Güneydoğu illerinde 'taşıma seçmen' tartışması". Tele1. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
    131. ^ "Hazal Aras, okullara oy kullanmaya gelen asker ve polislere tepki". Jin news. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
    132. ^ "Şirnex'e taşınan askerler oy verme sırasında!". jinnews.net. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
    133. ^ "Van'da DEM Parti'den Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Abdullah Zeydan'ın seçilme hakkı geri alındı". BBC News Türkçe. 2 Nisan 2024. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
    134. ^ "YSK: Mazbata Abdullah Zeydan'a verilsin - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 3 Nisan 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
    135. ^ "Son dakika... AKP itiraz etti, Hilvan'da seçime yenileme kararı verildi!". Cumhuriyet. 2 Nisan 2024. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
    136. ^ "Diyarbakır'da seçim kavgası: 1 ölü, 12 yaralı". VOA Türkçe. 31 Mart 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
    137. ^ "CHP'ye ilk tebrik İsrail'den: İmamoğlu ve Yavaş'ı kutlayıp Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı hedef aldı | Politika Haberleri". Yeni Şafak. 31 Mart 2024. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
    138. ^ @BenjaminaKaric (31 Mart 2024). "Prema prvim informacijama koje imamo, @imamoglu_int vodi u izbornoj utrci za gradonačelnika Istanbula ❤️ Čestitam i sa nestrpljenjem očekujem konačne rezultate!" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    139. ^ @BenjaminaKaric (1 Nisan 2024). "Iskrene čestitke pobratimu @imamoglu_int na pobjedi u Istanbulu! Saradnja naših gradova će biti sve snažnija! @imamoglu_int čekamo vas u Sarajevu" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    140. ^ @geertwilderspvv (31 Mart 2024). "Bye bye @RTErdogan @Akparti Turkey wants secularism and freedom" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    141. ^ @geertwilderspvv (31 Mart 2024). "From Kurum to Atatürk. A revolution in Istanbul" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla. 
    142. ^ "Atina'dan İmamoğlu'na tebrik". www.dunya.com. 4 Ocak 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
    143. ^ "Erdoğan'dan ilk mesaj: 31 Mart bizim için bitiş değil, dönüm noktası - Diken". 31 Mart 2024. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
    144. ^ "Özgür Özel'den ilk değerlendirmeler". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
    145. ^ "Ağır hezimet sonrası Meral Akşener'den kongre kararı - Sözcü Gazetesi". www.sozcu.com.tr. 1 Nisan 2024. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
    146. ^ a b "Seçim 2024". Anadolu Agency. 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
    147. ^ "Turkey's President Recep Tayyip Erdogan suffers an electoral disaster". The Economist. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
    148. ^ "Erdoğan erken seçim kapısını kapattı: Önümüzde 4 yıl süre var..." ekonomim.com. 4 Ocak 2024. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2024_Türkiye_yerel_seçimleri&oldid=32550167" sayfasından alınmıştır