Portal:Filistin
Vikipedi Portalleri: Sanat • Kültür • Coğrafya • Sağlık • Tarih • Matematik • Bilim • Askeriye • Toplum • Din • Teknoloji
Giriş
 |
|
Seçilen Madde
Gazze (Arapça: غزة, [ˈɣazːa]; İbranice: עזה, Azza, [ˈʕaza]), Filistin'in güneybatısında bulunan, Gazze Şeridi'nin en büyük şehri. Akdeniz sahilinden 4 km içeride kurulmuş olan Gazze'nin nüfusu 450.000'dir.
Gazze'deki insan yerleşim tarihi bu şehri dünyadaki en eski şehirlerden biri yapacak şekilde 5.000 yıla ulaşmaktadır. Kuzey Afrika ve Levant arasındaki Via Maris denilen ticaret rotası üzerinde yer aldığı için tarihinin büyük bir bölümünde Güney Filistin'in değerli bir antreposu ve Kızıldeniz üzerinden gelen Baharat Yolu üzerinde önemli bir mola yeri olarak işlev gördü.
Romalılar ve daha sonra Bizanslılar altında, Gazze ve göreceli barış dönemi yaşayarak önemli bir yerleşim birim oldu. 635 yılında, İslam Ordusu tarafından fethedildi ve hızlı bir şekilde İslami bir hukuk merkezi haline geldi. Ancak, Haçlılar istilası ile şehir harap oldu. Aşağıdaki bölümlerde bir tarihçinin Haçlılar'ın şehri "insansız ve harap bulduğundan" bahsettiği yazmakta olup bu konuda kesin kaynak yoktur. Sonraki yüzyıllarda, Gazze seller ve Moğol akınları yüzünden birçok sıkıntı yaşadı. 16. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'na dahil olduğunda bir köy durumundaydı. Osmanlı hakimiyetinin ilk yarısında, Rıdvan Hanedanı yönetiminde şehirde büyük ticaret ve barış içinde dönem geçti.
Gazze I. Dünya Savaşı sırasında, İngiliz kuvvetlerine teslim oldu ve İngiliz Mandası altında Filistin'in bir parçası haline geldi. 1948 Arap-İsrail Savaşı sonucu, Mısır yönetiminde Gazze Şeridi'nde bazı gelişmeler olmuştur. 1967 yılında İsrail tarafından Altı Gün Savaşı sonucu ele geçirildi; ancak 1993 yılında, şehir yönetimi Filistin Ulusal Yönetimi'ne geçti. Hamas, 2007 yılında yapılan seçimleri kazanarak şehri El Fetih'den teslim aldı ve o tarihten beri İsrail tarafından abluka altında tutulmaktadır.
Seçilen Film
Tarih ve Kültür
 Mısır hiyerogliflerinde P-r-s-t olarak geçen Peleset isminin, Mısır'ın yirminci hanedanlığında ~MÖ 1150'lerdeki belgelerde komşu halk ve topraklar için kullanıldığı görülür. İlk olarak Medinet Habu Tapınağı'ndaki metinlerde beliren Peleset ismi, kendisini III. Ramses iktidarlığındaki Mısır'ı işgal eden bir deniz kavmi olarak gösterir. ~MÖ 8.yy'da III. Adad-nirari'den bir asır sonra II. Sargon'a kadar Asur kayıtlarında bu bölge için Palaştu veya Pilistu ismi kullanıldığı görülür. Hem Mısır hem Asur kaynakları, bu ismin kullanıldığı toprakların sınırlarından bahsetmemektedir. |
Bölge ve Coğrafyası
.jpg) İsrail tarafından yasadışı olarak Gazze çevresi bariyerinin varlığından ve sınır geçiş kontrolünü İsrail Savunma Kuvvetleri elinde tuttuğundan Filistinliler ihtiyaç malzemesi taşımak için bu yöntemlere başvurmuştur. 1994 yılında ilk tünel açılmış o günden günümüze ara ara İsrail Hava Kuvvetleri'nin bombardımanına uğramaktadır. İngiltere Parlamentosunun bir raporuna göre İsrail Gazze Şeridi’nde bulunan 4 bin ürünün sadece 73 tanesinin girişine resmen izin vermektedir. |
Seçilen Resim
Seçilen Kişi
 Arafat, 1960'ların sonu ile 1970'lerin başında, el Fetih bir iç savaş sırasında Ürdün ile açıkça karşı karşıya kaldığında olduğu gibi sürekli anlaşmazlıkların ortasında kaldı. Ürdün'den dışarı zorla çıkarılan ve Lübnan'a yerleşen Arafat ve el Fetih, ülkenin işgal edildiği 1978 ve 1982 yıllarında İsrail'in hedefi oldu. Siyasi görüşleri ne olursa olsun Filistinlilerin çoğunluğu Arafat'ı bir özgürlük savaşçısı ve şehit olarak tanımlarken, İsraillilerin çoğu, örgütünün sivillere karşı giriştiğini savunduğu birçok eylem nedeniyle terörist olarak görmektedir. |
Seçilen Söz
| « Filistin'de askeri güce, baskıya ve zulme dayalı bir Yahudi Ülkesi, başarılı bir şekilde kurulsa bile, sahip olmaya değmez. » | |
(Judah Leon Magnes)
|
Haberler
Diğer VikiProjeler
Seçkin ve Kaliteli İçerik
İlgili Portaller
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Kardeş Projeler
Filistin Commons'da ara
Filistin VikSözlük'te ara
Filistin VikiKitap'ta ara
Filistin VikiSöz'de ara
Filistin VikiKaynak'ta ara