M1 (İstanbul metrosu)
M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) & M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Metro Hatları, İstanbul'da yer alan hafif raylı metro hatlarıdır. 1989 yılında hizmete açılmasıyla İstanbul ve Türkiye'nin ilk şehir içi raylı sistem hattı unvanına sahiptir.
   M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) Metro Hattı M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Metro Hattı | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| Genel bilgiler | |||
| Tip | Hafif raylı metro | ||
| Sistem | İstanbul metrosu | ||
| Durum |
İşletmede M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Yenileme sebebiyle geçici olarak kapalı M1ᴀ (Yenibosna) İnşa hâlinde M1ʙ (Kirazlı - Fatih) İhale aşamasında M1ʙ (Fatih - Halkalı) | ||
| Bölge | İstanbul, Türkiye | ||
| Terminal |
Yenikapı Atatürk Havalimanı (Şu an) Kirazlı (Şu an) Halkalı (Gelecekte) | ||
| İstasyonlar |
M1ᴀ: 18 M1ʙ: 22 (İşletmede: 13, İnşa halinde: 9) | ||
| Sefer sıklığı | 3 dakika | ||
| Yolculuk süresi |
M1ᴀ: 32 dakika M1ʙ: 22 dakika | ||
| Rotalar | M1ᴀ, M1ʙ | ||
| Tren sayısı | 105[1] | ||
| Web sitesi |
M1ᴀ Hattı Resmî Sitesi M1ʙ Hattı Resmî Sitesi M1ʙ Hattı Halkalı Uzatması Proje Sayfası | ||
| İşletim | |||
| Açılış |
M1ᴀ: 3 Eylül 1989 M1ʙ: 14 Haziran 2013 | ||
| Sahibi | İstanbul Büyükşehir Belediyesi | ||
| İşletmeci(ler) | Metro İstanbul | ||
| Depo merkezleri | Esenler | ||
| Teknik | |||
| Hat uzunluğu | 26,8[1] km (16,7 mi) | ||
| Hat açıklığı | Standart (1435 mm) | ||
| Rota sayısı |
4 Yenikapı - Atatürk Havalimanı Yenikapı - Kirazlı Atatürk Havalimanı - Yenikapı Kirazlı - Yenikapı | ||
| |||
Toplam uzunluğu 26,8 kilometre olan hatta 23 istasyon bulunmaktadır. M1ʙ Kirazlı - Halkalı uzatması tamamlandığında toplam istasyon sayısı 32'ye çıkacaktır. Yenikapı istasyonundan başlayan hat Otogar istasyonuna geldiğinde iki yöne ayrılır: bir hat Atatürk Havalimanı yönüne, diğer hat Kirazlı yönüne gider.
Hatta sadece 1988 model ABB araçları hizmet vermektedir. 06.00 - 00.00 saatleri arasında hizmet veren her iki hattın Yenikapı - Otogar arası sefer sıklığı pik saatlerde 3 dakika olup Otogar - Atatürk Havalimanı ile Otogar - Kirazlı arasındaki bölümde ise sefer sıklığı pik saatlerde 6 dakikadır.
TarihçeDüzenle
M1ᴀ hattı[2], 3 Eylül 1989'da Aksaray - Kocatepe arasında hizmete girmiştir. Sonrasında 3 Aralık 1989'da Esenler istasyonu açılmıştır. 5 sene sonra 31 Ocak 1994'te Otogar - Zeytinburnu arası, 7 Mart 1994'te Bakırköy ‐ İncirli, 26 Temmuz 1995'te Ataköy ‐ Şirinevler, 25 Ağustos 1995'te Yenibosna, 15 Ocak 1999'da Bahçelievler ve 20 Aralık 2002'de ise DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi ve Atatürk Havalimanı istasyonları hizmete girmiştir. M1ʙ hattı[3] ise 14 Haziran 2013'te Aksaray - Otogar - Kirazlı arasında hizmete girmiştir. 9 Kasım 2014'te Yenikapı istasyonunun hizmete girmesiyle birlikte her iki hattın başlangıç noktası bu istasyon olmuştur.
M1ʙ hattına 9 yeni istasyon eklenerek Kirazlı'dan Halkalı'ya uzatılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda projeyi finanse edebilmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Eurobond ihracı yapmıştır.[4] 2024 yılında Kirazlı - Fatih arasının açılması planlanmaktadır. Ayrıca bu uzatma çalışmaları ile birlikte M1ᴀ ve M1ʙ hatlarının 2023'te mevcut kapasitesi arttırılarak, sürücüsüz metro araçları ile hizmet verileceği duyuruldu.[5]
M1ᴀ hattının Yenibosna istasyonu, yapımı devam eden M9 (Ataköy - Olimpiyat) Metro Hattı ile olan entegrasyonu yer altından sağlamak amacıyla geçici olarak kapatılmış olup araçlar bu istasyonu pas geçmektedir.
Hizmete giriş tarihleriDüzenle
- 3 Eylül 1989: Aksaray ile Kocatepe arası
- 3 Aralık 1989: Kocatepe ile Esenler arası
- 31 Ocak 1994: Otogar ile Zeytinburnu arası
- 7 Mart 1994: Bakırköy - İncirli
- 26 Temmuz 1995: Ataköy - Şirinevler
- 25 Ağustos 1995: Yenibosna
- 15 Ocak 1999: Bahçelievler
- 20 Aralık 2002: DTM - İstanbul Fuar Merkezi ve Atatürk Havalimanı
- 14 Haziran 2013: Esenler (yenilenmiş hâli) ile Kirazlı arası
- 9 Kasım 2014: Yenikapı
İstasyonlarDüzenle
| Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Yenikapı | Fatih |  ・ (Yenikapı)・ (Yenikapı)・ (İDO Yenikapı)
|
Yer altı | Yenikapı Meydanı・Mimar Dr. Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi・Yenikapı İETT Peronları ---  Aksaray Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 750 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı yoktur.
|
| 2 | Aksaray | (Yusufpaşa)
|
Yusufpaşa Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 250 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
| ||
| 3 | Emniyet ‐ Fatih | Fatih Camii・İstanbul Emniyet Müdürlüğü | |||
| 4 | Topkapı - Ulubatlı |  (Vatan)
|
İGDAŞ Vatan Hizmet Binası・İBB Hizmet Birimleri (İETT, Zabıta, Sosyal Hizmetler, Mezarlıklar, Yol Bakım, Atık Yönetim, Sağlık, İmar)・Spor İstanbul Genel Müdürlüğü | ||
| 5 | Bayrampaşa ‐ Maltepe | Eyüpsultan | Hemzemin | Axis İstanbul AVM ---  Bayrampaşa - Maltepe / Koç Üniversitesi Hastanesi Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 1,5 km., Demirkapı Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 500 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı yoktur.
| |
| 6 | Sağmalcılar | Bayrampaşa | |||
| 7 | Kocatepe | Forum İstanbul AVM | |||
| 8 | Otogar |  (Büyük İstanbul Otogarı)・ (Otogar)
|
Yer altı | Büyük İstanbul Otogarı | |
 (Yenikapı - Otogar - Atatürk Havalimanı) Metro Hattı istasyonları
| |||||
| 9 | Terazidere | Esenler | Hemzemin | ||
| 10 | Davutpaşa - YTÜ | Güngören | Viyadük | Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Yerleşkesi | |
| 11 | Merter |  (Merter)
|
|||
| 12 | Zeytinburnu | Bakırköy | ・ (Zeytinburnu)
|
Hemzemin | Çırpıcı 1453 Şehir Parkı・Zeytinburnu İETT Peronları |
| 13 | Bakırköy - İncirli | ・ ・ (İncirli)
|
Yer altı | Bakırköy Adalet Sarayı・İsmail Erez Bulvarı・Botanik Parkı --- İncirli Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 250 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
| |
| 14 | Bahçelievler | Bahçelievler | (Bahçelievler)
|
MetroPort AVM'ye altgeçit bağlantısı vardır. | |
| 15 | Ataköy - Şirinevler | Bakırköy | (Şirinevler)
|
Hemzemin | Sinan Erdem Spor Salonu・Şirinevler Meydanı |
(Yenibosna)・ (Yenibosna) |
Yenileme Çalışması Sebebiyle Geçici Olarak Kapalı --- --- Yenibosna Metrobüs İstasyonu'na yaklaşık 500 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır. | ||||
| 17 | DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi | Bakırköy | Viyadük | İstanbul Dünya Ticaret Merkezi・İstanbul Fuar Merkezi | |
| 18 | Atatürk Havalimanı |  (Atatürk Havalimanı) |
Yer altı | ||
 (Yenikapı - Otogar - Halkalı) Metro Hattı istasyonları
| |||||
| 9 | Esenler | Esenler | Viyadük | Metro İstanbul Genel Müdürlüğü・Depo | |
| 10 | Menderes | Yer altı | |||
| 11 | Üçyüzlü | Bağcılar | Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne[6] yaklaşık 1 km. yürüme mesafesi bulunmaktadır. | ||
| 12 | Bağcılar Meydan | (Bağcılar)
|
Bağcılar Meydanı --- Bağcılar Tramvay İstasyonu'na yaklaşık 400 metre yürüme mesafesi olup, istasyonlar arasında aktarma imkânı vardır.
| ||
| 13 | Kirazlı | (Kirazlı)・ (Kirazlı)
|
hattına geçişlerde ücretsiz aktarma imkânı vardır.・Bağcılar Belediyesi Engelliler Sarayı
| ||
| ↓↓ İnşa Halinde ↓↓ | |||||
| 14 | Barbaros | Bağcılar & Bahçelievler | Yer altı | ||
| 15 | Malazgirt | Güneşli Sanayi Sitesi | |||
| 16 | Mimar Sinan | Bağcılar | (Mimar Sinan)
|
Basın Ekspres Yolu | |
| 17 | Fatih | Küçükçekmece | Yahya Kemal Beyatlı Gösteri Merkezi | ||
| 18 | Halkalı - Üniversite | Halkalı Meydanı・İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi・Küçükçekmece Belediyesi | |||
| 19 | Mehmet Akif Ersoy | Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi[6] | |||
| 20 | Yenidoğan | ||||
| 21 | Bezirganbahçe | Bezirganbahçe Konutları | |||
| 22 | Halkalı |  ・ ・ ・ (Halkalı)・ ・ (Halkalı)
|
Viyadük | ||
İstasyon yapılarıDüzenle
- Yenikapı - Otogar güzergâhında M1ᴀ ve M1ʙ hatlarında ortak kullanılan 8 istasyon, Otogar - Atatürk Havalimanı güzergâhında M1ᴀ hattına ait 10 istasyon ve Otogar - Kirazlı güzergâhında ise M1ʙ hattına ait 5 istasyon olmak üzere sistemde toplamda 23 istasyon bulunmaktadır. İstasyonların 10 tanesinde bir adet ada platformu, 11 tanesinde iki adet kenar platform ve Otogar'da ise hatlar arasında aktarmayı sağlamak için iki adet ada platformu bulunmaktadır. Kirazlı istasyonunda M3 metro hattına aktarma imkânı bulunmaktadır. Tüm istasyonlarda kapalı oturma alanları ve toplamda 135 yürüyen merdiven ve 65 asansör bulunmaktadır.
- 11 adet yer altı istasyon: Aksaray, Atatürk Havalimanı, Bağcılar Meydan, Bahçelievler, Bakırköy - İncirli, Emniyet - Fatih, Kirazlı, Menderes, Topkapı - Ulubatlı, Üçyüzlü, Yenikapı
- 3 adet viyadük istasyon: Davutpaşa - YTÜ, DTM - İstanbul Fuar Merkezi, Merter
- 9 adet hemzemin istasyon: Ataköy - Şirinevler, Bayrampaşa - Maltepe, Esenler, Kocatepe, Otogar, Sağmalcılar, Terazidere, Yenibosna, Zeytinburnu
İstasyon özellikleriDüzenle
| İstasyon | 
|
İstasyon tipi | Yürüyen merdiven | Asansör (Peron - Turnike katı) |
Asansör (Turnike katı - Cadde seviyesi) |
Çıkış sayısı |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Yenikapı |  |
Aç-Kapa | 10 | 2 | 2 | 2 |
| Aksaray | |
4 | 1 |  |
2 | |
| Emniyet ‐ Fatih | |
2 | 2 | 2 | 2 | |
| Topkapı ‐ Ulubatlı | |
2 | 2 | 2 | 2 | |
| Bayrampaşa ‐ Maltepe | |
Hemzemin | 2 | 2 | 1 | 2 |
| Sağmalcılar | |
1 | 1 | 1 | 1 | |
| Kocatepe | |
2 | 1 | |
2 | |
| Otogar | |
Aç-Kapa | 4 | 2 | |
4 |
| Terazidere | |
Hemzemin | 4 | 2 | 2 | 1 |
| Davutpaşa ‐ YTÜ | |
Viyadük | 2 | 2 | |
2 |
| Merter | |
4 | 2 | |
2 | |
| Zeytinburnu | |
Hemzemin | 2 | 2 | 3 | 2 |
| Bakırköy ‐ İncirli | |
Aç-Kapa | 6 | 2 | 1 | 1 |
| Bahçelievler | |
Aç-Kapa + Tünel | 7 | 2 | 1 | 2 |
| Ataköy ‐ Şirinevler | |
Hemzemin | 5 | 2 | 3 | 1 |
| Yenibosna | |
2 | 1 | |
1 | |
| DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi | |
Viyadük | 2 | 1 | |
1 |
| Atatürk Havalimanı | |
Aç-Kapa | 2 | 2 | |
1 |
| Esenler | |
Viyadük | 4 | 2 | 1 | 2 |
| Menderes | |
Aç-Kapa + Top-Down | 18 | 1 | 3 | 2 |
| Üçyüzlü | |
18 | 1 | 1 | 3 | |
| Bağcılar Meydan | |
20 | 1 | 8 | 2 | |
| Kirazlı | |
Aç-Kapa | 12 | 1 | 1 | 2 |
İstasyon uzaklıklarıDüzenle
İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.
| Sıra | İstasyon | İstasyonlar arası uzaklık | İlk istasyona olan uzaklık |
|---|---|---|---|
| 1 | Yenikapı | 0+00 km | Başlangıç |
| 2 | Aksaray | 0+76 km | 0+76 km |
| 3 | Emniyet ‐ Fatih | 0+96 km | 1+72 km |
| 4 | Topkapı ‐ Ulubatlı | 1+01 km | 2+73 km |
| 5 | Bayrampaşa ‐ Maltepe | 1+47 km | 4+20 km |
| 6 | Sağmalcılar | 1+44 km | 5+64 km |
| 7 | Kocatepe | 1+58 km | 7+22 km |
| 8 | Otogar | 1+14 km | 8+36 km |
| M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) Metro Hattı | |||
| 9 | Terazidere | 1+16 km | 9+52 km |
| 10 | Davutpaşa - YTÜ | 1+23 km | 10+75 km |
| 11 | Merter | 1+52 km | 12+27 km |
| 12 | Zeytinburnu | 0+93 km | 13+20 km |
| 13 | Bakırköy ‐ İncirli | 1+35 km | 14+55 km |
| 14 | Bahçelievler | 1+02 km | 15+57 km |
| 15 | Ataköy ‐ Şirinevler | 1+59 km | 17+16 km |
| 16 | Yenibosna | 0+85 km | 18+01 km |
| 17 | DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi | 0+77 km | 18+78 km |
| 18 | Atatürk Havalimanı | 1+12 km | 19+90 km |
| M1ʙ (Yenikapı - Halkalı) Metro Hattı | |||
| 9 | Esenler | 0+81 km | 9+17 km |
| 10 | Menderes | 1+22 km | 10+39 km |
| 11 | Üçyüzlü | 0+94 km | 11+33 km |
| 12 | Bağcılar Meydan | 1+29 km | 12+62 km |
| 13 | Kirazlı | 1+60 km | 14+22 km |
| 14 | Barbaros | 1+14 km | 15+36 km |
| 15 | Malazgirt | 0+71 km | 16+07 km |
| 16 | Mimar Sinan | 0+85 km | 16+2 km |
| 17 | Fatih | 1+23 km | 18+15 km |
| 18 | Halkalı - Üniversite | 1+41 km | 19+56 km |
| 19 | Mehmet Akif Ersoy | 0+79 km | 20+35 km |
| 20 | Yenidoğan | 0+82 km | 21+17 km |
| 21 | Bezirganbahçe | 0+88 km | 22+05 km |
| 22 | Halkalı | 0+84 km | 22+89 km |
İşletme bilgileriDüzenle
.svg){kind=spacer}
- İşletmeci: Metro İstanbul
- Hat uzunluğu: 26,8 kilometre (16,7 mi) (M1ᴀ ve M1ʙ hatlarının toplam uzunluğu)
- Hat açıklığı: Standart (1435 mm) hat açıklığı
- İstasyon sayısı:
M1ᴀ hattı: 18 istasyon
M1ʙ hattı: 22 istasyon (İşletmede: 13, İnşa halinde: 9) - Vagon sayısı: 111
- Araç seti: 4 adet
- Tren kontrolü: ATP (Manuel)
- Araç Marka / Model: ABB
- Sefer süresi:
M1ᴀ hattı: 34 dakika
M1ʙ hattı: 24 dakika - İşletme saatleri: 06:00 - 00:00
- Günlük yolcu sayısı: 400.000 Yolcu/Gün
- Günlük sefer sayısı: M1ᴀ hattı: 170 sefer (Tek yön)
M1ʙ hattı: 170 sefer (Tek yön) - Sefer sıklığı: Pik saatlerde 3 dakikada bir sefer
Kapasite arttırım projesiDüzenle
M1 hattını kullanan yolcu sayısının artması ve hattın sinyalizasyon altyapısının eski olması sebebiyle trenler sık sık arıza yapmakta ve seferlerde gecikmeler olmaktaydı. Bu soruna çözmek amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından istasyon peron boylarının 100 metreden 115 metreye çıkarılmasına ve hattın sinyalizasyon altyapısının yenilenmesine karar verilmiştir.[7]
M1 hattının Yenikapı, Esenler, Üçyüzlü, Menderes, Bağcılar Meydan ve Kirazlı istasyonları, 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilmiştir; Kirazlı - Halkalı arasında inşa halinde olan istasyonlar da 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilecektir. Hattın hemzemin yapıda bulunan Yenibosna, Ataköy - Şirinevler, Zeytinburnu, Terazidere, Kocatepe, Sağmalcılar ve Bayrampaşa - Maltepe istasyonları için ihaleye çıkılarak peron boyları 100 metreden 115 metreye uzatılmış ve istasyonlara yeni bir estetik görünüm kazandırılmıştır. Hattın viyadük üzerinde bulunan DTM - İstanbul Fuar Merkezi, Merter ve Davutpaşa - YTÜ istasyonlarında yeni viyadükler inşa edilerek peron uzatması yapılacak olup, tünel içinde bulunan Atatürk Havalimanı, Bahçelievler, Bakırköy - İncirli, Topkapı - Ulubatlı, Emniyet - Fatih ve Aksaray istasyonlarında ise yeni istasyon projeleri yapılarak peronların uzatılması planlanmaktadır.[8]
Peron uzatma projesi ile birlikte metro hattında, Metro İstanbul ve İSBAK tarafından geliştirilen sinyalizasyon projesi üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bu proje ile artık trenler otomatik olarak kullanılarak istasyonlarda bekleme süresi en aza indirilecektir.[9][10][11] Ayrıca tüm bu geliştirme projeleri tamamlandığında alınacak olan 272 adet sürücüsüz metro aracı ile metro sisteminin daha da verimli hizmet vermesi planlanmaktadır.
Güzergâh haritasıDüzenle
GörsellerDüzenle
M1 hattı güzergâhı
Metro aracı Yenikapı Metro İstasyonu'na girerken.
Yenikapı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Metro aracı Aksaray Metro İstasyonu'na girerken.
Aksaray Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Metro aracı Otogar Metro İstasyonu'na giderken.
Metro aracı Zeytinburnu Metro İstasyonu'na giderken.
Zeytinburnu Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Davutpaşa - YTÜ Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Atatürk Havalimanı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
.JPG)
_(1).jpg)
Ayrıca bakınızDüzenle
Dış bağlantılarDüzenle
- Metro İstanbul 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
KaynakçaDüzenle
- Özel
- ^ a b Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. s. 21. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ "M1A Yenikapı - Atatürk Havalimanı Metro Hattı". 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "M1B Yenikapı - Kirazlı Metro Hattı". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "M1B Kirazlı - Halkalı Metro Hattı". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "İstanbul'un ilk metro hattı için flaş karar". Hürriyet. 16 Mayıs 2018. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- ^ a b İstanbul'daki hastaneler listesi
- ^ "M1 Hattında Kapasite Artırım Çalışmaları Başladı". Metro İstanbul. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "İstanbul metrosu: M1A Havalimanı-Yenikapı hattı". wowturkey.com. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "M1 Hattında Yerli Sinyalizasyon Sistemi Çalışmaları Başlıyor!". Metro İstanbul. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Metro İstanbul ve Tübitak'tan Ar-Ge İş Birliği". Metro İstanbul. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Yeni Nesil Milli Sinyalizasyon Sistemi". railwayturkey.com. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- Genel
- Raylı sistemler: M1 detay
- M1 ABB/SGP Araç Özellikleri - Raytürk 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İstanbul'lular yeni metro hattına kavuşuyor. 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Otogar - Başakşehir Metro Hattı Açıldı.
| Wikimedia Commons'ta M1 (İstanbul metrosu) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |