M2 (İstanbul metrosu)

İstanbul metrosu hattı

M2 (Yenikapı - Hacıosman & Sanayi Mahallesi - Seyrantepe) Metro Hattı, İstanbul'da yer alan metro hatlarından birisidir. Hattın 16 istasyonu olup[note 1], Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alan Haliç Metro İstasyonu haricindeki 15 istasyon yer altında yer almaktadır. Hat, yaklaşık olarak 2,5 dakikada bir sıklıkla çalışır.


M2 (Yenikapı - Hacıosman & Sanayi Mahallesi - Seyrantepe) Metro Hattı
Genel bilgiler
Tip Metro
Sistem İstanbul metrosu
Durum İşletmede
Yenikapı - Hacıosman
Sanayi Mahallesi - Seyrantepe (Şube)

Proje aşamasında
Yenikapı - İncirli
Hacıosman - Sarıyer
Seyrantepe - Alibeyköy Cep Otogarı (Şube)
Bölge İstanbul, Türkiye
Terminal Yenikapı (Şu an)
İncirli (Gelecekte)
Hacıosman (Şu an)
Seyrantepe (Şu an)
Sarıyer (Gelecekte)
İstasyonlar Ana Hat: 15
Şube Hattı: 2
Sefer sıklığı Yenikapı - Hacıosman: 6 dakikada 1 sefer
Sanayi Mahallesi - Seyrantepe (Mekik): 9 dakikada 1 sefer
Yolculuk süresi 32 dakika[2]
Rotalar M2, M2 Şube
Yolcu kapasitesi 285,000[1]
Tren sayısı 192[2]
Web sitesi M2 Hattı Resmî Sitesi
M2 Hattı İncirli Uzatması Proje Sayfası
M2 Hattı Alibeyköy Uzatması Proje Sayfası
İşletim
Açılış 16 Eylül 2000
Sahibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler) Metro İstanbul
Depo merkezleri Seyrantepe[3]
Teknik
Hat uzunluğu 23,49[2] km (14,60 mi)
Hat açıklığı Standart (1435 mm)
İşletme hızı 80 km/sa (50 mph)
Rota sayısı 4
Yenikapı - Hacıosman
Hacıosman - Yenikapı
Sanayi Mahallesi - Seyrantepe
Seyrantepe - Sanayi Mahallesi
Güzergâh haritası

Sarıyer / IST-Water transport.svg (ŞH Sarıyer)
Büyükdere / IST-Water transport.svg (ŞH Büyükdere)
Çayırbaşı
Hacıosman
Darüşşafaka
Atatürk Oto Sanayi - Vodafone
İTÜ - Ayazağa / Line F5 (İTÜ)
Depo
Sanayi Mahallesi
4. Levent
Line M6 bağlantısı
Levent
Gayrettepe
Şişli - Mecidiyeköy
Osmanbey
Line F1Line T2 (Taksim)
Taksim
Şişhane - Zemin İstanbul
Tersane Caddesi
Ragıp Gümüşpala Caddesi
Vezneciler - İstanbul Üniversitesi
Yenikapı
Kocamustafapaşa
Silivrikapı
Zeytinburnu Adliye
Osmaniye
Bakırköy - İncirli

Planlanan istasyonlar da kullanıma girdiğinde ana hat İncirli'den Sarıyer'e batı-doğu-güney-kuzey doğrultusunda (ters "L" şeklinde), şube hattı ise Sanayi Mahallesi'den Alibeyköy Cep Otogarı'na doğu-batı doğrultusunda uzanacak ve toplamda 29 istasyona sahip olacaktır.[4]

TarihçeDeğiştir

M2 hattının inşasına yönelik ilk somut adım, Nurettin Sözen'in belediye başkanlığı görevini yürüttüğü 1990 yılında atılmıştır.[5] İlk etabı Taksim - 4. Levent arasında yer alan hattın Taksim - Şişli-Mecidiyeköy kesiminin yapım ihalesini 757.882.080.574 TL + KDV bedelle Garanti Koza/Enka/Doğuş ortak girişimi, Şişli - 4. Levent kesiminin yapım ihalesini ise 624.978.682.509 TL + KDV bedelle Tekfen İnşaat A.Ş. kazanmıştır. 11 Eylül 1992'de temeli atılan hattın 12 Haziran 1994'te Taksim - Şişli bağlantısı, 30 Nisan 1995'te ise Şişli - 4. Levent bağlantısı sağlanmıştır. Tünel inşa işleri bittikten sonra elektromekanik işlere geçilmiş ve 20 Mart 1998'de ise tüm ray altı beton dökümleri yapılarak inşa çalışmaları tamamlanmıştır. Metro araçları 11 Ocak 1999'da raya indirilmiş, 25 Mart 1999'da ise hattaki ilk deneme sürüşleri başlatılmıştır. Yolculu ilk seferler ise 16 Eylül 2000'de beş istasyondan oluşan Taksim - Levent[6] arasında başlamış, 1,5 ay sonra da altıncı istasyon olan 4. Levent hizmete girmiştir.

Hattın ikinci etabı olan 4. Levent - Atatürk Oto Sanayi ve Taksim - Şişhane uzatmalarının yapımı için çıkılan ihaleyi 70.703.249,65 TL + KDV bedelle Garanti Koza ve Alsim-Alarko ortak girişimi kazanmıştır. 18 Ekim 2004'te başlayan inşa süreci 17 Ekim 2008'de tamamlanmış ve hat 31 Ocak 2009'da hizmete girmiştir. Ancak sinyalizasyon sistemi hazır olmadığı için hattın hizmete giren bu kısımları mekik olarak işletmeye alınmıştır. Daha sonra Alstom araçlarının yerini Hyundai Rotem araçları almış, sinyalizasyon sistemi tamamlanmış ve Taksim - Atatürk Oto Sanayi arasında kesintisiz işletmeye geçilmiştir. Ancak Taksim - Şişhane arasında Yenikapı etabı hizmete girene kadar mekik işletmeye devam edilmiştir.

Hat kuzey yönünde 2010'da Darüşşafaka'ya, 2011'de de Hacıosman'a uzatılmıştır. Güney yönündeki uzatma çalışmaları çerçevesinde 15 Şubat 2014'te Haliç Metro Köprüsü'nün tamamlanmasıyla birlikte hat, Yenikapı'ya kadar uzatılmıştır.[7] Yenikapı - Hacıosman arasında kesintisiz hizmet vermeye başlanan hatta 16 Mart 2014'te Vezneciler - İstanbul Üniversitesi istasyonu da hizmete girmiştir.[6][7]

Ayrıca ilk başta sadece hattın depo sahası ve kumanda merkezi olması planlanan Seyrantepe'de, hem bölgedeki polis lojmanlarına hem de Nef Stadyumu'na hizmet vermesi için depo sahasının içinde bir istasyon inşa edilmiş ve Sanayi Mahallesi - Seyrantepe arasındaki şube hattı 2010'da hizmete girmiştir. 2022 yılında yapılan makas düzenlemesiyle maç günleri Yenikapı - Seyrantepe arasında aktarmasız sefer yapılabilmekte ve Sanayi Mahallesi'nde aktarma yapmaya gerek kalmamaktadır.

2018 yılında hat için yeni araç alımı Hyundai Rotem'den yapılmıştır. Eski Alstom araçlarından 3'ü 4'lü vagon olarak M6 hattı'nda, 29'u ise 4'lü vagon olarak mevcut hatta -sadece ihtiyaç halinde- hizmet vermektedir.

Gelecekte ana hattın kuzeyde Sarıyer'e ve batıda İncirli'ye, şube hattının ise batıda Alibeyköy Cep Otogarı'na uzatılması planlanmaktadır. Hattın batıda TÜYAP'a uzatılmasına karar verilmişse de bu güzergâhın çok uzun olması sebebiyle oluşacak işletim zorluğu dolayısıyla bu fikirden vazgeçilmiş ve İncirli - TÜYAP arası M20 hattına devredilmiştir. Ancak M20 hattının inşası bittikten sonra, işletmenin nasıl olacağı henüz belirsizdir.[kaynak belirtilmeli]

İşletme bilgileriDeğiştir

  • Sahibi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
  • İşletici: Metro İstanbul
  • Hat uzunluğu: 23,5 km
  • Hat açıklığı: Standart (1435 mm)
  • Sefer süresi: Ana hat 32 dk, Şube hattı 4 dk
  • Sefer sıklığı: Ana hat 5 dk, Şube hattı 9 dk
  • İstasyon sayısı: Ana hat 15 istasyon, Şube hattı 2 istasyon
  • Güç enerjisi: Üçüncü ray
  • Vagon sayısı: 192 Adet
  • Araç dizilimi: 4 ve 4+4
  • Yolcu sayısı: Tek yönde 235.000 kişi
  • Depo sahası/Kumanda Merkezi: Seyrantepe
  • Tren setleri: Alstom: 32 vagon, Hyundai Rotem 2008: 92 vagon, Hyundai Rotem 2018: 68 vagon

İstasyonlarDeğiştir

Ana hat
Sıra İstasyon İlçe Aktarma Tür Notlar
1 İncirli Bakırköy   (Bakırköy - İncirli)   (İncirli)  (İncirli) Yer altı Bakırköy Adalet Sarayı
---
  İncirli Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 250 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
2 Osmaniye
3 Zeytinburnu Adliye Zeytinburnu Zeytinburnu Meydanı
4 Silivrikapı Fatih
5 Kocamustafapaşa İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi[8]
↑↑ 2030 sonrası hizmete girmesi planlanan ↑↑
6 Yenikapı Fatih     (Yenikapı)  (Yenikapı)  (İDO Yenikapı) Yer altı Yenikapı Meydanı・Mimar Dr. Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi・Yenikapı İETT Peronları
---
  Aksaray Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 750 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı yoktur.
7 Vezneciler - İstanbul Üniversitesi   (Laleli - İstanbul Üniversitesi) İstanbul Üniversitesi Laleli ve Vezneciler Yerleşkeleri・Şehzadebaşı CamiiSüleymaniye CamiiLaleli CamiiBeyazıt MeydanıVefa・Vezneciler İETT Peronları
Haliç Metro Köprüsü
8 Haliç   (Küçükpazar) Köprü Atatürk (Unkapanı) KöprüsüHaliç Metro KöprüsüSokullu Mehmet Paşa Camii
---
Unkapanı girişinden ücretsiz EC1 nolu otobüslere binilerek  Cibali Tramvay İstasyonu'na ulaşmak mümkündür.
Haliç Metro Köprüsü
9 Şişhane - Zemin İstanbul Beyoğlu   (Beyoğlu)  (Tünel) Yer altı İstiklal CaddesiZemin İstanbulGalataGalata KulesiPera PalasPera MüzesiKasımpaşa
10 Taksim    (Taksim) Taksim MeydanıTaksim CamiiTaksim Gezi ParkıAtatürk Kültür Merkeziİstiklal Caddesi・Taksim İETT Peronları
---
  Taşkışla Teleferik İstasyonu'na yaklaşık 1 km. yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı yoktur.
11 Osmanbey Şişli PangaltıNişantaşıDolapdereBomontiKurtuluşFeriköyHalaskargazi
---
  Maçka Teleferik İstasyonu'na yaklaşık 1 km. yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı yoktur.
12 Şişli - Mecidiyeköy   (Mecidiyeköy)  (Mecidiyeköy) Cevahir AVMProfilo AVMTrump TowersŞişli CamiiMecidiyeköy Meydanı・Mecidiyeköy & Şişli İETT Peronları
---
  Mecidiyeköy Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 500 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
13 Gayrettepe   (Gayrettepe)  (Zincirlikuyu) Zorlu CenterAstoria AVMTorun TowerTat TowerÇiftçi Towers・Zincirlikuyu İETT Peronları
---
  Zincirlikuyu Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 500 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
14 Levent Şişli & Beşiktaş   (Levent) MetrocityKanyonÖzdilekParkBarbaros Hayrettin Paşa CamiiLevent Camiiİş Kuleleri
15 4. Levent Şişli & Kâğıthane   (4. Levent) Istanbul SapphireYeni LeventQNB Finansbank Kristal Kule・Sabancı CenterTekfen Tower・4. Levent Metro İETT Peronları
16 Sanayi Mahallesi Sarıyer Peron değiştirerek Seyrantepe'ye ulaşmak mümkündür.
17 İTÜ - Ayazağa   (İTÜ) İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Ayazağa YerleşkesiMaslak
18 Atatürk Oto Sanayi Atatürk Oto Sanayi SitesiMaslak Kasrı
19 Darüşşafaka DarüşşafakaAtatürk Kent Ormanı (Güney girişi)・Acıbadem Maslak Hastanesi
20 Hacıosman Atatürk Kent Ormanı (Kuzey girişi)Tarabya・Hacıosman Metro İETT Peronları
↓↓ 2030'a kadar hizmete girmesi planlanan ↓↓
21 Çayırbaşı Sarıyer Yer altı
22 Büyükdere   (ŞH Büyükdere) Kara Mehmet Kedhuda Camii・Fuat Paşa Yalısı
23 Sarıyer   (ŞH Sarıyer) Ali Kethüda Camii (Sarıyer)
Şube hattı

İlk inşaat sırasında Seyrantepe'de sadece depo ve işletme merkezi olması planlanırken sonrasında hem bölgeye hem de Nef Stadyumu'na hizmet etmesi için istasyon biçiminde inşaatı yapılmıştır. İl hizmete girdiğinde makas bölgesinin sınırlı olması sebebiyle sadece Sanayi Mahallesi'ne kadar işletme yapılabilmekteydi. Maç günlerinde Seyrantepe - Yenikapı arasında kesintisiz işletme yapılabilmesi için düzenlemelerin yapılması ile birlikte[9] sadece maç günleri Seyrantepe - Yenikapı arasında da kesintisiz seferler yapılmaya başlanmıştır.[10]

Sıra İstasyon İlçe Aktarma Tür Notlar
1 Sanayi Mahallesi Sarıyer Yer altı Peron değiştirerek Yenikapı veya Hacıosman'a ulaşmak mümkündür.
2 Seyrantepe   (Seyrantepe) Nef Stadyumu・Polis Lojmanları・Skyland İstanbul・Nurol Life
---
Maç günleri bir peron Sanayi Mahallesi'ne diğer perondan da Yenikapı yönüne sefer yapılır.
↓↓ 2030 sonrası hizmete girmesi planlanan ↓↓
3 Hamidiye Kâğıthane Yer altı
4 İSKİ Arıtma İSKİ Merkez Binası・AKOM Merkez Binası
5 Çobançeşme Eyüpsultan
6 Alibeyköy Cep Otogarı   (Alibeyköy Cep Otogarı) Viyadük Alibeyköy Cep Otogarı5. LeventHaliç Üniversitesi Alibeyköy Yerleşkesi


İstasyon yapılarıDeğiştir

 
M2 hattına ait araç içi istasyon paneli (2018 Rotem)

M2 hattı yerin 15 ilâ 45 metre derinliğinde yer almaktadır. 16 istasyonunun hizmet verdiği hatta peron boyları 180 metredir. Hatta işleyen araçlar üçüncü raydan 750 voltluk doğru akım alarak çalışmaktadır. Elektrik kesintisi olasılığına karşı acil durumda kullanılmak üzere hazırda bekletilen ve 3 saat süresince elektrik sağlayabilecek dizel jeneratör üniteleri bulunmaktadır. Bunların da arıza yapması olasılığına önlem olarak ve istasyon içi aydınlatma sistemlerinin kesintiler sırasında sürdürülmesini sağlamak amacıyla da kesintisiz güç kaynakları kullanılmaktadır. Hatta kullanılan raylar, standart hat açıklığı (1435 mm) ölçüsündedir ve S49 kalite ray çeliğinden yapılmıştır. Araçların sarsıntıyı en az düzeyde hissettirmesi için raylar ve traversler elastik yataklar üstüne döşenmiştir. Ray altlarının düzgünleştirilmesi için, raylar altına 43.000 m³ beton dökülmüştür. Hat, 90 saniye sıklıkta bir araç kalkabilecek kapasitede tasarlanmıştır. Hatta günde tek yönde 225 sefer yapılmaktadır. Hatta kullanılan araçlar ise 3,05 metre genişliğinde, 21,6 metre uzunluğundadır. Taksim - 4. Levent arasında işleyen araçların içi turkuaz renk ağırlıkta tasarlanmıştır. Bunlar, dönemin değerleriyle 45.000.000 $'a Alstom firmasından satın alınmıştır. Hattın kaba inşaatının ve elektromekanik işlerinin bitirilmesinin ardından iç tasarımına geçilmiş ve bu kapsamda yalnızca Taksim - 4. Levent arasında 30.000 m² zemin graniti, 25.000 m² metal duvar kaplaması, 10.000 m² duvar seramiği ve mozaik ile 35.000 m² metal asma tavan kullanılmıştır. Her bir istasyonda farklı renk teması uygulamasına gidilmiş, tüm hatta 100.000 m² alan boyanarak 10.000 metre uzunluğunda drenaj borusu döşenmiştir.[6]

Taksim - 4. Levent, Şişhane - Taksim ve 4. Levent - Hacıosman uzatmaları eklenince 92 araçlık bir ihale yapılmış ve ihaleyi 126.034.515 $'a Hyundai-Rotem şirketi kazanmıştır. Vagonlarda vagonlar arası geçiş imkânı, otomatik sürüş bilgisayarı, elektronik yolcu bilgilendirme ve reklam panoları vardır.[11]

İstasyon özellikleriDeğiştir

İstasyonlar   İstasyon tipi
(Turnike katı ve teknik katlar)
Platform tipi Yürüyen merdiven
(Cadde seviyesi - Turnike katı)
Yürüyen merdiven
(Tunike katı - Peron)
Asansör
(Cadde seviyesi - Turnike katı)
Asansör
(Tunike katı - Peron)
Yürüyen bant Giriş/Çıkış sayısı
Yenikapı   Aç-Kapa 8 8 2 2   4
Vezneciler   Aç-Kapa Tünel 11 8 8 2   2
Haliç   Köprü 4   2     4
Şişhane - Zemin İstanbul   Aç-Kapa Tünel 22 8 6 2 2 5
Taksim   Aç-Kapa + Tünel 22 8 4 2 6 3
Osmanbey   Aç-Kapa 7 8 1 1   6
Şişli - Mecidiyeköy   7 8 1 1   4
Gayrettepe   Aç-Kapa 10 4 3 1   2
Levent   16 4 1 1   4
4. Levent   Aç-Kapa Tünel 12 8 4 2   4
Sanayi Mahallesi   6 20 1 3   2
Seyrantepe   7 7 3 2   3
İTÜ - Ayazağa   8 8 2 1   3
Atatürk Oto Sanayi   6 8 1 1   3
Darüşşafaka   10 16 3 1 6 3
Hacıosman   16 16 4 1   3
Toplam 172 139 45 23 14 54

İstasyon uzaklıklarıDeğiştir

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra İstasyon İstasyonlar arası uzaklık İlk istasyona olan uzaklık
1 Yenikapı 0+00 km Başlangıç
2 Vezneciler - İstanbul Üniversitesi 1+16 km 1+16 km
3 Haliç 1+33 km 2+49 km
4 Şişhane - Zemin İstanbul 0+82 km 3+31 km
5 Taksim 1+56 km 4+87 km
6 Osmanbey 1+65 km 6+52 km
7 Şişli - Mecidiyeköy 1+54 km 8+06 km
8 Gayrettepe 1+66 km 9+72 km
9 Levent 1+10 km 10+82 km
10 4. Levent 1+51 km 12+23 km
11 Sanayi Mahallesi 0+94 km 13+27 km
12 İTÜ - Ayazağa 2+25 km 15+52 km
13 Atatürk Oto Sanayi 1+33 km 16+85 km
14 Darüşşafaka 1+27 km 18+12 km
15 Hacıosman 1+34 km 19+46 km
M2 Şube (Sanayi Mahallesi - Seyrantepe) Metro Hattı
12 Seyrantepe 1+45 km 14+72 km

İstasyon aktarmalarıDeğiştir

M2 hattı İstanbul'un önemli finans, eğlence, iş ve kültür merkezleri boyunca uzanmaktadır.

 
Araç içinden bir görüntü. (2009 Rotem)

İstasyonlardaki çinilerDeğiştir

İstanbul metrosunun istasyonları, o istasyonun tarihi özelliklerine uygun olarak tasarlanmış İznik çinileri ile süslenmiştir. İstasyonlarda İznik çinilerini kullanma fikri metronun inşaatı sürerken İznik Vakfı tarafından İstanbul Belediyesine sunulmuş ve kabul edilmiştir[12]. İstasyonlardaki çini panolarda betimlenen konular şunlardır:

Yolcu sayılarıDeğiştir

Metro İstanbul tarafından yayınlanan verilere göre 2022 yılında 158.302.324 yolcu taşınmıştır.[13]

Güzergâh şemasıDeğiştir

GörsellerDeğiştir

Ayrıca bakınızDeğiştir

NotlarDeğiştir

  1. ^ Seyrantepe Metro İstasyonu şube hattında yer almaktadır.

KaynakçaDeğiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  2. ^ a b c Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. s. 21. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011. 
  4. ^ "İstanbul Raylı Sistemler 2029 Sonrası Vizyonu". 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  5. ^ BAYER, Yalçın. "Yalçın Bayer: Sözen'den metro öyküsü". Hürriyet. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023. 
  6. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2009. 
  7. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014. 
  8. ^ İstanbul'daki hastaneler listesi
  9. ^ "Galatasaray Spor Kulübü Başkanı Burak Elmas'tan Metro İstanbul'a ziyaret". 22 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021. 
  10. ^ "Metro İstanbul Tweeti". Twitter. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  12. ^ "İstanbul Metrosunun Paha Biçilemeyen Çinileri, Seramik Türkiye Dergisi, Sayı 10, Temmuz-Ağustos 2005" (PDF). 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2012. 
  13. ^ Yolcu sayıları (PDF). Metro İstanbul. 2023. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 

Dış bağlantılarDeğiştir