Refik Koraltan

8. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Bekir Refik Koraltan (1889, Sivas - 17 Haziran 1974, İstanbul), Türk bürokrat ve siyasetçi. Demokrat Parti döneminde, 1950 ile 1960 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevinde bulunmuştur.

Refik Koraltan
8. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960
Yerine geldiği Şükrü Saraçoğlu
Yerine gelen Fuat Sirmen
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10 ve 11. Dönem Milletvekili
Seçim bölgesi 1920 – Konya
1923 – Konya
1927 – Konya
1931 – Konya
1939 – Mersin
1943 – Mersin
1946 – Mersin
1950 – Mersin
1954 – Mersin
1957 – Mersin
Kişisel bilgiler
Doğum Bekir Refik
1889
Sivas, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 17 Haziran 1974 (85 yaşında)
İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti
Defin yeri Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1946)
Demokrat Parti (1946-1960)
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Bürokrat

Yaşamı değiştir

İlk ve orta öğrenimini Divriği'de, liseyi İstanbul'da Mercan İdadisi'nde tamamladı. 1910'da Dâru'l-Fünun Hukuk Şubesi'ni (İstanbul Hukuk Fakültesi) bitirdi. 1914'te devlet hizmetine girdi. Savcılık ve emniyet müdürlüğü yaptı; 1919'a kadar sırasıyla Bursa, Gelibolu ve Karaman'da savcı yardımcılığı ve savcılık, daha sonra da emniyet müfettişliği, son olarak da Trabzon'da polis müdürlüğü yaptı.

Mondros Mütarekesi'nden (30 Ekim 1918) sonra, Pontus Rum Cemiyeti'ne karşı kurulan Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti'nin çalışmalarına katılınca Damat Ferit Paşa hükûmetince görevine son verildi. Bir süre İstanbul'da avukatlık yaptıktan sonra, Konya'ya geçti ve Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı.

Kurtuluş Savaşı'nda Konya'da bir süre Kuvâ-yi Milliye içinde çalıştı. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) Birinci Dönem Konya milletvekili seçildi. İstiklal Mahkemesi üyeliğinde bulundu;[1] 8 Eylül 1921-31 Temmuz 1922 tarihleri arasında Yozgat İstiklal Mahkemesi Başkanlığına getirildi. II. Dönemde yeniden Konya Milletvekili seçildi. Bu dönemde 8 Aralık 1923 - 5 şubat 1924 tarihleri arasında İstanbul İstiklal Mahkemesi üyeliğinde görevlendirildi.[2] III. ve IV. Dönem Konya Milletvekilliği yapan Koraltan 1935'e değin mecliste kaldı.

1935 yılında yöneticilik görevine döndü. Artvin (1936-1938), Trabzon (1938-1939), Bursa (1939-1942) valiliklerinde bulundu. 1939'da İçel milletvekili olarak tekrar TBMM'ye girdi. VI., VII. ve VIII. Dönem İçel (Mersin) Milletvekilliği yaptı.

1945'te Celal Bayar, Adnan Menderes ve Fuad Köprülü ile birlikte Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu'na verdikleri, "Dörtlü Takrir" olarak bilinen önergeye imza koydu ve bu nedenle partiden çıkarıldı. 1946 yılında kurulan Demokrat Parti'nin (DP) dört kurucusundan biri oldu. DP'den 1950, 1954 ve 1957'de İçel milletvekili seçildi. 22 Mayıs 1950'de seçildiği TBMM başkanlığını DP iktidarının sürdüğü 10 yıl boyunca, 27 Mayıs Darbesi'ne (1960) kadar sürdürdü.

27 Mayıs 1960 Darbesi’nden sonra tutuklandı ve Yassıada Yargılamaları'nda yargılandı. Mahkeme sonunda Yüksek Adalet Divanı'nca ölüm cezasına çarptırıldı; daha sonra cezası ömür boyu hapse çevrildi. 3 Ağustos 1966'da kabul edilen af yasasıyla serbest bırakıldı. 16 Nisan 1974'te öteki DP'lilerle birlikte Koraltan'ın da siyasal hakları geri verildi, ancak siyaset hayatına bir daha dönmedi.

Uzun zamandır rahatsız olduğu gut hastalığına bağlı olarak bir böbrek rahatsızlığı geçiren Koraltan, 3 Haziran 1974'te hastaneye kaldırıldı. Durumu gittikçe kötüleşerek böbrek yetmezliği üremiye neden oldu ve ardından kanama geçirdi. 17 Haziran'da Amerikan Hastanesi'nde saat 11.20'de öldü. Cenazesi, 19 Haziran'da İstanbul'daki evinin önünde yapılan saygı duruşunun ardından Ankara'ya nakledilerek, 20 Haziran'da Hacı Bayram Camii'nde kılınan öğle namazını müteakip Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Yetkin, Çetin. Karşıdevrim 1945-1950 (2002), (2007 (6.Basım)) sf. 181, ISBN 975-00744-4-0
  2. ^ "TBMM Albümü 2. Cilt 1950-1980". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2013. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Şükrü Saraçoğlu
8. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960
Sonra gelen:
Fuat Sirmen