Başabaş noktası (ekonomi)

Başabaş noktası, ekonomide ve işletmelerde özellikle maliyet muhasebesi konusunda, maliyet ya da harcamaların kârla eşit olduğu noktadır. Bu noktada herhangi bir kazanım ya da zarar yoktur.

Başabaş noktası

Analiz

Başabaş noktası analizi bir kârlılık analizidir ve hem sabit hem de değişken giderleri hesaba katarak, işletmelerin alacakları stratejik kararlara yardımcı olur. Analiz, firmaların satışları, giderleri ve kârı arasında ilişki kurarak üretime devam etmeleri durumunda kâr elde edilmeye başlanacak olan noktayı elde eder.

Hesaplama

Başabaş noktası,

• TM toplam maliyet,
• TK toplam kâr,
• TSM toplam sabit maliyet,
• SF birim satış fiyatı, ve
• DM birim değişken maliyet olmak üzere,

${\begin{aligned}{\text{TK}}&={\text{TM}}\\{\text{SF}}\times {\text{X}}&={\text{TSM}}+{\text{DM}}\times {\text{X}}\\{\text{SF}}\times {\text{X}}-{\text{DM}}\times {\text{X}}&={\text{TSM}}\\\left({\text{SF}}-{\text{DM}}\right)\times {\text{X}}&={\text{TSM}}\\{\text{X}}&={\frac {\text{TSM}}{{\text{SF}}-{\text{DM}}}}\end{aligned}}$

şeklinde hesaplanır.

Başabaş noktası katkı payı yardımıyla da bulunabilir.

Birim satış fiyatı ve birim değişken maliyet arasındaki fark ayrıca katkı payı olarak adlandırılmaktadır.

Katkı payından yola çıkarak, başabaş noktasını şu şekilde de hesaplamak mümkündür.

• TKP toplam katkı payı,
• TSM toplam sabit maliyet,
• KP birim katkı payı,
• SM satış miktarı,
• SF birim satış fiyatı, ve
• DM birim değişken maliyet olmak üzere,

${\begin{aligned}{\text{TKP}}&={\text{TSM}}\\{\text{SM}}\times {\text{KP}}&={\text{TSM}}\\{\text{SM}}&={\frac {\text{TSM}}{\text{KP}}}\\\end{aligned}}$