Vikipedi

Türk Hava Yolları'nın kullandığı uçaklar listesi

THY uçakları

Türk Hava Yolları (Aralık 2023 (2023-12) itibarıyla) 440 Airbus ve Boeing'ten oluşan uçak filosuyla faaliyet göstermektedir. Havayolu 1933 yılında sadece beş uçakla faaliyetlerine başladı. 1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden II. Dünya Savaşı'nda kullanılan 30'dan fazla ucuz Douglas DC-3 ve Douglas C-47 satın aldı. 1967'ye kadar, DC-3'ler bir dizi güvenlik sorunu yaşamalarına rağmen filoda hizmet vermeye devam ettiler. O yıl kiralanarak filoya katılan McDonnell Douglas DC-9 Türk Hava Yolları'nın ilk jet motorlu uçağı oldu. 1972'de satın alınan birkaç adet McDonnell Douglas DC-10, taşıyıcının filosuna katılan ilk geniş gövdeli uçak oldu. Aynı yıl içinde Fokker F28 Fellowship'ler filoya katıldı. Boeing 727'ler ise bu eklemeye iki yıl sonra dahil oldu. 1985'te Airbus A310'un filoya katılmasıyla birlikte, Douglas DC-10 ve Fokker F28'ler, filonun standartlaştırılması amacıyla Boğaziçi Hava Taşımacılığı'na devredildi. Boeing 747, McDonnell Douglas MD-11 ve Airbus A340 modellerini değerlendiren taşıyıcı DC-10'un yerine ikincisini tercih etti.

Türk Hava Yolları'nın en büyük operatörü olduğu bir Airbus A330, arka planda diğer birçok Türk Hava Yolları uçağı ile birlikte artık kullanılmayan İstanbul Atatürk Havalimanı'nda.

1991'de filoya katılan Boeing 737-400'e ek olarak, ilk Airbus A340 1993'te hizmete girdi. Aynı yıl içinde, taşıyıcı sınırlı altyapıya sahip yurt içi havalimanlarında uçmak için Douglas DC-9'un yerine Avro RJ100'leri de devreye aldı. 1998'de 6 adet Boeing 737-800'in katılımıyla filo büyüklüğü 1995'ten 2003'e kadar neredeyse sabit kaldı. Ancak, 2004 ve 2005'te havayolu Airbus ve Boeing'den toplamda yaklaşık 60 uçak sipariş etti. Yüksek işletme maliyeti nedeniyle Avro RJ uçakları filodan çıkarıldı. Havayolu, 2003'ten 2008'e kadar filo büyüklüğünü neredeyse ikiye katlayarak 65'ten 120 uçağa çıkardı. 2008 yılında Türk Hava Yolları, Airbus A320 ve Boeing 737 Next Generation uçaklarını kiralama yoluna gitti. Aynı yıl içinde 3 adet Boeing 777-300ER modelini de filoya ekledi. 2010 yılında ise 40 adet dar gövdeli jet siparişi verildi.

Türk Hava Yolları 2013 yılında Airbus'a, içlerinde yeni A320neo ailesinden jetlerin de bulunduğu toplamda 117 uçaklık rekor bir sipariş verdi. Bir sonraki ay, taşıyıcı ayrıca 60 adet Boeing 737 MAX uçağı sipariş etti. İki yıl sonra, Airbus A320neo ailesinden ek olarak 20 uçak daha sipariş edildi. 2016 kışında yaşanan trafikteki düşüş nedeniyle, havayolu 30 uçağını yere indirdi. Mart 2018'de Türk Hava Yolları, 25 Boeing 787 ve 25 Airbus A350 uçağı için sipariş verdi. 2019'da Airbus A220 ve Embraer E190/E195 modellerine ilgi duyduğunu açıklayan taşıyıcı, COVID-19 pandemisinin etkisiyle 2020 kışında 100'den fazla uçağını yere indirdi. Bir süre sonra, 40 adetlik Boeing 737 MAX siparişini iptal etti. 2021'den itibaren Airbus A330 uçaklarını filodan çıkaran ve bunları daha yeni modellerle değiştiren Türk Hava Yolları, 2023 yılında 600 yeni uçak siparişi vermeyi planladığını açıkladı, ancak kesin bir sipariş vermedi. Aralık 2023'te Airbus'a opsiyonlarla birlikte toplam 355 uçaklık bir sipariş verdiğini açıkladı.

Türk Hava Yolları'nın filosundaki uçaklara, Türkiye'nin ilçeleri, illeri, nehirleri ve turistik yerlerinin isimleri verilmektedir; ancak kiralanan bazı uçaklara isimlendirme yapılmamıştır. Havayolunun uçakları, 2010 yılından bu yana mavi harflerle ağırlıklı olarak beyaz bir görünüme sahiptir, uçağın gövdesinin ortasından sonuna kadar uzanan gri bir lale ve bir daire içinde şirket logosunu içeren kırmızı bir kuyruk da tasarımın bir parçasıdır. Türk Hava Yolları ayrıca özel bir tasarıma sahip birkaç Airbus uçağını ve Star Alliance üyesi olarak ittifak logosuna sahip uçakları da filosunda işletmektedir.

Uçak filosunun gelişimi değiştir

İlk yıllar ve savaş sonrası dönem değiştir

 
Fokker F27 Friendship'ler 1960 yılında teslim edildi.

Türk Hava Yolları, 20 Mayıs 1933'te 2 Curtiss Kingbird, 2 Junkers F 13 ve bir Tupolev ANT-9 olmak üzere toplam 5 uçaklık bir filo ile operasyonlarına başladı.[1] O dönemde filodaki en büyük uçak olan Tupolev ANT-9, Sovyetler Birliği tarafından Türkiye'ye hediye edildi. Havayolunun ilk uçuşu Curtiss Kingbird'lerden biri tarafından gerçekleştirildi.[2] Bu uçaklar 1936 yılında filodan çıkarıldı ve yerlerine 4 adet de Havilland Dragon Rapide ile 4 adet de Havilland Express alındı. Filonun gelişimi 1940'ların başlarında sınırlıydı[3] ve büyüklüğü, taşıyıcının Dragon Rapide'nin askerî versiyonu olan altı de Havilland Dominie'yi filosuna kattığı 1943 yılına kadar aynı kaldı.[4] Bir yıl sonra, 1944'te filoya 5 adet Junkers Ju 52 katıldı.[5]

Havayolu 1945'in sonlarında 30 adet Douglas DC-3 ve 3 adet de Douglas C-47 uçağı satın aldı.[6] Bu uçaklar II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri tarafından kullanılmıştı ve Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunuyordu. Pan Am, bu uçakların satın alınmasında ve pilotların eğitiminde havayolu şirketine yardımcı oldu.[7] Birçoğunun arızalı olması sebebiyle fiyatları düşüktü. Uçaklar her biri bakımdan geçtikten sonra 1946 yılında hizmete girdi.[8] Bu satın alma, havayolu şirketinin filo büyüklüğünü 52 uçağa çıkararak;[1] Orta Doğu'nun en büyük havayolu şirketi haline getirdi.[9] Satın alındıklarında savaşın ihtiyaçlarına göre yapılandırılmış olan bu uçakların içi, 1946-1950 yılları arasında Etimesgut Hava Üssü'ndeki Türk Hava Kurumu bakım merkezinde yenilendi.[10] Sadece Douglas DC-3 ve Douglas C-47'lerin elde tutulması ve diğer tiplerin kaldırılmasıyla filo büyüklüğü 1947 yılında 33'e düştü.[11] 1954'te filoda yalnızca bir adet kalan C-47, 1955'te emekli oldu.[12] 1957'de filoya tekrar 2 adet C-47 katıldı.[13]

1950'de 33 uçaktan sadece 14'ü çalışır durumdaydı; geri kalanların onarımı için ABD'den motorlar da dahil olmak üzere yedek parçalar sipariş edildi.[14] 1950'lerin ortalarında, havayolunun Douglas DC-3'lerinin sayısı 16'ya düştü ve bunların birçoğu çalışmıyordu. 7 tanesi çok fazla bakım gerektiren hangar kraliçeleri olarak kabul edilirken, 5 tanesi de Hollanda'da Fokker tarafından revize ediliyordu. Mali zorluklar nedeniyle 4 uçak Hollanda'da kaldı ve bu noktadan sonra havayolu DC-3'leri kendi başına revize etmeye başladı. Bunun daha hızlı ve önemli ölçüde daha ucuz olduğu anlaşıldı.[15] 1956 yılında 7 adet de Havilland Heron filoya katıldı,[6] ancak üç yıl sonra 1959'da filodan çıkartıldı.[16] 1958 yılında filoya 5 adet Vickers Viscount,[17] 1960 yılında ise 6 adet Fokker F27 Friendship eklendi.[16] Douglas DC-3 ve C-47'ler 1967 yılına kadar uçmaya devam etti.[18]

Havayolunun ilk jet uçakları değiştir

 
McDonnell Douglas DC-9 havayolu şirketinin ilk jet uçağıydı.

1959'dan itibaren Türkiye'deki büyük havaalanları jet motorlu uçakları barındırabilecek şekilde modernize edildi.[19] 1965 yılında Türk Hava Yolları filosunu genişletmek için jet uçağı arayışına başladı. İlk aşamada değerlendirilmek amacıyla; BAC 1-11, Hawker Siddeley Trident, McDonnell Douglas DC-9 ve Sud Aviation Caravelle VI olmak üzere 4 farklı model düşünüldü.[20] Caravelle birkaç yıl önce Ankara'da düştüğü için hızlıca elendi. British European Airways'den kısa bir süre için kiralanan bir Trident ise yetersiz bulundu. Daha sonraki aşamalarda, Sovyet Tupolev Tu-134 de üreticisi tarafından havayoluna teklif edildi. Yönetim 1966 yılında McDonnell Douglas DC-9 sipariş etmeye karar verdi.[21] Yönetim bu tipte 3 uçak siparişi vermek istese de, mali kısıtlamalar nedeniyle 2 uçak sipariş edebildi ve bunun yerine bir uçak kiraladı.[22] Kiralanan TC-JAA tescilli Douglas DC-9-10 ertesi yıl filoya katıldı ve Türk Hava Yolları'nın ilk jet motorlu uçağı oldu ve yeni satın alınan Douglas DC-9-30'lar teslim edilene kadar filoda kaldı.[23] Başlangıçta uçağın TC-NAZ olarak tescil edilmesi düşünüldü, fakat daha sonra bu karar değiştirildi ve tescil numarasındaki "J", uçağın jet motorlu olduğunu belirtmek üzere kullanıldı; bu uygulama daha sonraki uçaklarda da devam etti.[24] Artan yolcu talebini karşılamak için İsveç'ten de bir yıllığına bir Douglas DC-7 kiralandı.[21] Ertesi yıl havayolu şirketi 2 Douglas DC-9-30 uçağı teslim aldı.[25] Filoya 1969'da 2 Douglas DC-9 daha eklendi ve bunu 1970'te 4 Douglas DC-9 daha izledi.[26] 1971 yılında Vickers Viscount filodan çıkarıldı.[25] Aynı yıl, artan talebi karşılamak için 3 adet Boeing 707 kiralandı.[6][27]

Tamamen jet motorlu uçaklara geçiş ve geniş gövdeli operasyonlar değiştir

Aralık 1971'de Türk Hava Yolları'na bağlı bir komisyon, havayolunun ilk geniş gövdeli uçağını seçmek üzere bir rapor yayınladı. Raporda Douglas DC-10-10 en üst sırada yer alırken, Lockheed L-1011 TriStar ikinci sırada yer aldı. Airbus A300 üçüncü oldu.[27] Temmuz 1972'deki nihai rapor, mevcut motor sorunları nedeniyle L-1011 TriStar'a karşı tavsiyede bulunuldu. McDonnell Douglas ile görüşmeler Ağustos ayında başladı.[28] Aynı ay içinde Lockheed Corporation, Türk Hava Yolları'na L-1011 TriStar için teklif gönderdi.[29] Üreticiden bir heyet olası bir siparişi görüşmek üzere İstanbul'a geldi. Görüşmeler 25 Ağustos'ta uçakların fiyatının birim başına 17 milyon dolara indirilmesiyle sonuçlandı. Rakibi Douglas DC-10-10'un teslim tarihi daha erkendi, ancak birim başına 900.000 dolar daha pahalıydı.[30] Genel Müdürlük 25 Eylül 1972'de 3 adet Douglas DC-10-10 siparişi verdi.[31]

 
Filodaki 5 Fokker F28 Fellowship'ten üçü düştü (301 sefer sayılı uçuşta düşen TC-JAO)

1972 ile 1973 yılları arasında filoya 5 adet Fokker F28 Fellowship eklendi.[6] Fokker F28'lerin Fokker F27'lerin yerini almasıyla birlikte filonun tamamı jet motorlu uçaklardan oluştu.[32] Bir Fokker F28 daha kiralandı ve 42 günlük hizmetin ardından Fokker'e iade edildi. Bu model, bazı kısa pistlerin daha büyük jetleri barındıramaması nedeniyle satın alındı. Fokker F27'ler, yeni uçakların maliyetini karşılamak amacıyla Hollanda'ya geri satıldı.[33] Kiralanan Douglas DC-9-10, 1973 yılına kadar filoda kaldı.[24] Bir yıl sonra, 1974'te filoya 4 Boeing 727 uçağı katıldı.[6] Fokker F28 Fellowship'lerden üçü, 1974, 1975 ve 1979'daki kazalardan sonra gövde kaybı nedeniyle kullanılamaz hale geldi;[34] kalan iki uçak ise daha sonra Air Ontario'nun 1363 sefer sayılı uçuşu ile Iran Aseman Airlines'ın 746 sefer sayılı uçuşunda düştü.[35] 1969-1975 yılları arasında Türk Hava Yolları'nın uçak sayısı 16'dan 21'e çıktı.[36] Havayolu, 1974'teki Kıbrıs Harekâtından önemli ölçüde etkilendi.[37]

1980'ler değiştir

1984 yılına gelindiğinde Türk Hava Yolları'nın filosunda 3 adet de Havilland Canada Dash 7, 5 adet Boeing 707, 2 adet Fokker F28 Fellowship, 9 adet Douglas DC-9, 9 adet Boeing 727 ve 2 adet Douglas DC-10 uçağı bulunuyordu.[38] Ancak, filo Türk Hava Yolları'nın uçuş ağının ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan birbirinden farklı uçaklardan oluşuyordu.[39] 1980'li yıllarda, havayolu Airbus A310, Boeing 757 veya Boeing 767 siparişi verme planları yaparken, müzakereleri Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Veysel Atasoy yürütüyordu. Airbus A310'un daha fazla kargo kapasitesine sahip olması ve Airbus'ın indirim yapmasıyla havayolu tercihini bu tipten yana kullandı. Başlangıçta Kurul 3 adet kesin sipariş vermek ve 2 opsiyona sahip olmak istedi, ancak bu daha sonra her birinden 7 adet olacak şekilde artırıldı.[40] 1985 yılında 4 adet Airbus A310 filoya katıldı ve bunu 1988 yılında 3 adet daha izledi.[41] 7 yıl içinde filoya toplam 14 Airbus A310 eklendi.[34] De Havilland Canada Dash 7'ler 1986 yılında sözleşmeleri sona erdikten sonra kiralayanlarına iade edildi ve havayolunun pervaneli uçak operasyonları sona erdi.[2] 1987 yılında Douglas DC-10, Fokker F28 ve 2 Boeing 707 uçağı, Türk Hava Yolları filosunu standartlaştırmak amacıyla yeni kurulan iştirak Boğaziçi Hava Taşımacılığı'na (BHT) devredildi.[42] 1988'den 1989'a kadar, uçakların verimliliğini artırmak amacıyla filoda değişiklikler yapılması planlandı.[43] Havayolu, filoda kullanılan uçak tiplerinin miktarını azaltmak niyetindeydi.[44]

 
Havayolu, McDonnell Douglas DC-10'ları 1980'lerin sonlarına kadar filosundan çıkarmak ve ardından bu uçakları Boğaziçi Hava Taşımacılığı'na devretmek istiyordu.

Şirket, BHT tarafından işletilen Douglas DC-10-10'ları mümkün olan en kısa sürede filodan çıkarmak istiyordu çünkü bu uçaklar sık sık onarılması zor arızalara sahipti ve büyük kapasiteleri kış aylarında doldurulmalarını zorlaştırıyordu. Ayrıca, kapsamlı bir bakım kontrolü yapılması durumunda bir DC-10'un yerini doldurmak için 2 uçağa ihtiyaç duyulduğundan uçuş ağı sekteye uğruyordu. Yolcu uçağı olarak bu tipe olan talep azalıyordu, ancak kargo varyantlarının hala müşterileri vardı. İki uçakla ilgilenen ilk ve tek havayolu şirketi FedEx oldu ve sonunda uçakları ve yedek bir motoru satın aldı. Yönetim Kurulu, DC-10'un yerini alması için, her ikisi de geliştirme aşamasında olan McDonnell Douglas MD-11 ve Airbus A340'ı değerlendirmeye aldı.[34] Türkiye'nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, havayolunun Boeing 747-400'e sahip olmasını istedi ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bu tipin değerlendirilmesini isteyen resmî bir yazı gönderdi. Yönetim kurulu, 747'nin eklenmesinin şirkete daha fazla zarar vereceği sonucuna vardı, çünkü havayolunun mevsimsel trafiği, tipin düşük sezonda başabaş noktası için gereken %80-90 doluluk oranına ulaşamayacağı anlamına geliyordu.[45]

1990'lar değiştir

 
Airbus A340, McDonnell Douglas MD-11 yerine seçildi ve 1990 yılında sipariş edildi.

Önceki 10 yılda yapılan filo planlama çalışmalarının sonuçları 1990'larda ortaya çıktı.[46] 1990 Ocak ayında, Douglas DC-10 uçaklarının yerine geçecek uçağı belirlemek için kurulan iç komisyon, birkaç tur oylama sonrasında son oylamasını yaptı ve teknik avantajları ve maliyet faydaları nedeniyle oybirliğiyle Airbus A340 modelini McDonnell Douglas MD-11'in yerine seçti. Birkaç gün sonra CEO Cem Kozlu, kararı Turgut Öcal'a açıkladı ve Öcal da Kozlu'nun kefil olmasıyla kararı kabul etti.[47] Körfez Savaşı patlak verdiğinde Öcal birkaç ay sonra tekrar Boeing 747'yi gündeme getirdi. Kuwait Airways'in savaş nedeniyle Mısır'da muhafaza edilen 4 adet uçağı vardı. Öcal, Kozlu'dan anlaşmazlık çözülene kadar bu uçakları kiralamasını istedi. Karmaşık kredi ve sigorta işleri halledilene kadar çatışma savaşa dönüştü ve bu plandan vazgeçildi.[48]

Aynı dönemde komisyon, Boeing 737 Classic ve Airbus A320 arasında seçim yapmak zorunda kaldı. A320 biraz daha avantajlı durumda olmasına rağmen, daha geç teslim edilecek olması ve Anadolu'daki havalimanlarında arıza durumunda onarılması zor yeni teknik özelliklere sahip olmasından dolayı Boeing 737 tercih edildi. Şirket, o dönemde çoğu siparişin Airbus'a gittiği bir ortamda tamamen Boeing'den uzaklaşmak istemiyordu.[49] 1990 ve 1992'de havayoluna ek 2 Airbus A310 teslim edildi ve filosundaki uçak sayısı 32'ye yükseldi.[50] Boeing 737 Classics uçakları ilk kez 1991'de teslim edildi.[46] Bir yıl sonra, 1992'de filoya 6 adet Boeing 737-400 ve 2 adet de daha küçük Boeing 737-500 katıldı.[51] İlk Airbus A340-300 uçağı 1993'te teslim edildi ve havayoluna Tokyo gibi Doğu Asya destinasyonlarına uçma imkanı tanıdı.[46] Dördüncü A340, TC-JDM tescile sahip, sık sık garip teknik sorunlar yaşamasıyla ünlü olan ve Deli Mike olarak adlandırılan uçaktı.[52]

Türk Hava Yolları, ilk Avro RJ100 uçağını Prens Charles'ın katılımıyla Temmuz 1993'te teslim aldı. Dört motorlu uçak, çoğu havalimanının kısa pistlere sahip olduğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya iç hat uçuşlarında kullanıldı. Uçaktan memnun kalan havayolu, 1995 yılında 5 adet daha RJ100 ve 4 adet daha kısa versiyonu olan RJ70 sipariş etti. RJ70 uçakları, modifiye edilmiş iniş takımları sayesinde asfaltlanmamış pistlere inebildiği için Türk Ordusu askerlerini taşımasına olanak tanıdı. Turkish Technic tarafından yapılan modifikasyonlarla motorlardan yağ sızması sorunları çözüldü.[53] Tamamı kargo uçağına dönüştürülen Boeing 727'ler, 1996 yılında filodan çıkarıldı.[51] Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Şubat 1998'de Fransa ziyaretinin ardından Türk Hava Yolları, 2 adet daha Airbus A340 sipariş etti ve bu tipte toplam uçak sayısını 7'ye çıkardı.[54] Kasım 1998'de havayolu filosuna Next Generation versiyonu 6 adet Boeing 737-800 uçağını ekledi. Uçaklar 2 Kasım'da Atatürk Havalimanı'na arka arkaya iniş yaparak Türk havacılık tarihinde ilk kez aynı gün içinde 6 uçağın teslimatı gerçekleştirilmiş oldu. İnişe yaklaşan ilk uçak ise geleneksel olarak pisti pas geçti.[55] 1999 yılında filodaki toplam uçak sayısı 75'e yükseldi.[56]

2000'ler değiştir

 
Türk Hava Yolları'na ait Avro RJ'ler 2006 yılında düzenlenen törenle filodan çıkarıldı.

7 adet Airbus A310 ve 3 adet Boeing 727 satışa çıkarıldı. Her 2 tipten birer tanesi 2001 yılına kadar satıldı. 2000 yılında Airbus A340 için bir opsiyon kesin siparişe dönüştürüldü. Havayolu, 2000'den 2002'ye kadar 11 Boeing 737-800 uçağı teslim aldı.[57] Türk Hava Yolları 2002 yılı civarında Iran Air'e 6 adet Airbus A310 sattı. Aynı yılın Eylül ayında ise havayolu Mahan Air'e 7 adet Airbus A310 sattı.[58] 2004 yılında Türk Hava Yolları 5 Airbus A330, 19 Airbus A320 ve 12 Airbus A321 uçağı sipariş ettiğini duyurdu. Havayolu, 2004 ve 2005 yılları boyunca 23 adet Boeing 737-800 uçağı sipariş etti. Teslimatlar 2008 yılının sonlarında tamamlandı. Filodan 11 Avro RJ, 5 Boeing 737-400 ve 2 Boeing 737-500 uçağı gibi birçok eski uçak çıkarıldı. Üç yolcu Airbus A310 uçağı yük uçağına dönüştürüldü.[59] Avro RJ'lerin özellikle düşük kapasiteleri ve yüksek işletme maliyetleri nedeniyle 2003 yılının sonlarında filodan çıkarılması planlandı.[60] Bir kaç uçağın 10 yıllık kiralama anlaşması Mayıs 2004'te sona erdi. Geri gönderilmeden önce ikinci uçakta yapılan düzenli bakım kontrolü sırasında, yakıt tanklarının içinde korozyon belirtilerine rastlandı ve bu da filoda hala faaliyet gösteren diğer 7 Avro RJ uçağının yere indirilmesine yol açtı.[53] Son Avro RJ uçağı Aralık 2006'da filodan ayrıldı. Atatürk Havalimanı'ndaki Turkish Technic bakım hangarında, uçağın filodan ayrılışını kutlamak amacıyla düzenlenen veda töreninde bir deve kesildi.[61] Aynı yıl filodaki uçak sayısı 100'e ulaştı.[62]

 
2008 yılında kurulan AnadoluJet, Türk Hava Yolları'nın ticari markasıdır.

Beş yılda filosunu 65'ten 120'ye neredeyse iki katına çıkaran ve 2005'ten beri herhangi bir uçak sipariş etmeyen havayolunun, Ekim 2008'de Hürriyet'e göre 25 adede kadar geniş gövde ve 50 adede kadar dar gövde uçak sipariş etmeyi planladığı bildirildi. Dört yıl önce sipariş edilen Airbus A330 uçakları sadece eski Airbus A310uçaklarının yerini aldı, bu da Türk Hava Yolları'nın uzun mesafe filosunda kayda değer bir büyüme sağlayamadığı anlamına geliyordu. Havayolu ayrıca, kira sözleşmesi yenilenmeyen eski 737-400 varyantının yerine 4 adet Boeing 737-700 uçağı kiraladı.[63][64] Buna ek olarak, 2008 yılında çoğunluğu Airbus A320 ailesi ve Boeing 737 Next Generation uçakları olmak üzere toplam 21 kiralık uçak filoya katıldı, ayrıca dört geniş gövdeli uçak da filoya dahil oldu.[59] Nisan 2008'de havayolu, AnadoluJet'i ticari marka olarak kurdu ve Boeing 737-400'lerinin beşini bu markaya devretti. AnadoluJet, Türk Hava Yolları çatısı altında faaliyet gösteren ve bağımsız olmayan bir şirkettir.[65] Kasım 2008 itibarıyla havayolu, Airbus A310'larından üçünü kargo uçağına dönüştürdü.[66] Bu tipteki iki uçak Nisan 2009'da Ariana Afghan Airlines'a satıldı.[67] Türk Hava Yolları, Aralık 2008'de Jet Airways'ten 3 adet Boeing 777-300ER uçağı kiraladı.[68] Nisan 2009'da Türk Hava Yolları 5 adet Boeing 777-300ER uçağı sipariş ettiğini açıkladı. Aynı yılın Temmuz ayında 7 uçak daha sipariş edilerek toplam uçak sayısı 12'ye çıkarıldı.[69][70] Kasım 2009'da havayolu 3 adet Airbus A330-300 uçağı sipariş ederek toplam sipariş sayısını 10'a çıkardı. Türk Hava Yolları ayrıca 2 adet Airbus A330-200F kargo uçağı için Airbus ile bir mutabakat zaptı imzaladı.[71]

2010'lar değiştir

 
İlk neo 2013'te filoya katıldı.

Türk Hava Yolları Ekim 2010'da 14 Airbus A321-200 ve 6 Airbus A319-100 uçağı için sipariş verdiğini açıkladı.[72] Bir ay sonra, havayolu 10 Boeing 737-800 ve 10 Boeing 737-900ER uçağı için sipariş verdiğini ve 15 uçak için daha opsiyonu olduğunu duyurdu.[73] Mart 2011'de havayolu, 10 adet Airbus A321-200 ve 3 adet Airbus A330-200F uçağı için ek bir sipariş verdi.[74] Havayolunun 200. uçağı 2012 yılında filoya katılan bir Boeing 737-900ER idi.[75] Mart 2013'te havayolu, 117 Airbus uçağından oluşan ve Türk bir havayolu şirketi tarafından verilen en büyük siparişi açıkladı. Sipariş 25 adet Airbus A321-200, 4 adet Airbus A320neo ve 53 adet Airbus A321neo uçağının yanı sıra 35 adet A321neo için opsiyonu da içeriyordu.[76] Bir sonraki ay, Türk Hava Yolları 20 adet Boeing 737-800, 50 adet Boeing 737 MAX 8 ve 10 adet Boeing 737 MAX 9 uçağı için kesin sipariş verdi. Sipariş ayrıca 25 adet daha 737 MAX 8 opsiyonu içeriyordu.[77] Bu opsiyonlardan 15'i Haziran 2014'te kesin siparişe dönüştürüldü.[78] Aralık 2014'te A320neo siparişleri A321neo'lara dönüştürüldü ve 8 adet A321neo opsiyonu kesin siparişe çevrildi.[79] Aralık 2015'te havayolu 20 Airbus A321neo uçağı daha sipariş ederek toplam sipariş miktarını 92'ye çıkardı.[80]

 
Toronto'dan havalanan bir Boeing 777F.

Havayolu Türkiye'deki 2016 darbe girişimini takip eden kış döneminde, yolcu sayısında ciddi bir düşüş yaşadı ve bu da 30 uçağını yere indirmesine neden oldu.[81] 14 Şubat 2017 tarihinde Türk Hava Yolları, Boeing ile 2 adet Boeing 777-300ER uçağı siparişini yük uçağı versiyonu olan Boeing 777-200F'ye dönüştürme konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.[82] Eylül 2017'de Türk Hava Yolları, 25 adet Boeing 787-9 uçağı satın almak için bir niyet mektubu imzaladı ve 5 adet daha satın alma opsiyonu sundu.[83] Her iki 777 kargo uçağı da Aralık 2017'de havayolu şirketine teslim edildi.[84] Aynı ayın sonunda 3 adet 777F daha sipariş edildi.[85] Ocak 2018'de havayolu, 25 adet Airbus A350-900 uçağı ve 5 adet opsiyon içeren bir anlaşma için Airbus ile bir mutabakat anlaşması imzaladı.[86] Boeing 787 ve Airbus A350 anlaşması iki ay sonra sonuçlandırıldı ve havayolu, Mart 2018'de iki türün resmî siparişini verdi.[87] 25 Kasım 2018'de havayolu 3 adet Boeing 777 kargo uçağı daha sipariş etti.[88] Havayolu işlettiği 330 uçağın 37'sine sahipti (Aralık 2018 (2018-12) itibarıyla), geri kalanı ise kiralıktı. Kiralanan uçakların 207'si uzun vadeli ve 87'si kısa vadeli sözleşmelere tabiydi.[89] 2018 yılı boyunca Airbus A320 ailesinden 11 uçağın kapsamlı kabin yenilemeleri yapılırken, 12 Boeing 737-800 iştiraki AnadoluJet'e devredildi.[90]

 
Türk Hava Yolları'nın yere indirdiği Boeing 737 MAX uçakları.

Türk Hava Yolları, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün talebi üzerine 12 Mart 2019 tarihinde 12 Boeing 737 MAX uçağının tamamını yere indirdi. Karardan birkaç saat önce havalanan bazı uçaklar İstanbul Atatürk Havalimanı'na geri dönmek zorunda kaldı.[91] Türk Hava Yolları ayrıca 12 adet 737 MAX uçağını da küresel yasak nedeniyle teslim almadı ve uçaklar Boeing Field'da depolanmaya başlandı.[92] Son Airbus A340-300 Nisan 2019'da filodan ayrıldı.[93] Havayolu, 26 Haziran 2019 tarihinde TC-LLA tescilli ilk Boeing 787-9 uçağını teslim aldı. Uçak, İstanbul Havalimanı'nda Türk medyasının da katıldığı bir törenle karşılandı.[94] Boeing 787-9 ile ilk ticari uçuş 8 Temmuz'da Trabzon Havalimanı'na gerçekleştirildi.[95] Ağustos 2019'da Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, Airbus A350-900 gibi uzun menzilli uçak siparişlerini planlanandan daha erken teslim almayı düşündüklerini belirtti. Buna ek olarak, havayolunun yeni destinasyonlara hizmet vermek için Airbus A220 ve Embraer E190/E195 ile ilgilendiğini söyledi.[96] 31 Aralık 2019 tarihinde, Türk Hava Yolları'nın 737 MAX'in yere indirilmesi nedeniyle Boeing'den yaklaşık $225 milyon tazminat aldığı bildirildi.[97]

2020'ler değiştir

 
Airbus A350 gibi yeni nesil uçaklar, eski Airbus A330'ların yerini aldı.

Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, 27 Mayıs 2020 tarihinde Hürriyet'e yaptığı açıklamada, COVID-19 pandemisinin hava trafiğinde yol açtığı azalma nedeniyle, havayolunun yeni geniş gövdeli uçakların teslimatını erteleyebileceğini söyledi.[98] Havayolu ilk Airbus A350-900'ü 23 Ekim 2020'de teslim alırken,[99] uçak teslimattan neredeyse 1 yıl önce tamamlandı.[100] 2020 yılının sonunda, kış mevsiminin başlaması nedeniyle 25 geniş gövdeli ve 55 dar gövdeli uçağını yere indiren havayolu, daha sonra 21 Boeing 737-800 uçağını daha yere indirdi ve böylece yere inen toplam uçak sayısı 100'ün üzerine çıktı.[101] Türk Hava Yolları Airbus A330'un en büyük operatörüdür (Kasım 2020 (2020-11) itibarıyla).[102] Türk Hava Yolları, Boeing 737 MAX uçaklarını 12 Nisan 2021 tarihinde İstanbul Havalimanı'ndan Ankara Esenboğa Havalimanı'na gerçekleştirdiği iç hat uçuşu ile tekrar kullanmaya başladı.[103] Ancak uçağın yeniden hizmete girmesinden 3 gün sonra Türk Hava Yolları, 10 adet 737 MAX 8'den oluşan uçak siparişini iptal etti ve 40 adet kesin siparişi 21 Aralık 2021 tarihinden önce aktif hale getirilmesi gereken opsiyonlara dönüştürerek toplam 25 adet kesin sipariş bıraktı.[104] Havayolu ayrıca filosunu sadeleştirmek için kiralık Airbus A330-200 uçaklarını filosundan çıkarmaya devam etmektedir.[105]

12 Ocak 2022'de havayolu, Boeing'den doğrudan sipariş ettiği 20. ve son Boeing 737 MAX 8'i teslim aldı.[106] Nisan 2022'de havayolu, yaz dönemi için filoya katılmak üzere yedi Boeing 737 MAX 8 uçağı kiralayacağını duyurdu.[107] Türk Hava Yolları Mayıs 2022'de, başlangıçta Aeroflot için tasarlanan ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından havayoluna uygulanan yaptırımlar nedeniyle verilmeyen bir Airbus A350'yi teslim aldı.[108] Türk Hava Yolları'nın Aeroflot'tan toplam altı uçak alacağı açıklandı.[109] Benzer şekilde, AnadoluJet de başlangıçta S7 Airlines için tasarlanan Airbus A320neo, A321neo ve Boeing 737 MAX uçaklarını teslim aldı.[110][111] Havayolu, Ekim ayında her iki üreticinin de uçaklarını tanıttığı 2022 İstanbul Airshow'dan önce Airbus A220 ve Embraer E190/E195'e tekrar ilgi gösterdi.[112] Ancak havayolu şirketi, her iki uçakta kullanılan Pratt & Whitney PW1000G ailesinden motorlar nedeniyle bu modeller için sipariş vermekte tereddüt yaşadı. Halihazırda Airbus A321neo'larında bu ailenin bir üyesi olan PW1100G motorları kullananan havayolu bu motorlarda güvenilirlik sorunları yaşadı.[113] Türk Hava Yolları 400'üncü uçağı olan Airbus A350-900'ü Şubat 2023'te teslim aldı.[114]

Mayıs ayında Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, havayolunun hem Boeing hem de Airbus'tan 600 yeni uçak sipariş etmek üzere olduğunu ve bunun onaylanması halinde şimdiye kadarki en büyük sipariş olacağını açıkladı. Bu uçakların 400'ünün dar gövdeli, diğer 200'ünün ise geniş gövdeli olacağını söyledi. Bolat ayrıca havayolunun 2033 yılına kadar 800'ün üzerinde uçak işleteceğini ifade etti.[115] Siparişin Haziran ayında İstanbul'da düzenlenen Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği yıllık toplantısı sırasında onaylanması gerekmekteydi, ancak 2023 Türkiye genel seçimleri nedeniyle iki ay ertelendi.[116] Sipariş, bu kez motor seçenekleri ve bakım sözleşmelerinin değerlendirilmesiyle ilgili sorunlar nedeniyle Ağustos ayında bir kez daha ertelendi.[117] Bu arada havayolu şirketi Ekim ayında AerCap'ten 25 adet Boeing 737 MAX 8 ve 3 adet Boeing 787-9,[118] Kasım ayında ise 20 adet dar gövdeli ve 1 adet geniş gövdeli uçak kiralamak üzere anlaşmaya vardığını duyurdu.[119] Havayolu 15 Aralık 2023 tarihinde yaptığı açıklamayla Airbus'a opsiyonlarla birlikte toplam 355 uçaklık bir sipariş verdiğini açıkladı. Sipariş kapsamında 60'ı kesin, 20'si opsiyonlu A350-900, 15 adet A350-1000, 5'i opsiyonlu olmak üzere 10 adet A350F, 150'si kesin ve 100 tanesi opsiyonlu A321neo istenirken, motor bakım hizmeti ve yedek motor temini için Rolls-Royce firması ile anlaşıldığı açıklandı.[120]

Güncel filo değiştir

Türk Hava Yolları, (Aralık 2023 (2023-12) itibarıyla) 13 yolcu uçağı tipinden oluşan[105] 440 uçaklık bir filoya sahiptir.[121] Bu filoya, kendi hava operatörü sertifikasına (AOC) sahip olmayan ve Türk Hava Yolları'nın sertifikası altında faaliyet gösteren AnadoluJet'in uçakları da dahildir.[122] Filodaki uçak sayısı, her biri %50 paya sahip olan Boeing ve Airbus arasında eşit olarak paylaştırılmıştır.[123] İşletilen uçakların yüzde 66.7'si dar gövdeli, yüzde 33.3'ü ise geniş gövdelidir. Tüm uçakların ortalama yaşı 8.8'dir.[124]

Türk Hava Yolları filosu
Uçak Hizmette Sipariş Yolcu sayısı Notlar
Kay
C Y Toplam
Airbus A319-100 6 - - 132 132 [121]
Airbus A320-200 18 - - 150 150
- 159 159
Airbus A320neo 9 - - 186 186 AnadoluJet tarafından işletilen uçakları içermektedir.
Airbus A321-200 72 - 20 158 178
16 164 180
- 194 194
Airbus A321neo 56 186 20 162 182 AnadoluJet tarafından işletilen uçakları içermektedir.
Airbus Cabin Flex (ACF) konfigürasyonundaki uçaklar.
Aralık 2023'te 100'ü opsiyonlu 150 adet ek sipariş. 		[80][121][125][126]
Airbus A330-200 13 - 30 190 220 Kiralanan uçaklar filodan çıkarılmaktadır. [105][121]
22 228 250
24 255 279
Airbus A330-300 36 - 28 261 289
40 265 305
Airbus A350-900 16 74 32 297 329 Aeroflot'tan devralınan 6 adetlik siparişteki en az 3 uçak, Aeroflot tarafından seçilen yerleşim düzenine sahip olacak.
Aralık 2023'te 20'si opsiyonlu 50 ek sipariş. 		[121][126][127]
28 288 316 [109][128]
Airbus A350-1000 - 15 TBA [126]
Boeing 737-800 85 - 16 135 151 AnadoluJet tarafından işletilen uçakları içermektedir. [121]
12 153 165
- 189 189
Boeing 737-900ER 15 - 16 135 151
16 153 169
Boeing 737 MAX 8 30 25 16 135 151 AnadoluJet tarafından işletilen uçakları içermektedir. [107][118][121]
Boeing 737 MAX 9 5 - 16 153 169 [121][129]
Boeing 777-300ER 33 - 49 300 349 3 tanesi IndiGo'ya kiralandı. [121][130]
28 372 400
Boeing 787-9 22 8 30 270 300 Başlangıçta 2022'ye kadar planlanan teslimatlar, kalite kontrol sorunları nedeniyle ertelendi. [121][131][118][132]
Türk Hava Yolları Kargo filosu
Airbus A310-300F 2 -
Kargo
 ULS Airlines Cargo'dan kiralandı. [121][133]
Airbus A330-200F 12 -
Kargo
 [121]
Airbus A350F - 5
Kargo
 Aralık 2023'te 5 opsiyonlu sipariş verildi. [126]
Boeing 747-400BCF 2 -
Kargo
 [121]
Boeing 777F 8 -
Kargo
Toplam 440 313

Geçmişte kullanılan uçaklar değiştir

Türk Hava Yolları'nın geçmişte kullandığı uçaklar
Uçak Miktar[a] Filoya giriş Filodan çıkış Yolcu Kay
Curtiss Kingbird 2 1933 1935 4 [1][134]
Junkers F13 2 1933 1935 5 [1][134]
Tupolev ANT-9 1 1933 1935 10 [1][134]
de Havilland Dragon Rapide 4 1936 1946 6 [135]
de Havilland Express 4 1936 1946 10 [135]
de Havilland Dominie 6 1943 1946 6 [4][11]
Junkers Ju 52 5 1944 1946 17 [136][11]
Douglas DC-3 30 1945 1967 22-24-28 [6][137]
Douglas C-47 3 1945 1967 Kargo [6][138][18]
de Havilland Heron 7 1955 1959 14 [6][139][16]
Vickers Viscount 5 1958 1971 57 [17][25]
Fokker F27 Friendship 10 1960 1973 40 [16][140][141]
Douglas DC-7 2 1967 1969 70 [142]
Douglas DC-9-10 1 1967 1973 111 [143][141][23]
Douglas DC-9-30 9 1968 1995 104-111-115 [6][144][145]
Boeing 707 8 1971 1990 189 [6][146][147][148]
Douglas DC-10-10 3 1972 1987 345 [149][25]
Fokker F28 Fellowship 5 1972 1987 65 [149][150]
Boeing 727 9 1974 1996 167 [6][151][51]
de Havilland Canada Dash 7 3 1983 1986 50 [152][153]
Airbus A310-300 14 1985 2015[b] 182-210 [42][154][155]
Boeing 737-400 16 1991 2013 150 [46][154][156][157]
Boeing 737-500 2 1992 2004 117 [51][158][159]
Airbus A340-300 9 1993 2019 271-354 [52][46][154][93]
Avro RJ100 10 1993 2006 99 [53][61]
Avro RJ70 4 1995 2006 79 [53][61]

İsimlendirme değiştir

 
Köprübaşı adını taşıyan bir Boeing 737

İsveç'ten kiralanan Douglas DC-7 20 Mart 1967'de İstanbul'a geldiğinde üzerinde ilk ismi olan "Malmö" yazıyordu. Uçak Türk Hava Yolları renklerine boyandıktan sonra ismi de "İstanbul" olarak değiştirildi ve böylece havayolunun bir isim verilen ilk uçağı oldu. O zamandan beri Türk Hava Yolları uçaklarına kendi isimleri verilmektedir.[21]

2010'ların sonuna kadar Türk Hava Yolları tarafından işletilen uçaklar, Türkiye'nin illeri, nehirleri ve turistik yerlerine atfen isimlendiriliyordu. Havayolu 2013 yılında, illerin isimleri tükenince Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yaptığı görüşmenin ardından 39 turistik yer ismini uçaklara vermeye başladı. Filoya 25 uçak daha katılacağında, Türkiye'deki ilçelerin isimlerinin de kullanılması önerildi.[160] İsimler, kokpit pencerelerinin altında yazılıdır. Bazı kiralık uçaklar, havayolunun renklerine boyansa bile isimlendirmeye sahip olmayabilir.[161]

Türk Hava Yolları'nın 2004 yaz dönemi için World Focus Airlines'tan TC-AKP tescilli (AKP; Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kısaltmasıdır) bir Airbus A310 kiralamasıyla birlikte uçakların isimlendirilmesi ve tescili konusunda bir karışıklık ortaya çıktı.[162] Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, tescilin World Focus Airlines tarafından verildiğini ve Türk Hava Yolları'nın filosuna katmayı planladığı bir sonraki uçağa nüfuslarına göre Türkiye'nin illerinin isimlerinin verileceğini açıkladı. Yıldırım, uçaklara başka partilerin isimlerinin verilmesi ya da tescil edilmesinin teknik olarak mümkün olduğunu da sözlerine ekledi.[163]

Sembolik isimler değiştir

 
Sivrihisar filodaki sembolik isimlerden biridir.

TC-LNC tescilli bir Airbus A330'a Kasım 2015'te, Osmanlı fırkateyni Ertuğrul'un battığı yer olan ve sağ kurtulanlara yardım edilen Japon şehri Kuşimoto'nun adı verildi.[164] Ağustos 2016'da Türk Hava Yolları sekiz uçağa, 15 Temmuz Darbe Girişiminde en çok mücadele gösterilen semtlerin isimlerinin verileceğini duyurdu.[165][c] Havayolu, 26 Haziran 2019'daki ilk Boeing 787'sine Perge, Assos, Göbeklitepe ve Zeugma isimlerini vermek üzere online bir anket başlattı.[166] Sosyal medyada uçağa Eren Bülbül'ün adının verilmesini talep eden yaygın tepkilerin ardından, uçağa verilmesi için sunulan dört isim seçeneği yerine Eren Bülbül'ün memleketi Maçka'nın adı verildi.[167]

Eylül 2019'da TC-LSH tescilli bir Airbus A321neo'ya, Kurtuluş Savaşı sırasında ilçe sakinleri tarafından satın alınarak Türk Hava Kuvvetlerine hediye edilen Sivrihisar Uçağı'na atfen Sivrihisar adı verildi.[168] 2023 Kahramanmaraş depreminin ardından, havayolunun 400. uçağına, felaketin ardından gerçekleştirilen Türkiye Tek Yürek isimli toplumsal yardım kampanyasının esinlenilerek 8 bin Türk Hava Yolları çalışanının katıldığı bir anketle Tek Yürek adı verildi. Airbus A350-900, ilk yolcu uçuşunu Mart 2023'te depremden kurtulan 275 kişiyi taşıyarak gerçekleştirdi.[169][170]

Görünüm değiştir

 
 
 
Bir McDonnell Douglas DC-9 üzerindeki "pijama" görünümü (üstte), bir Airbus A340 üzerinde 2005'ten 2010'a kadar kullanılan görünüm (ortada) ve bir Boeing 787 üzerindeki mevcut görünüm (altta).

Operasyonun ilk 25 yılında, metal renklere sahip uçakların gövdesinde sadece birkaç kırmızı şerit vardı.[171] Havayolunun adı ilk olarak de Havilland Dragon Rapide'lerin burunlarına yazıldı.[2] 1958'den itibaren, yeni Vickers Viscount turboprop uçaklarının gelişiyle birlikte, havayolu beş kırmızı şeritli "pijama" tarzı bir görünüm uyguladı.[171] Havayolunun o dönemde logosu olmadığı için kuyrukta sadece Türk bayrağı bulunuyordu.[2]

1959 yılında, havayolunun CEO'su Ulvi Yenal, Türk Hava Yolları'nın yeni logosunu seçmek için bir yarışma düzenlemeye karar verdi. Mesut Manioğlu'nun yarışmayı kazanan tasarımı 1961'de uçaklara dahil edildi ve 1986'da sadeleştirmek için yapılan küçük bir değişiklikle o zamandan beri logoda kaldı.[172] Şirketin logosunda, uzun mesafelerde yüksek irtifada uçabilen az sayıdaki hayvandan biri olan yaban kazı yer almaktadır.[173] Logodaki kaz figürü belirli üç açıyla eğildiğinde, havayolunun Türkçe adı olan Türk Hava Yolları'nın baş harfleri olan "T", "H" ve "Y" harflerini andırmaktadır.[174]

Kaz logosunun kullanılmaya başlanmasından sonra, "pijama" görünümü yeni logoyu içerecek şekilde değiştirilerek, kırmızı amblemi de içeren beyaz renkte bir kuyruk tasarımı uygulandı.[171] Uçakların karın kısımları alüminyum yüzeye sahipken burun kısımları siyahtı. Uçağın sol tarafında "THY Türk Hava Yolları-Turkish Airlines" yazısı yer alıyordu; sağ tarafta ise konsept aynıydı ancak metin "Türk Hava Yolları-Turkish Airlines THY" olarak değişiyordu.[164][175] 1971 yılında tanıtılan Boeing 707 uçakları ise kısa bir süre için biraz daha farklı bir görünüme sahipti. Dört ince şerit yerine tek kalın bir şerit bulunuyordu ve geri kalan desen ise büyük ölçüde aynıydı.[171]

1990'ların başında, ön tarafında mavi font ile "Turkish Airlines" ve arka tarafında kırmızı bir "THY" bulunan beyaz bir gövdeye ve ortasında beyaz bir daire içinde şirket logosu bulunan kırmızı bir kuyruğa sahip yeni bir görünüm tanıtıldı.[171] 2005 yılının ortalarında, uçaklara ve çalışanlara "daha çağdaş bir imaj" kazandırmak amacıyla, lacivert "Turkish" yazısının altına gümüş renge sahip "Airlines" yazısı eklenirken, Genel Müdür Temel Kotil'e göre, şirket için önemli bir sembol olan gümüş renkli bir lale motifi, ilk defa gövdenin kanattan kuyruğa kadar uzanan kısmına eklendi.[176][177] Cemil İpekçi tarafından tasarlanan lale tasarımlı ilk uçak 25 Eylül 2005 tarihinde Türk Hava Yolları'na teslim edildi.[178]

 
TC-JFU, yeni görünüme sahip ilk uçak oldu.

4 Temmuz 2010 tarihinde Türk Hava Yolları, Elazığ isimli Boeing 737-800 tipi yeni görünüme sahip ilk uçağı tanıttı. Bülent Erkmen tarafından tasarlanan[179] yeni "Eurowhite" görünümü, beyaz gövde üzerinde mavi yazılar ve beyaz bir daire içininde şirket logosunun yer aldığı kırmızı bir kuyruğa sahiptir. Bunun yanında winglet (kanat ucu), kuyrukla aynı tasarıma sahiptir. Yeni görünümde gri renkteki "Airlines" yazısı "Turkish" yazısının yanına taşındı ve gövdenin gri alt kısmı bir değişiklik yapılmadan korundu.[180] Gövde üzerindeki gri lale motifi başlangıçta kaldırıldı,[179][180] ancak yeni boyanan uçaklar yine lale motifli olarak teslim edildi.[181][182] Uçağın boyası, yeniden boyanmadan önce en az beş yıl kalmaktadır.[183]

Özel dış görünümlü uçaklar değiştir

Türk Hava Yolları aşağıdaki uçakları özel görünümlü olarak işletmektedir:

Special liveries
Tescil Uçak İsim Tanım Fotoğraf Kay
TC-JIZ Airbus A330-223 Alacahöyük "Invest in Turkey" temalı görünüm   [184]
TC-JNB Airbus A330-203 Konya Türk Olimpiyat Takımı görünümü   [185]
TC-JNC Airbus A330-203 Kuşimoto Retro görünüm   [164][186]
TC-JNM Airbus A330-343 Samsun UEFA Şampiyonlar Ligi temalı görünüm   [187]
TC-JRG Airbus A321-231 Finike "Discover the Potential" temalı görünüm   [188]
TC-JRO Airbus A321-231 Uludağ EuroLeague temalı görünüm   [189][190]
TC-JSU Airbus A321-231 Kalecik Şubat 2022'de havayolunun ilk biyoyakıt uçuşunu gerçekleştiren uçağa uygulanan "BIO FUEL" görünümü.   [191][192]
TC-JVZ Boeing 737-8F2 Beştepe 6000. Boeing 737 Next Generation uçak çıkartması   [193]
TC-LGH Airbus A350-900 Tek Yürek Türk Hava Yolları'nın 400. uçağı   [194]
TC-LJJ Boeing 777-3F2ER - UEFA Şampiyonlar Ligi temalı görünüm   [195]
TC-LNC Airbus A330-303 Refahiye Türk Hava Yolları'nın 300. uçağı   [196]

Not listesi değiştir

  1. ^ Bir yıl içinde işletilen en büyük uçak miktarı.
  2. ^ Daha sonra birkaç uçak ULS Airlines Cargo'dan mürettebatı ve ekipmanlarıyla beraber (wet-lease) kiralandı.[133]
  3. ^ Bu semtler şunlardır: Beştepe, Saraçhane, Çengelköy, Kavacık, Kazan, Acıbadem, Atışalanı ve Gölbaşı.[165]

Kaynakça değiştir

Özel değiştir

  1. ^ a b c d e Uğur Aslanhan (19 Mayıs 2021). "Türkiye'nin küresel markası THY 88 yaşında". Anadolu Ajansı. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  2. ^ a b c d Gökçen Ata (Ekim 2013). "Pervaneli Yıllar". Skylife Magazine, 363. İstanbul: Türk Hava Yolları. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Şekerli 2021, s. 853.
  4. ^ a b Albayrak 1983, s. 50.
  5. ^ Yurtoğlu 2016, s. 299.
  6. ^ a b c d e f g h i j k Ayas 1990, s. 29.
  7. ^ Mols 2022, s. 6.
  8. ^ Albayrak 1983, s. 55.
  9. ^ Şekerli 2021, s. 854.
  10. ^ Yurtoğlu 2016, s. 301.
  11. ^ a b c Albayrak 1983, s. 64.
  12. ^ Albayrak 1983, s. 79.
  13. ^ Albayrak 1983, s. 93.
  14. ^ Yurtoğlu 2016, s. 304.
  15. ^ Albayrak 1983, s. 131.
  16. ^ a b c d Albayrak 1983, s. 100.
  17. ^ a b Albayrak 1983, s. 94.
  18. ^ a b Albayrak 1983, s. 129.
  19. ^ Yurtoğlu 2016, s. 314.
  20. ^ Gök 2018, s. 70.
  21. ^ a b c Gök 2018, s. 71.
  22. ^ Mols 2022, s. 14.
  23. ^ a b "Tarihçe". Türk Hava Yolları. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  24. ^ a b Gök 2018, s. 72.
  25. ^ a b c d Albayrak 1983, s. 142.
  26. ^ Şekerli 2021, s. 859.
  27. ^ a b Yalçuk 1973, s. 4.
  28. ^ Yalçuk 1973, s. 5.
  29. ^ Yalçuk 1973, s. 1.
  30. ^ Yalçuk 1973, s. 2.
  31. ^ Yalçuk 1973, s. 6.
  32. ^ Albayrak 1983, s. 149.
  33. ^ Gök 2018, s. 75-76.
  34. ^ a b c Kozlu 2007, ss. 81-85.
  35. ^ Gök 2018, s. 131.
  36. ^ Dinçsoy 1976, s. 23.
  37. ^ Şekerli 2021, s. 873.
  38. ^ Ayas 1990, s. 70.
  39. ^ Şekerli 2021, s. 864.
  40. ^ Kozlu 2007, ss. 86-88.
  41. ^ Şekerli 2021, s. 863.
  42. ^ a b Ayas 1990, s. 30.
  43. ^ Kozlu 2007, s. 70.
  44. ^ Kozlu 2007, s. 101.
  45. ^ Kozlu 2007, ss. 94-98.
  46. ^ a b c d e Şekerli 2021, s. 865.
  47. ^ Kozlu 2007, ss. 104-106.
  48. ^ Kozlu 2007, ss. 148-152.
  49. ^ Kozlu 2007, ss. 107-110.
  50. ^ Ayas 1990, s. 80.
  51. ^ a b c d "Yatırımcı İlişkileri — Tarihçe". investor.turkishairlines.com. 1 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ a b Uğur Cebeci (23 Ağustos 2017). "'Deli Mayk' 21 yaşında". Hürriyet. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022. 
  53. ^ a b c d Uğur Cebeci (16 Mayıs 2004). "RJ'leri bakteri perişan etti". Hürriyet. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  54. ^ "THY, Fransa'dan 2 Airbus A340 aldı". Hürriyet. 21 Şubat 1998. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  55. ^ "THY'den Boeing şov". Hürriyet. 3 Kasım 1998. 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022. 
  56. ^ Sürmeli 2001, s. 49.
  57. ^ Sürmeli 2001, s. 178.
  58. ^ "Çöl uçak doldu". Hürriyet. 22 Eylül 2002. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022. 
  59. ^ a b "THY'nin uçak sayısı 127'ye ulaştı". Dünya. 7 Ocak 2009. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  60. ^ Sinan Toros (12 Kasım 2003). "RJ'ler elden çıkarılıyor". Milliyet. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  61. ^ a b c Uğur Cebeci (16 Aralık 2006). "Kanlı veda". Hürriyet. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  62. ^ Mols 2022, s. 50.
  63. ^ Uğur Cebeci (12 Ekim 2008). "THY 8.5 milyar dolarlık uçak alacak". Hürriyet. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  64. ^ "THY, 737-400'leri elden çıkarıyor". Habertürk. 3 Aralık 2008. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022. 
  65. ^ Murat Herdem (29 Ağustos 2022). "Anadolujet ayrı şirket olmalı mı?". AirportHaber. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022. 
  66. ^ "THY yolcu uçaklarını kargo uçağına çeviriyor". Habertürk. 16 Kasım 2008. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022. 
  67. ^ "THY, iki uçağını satacak". Milliyet. 27 Nisan 2009. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022. 
  68. ^ Tolga Özbek (24 Aralık 2008). "THY'nin ilk Boeing 777'si geliyor". Hürriyet. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  69. ^ "THY, Boeing'e 7 uçak sipariş etti". İhlas Haber Ajansı. 28 Temmuz 2009. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  70. ^ "THY'den 1.9 milyar dolarlık Boeing siparişi". NTV. 28 Temmuz 2009. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  71. ^ "THY 3 adet A330-300 uçağı daha sipariş etti". İhlas Haber Ajansı. 6 Kasım 2009. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 
  72. ^ "THY'den dev sipariş". Hürriyet. 4 Ekim 2010. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  73. ^ "THY'den bir dev sipariş daha". Hürriyet. 4 Şubat 2010. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  74. ^ "THY 13 uçak sipariş etti". Hürriyet. 9 Mart 2011. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  75. ^ Mols 2022, s. 58.
  76. ^ "THY'den 117 uçak siparişi!". Habertürk. 15 Mart 2013. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  77. ^ "THY'den dev bir sipariş daha". Hürriyet. 9 Nisan 2013. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  78. ^ "Boeing ve THY 15 Yeni 737 MAX 8 Siparişini Kesinleştirdi". Boeing Turkey. 16 Haziran 2014. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  79. ^ "THY'den yeni uçak siparişi". Dünya. 24 Aralık 2014. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  80. ^ a b "THY'den 20 Airbus A321neo siparişi daha". Anadolu Ajansı. 1 Aralık 2015. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  81. ^ Tolga Özbek (7 Kasım 2016). "THY 30 uçağı yere indirdi". Hürriyet. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  82. ^ "THY'den 'Boeing 777' kararı". Cumhuriyet. 14 Şubat 2017. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  83. ^ "THY 'Dreamliner' siparişi verdi". Deutsche Welle. 22 Eylül 2017. 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  84. ^ "THY ilk Boeing 777 tipi kargo uçağını aldı". Yeni Şafak. 7 Aralık 2017. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  85. ^ "THY 3 kargo uçağı sipariş etti". Cumhuriyet. 27 Aralık 2017. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  86. ^ "Turkish Airlines selects A350 XWB, lifting its fleet to new heights". Airbus (İngilizce). 9 Mart 2018. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  87. ^ "THY'nin Boeing ve Airbus'a verdiği uçak siparişleri kesinleşti". Cumhuriyet. 9 Mart 2018. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  88. ^ "THY, üç kargo uçağı alıyor". Yeni Akit. 25 Kasım 2018. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  89. ^ Rodoplu, Polat & Kılıç 2019, s. 725.
  90. ^ Hasekioğlu 2018, s. 27.
  91. ^ Enver Alas (12 Mart 2019). "THY'den Boeing 737 Max kararı". CNN Türk. 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022. 
  92. ^ "THY, 2 yıl sonra B737 MAX ile ilk uçuşunu Ankara'ya yapacak". TRT Haber. 14 Nisan 2021. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  93. ^ a b "THY'de A340 macerası sona erdi; son uçak da filodan ayrıldı". HavaHaber. 12 Nisan 2019. 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  94. ^ İzzet Taşkıran (26 Haziran 2019). "THY'nin 'rüya uçağı' İstanbul'da". Anadolu Ajansı. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  95. ^ "THY'nin 'Rüya' uçağı ilk seferini bugün Eren Bülbül için yapacak". Takvim. 8 Temmuz 2019. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  96. ^ Uğur Cebeci (19 Ağustos 2019). "Yeni uçuşlar yakında". Hürriyet. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  97. ^ Faruk Can (31 Aralık 2019). "THY Boeing'ten 737 Max tazminatı aldığını duyurdu". Euronews. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  98. ^ "Turkish Airlines may delay delivery of Airbus, Boeing planes: report". Reuters. 27 Mayıs 2020. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  99. ^ Joanna Bailey (23 Ekim 2020). "Turkish Airlines Takes Delivery Of Its First Airbus A350-900". Simple Flying. 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  100. ^ Linnea Ahlgren (2 Haziran 2020). "Turkish Airlines In Talks To Delay Airbus A350 Deliveries". Simple Flying. 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  101. ^ "THY, 21 uçağını daha yere indirme kararı aldı". Milliyet. 14 Aralık 2020. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  102. ^ Joanna Bailey (16 Aralık 2020). "Which Airlines Fly The Most Airbus A330s?". Simple Flying. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  103. ^ "THY'nin ilk Boeing 737-MAX uçağı iki yıl aradan sonra yeniden havalandı". Cumhuriyet. 9 Nisan 2021. 9 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  104. ^ "THY, 10 adet Boeing 737-Max siparişini iptal etti". Habertürk. 15 Nisan 2021. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  105. ^ a b c Güntay Şimşek (11 Ekim 2021). "THY uçak filosunu sadeleştiriyor". Habertürk. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  106. ^ "THY 25'inci B737 Max uçağını İstanbul'a getirdi". AirportHaber. 12 Ocak 2022. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  107. ^ a b Uğur Cebeci (2 Nisan 2022). "THY yeniden kurgulanıyor". Hürriyet. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  108. ^ Chris Loh (21 Mayıs 2022). "Undelivered Aeroflot Airbus A350s Going To Turkish Airlines". Simple Flying. 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  109. ^ a b Lukas Souza (18 Mayıs 2022). "Turkish Airlines Orders 6 More Airbus A350-900s". Simple Flying. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2022. 
  110. ^ Pranjal Pande (12 Eylül 2022). "Turkish Airlines' AnadoluJet Adds First Airbus A320neo To Its Fleet". Simple Flying. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022. 
  111. ^ James Pearsom (12 Temmuz 2022). "Where Turkish Airlines' AnadoluJet Is Flying Its 1st Airbus A321neo". Simple Flying. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022. 
  112. ^ "Airbus ve Embraer THY İçin Kapışacak". AirportHaber. 3 Ekim 2022. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022. 
  113. ^ Murat Herdem (10 Ekim 2022). "THY, A220 ve Embraer'e neden soğuk bakıyor?". AirportHaber. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022. 
  114. ^ "THY'nin uçak sayısı 400'e yükseldi". TRT Haber. 26 Şubat 2023. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  115. ^ "Turkish Airlines set to order 600 aircraft, chairman says". Reuters. 11 Mayıs 2023. 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  116. ^ Kurt Hofmann (6 Haziran 2023). "Turkish Airlines Delays 600-Aircraft Order By Two Months". Aviation Week. 4 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  117. ^ Omar Memon (12 Ağustos 2023). "Another Delay: Turkish Airlines Postpones 600 Aircraft Order Over Engine Options". Simple Flying. 4 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  118. ^ a b c "THY'nin AerCap'ten kiralayacağı 28 uçağın tipleri belli oldu". Tolga Özbek. 24 Ekim 2023. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023. 
  119. ^ "THY kapasite artırıyor! 21 uçak kiralayacak". Hürriyet. 9 Kasım 2023. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023. 
  120. ^ "15.12.2023 - Ortaklığımızın 2023-2033 Stratejik Planı Çerçevesindeki Uçak Siparişleri". investor.turkishairlines.com. 15 Aralık 2023. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024. 
  121. ^ a b c d e f g h i j k l m "Fleet". Turkish Airlines. 27 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023. 
  122. ^ Luke Bodell (1 Şubat 2022). "Turkish Airlines Low-Cost Subsidiary Eyes New Narrowbodies For Fleet Renewal". Simple Flying (İngilizce). 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2022. 
  123. ^ CAPA 2022, s. 14.
  124. ^ CAPA 2022, s. 13.
  125. ^ "Airbus delivers the first A321neo in Cabin Flex configuration to Turkish Airlines". Airbus (İngilizce). 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2019. 
  126. ^ a b c d "Turkish Airlines to order an additional 220 Airbus aircraft". Airbus (Basın açıklaması). 15 Aralık 2023. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2023. 
  127. ^ "THY 10 adet geniş gövdeli Airbus siparişi verdi". Dünya. 4 Eylül 2023. 4 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023. 
  128. ^ "Turkish Airlines nimmt Aeroflot-A350". aero.de (Almanca). 19 Mayıs 2022. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  129. ^ Tolga Özbek (15 Ocak 2022). "THY 25'inci 737 MAX'i aldı, teslimat tamamlandı". Tolgaozbek.com. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  130. ^ Gaurav Joshi (1 Şubat 2023). "IndiGo's Boeing 777 On Wet Lease Starts Commercial Service". Simple Flying. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023. 
  131. ^ Türk Hava Yolları 2018, s. 17.
  132. ^ Güntay Şimşek (2 Ocak 2023). "THY 2023'te yüzde 17 büyüyecek". Habertürk. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023. 
  133. ^ a b "Hava kargoda fiyatlar 3 kat arttı". HaberAero. 14 Nisan 2020. 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  134. ^ a b c Albayrak 1983, ss. 24, 33.
  135. ^ a b Albayrak 1983, ss. 33, 64.
  136. ^ Albayrak 1983, s. 52.
  137. ^ Albayrak 1983, ss. 57, 68, 78, 129.
  138. ^ Albayrak 1983, s. 57.
  139. ^ Albayrak 1983, s. 81.
  140. ^ Albayrak 1983, s. 103.
  141. ^ a b Albayrak 1983, s. 151.
  142. ^ Albayrak 1983, ss. 125, 129, 136.
  143. ^ Albayrak 1983, s. 125.
  144. ^ Kozlu 2007, s. 100.
  145. ^ Albayrak 1983, ss. 125, 157.
  146. ^ Albayrak 1983, s. 139, 151.
  147. ^ Türk Hava Yolları 1990a, s. 121.
  148. ^ Türk Hava Yolları 1990b, s. 122.
  149. ^ a b Ayas 1990, ss. 29, 70.
  150. ^ Albayrak 1983, s. 146.
  151. ^ Albayrak 1983, ss. 151, 188.
  152. ^ Abdullah Nergiz (30 Temmuz 2012). "Uçak Satın Alınacaktır". Havayolu101. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022. 
  153. ^ Albayrak 1983, s. 188.
  154. ^ a b c Türk Hava Yolları 2002, s. 159.
  155. ^ "THY A310'la 6 Temmuz'da vedalaşıyor". Kokpit.aero. Haziran 2015. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022. 
  156. ^ Türk Hava Yolları 2013a, s. 28.
  157. ^ Türk Hava Yolları 2013b, s. 24.
  158. ^ Türk Hava Yolları 2004a, s. 189.
  159. ^ Türk Hava Yolları 2004b, s. 189.
  160. ^ "THY Uçaklarına İsim Teklifi". İhlas Haber Ajansı. 12 Nisan 2013. 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  161. ^ Ian McMurtry (13 Kasım 2016). "How Some Airlines in Europe Play "The Name Game"". Airline Geeks. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  162. ^ TBMM 2004, s. 219.
  163. ^ TBMM 2004, s. 220.
  164. ^ a b c Faik Kaptan and Murat Çakır (27 Ekim 2015). "THY'den bir ilk, pijama desen ve 'Kushimoto'". Hürriyet. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  165. ^ a b "15 Temmuz'un kahraman semtlerinin isimleri THY uçaklarında yaşatılacak". Sabah. 15 Ağustos 2016. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022. 
  166. ^ "THY'nin ilk 'rüya uçağı' yarın İstanbul'da! İsmi için anket başlattı". Hürriyet. 26 Haziran 2019. 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  167. ^ İzzet Taşkıran (27 Haziran 2019). "THY'nin 'rüya uçağı'na 'Maçka' ismi verildi". Anadolu Ajansı. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  168. ^ "İşte THY'nin yeni uçağına verilen isim: Sivrihisar! THY neden "Sivrihisar" ismini verdi?". A Haber. 23 Eylül 2019. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022. 
  169. ^ Cevdet Özdemir (4 Mart 2023). "THY'nin 'Tek Yürek' isimli 400'ncü uçağının özel yolcuları". Sabah. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 
  170. ^ "THY'nin 400'üncü uçağının adı belli oldu". www.airporthaber.com. 3 Mart 2023. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  171. ^ a b c d e Uğur Cebeci (18 Aralık 2005). "Gökyüzünde THY renkleri". Hürriyet. 10 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022. 
  172. ^ Güntay Şimşek (28 Ekim 2018). "THY'nin Yaban Kazı ne anlama geliyor?". Habertürk. 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  173. ^ "THY'nin logosunun anlamını biliyor musunuz?". Sabah. 23 Haziran 2015. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  174. ^ "Türk Hava Yolları'nın logosundaki mesaj". Yeni Şafak. 23 Haziran 2018. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  175. ^ Tuncer Cengiz (27 Ekim 2015). "THY uçağına 'nostaljik' boya". İhlas Haber Ajansı. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  176. ^ Uğur Cebeci (26 Haziran 2005). "Uçaklar lale açacak". Hürriyet. 10 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  177. ^ "THY uçaklarına lale motifi". Hürriyet. 30 Haziran 2005. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  178. ^ "Lale gökyüzüyle tanıştı". Hürriyet. 25 Eylül 2005. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  179. ^ a b "THY'de lale devri sona erdi". AirportHaber. 5 Temmuz 2010. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  180. ^ a b Uğur Cebeci (4 Temmuz 2010). "THY yeni boya ile uçtu". Hürriyet. 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  181. ^ "THY 125. Boeing uçağı "737-900 ER'i filosuna kattı". TRT Haber. 12 Mayıs 2015. 27 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  182. ^ "İşte THY'nin 'rüya uçağı'nın özellikleri". NTV. 27 Haziran 2019. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  183. ^ İzzet Taşkıran (11 Nisan 2018). "THY uçaklarının boyanma öyküsü". Anadolu Ajansı. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  184. ^ İzzet Taşkıran (17 Kasım 2015). "THY'nin 'Türkiye'ye yatırım yapın' logolu uçağı tanıtıldı". Anadolu Ajansı. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  185. ^ "THY milli sporcuları Tokyo Olimpiyatları'na taşıdı". Haber.aero. 17 Temmuz 2021. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  186. ^ "THY'nin "Kushimoto" uçağı Tokyo'da!". Sabah. 20 Kasım 2015. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  187. ^ "THY'nin UEFA Şampiyonlar Ligi temalı uçağı gökyüzüyle buluştu". Yeni Akit. 2 Ocak 2022. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2022. 
  188. ^ "THY'nin "Discover the Potential-Turkey" uçağı tanıtıldı". TRT Haber. 8 Ocak 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  189. ^ "THY uçağı Euroleague renklerine boyandı". Hürriyet. 6 Mayıs 2017. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  190. ^ İbrahim Yıldız (6 Mayıs 2017). "THY uçağı Euroleague renklerine boyandı". Fanatik. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  191. ^ "THY'nin biyoyakıt giydirmeli uçağı göklerde". AirportHaber. 27 Nisan 2022. 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  192. ^ Uğur Cebeci (2 Şubat 2022). "THY'de biyo yakıtla ilk uçuş". Hürriyet. 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  193. ^ "THY'nin yeni uçağı geliyor". AirportHaber. 28 Temmuz 2016. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  194. ^ "THY'nin 400'üncü uçağı hangardan çıktı". AirportHaber. 3 Mart 2023. 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  195. ^ "THY'den bir uçağa daha Şampiyonlar Ligi boyaması". AirportHaber. 7 Mart 2023. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  196. ^ Faik Kaptan and Murat Çakır (5 Şubat 2016). "THY'nin 300'üncü uçağı". Sözcü. 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 

Bibliyografya değiştir

Skylife dergileri değiştir

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Türk_Hava_Yolları%27nın_kullandığı_uçaklar_listesi&oldid=32456389" sayfasından alınmıştır