Portal:Sanat
31 Temmuz 2022'de Türkçe Vikipedi'de portallerin sonlandırılmasıyla birlikte, bu portal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz. |
Türk edebiyatı, veya Türk yazını, Türk dilinde yazılmış sözlü ve yazılı metinlerdir. Türklerin İslamiyeti kabullerine kadar farklı Türk dil ve alfabeleri kullanılırken, İslamiyetin etkisiyle Farsça ve Arapça kullanılmaya başlanmış, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türkçe'nin Arap alfabesiyle yazıldığı Osmanlıca eserler verilmiştir. Özellikle saray çevresinde, Fars edebiyatının etkisiyle üretilen bir edebiyat anlayışı ağır basmıştır. Zaten okur-yazarlığın olmadığı ya da oldukça az olduğu halk arasında, sarayın Divan Edebiyatı etkili olamamış, Anadolu'da sözlü gelenek uzun bir süre devam etmiştir.
Türk edebiyatının tarihi yaklaşık 1500 yıl öncesine dayanmaktadır. Bilinen en eski Türk yazıları 8. yüzyıldan kalma Orta Moğolistan'daki Orhun Irmağı vadisinde bulunan Orhun Yazıtları'dır. Türklerin İslam'ı kabul ettikten sonraki edebiyat metinleri lügatlar, fıkıh eserleri, peygâmberler tarihi, şecere türü yapıtlardır. 15. yüzyılda Dede Korkut Kitabı ile başlayan destan türüne ek olarak, mektuplar, menakipler, tarihler, tezkireler nesir türünün biçimleridir. Türk halk edebiyatı, aşık ve tekke kollarıyla eski çağlardan beri süregelir. Halk edebiyatının bilmece, destan, masal, efsane, hikâye, atasözü, fıkra, menkıbe, deyim, oyun biçimleri vardır. Tekke edebiyatının nefes, ayin, ilahi, naat, mevlid, münacat kalıplarıyla gelen kolları günümüze ulaşmıştır. Halk edebiyatı yanında klasik edebiyat denilen Divan edebiyatı gelişmiştir. Batı'da roman türünün yaygınlaşmasıyla Türk edebiyatı da telif ve tercümelerle 1800'lerden başlayarak bu yöne eğilmiştir.
|
İspanyol ressam Francisco Goya'ya ait Kara Resimler'in yerleşimi.
Yüzey sanatları: | Resim ˑ Afiş ˑ Grafik ˑ Minyatür ˑ Fotoğraf ˑ Grafik Tasarım ˑ Endüstriyel tasarım ˑ Moda tasarımı ˑ İllüstrasyon ˑ Ebru ˑ Hat |
---|---|
Hacim sanatları: | Heykel ˑ Seramik |
Mekan sanatları: | Mimarlık ˑ Peyzaj ˑ Yerleştirme sanatı |
Dil sanatları: | Edebiyat ˑ Roman ˑ Hikaye ˑ Şiir ˑ Senaryo |
Ses sanatları: | Müzik ˑ Oratoryo |
Hareket sanatları: | Dans ˑ Bale ˑ Buz dansı ˑ Pandomim ˑ Performans sanatı |
Dramatik sanatlar: | Tiyatro ˑ Opera ˑ Sinema ˑ Gölge oyunu ˑ Operet |
Dijital sanatlar: | Dijital sanat ˑ Yazılım sanatı ˑ İnternet sanatı |
- ...Elvis Costello'in Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk hit şarkısının, 1983 tarihli Everyday I Write the Book adlı şarkı olduğunu?
- ...Peter Benchley'in 1974 tarihli çok satan Jaws adlı romanının isminin, basıma başlamadan 20 dakika öncesine kadar belli olmadığını?
- ...Amerikalı realist ressam Stephen Etnier'in, II. Dünya Savaşı süresince ABD Deniz Kuvvetleri gemisi USS Mizpah'ı komuta ettiğini?
- ...Rus şair Anna Akhmatova'nın, Osip Mandelstam'in Rus şair Mariya Petrovykh için yazdığı şiirini "yirminci yüzyılın en iyi aşk şiiri" olarak kabul ettiğini?
- ...Eugène Delacroix'in The Barque of Dante adlı resmini Paris Salonu'nun 1822 tarihli açılışına yetiştirmek için gösterdiği çabanın, onu zayıf düşürdüğünü ve nekahete ihtiyaç duyduğunu?
“ | Sanatçının ifade edeceği bir dünya olması için, o, öncelikle bu dünyada yer almalıdır; baskıcı ya da baskı altında, yılgın ya da isyankar, insanlar arasında bir insan. | ” |
- 1699 - Jean-Baptiste-Siméon Chardin, Fransız ressam, doğdu
- 1808 - Jules Barbey d'Aurevilly, Fransız yazar, doğdu
- 1861 - Maurice Blondel, Fransız düşünür, doğdu
- 1906 - Luchino Visconti, İtalyan film yönetmeni, doğdu
- 1906 - Daniil Andreev, Rus şair, doğdu
- 1911 - Odysseas Elytis, Yunan yazar, doğdu
- 1913 - Burt Lancaster, Amerikalı aktör, doğdu
- 1914 - Ray Walston, Amerikalı aktör, doğdu
- 1920 - İlk radyo naklen yayını ABD'nin Pittsburgh, Pennsylvania şehrinde gerçekleşti
- 1927 - Steve Ditko, Amerikalı çizgiroman sanatçısı, doğdu
- 1934 - Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, radyo programlarından alaturka musikiyi kaldırdı
- 1938 - Pat Buchanan, Amerikalı gazeteci, politikacı ve yazar, doğdu
- 1941 - Metin Akpınar, Türk oyuncu, doğdu
- 1942 - Stefanie Powers, Amerikalı artist, doğdu
- 1942 - Shere Hite, Amerikalı yazar, doğdu
- 1946 - Giuseppe Sinopoli, İtalyan bestekar, doğdu
- 1950 - George Bernard Shaw, İrlandalı eleştirmen ve Nobel Ödüllü yazar, öldü
- 1952 - Mehmet Esat Bülkat, Türk asker ve yazar, öldü
- 1960 - Penguin Books Yayınevi, basmış olduğu Lady Chatterley'in Sevgilisi adlı kitabın müstehcenlik içerdiği savıyla yargılandığı davadan aklandı
- 1961 - Kathryn Dawn Lang, Kanadalı şarkıcı, doğdu
- 1961 - James Thurber, Amerikalı mizah yazarı, öldü
- 1962 - Ali Güler, Türk tarihçi, yazar ve öğretim üyesi, doğdu
- 1963 - Ron McGovney, Amerikalı müzisyen (Metallica), doğdu
- 1965 - Şah Ruh Han, Hint oyuncu, doğdu
- 1966 - David Schwimmer, Amerikalı aktör, doğdu
- 1966 - Mississippi John Hurt, Amerikalı blues şarkıcısı ve gitarist, öldü
- 1972 - Aleksandr Bek, Sovyet gazeteci ve yazar, öldü
- 1975 - Pier Paolo Pasolini, İtalyan sinema yönetmeni, öldü
- 1981 - Avy Scott, Amerikalı porno yıldızı, doğdu
- 1991 - Irwin Allen, Amerikalı film yapımcısı, öldü
- 1992 - Hal Roach, Amerikalı sinema yönetmeni ve yapımcısı, öldü
- 1996 - Duygu Ankara, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, öldü
- 2002 - Charles Sheffield, Amerikalı yazar, öldü
- 2004 - Theo van Gogh, Hollandalı yönetmen, öldü
Sanat ile ilgili diğer VikiProjeler:
Vikiproje nedir?