Pontus Rum Cemiyeti

Kuzey Anadolu illerinde Pontus Cumhuriyeti kurmak için faaliyet göstermiş bir cemiyet

Merkezi Samsun olan Pontus Rum Cemiyeti Trabzon, Samsun ve diğer Kuzey Anadolu illerinde Pontus Cumhuriyeti kurmak için faaliyet göstermiş bir cemiyet.

Karadeniz'de kurulmak istenen Pontus Cumhuriyeti.

Kuruluşu ve faaliyetleri değiştir

Cemiyet bu dönemde faaliyet gösteren Hınçak ve Taşnaksütyun gibi gayrimüslim cemiyetlerdendir.[kaynak belirtilmeli] Cemiyet, adını eski çağlarda bölgenin eski adı Pontus'tan almıştır.

 
Pontus Rum Cumhuriyeti'nin planlanan sınırları.

Mondros Mütarekesi'nin getirdiği şartlar altında Rumlar bir devlet kurmak üzere propaganda faaliyetlerine başlamış, Pontus adında bir gazete kurmuştur. Bu cemiyet, 25.000 kişiyi örgütleyip faaliyetlere başlamış, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarıyla kurulan Merkezî Ordu tarafından dağıtılmıştır.[kaynak belirtilmeli]

1 Aralık 1922'de Lozan Konferansı'nın birinci kısım toplantılarında 13 ayrı oturum sonunda Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi Antlaşması kabul edildi. Bu karar gereği Trabzon vilayetinde (ki o zamanlar Samsun'dan Rize'ye kadardı) yaşayan 193.000 Rum, 1923 yılı başında vapurlarla Yunanistan'a göç ettiler.