düzenle Bizans İmparatorluğu Portali
Bizans İmparatorluğu, (Yunanca: Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων, Basileía tôn Rhōmaíōn "Rum İmparatorluğu"; Latince: Imperium Romanum) ya da 16. yüzyılda Alman Hieronymus Wolff'un adlandırmasıyla Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395'te Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla ortaya çıktı. Başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda Germen kabilelerince yıkıldı. Merkezi Konstantinopolis (bugünkü İstanbul) olan ve Bizans İmparatorluğu da denen Doğu Roma İmparatorluğu ise, bin yılı aşkın süre varlığını sürdürdü. Bizans'ın ortaya çıkışı, Roma İmparatoru I. Konstantin'in başkenti, Roma'dan bugünkü İstanbul'a taşımasıyla da yakından ilişkilidir.
Roma İmparatoru I. Konstantin (Büyük Konstantin), 330'da imparatorluğun başkentini eski Yunan kenti Byzantion'a (Bizans) taşıdı ve yeni başkente, Konstantin'in kenti anlamına gelen Konstantinopolis (Constantinopolis) adını verdi. Büyük Konstantin, Roma'dan senatörler ve yüksek memurlar getirterek Konstantinopolis'te yeni bir yönetim oluşturdu ve kenti yeniden imar etti. Roma çok tanrılı olmasına karşın, Konstantinopolis'i bir Hıristiyan kenti yaptı ve kendisi de bu dini benimsedi.
Bizans'ın yöneticileri kendilerini Roma İmparatorluğu'nun gerçek mirasçıları olarak kabul ettiler ancak öte yandan Roma ile ilişkilerini de sürdürdüler. Roma İmparatorluğu'nun batı kesimi küçük devletlere ayrılıp parçalanırken, Bizans İmparatorluğu bütünlüğünü korumayı başardı. Batıdan bağımsız olarak Doğu Akdeniz'de egemen olan Bizans İmparatorluğu, klasik Yunan ve Roma uygarlıklarının son merkezi oldu.
Daha fazlası...
| Theodora, Aslen Paphlagonia'lıdır, Ermeni aristokrat bir aileden gelir. Günah Çıkartıcı Theofanis ile başlayan ve Oi meta Theofanin ile devam eden vakayinamelerde anne ve babasının adları geçmektedir. Bizans donanması amirali Marinos ile Theoktiste Phlorina'nın kızlarıdır. 4.ve 8.yüzyıllar arası etkili olmuş Ermeni asil bir aile olan Mamikonian ailesi Marinos'un soyundan gelir. Bu aile, Taron, Sasun, Bagrevand ve diğer Ermeni bölgelerinde hüküm sürmüştür. Theodora, Bardas ve Patrici Petronas'ın kızkardeşleridir. Theophanes ayrıca Kalomaria, Sophia ve İrene isimlerinde üç kızkardeşini kayıt etmiştir. İrene, Konstantinopolis Patriği I. Fotios'un erkek kardeşi Sergios ile evlenmiştir. Theofilos'un önde gelen komutanlarından Ermeni Manuel'in yeğenidir.
829 yılında, Theofilos tahtı ele geçirmeyi başardı. 16 yaşında ve henüz evlenmemişti. Takip eden yıl, Babasının ikinci eşi ve üvey annesi olan Efrosini bir buyruk göndererek, asil bakireleri imparatorla evlenecek asil kız olarak seçilmek üzere Konstantinopolis'te yapıcağı bir görücülük gösterisine davet etti. Başkente gelen adaylardan biride Theodora idi. Mayıs 830 tarihinde yapılan gösteride, Theodora imparatorun eşi olarak seçildi. Evlilik 5 Haziran 830 tarihinde Aya Sofya'de gerçekleşti. Bundan sonra Eufrosine bir manastıra çekilip imparatoriçelik görevini Theofilos'un karısı Theodora'ya bıraktı.
Theodora'nın aileside onun gibi imparatorluk çevresini seçmişlerdir. Erkek kardeşleri resmi görevler almışlar, kızkardeşleride aristokrasi üyeleri ile evlenmişlerdir.
|
| Bozdoğan Kemeri, (Yunanca: Άγωγός του ὔδατος, Agōgós tou hýdatos; anlam: "Su boru hattı"), Romalılar tarafından İstanbul'da yaptırılan kemer. Roma İmparatoru Valens tarafından 4. yüzyılın sonlarında tamamlanan kemer, şehrin önemli tarihi eserlerinden birisidir. Kemer, Orta Çağ'da, kentin su ihtiyacını karşılayan kemerlerin en önemlilerindendir.
Kemer İstanbul Fatih’te, bugün İstanbul Üniversitesi’nin bulunduğu tepe ile Fatih Camii’nin bulunduğu tepe arasında uzanmaktadır. Bugün ayakta kalan bölümü orijinal uzunluğundan 50 metre daha kısa olan 921 metrelik bölümüdür. Atatürk Bulvarı, kemerin taban kavislerinin arasından geçerek devam etmektedir.
O zaman ki adı Bizans olan şehrin su rezerv sisteminin inşası İmparator Hadrianus döneminde başladı. I. Konstantin zamanında şehrin yeniden yapılanması ve büyümesiyle birlikte hızla artan nüfusun ihtiyacını karşılamak için sistemin daha da genişletilmesine gerek duyuldu.
Kemer, suyunu Kağıthane ile Marmara Denizi arasında kalan tepelerin yamaçlarından alan ve Trakya’nın tepelik bölgelerinden başkente kadar uzanarak şehrin su ihtiyacını karşılayan geniş kemerler ve kanallar sisteminin - toplam uzunluğu 250 kilometreye kadar uzanan bu sistem antik dönemde yapılmış benzer sistemlerin en büyüğüdür - en son noktasında yer almaktadır. O zamanlar şehre gelen bu su, toplam kapasitesi 1 milyon metre küpten fazla olan üç açık ve Yerebatan Sarnıcı gibi yüzden fazla yaraltı sarnıcında depolanmaktaydı.
Kemerin inşaasına ne zaman başlandığı bilinmemekle birlikte, 368 yılında kemerin adının da kendisinden geldiği Roma İmparatoru Valens döneminde bitirildiği bilinmektedir. Kemer o zaman Kapitolyum’un bulunduğu üçüncü tepe(bugün İstanbul Üniversitesi’nin bulunduğu yer) ile Havariyun Kilisesi’nin bulunduğu dördüncü tepe(bugün Fatih Camii’sinin bulunduğu yer) arasındaki vadide uzanmaktadır. Söylentiye göre, Procopius isyanı sırasında çöken Kalkedon duvarının taşları kullanılarak inşaa edilen kemer, 373 yılında dönemin valisi Klearchos tarafından Theodosius Forumu’nda , Yunan Mitolojisinde su perisi olarak geçen Nemflere ithaf edilerek törenle hizmete sokulmuştur.
382 yılında yaşanan şiddetli kuraklıktan sonra I. Theodosius tarafından Belgrad Ormanlarından şehre su taşıyan yeni bir hat inşaa ettirildi(Theodosius Kemerleri). II. Theodosius döneminde, Bozdoğan Kemerin suyunun Zeuksippos Banyolarına ve İmparatorluk Sarayına dağıtımı sağlandı. Muhtemelen bir depremde zarar gördükten sonra, Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıçlarıyla bağlantılarını da tamamlatan Roma İmparatoru I. Justinyen tarafından restore ettirilen kemer son olarak ikinci bir hat çektirten II. Justin tarafından 576 yılında tamir ettirilmiştir.
626 yılındaki Avar kuşatması sırasında sur dışında kalan kısmının bir bölümü yıkılarak su ile irtibatı kesilen kemer, ancak 758 yılındaki büyük kuraklık zamanında V. Konstantinos tarafından yıkılan yerlerin tekrar inşaa ettirilmesiyle suya kavuşabildi. İmparator şehrin su rezerv sisteminin tamamını, Anadolu’dan ve Yunanistan’dan getirttiği işçiler vasıtasıyla Patrikios’a onarttırdı.
Kemerin diğer bakım çalışmaları II. Basileios (1019’da) ve III. Romanos döneminde gerçekleştirilmiştir. Kemerle ilgilenen son Bizans İmparatoru I. Andronikos Komnenos’tur. Ne Latin İmparatorluğu döneminde ne de Palaiologus hanedanı zamanında herhangi bir bakımdan geçmeyen kemer, şehrin nüfusunun 40-50 binlere kadar düşmesi üzerine eski önemini yitirmiştir. Fakat, buna rağmen Kastilyalı bir sefir olan Ruy Gonzáles de Clavijo’nun 1403’te Timur’u ziyareti dolayısıyla güzergahında bulunan İstanbul’dan geçerken belirttiğine göre o tarihte kemer hala aktif olarak kullanılmaktadır.
|
| Oxford Bizans Sözlüğü, (sıklıkla ODB olarak kısaltılır), Oxford Üniversitesi Basımevi tarafından basılan üç ciltlik tarih sözlüğü. Bizans İmparatorluğu ile ilgili ingilizce dilinde açıklayıcı bilgiler içerir. Editörü Ph.D.Alexander Kazhdan'dır. İlk defa 1991 yılında basılmıştır. Kazhdan, Rusya'dan göç ettikten sonra, Şubat 1979 tarihinden öldüğü 1997 yılına kadar kıdemli araştırmacı olarak Dumbarton Oaks, Washington, D.C.'de Bizans çalışmaları merkezinde görev yapmıştır. Editörlük dışında bir çok maddeye katkıda bulunmuştur. Katkıda bulunduğu maddeleri, maddenin sonuna A.K. koyarak işaretlemiştir.
Bizans hakkında, ana tarihi olaylar yanında önemli sosyal ve dini olayları içerir. Ayrıca, önemli siyaset ve bilim insanlarının biyografileri ile detaylı dini, sosyal, kültürel, hukuki ve politik maddeler mevcuttur. Kültürel maddeler, müzik, teoloji ve sanat içerir. Savaş, nüfus, eğitim, tarım, ticaret, bilim, felsefe ve tıp alanlarındaki diğer başlıklar, Bizans toplumunun karmaşık ve eleri politik ve sosyal yapısı anlaşılır bir resim sunar.
|
|
|
İşte yapabileceklerinizden bazıları : |
|
.jpg){kind=icon}
