İspanyolca
İspanyolca ya da Kastilya dili (İspanyolca: español veya castellano), Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir.[2] En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır.[3] İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir.[4][5][6][7] İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.
İspanyolca | |
---|---|
castellano | |
español | |
Telaffuz | İspanyolca telaffuz: [espaˈɲol], İspanyolca telaffuz: [kasteˈʎano] |
Bölge | İber Yarımadası, Afrika, Amerika |
Etnisite | İspanyollar |
Dönem | 2017[1] |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Latin alfabesi |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Arjantin Bolivya Şili Kolombiya Kosta Rika Küba Dominik Cumhuriyeti Ekvador El Salvador Ekvator Ginesi Guatemala Honduras Meksika Nikaragua Panama Paraguay Peru Porto Riko (ABD) İspanya Uruguay Venezuela Batı Sahra Avrupa Birliği Birleşmiş Milletler |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | es |
ISO 639-2 | spa |
ISO 639-3 | spa |
çoğunluk resmî dili.
çoğunlukta olmayan resmî dil.
resmî bir statüsü yok ancak nüfusun %20'i veya daha fazlasınca konuşulmaktadır. | |
Yerel ülke
% 9'dan fazla
% 4 ile % 8.99 arasında
% 1 ile % 3.99 arasında
% 1'den az |
Konuşulduğu coğrafya
değiştirGünümüzde dünyada 470 milyon ila 500 milyon kişinin İspanyolca konuştuğu tahmin edilmektedir.[8][9]
İspanyolca dünyada en çok ülkede resmî dil olarak kabul edilen dildir. Resmî dil olarak İspanyolcayı kullanan ülkeler: İspanya, Küba, Arjantin, Bolivya, Kolombiya, Kosta Rika, Şili, Ekvador, Guatemala, Ekvator Ginesi, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay, Peru, Porto Riko, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Uruguay ve Venezuela'dır.[10]
Amerika Birleşik Devletleri'nin anayasası bir resmî dil tanımlamamakla birlikte, ülkenin genelinde İngilizceden sonra en çok konuşulan ikinci dil İspanyolcadır. Ülke içinde ana dili İspanyolca olan 41 milyon kişi vardır.[11] Özellikle güney bölgelerinde sadece İspanyolca konuşarak yaşanabilir.
İspanyolca; Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Amerikan Devletleri Örgütü, İbero-Amerikan Devletleri Örgütü, Afrika Birliği, UNASUR, Antarktika Anlaşması Sekreterliği, Latin Birliği, Karayip Ortak Pazarı ve NAFTA gibi uluslararası ve bölgelerarası organizasyonlarda resmî dil olarak kullanılmaktadır.
Ülke | Nüfus | Ana dili İspanyolca olanlar[12] | Çift dilli veya 2. dili İspanyolca olanlar (İspanyolca resmî dil olan ülkelerde)[13] ya da yabancı dil olarak (dilin resmî dil olmadığında)[14] | İspanyolca konuşanların nüfusa oranı[15] | İspanyolca konuşanların toplam sayısı |
---|---|---|---|---|---|
Meksika | 112.336.538 [16] | 104.135.971 [17] | 6.515.519 | 98,5% [15] | 110.651.490 |
Amerika Birleşik Devletleri | 307.006.550 [18] | 35.468.501 [19] | 14.531.499 | 16.3% | 50.000.000[20][21] |
İspanya | 47.150.819 | 41.964.229 [22] | 4.620.780 | 98,8% [15] | 46.585.009 |
Kolombiya | 46.240.000 | 45.740.000 [23] | 130.080 | 99,2% [15] | 45.870.080 |
Arjantin | 40.900.496 | 36.333.605 [24] | 4.321.488 | 99,4% [15] | 40.655.093 |
Venezuela | 29.434.660 | 28.357.707 [25] | 725.281 | 98,8% [15] | 29.081.444 |
Peru | 29.797.694 | 25.059.861 [26] | 744.942 | 86,6% [15] | 25.804.803 |
Şili | 17.291.300 | 17.041.797 [27] | 85.914 | 99,3% [15] | 17.127.711 |
Ekvador | 14.306.000 | 11.907.200 [28] | 2.126.986 | 98,1% [15] | 14.034.186 |
Guatemala | 14.361.666 | 8.617.000 [29] | 3.116.482 | 86,4% [15] | 12.408.479 |
Küba | 11.235.863 | 11.235.863 [30] | 99,4% [15] | 11.168.448 | |
Dominik Cumhuriyeti | 10.225.000 | 10.006.500 [31] | 177.600 | 99,6% [15] | 10.184.100 |
Bolivya | 10.426.154 | 6.047.169 [32] | 3.117.420 | 87,9% [15] | 9.164.589 |
Honduras | 8.215.313 | 8.007.563 [33] | 125.597 | %99,0 [15] | 8.133.160 |
El Salvador | 6.183.002 [34] | 6.168.902 [35] | 99,7% [15] | 6.164.453 | |
Fransa | 65.821.885 [36] | 440.106 [37]'ye göre İspanya'dan gelen göçmenlerin sayısı 189.909. | 5.721.380 | 9,4% | 6.161.486 [13] |
Nikaragua | 5.822.000 | 5.331.876 [38] | 315.464 | %97,0 [15] | 5.647.340 |
Fas | 31.759.997[39] | 20.000 | 5.480.000 | 17,32% | 5.500.000 [40][41] |
Brezilya | 190.732.694 [42] | 460.018 [43] | 5.000.000[44] | 2,86% | 5.460.018 |
Kosta Rika | 4.615.646 | 4.530.228 [45] | 48.493 | 99,2% [15] | 4.578.721 |
Paraguay | 6.460.000 | 3.682.200 [46] | 446.145 | 69,5% [15] | 4.489.700 |
Porto Riko | 3.998.000 | 3.802.098 [47] | 147.926 | 98,8% [15] | 3.950.024 |
Birleşik Krallık | 62.041.708 [48] | 184.867 [49] | 3.737.633 | 6,4% | 3.922.500 [13] |
Uruguay | 3.372.000 | 3.221.800 [50] | 113.108 | 98,9% [15] | 3.334.908 |
Panama | 3.508.000 | 3.006.957 [51] | 258.991 | 93,1% [15] | 3.265.948 |
Filipinler | 94.013.200 [52] | 2.930 [53]'e göre İspanya'dan gelen göçmenlerin sayısı 2.930'dur. | 3.013.843 | 3,2% | 3.016.773 [54] |
Almanya | 81.802.000 [55] | 178.976 [56] | 2.527.996 | 3,3% | 2.706.972 [13] |
İtalya | 60.605.053 [57] | 422.249 [58] | 1.968.320 | 3,5% | 1.635.976 [13] |
Ekvator Ginesi | 1.170.308 | 1.683 [59] | 1.057.446 | 90,5% [15][60] | 1.059.129 |
Kanada | 33.212.696 | 909.000 [61] | 92.853 [14] | 3% | 1.001.853 |
Portekiz | 10.636.888 [62] | 9.570 [63] | 727.282 | 6,9% | 737.026 [13] |
Hollanda | 16.665.900 [64] | 59.578 [65] | 622.516 | 4,1% | 682.094 [13] |
Belçika | 10.918.405 [66] | 85.990 [67] | 515.939 | 5,5% | 601.929 [13] |
Romanya | 22.246.862 | 544.531 | 2,4% | 544.531 [13] | |
İsveç | 9.045.389 | 101.472 [68] | 442.601 | 6% | 544.073 [13] |
Avustralya | 21.007.310 | 106.517 [69] | 374.571 [70] | 2,3% | 481.088 [14] |
Polonya | 38.500.696 | 316.104 | 0,8% | 316.104 [13] | |
Avusturya | 8.205.533 | 267.177 | 3,3% | 267.177 [13] | |
Fildişi Sahili | 20.179.602 | 235.806 [14] | 1,2% | 235.806 | |
Cezayir | 33.769.669 | 223.000 [71] | 0,7% | 223.379 | |
Danimarka | 5.484.723 | 219.003 | 4% | 219.003 [13] | |
İsrail | 7.112.359 | 130.000 [72] | 45.231 | 2,5% | 175.231 [73] |
Japonya | 127.288.419 | 78.952 [74] | 60.000 [14] | 0,1% | 138.952 |
İsviçre | 7.581.520 | 123.000 | 14.420 | 1,7% | 137.420 |
Bulgaristan | 7.262.675 | 133.910 | 1,8% | 133.910 [13] | |
Belize | 301.270 | 106.795 [75] | 21.848 | 42,7% | 128.643 [75] |
Hollanda Antilleri | 223.652 | 10.699 | 114.835 | 56,1% | 125.534 |
İrlanda | 4.156.119 | 123.591 | 3% | 123.591 [13] | |
Senegal | 12.853.259 | 101.455 [14] | 0,8% | 101.455 | |
Yunanistan | 10.722.816 | 86.742 | 0,8% | 86.742 [13] | |
Finlandiya | 5.244.749 | 85.586 | 1,6% | 85.586 [13] | |
Macaristan | 9.930.915 | 85.034 | 0,9% | 85.034 [13] | |
Aruba | 100.018 | 6.800 | 68.602 | 75,3% | 75.402 |
Hırvatistan | 4.491.543 | 73.656 | 1,6% | 73.656 [13] | |
Andorra | 84.484 | 29.907 [76] | 25.356 | 68,7% | 58.040 |
Slovakya | 5.455.407 | 43.164 | 0,8% | 43.164 [13] | |
Norveç | 4.644.457 | 12.573 | 23.677 | 0,8% | 36.250 [13] |
Rusya | 140.702.094 | 3.320 | 20.000 | 0,01% | 23.320 |
Yeni Zelanda | 4.173.460 | 21.645 [77] | 0,5% | 21.645 | |
Guam | 154.805 | 19.092 | 12,3% | 19.092 [78] | |
Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları | 108.612 | 16.788 | 15,5% | 16.788 | |
Çin Halk Cumhuriyeti | 1.345.751.000 | 2.292[79] | 12.835 [14] | 0,001124% | 15.127 |
Litvanya | 3.565.205 | 13.943 | 0,4% | 13.943 [13] | |
Cebelitarık | 27.967 | 13.857 | 49.5% | 13.857 | |
Kıbrıs Cumhuriyeti | 792.604 | 1,4% | 11.044 [13] | ||
Türkiye | 76.892.807 | 380 | 8.000 [80] | 0,01% | 8.380 |
Jamaika | 2.804.322 | 8.000 | 0,3% | 8.000 | |
Lüksemburg | 486.006 | 3.000 | 4.344 | 1,5% | 7.344 [13] |
Malta | 403.532 | 6.458 | 1,6% | 6.458 [13] | |
Trinidad ve Tobago | 1.047.366 | 4.100 | 0,4% | 4.100 | |
Batı Sahra | 513.000 | n.a. | n.a. | n.a. | 22.000 |
Avrupa Birliği'ndeki diğer göçmenler | 906.816 [81] | ||||
Diğer İspanyolca Öğrencileri | 4.862.033 [82] | ||||
Ana dili İspanyolca olan + çift dilli ve İspanyolca resmî olarak ikinci dil olanların toplamı: | 6.974.970.386 (Toplam Dünya Nüfusu)[83] | 424.188.295 [84] | 29.242.608 | 6,5% | 453.430.903 [85] |
İspanyolcayı yabancı dil olarak öğrenenlerle beraber toplam: | 78.109.665 | 7,23% | 504.264.431 [86] |
İspanik dünyası
değiştirAvrupa
değiştirAvrupa'da İspanyolca sadece İspanya'da resmî dildir. Cebelitarık'ta resmî dil İngilizce olmasına rağmen İspanyolca yoğun şekilde konuşulur.[87] Benzer şekilde Andorra'da da Katalanca resmî dil olmasına rağmen, İspanyolca büyük halk kesimleri tarafından konuşulan dil olma özelliğini taşır.[88]
İspanyolca dünyada 20 ülkede yoğun biçimde konuşulmaktadır. Ayrıca Avrupa'da Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya'da küçük topluluklar da bu dili konuşmaktadır.[89] İspanyolca Avrupa Birliği'nin de resmî dillerinden bir tanesidir. İsviçre'de nüfusun %1,7'sinin ilk dili İspanyolcadır ve bu 4 resmî dilin ardından en çok konuşulan dildir.[90]
İspanyolca; Avrupa'da İngilizce, Fransızca ve Almancanın ardından en çok konuşulan dördüncü dildir.
Amerika
değiştirLatin Amerika
değiştirİspanyolca konuşulan ülkeler arasında İspanya ve Ekvador Ginesi haricinde, resmî dili İspanyolca olan tüm ülkeler Amerika kıtasında bulunur. İspanyolcanın en çok konuşulduğu ülkelerin başında Meksika gelir. Arjantin, Bolivya (Keçuva dili ve Aymara ile birlikte), Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Guatemala, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay (Guarani dili ile birlikte), Ekvador (Keçuva dili ve Aymara), Peru (Keçuva dili ve Aymara), Uruguay, Venezuela ve Porto Riko'da (İngilizce ile birlikte) İspanyolca resmî dildir.[91]
İspanyolcanın, eski İngiliz kolonisi Belize'de resmî dil olmamasına rağmen, 2000 yılı nüfus sayımında halkın %43'ü tarafından konuşulan dil olduğu ortaya çıkmıştır.[92]
İspanyolca, İspanyol Kolonisi Trinidad ve Tobago'da 1498'de yerli halk olan Karaiplere gösterilmiş, daha sonra Trinidad ve Tobago'da etnik kökenleri Venezuelalı olan işçilerin oluşturduğu bir grup olan Kakao Panyols (İspanyolcadaki poteis ve español kelimelerinden türetilmiştir) tarafından kullanılmış ve kültürlerine entegre edilmiştir. Parang müziğinin de adada yayılması bu sayede olmuştur. Trinidad ve Tobago'nun Güney Amerika kıyılarına yakın olması nedeni ile ülke İspanyolca konuşan komşularından oldukça etkilenmiştir. Son nüfus sayımları göstermektedir ki İspanyolca konuşan nüfus 1.500 kişidir.[93]
Brezilya için İspanyolca, İspanyolca konuşan komşularıyla artan ticareti, Mercosur ticaret bloku ve UNASUR üyelikleri nedeni ile çok önemlidir.[94] 2005 yılında Brezilya Ulusal Kongresi, Cumhurbaşkanı tarafından da imzalanan bir kanun ile İspanyol dilinin ikinci dil olarak kamu ve özel okullarda zorunlu şekilde okutulmasını yasalaştırdı.[95] Brezilya'da çoğu sınır kasabalarında (Uruguay-Brezilya ve Paraguay-Brezilya sınırları) İspanyolca-Portekizce karışımı bir dil konuşulmaktadır ve bu dile Portunyol denmektedir.[96]
Birleşik Devletler
değiştir2006 nüfus sayımına göre 44.3 milyon ABD'linin ya İspanik ya da Latin[97] kökenli olduğu ortaya çıkmıştır. Nüfusun %12.2'sini oluşturan 5 yaşından büyük 34 milyon kişi evinde öncelikle İspanyolca konuşmaktadır.[98] İspanyolcanın ABD'de uzun bir geçmişi vardır. Bunun nedeni bazı güneybatı Amerikan eyaletlerinin daha önce Meksika'dan ayrılmış olması ve Florida'nın da geçmişte İspanya'nın bir parçası olmasındandır. İspanyolca, İngilizceden sonra ülkede konuşulan 2. büyük lisandır. İspanyolca, ABD'de resmî olarak federal düzeyde 2. dil olarak kabul edilmese de, nüfusun %40'ının İspanyolca konuştuğu New Mexico eyaletinde resmî dillerden biri olarak tanınmıştır. İspanyolca, ABD'nin büyük şehirleri olan Los Angeles, Miami, San Antonio, New York, Tampa, Las Vegas, San Francisco ve Chicago'da yoğun etkiye sahiptir ve son on yılda Atlanta, Baltimore, Boston, Charlotte, Cleveland, Dallas, Detroit, Houston, Phoenix, Philadelphia, Richmond, Washington, DC ve Missouri gibi yerlerde de giderek genişleyerek ABD Nüfus İdaresi'ne göre 33.701.181 kişinin konuştuğu bir dil olmuştur. Ayrıca ABD toprağı olan Porto Riko'da da İspanyolca en baskın dildir.[99]
Afrika
değiştirİspanyolca, Afrika kıtasında Ekvator Ginesi'nde Fransızca ve Portekizce ile birlikte resmî dil olup, Afrika Birliği'nin de resmî dillerinden biridir. Ekvator Ginesi'nde Fang dilinden sonra en çok konuşulan dil olup, toplam konuşan sayısı 500.000 civarındadır.[100][101]
Bugün eski İspanyol kolonisi olan Batı Sahra'da Sahravilerin önemli bir kısmı İspanyolca yazabilmekte ve konuşabilmekte olup birçoğu Küba ve İspanya gibi ülkelerde üniversite eğitimi almaktadır. 2001'den beri faaliyetine devam eden Batı Sahra Sahravi Arap Demokratik Cumhuriyeti resmî haber ajansı olan Sahravi Basın Bürosu'nun resmî sitesi İspanyolca olup, resmî TV kanalı RASD TV, İspanyolca yayın yapmaktadır.[102][103][104] Batı Sahra'nın tek film festivali olan Sahra Film Festivali'nde İspanyolca dili konuşulan filmler ağırlıktadır. Sahravi şiiri ve edebiyatında da İspanyolcanın etkinliği söz konusudur.[105] İspanyolca, Sahraviler tarafından Batı Sahra ve Cezayir'deki Sahravi mülteci kamplarında yoğun olarak kullanılmasına rağmen, Cervantes Enstitüsü'nün desteğinden mahrumdur. "Generación de la Amistad saharaui" olarak da bilinen bir grup Sahravi şairi Sahravi edebiyatına İspanyolca katkılar vermektedir.[106]
İspanyolca ayrıca Kuzey Afrika'da Ceuta ve Melilla gibi İspanyol şehirlerinde ve Kanarya Adaları özerk bölgesinde konuşulmaktadır. Bununla birlikte Fas'ın kuzeyinde 200.000 kişi İspanyolcayı ikinci dil olarak konuşmaktadır.[107] Bundan başka Gabon, Kamerun, Nijerya ve Sudan'ın güneyinde de bazı küçük topluluklar bu dili konuşmaktadır.[108][109][110]
Asya
değiştirİspanyolca, Filipinler, Guam ve Kuzey Mariana Adaları gibi İspanyol Doğu İndilerinde (1565-1898 yılları arasında Asya-Pasifikteki İspanyol toprakları) eski koloni hükûmetleri ve eğitimli sınıf tarafından kullanılmıştır. Filipinler'de 1565'ten 1973'e kadar resmî dil olarak kalmıştır. 1899'a kadar hükûmet dili, ticaret dili, eğitim dili ve ana dil olarak İspanyollar ve eğitimli Filipinliler tarafından konuşulan bu dil 19. yüzyılın ortalarında koloni hükûmeti tarafından parasız halk okullarına da sokulmuştur. Bu İspanyolcanın yaygınlaşmasını hızlandırmış ve ilustrado adı verilen entelektüel sınıfın adada oluşmasına zemin hazırlamıştır. Her ne kadar İspanyolca, halkın çoğunluğu tarafından en çok konuşulan lisan olmasa da,[111] Filipin edebiyat dünyası ve Filipinler basını 1940'lara kadar bu dili birincil dil olarak kullanmıştır. 1973'teki anayasa değişikliğine kadar dil, resmî dil olarak tanınmıştır. 1899'daki Amerikan işgalinin ardından gelen yönetimle beraber İngilizce özellikle de 1920'lerden sonra adaya empoze edilmiştir. Amerikalı yetkililer okullarda, üniversitelerde ve kamu dairelerinde dilin İngilizce olması için İspanyolcaya yasak getirmişlerdir.
Ülke bağımsızlığını 1946'da kazandıktan sonra İspanyolca, İngilizce ve Tagalog bazlı Filipince ile birlikte resmî dil olarak kalmıştır. Ancak 1973'te İspanyolca resmî dil olma özelliğini Ferdinand Marcos rejimi esnasında kaybetmiştir. 2007 yılında Arroyo, İspanyolcanın eğitim dili olabilmesi için gerekli çalışmaların başladığını halka duyurmuştur. 2010 yılında İspanya ve Filipinler hükûmetleri arasında buna ilişkin anlaşma imzalanmıştır. Bugün Radyo Manila günlük İspanyolca yayın yapmaktadır.
Filipinler'in yerli dilleri de İspanyolcanın yoğun etkisine maruz kalmış, çok fazla kelime İspanya İspanyolcası ve Meksika İspanyolcasından dile entegre olmuştur.[112]
Okyanusya
değiştirOkyanusya'da Şili toprağı olan Paskalya Adası'nda İspanyolca konuşulmaktadır. Amerikan toprağı olan Guam, Kuzey Mariana Adaları, Palau'nun bağımsız eyaletlerinde, Marshall Adaları'nda ve Mikronezya Federal Devletleri'nde 19. yüzyıla kadar İspanyolca yoğun biçimde konuşulmaktaydı.
Antarktika
değiştirAntarktika Antlaşması Antarktika ile ilgili uluslararası ilişkileri düzenleyen bir antlaşmadır. Bu antlaşmaya taraf olan Arjantin ve Şili gibi İspanyolca konuşulan ülkeler burada toprak sahibi olma iddiasındadır. 1999'da kışın Arjantin-Antarktik bölgesinde bulunan Arjantinli sayısı 169 olup, Şili-Antarktik bölgesindeki Şilili sayısı ise 2002 nüfus sayımına göre 130'dur.[113]
İspanyol Kraliyet Akademisi
değiştir1713'te kurulan Real Academia Española (İspanyol Kraliyet Akademisi), diğer 21 ulusal dil akademisi (İspanyol Dili Akademileri Birliği'ne bağlı) ile beraber İspanyolcayı standartlaştırma amacı ile sözlükler, gramer kitapları, yazım biçimleri ile ilgili kitaplar yayımlayan düzenleyici kurumdur. Akademi tarafından kabul edilen Standart İspanyolca; edebiyat, medya sektörü ve akademik metinlerde kullanılır.
İspanyol Dili Akademileri Birliği
değiştirİspanyol Dili Akademileri Birliği (İspanyolca: Asociación de Academias de la Lengua Española), İspanyol dilinin standartlarını belirlemek için kurulmuş akademileri bir çatı altında toplayan birliğin ismidir. 1951 yılında Meksika'da faaliyetine başlamıştır.
Meksika Cumhurbaşkanı Miguel Alemán Valdes'in inisiyatifi ile ilk akademi kongresi, İspanyol dilinin büyümesi ve entegrasyonu amacı ile toplanmıştır. Toplantı 23 Nisan-6 Mayıs 1951 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş, sonucunda birliğin kurulması ve komisyon oluşturulması kararı çıkmıştır. İspanyol Kraliyet Akademisi ilk toplantıda bulunmasa bile Daimi Komisyon'a katılmıştır. 2. kongre 1956 yılında yapılmış ve bu toplantıda İspanyol Kraliyet Akademisi doğal üye olarak bulunmuştur.
İspanyol Kraliyet Akademisi ve diğer akademilerin iş birliği, İspanyol Kraliyet Akademisi'nin 2001 yılında çıkardığı sözlük ve 1999 yılında çıkardığı ortografiye de yansımıştır.
Birlik 4 yılda bir toplanmaktadır.
Akademi birliğindeki ülkelerin kuruluşları
değiştir- (İspanya) İspanyolca: Real Academia Española (1713)
- (Kolombiya) İspanyolca: Academia Colombiana de la Lengua (1871)
- (Ekvador) İspanyolca: Academia Ecuatoriana de la Lengua (1874)
- (Meksika) İspanyolca: Academia Mexicana de la Lengua (1875)
- (El Salvador) İspanyolca: Academia Salvadoreña de la Lengua (1876)
- (Venezuela) İspanyolca: Academia Venezolana de la Lengua (1883)
- (Şili) İspanyolca: Academia Chilena de la Lengua (1885)
- (Peru) İspanyolca: Academia Peruana de la Lengua (1887)
- (Guatemala) İspanyolca: Academia Guatemalteca de la Lengua (1887)
- (Kosta Rika) İspanyolca: Academia Costarricense de la Lengua (1923)
- (Filipinler) İspanyolca: Academia Filipina de la Lengua Española (1924)
- (Panama) İspanyolca: Academia Panameña de la Lengua (1926)
- (Küba) İspanyolca: Academia Cubana de la Lengua (1926)
- (Paraguay) İspanyolca: Academia Paraguaya de la Lengua Española (1927)
- (Dominik Cumhuriyeti) İspanyolca: Academia Dominicana de la Lengua (1927)
- (Bolivya) İspanyolca: Academia Boliviana de la Lengua (1927)
- (Nikaragua) İspanyolca: Academia Nicaragüense de la Lengua (1928)
- (Arjantin) İspanyolca: Academia Argentina de Letras (1931)
- (Uruguay) İspanyolca: Academia Nacional de Letras, del Uruguay (1943)
- (Honduras) İspanyolca: Academia Hondureña de la Lengua (1949)
- (Porto Riko) İspanyolca: Academia Puertorriqueña de la Lengua Española (1955)
- (Amerika Birleşik Devletleri) İspanyolca: Academia Norteamericana de la Lengua Española (1973)
Akademi birliğinin toplantıları
değiştirToplantı numarası | Tarihler | Şehir | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|
I | 1951 | Meksiko | Meksika | Politik nedenlerle İspanyol Kraliyet Akademisi katılmadı. |
II | 22 Nisan - 2 Mayıs 1956 | Madrid | İspanya | |
III | 27 Temmuz - 6 Ağustos 1960 | Bogotá | Kolombiya | |
IV | 30 Kasım - 10 Aralık 1964 | Buenos Aires | Arjantin | Küba delegasyonu katılmadı. |
V | 24 Temmuz- 19 Ağustos 1968 | Quito | Ekvador | Küba ve Venezuela delegeleri katılmadı. |
VI | 20 - 29 Kasım 1972 | Caracas | Venezuela | |
VII | 13 - 23 Kasım 1976 | Santiago, Şili | Şili | Küba ve Meksika delegasyonu katılmadı. |
VIII | 20 - 27 Nisan 1980 | Lima | Peru | Küba delegasyonu katılmadı. |
IX | 8 - 15 Ekim 1989 | San José | Kosta Rika | Küba, Paraguay ve Honduras delegeleri katılmadı. |
X | 24 - 29 Nisan 1994 | Madrid | İspanya | |
XI | 15 - 19 Kasım 1998 | Los Ángeles | Meksika | |
XII | 12 - 15 Kasım 2002 | San Juan | Porto Riko | |
XIII | 26 - 29 Mart 2007 | Medellín | Kolombiya | |
XIV | 2010 | Valdivia | Şili |
Kastilyaca
değiştirKastilyaca (castellano: kasteyano, kastecano ya da kastejano diye okunur), İspanya'da İspanyolcayı ifade etmek için kullanılır. İspanyolcanın konuşulmadığı ülkelerde İspanyolca denen dil, İspanya'da başka dillerin de resmî dil statüsünde olmasından dolayı, karışıklığa meydan vermemek amacı ile castellano olarak adlandırılır. Bunun dışında dilin ismi Arjantin, Bolivya, Ekvador, Paraguay, Peru, Şili, Uruguay ve Venezuela'da da castellano diye anılır. 1492 yılında İspanya Krallığı'nın gemilerle göçe zorladığı ve hiçbir Batı Avrupa ülkesinin kabul etmediği Yahudilere Osmanlı İmparatorluğu kucak açmıştır. Bu dönemde Yahudiler İbranice dışında, Kastilyaca da biliyorlardı. Zaman içinde Museviliğin bazı dinî terimlerini Kastilyacaya katıp bazı Kastilyaca sözcüklerin telaffuzunu da kendi lehçelerinde başkalaştırmış ve Ladino adlı yeni bir dil üretmişlerdir. Günümüzde hâlâ Türkiye'de yaşayan Yahudi kökenli vatandaşlar İspanyolcanın bu türeviyle konuşmaktadır.[115]
İspanyol Kraliyet Akademisi, yayınlarında "castellano" yerine "español" kullanmayı teşvik etmektedir.[116] Ancak her iki terimi de eş anlamlı olarak kabul etmektedir.[117]
Alfabe
değiştirİspanyol alfabesi "a"dan "z"ye kadar 27 harften oluşur.[118] Vurgu ve umlaut işareti bulunan ünlü harfler alfabede yer almaz.
Ch ve Ll digraphları eskiden alfabede yer alıp harf olarak kabul görülürken 2008 yılında alfabeden çıkarıldı.[119]
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | Ñ | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | ñ | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
K ile W harfleri sadece İspanyolcaya geçen yabancı kelimelerde kullanılır
- C harfi a, o, u harflerinin önünde bulunduğunda k [kʰ] olarak okunurken, e ve i den önce İngilizcedeki th [θ] şeklinde okunur.
- CH harfi Türkçedeki ç [ʧ] gibi okunur.
- H harfi okunmaz, sadece anlam ayrımı için kullanılır.
- J harfi Latin Amerika ve Güney İspanya'da h olarak okunurken, Kuzey İspanya'da Almancadaki "ch" [x] gibi okunur.
- LL harfi Türkçedeki y gibi okunur. (Arjantin ve Uruguay'da ş gibi okunur)
- Ñ harfi ny [ɲ] şeklinde okunur.
- RR harfi sadece sesli harfler arasında bulunup, normal r harfinden farklı olarak daha vurgulu bir şekilde [r] okunur.
- V harfi, kelime başında ve 'm' harfinden sonra b olarak okunur. Diğer türlü Türkçedeki v harfi ve b harfi arasında bi ses olarak okunur.
Kelimelerde vurgu
değiştirİspanyolcada kelimeler yapısına göre 4 gruba ayrılır; Agudas, Graves, Esdrújulas ve Sobresdrújulas.[120] İspanyolcada bir kelime "n" veya "s" harfi ile bitiyorsa veya son harfi ünlü ise, vurgu sondan bir önceki hecedeyken diğer durumlarda vurgu son hecededir.
Örneğin:
- Bueno - İyi
- Asturias - Asturias
- Español - İspanyolca
- Madrid - Madrid
Bu kurala uymayan hecelerdeki ünlü harfler vurgu işareti ile yazılır. (á, é, í, ó, ú)
Örneğin:
- Situación - Durum
- Perú - Peru
Agudas: Bu kelimeler son hecesinde bir vurgu barındırır. Bir kelime ünlü harfle veya "n" veya "s" harfiyle bitiyorsa ve son hecesi vurguluysa, o hecenin vurgu işareti yazılmalıdır.
Örneğin:
- Café - Kahve
- Menú - Menü
- Capitán - Kaptan
- Francés - Fransızca
Graves: Bu kelimeler sondan bir önceki hecesinde bir vurgu barındırır. Yine de bu kelimelerin hepsinde vurgu işareti bulunmaz. Ünlü harfle veya "n" veya "s" harfleriyle bitiyorsa ve son hecesi vurgulu değilse, o hecenin vurgu işareti yazılmaz.
Örneğin:
- Árbol - Ağaç
- Azúcar - Şeker
- Lápiz - Kalem
- Difícil - Zor
İstisnalar:
- Problema - Problem
- Zapato - Ayakkabı
- Martes - Salı
- Joven - Genç
Esdrújulas: Bu kelimeler sondan üçüncü hecesinde bir vurgu barındırır. Bütün bu kelimeler vurgu işareti taşır. İstisna yoktur.
Örneğin:
- América - Amerika
- Música - Müzik
- Periódico - Gazete
- Máquina - Makine
Sobresdrújulas: Bu kelimeler sondan dördüncü hecesinde bir vurgu barındırır. Esdrújulas gibi istisnasız hepsi vurgulu harf taşır. Zarflarda ve dolaylı ve dolaysız nesnelerde görülür.
Örneğin:
- Fácilmente - Kolayca
- Rápidamente - Hızlıca
- Envíamelo. - (Onu) bana gönder.
İspanyolcada gue, gui, que ve qui de "u" okunmaz. Bazı kelimelerde u'nun okunduğunu belirtmek için u harfinde umlaut kullanılır. Ortaya çıkan "ü" harfi u şeklinde okunur. Türkçedeki "ü" harfiyle ilgisi yoktur.
Örneğin:
- Pingüino
- Vergüenza
Dilin yapısı ve dilbilgisi
değiştirİspanyolca Hint-Avrupa dil ailesinin Romen dilleri koluna mensup olduğu için bu kategorideki diğer diller olan Fransızca ve İtalyancayla benzerlik taşımaktadır. Ama en çok benzerlik Portekizce iledir. Bu dillerden birini bilen, diğer dili de ufak bir pratikle konuşabilir. Farkların daha çok telaffuzda olmasından dolayı yazılı metinlerde bir dili bilen diğerini anlarken, konuşmada anlaşamayabilirler. Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde bu iki dilin karışımından oluşan karma dil ile konuşulur.
Diğer Romen dilleri gibi, kelimeler dişil (femenino) ve eril (masculino) olarak ayrılır. Dişil tanımlık la, eril tanımlık ise el'dir. Genel olarak a ile biten kelimeler dişil, o ile bitenler erildir. Örneğin "el amigo" erkek arkadaş için kullanılırken, "la amiga" kız arkadaş için kullanılır. Sıfatlar birlikte kullanıldıkları adın eril ya da dişil oluşuna göre biçim değiştirirler. Mesela rico; zengin, varlıklı anlamına gelmektedir. Eğer sıfatın önüne eril bir isim gelirse herhangi bir değişikliğe uğramaz ancak dişil bir isim gelirse rica şekline dönüşür. La costa rica (zengin kıyı), el puerto rico (zengin liman). Bunun yanında hem eril hem de dişil isimler için çekimi aynı olan sıfatlar da vardır. Örneğin mutlu anlamına gelen feliz kelimesi nötrdür.
İspanyolca öğrenmenin bu matematiksel yapısı, sıfat ve zarfların kısaltma amaçlı olarak yüklem sonuna eklenmesi, tüm zamanlar için ayrı çekim şekli ve dilek kiplerinin (subjuntivo) kullanılması gibi zorlukları vardır. Ayrıca günlük dilde sık kullanılan hemen hemen tüm fiiller, tüm zamanlar için düzensizdir ve bunları düzensiz halleriyle ezberlemek gerekir. Belli kuralları dışında yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dildir. Bu belli kuraldan biri İspanyolların merhaba için kullandıkları hola kelimesidir ama İspanyolcada başında H harfi olan kelimeler okunurken H harfi seslendirilmez yani "ola" diye okunur.
Diğer dillerde olmayan ve sadece bu dilde bulunan bir özellik ise ters soru işareti "¿" ve ters ünlem işareti "¡"dir. İspanyolcada evet/hayır ile yanıt verilebilecek soru cümleleri ve soru olmayan cümlelerin yapısı -herhangi bir soru eki olmamasından dolayı- aynı olduğu için, bu işaretler bir metni okurken vurgulamayı kolaylaştırmak için kullanılmaktadır.
Dilin telaffuzu İspanya ile Güney Amerika arasında farklılık gösterir. Bir örnek olarak 'çift l' (ll) sesi, İspanya'da y gibi okunurken, Güney Amerika'da ş (Arjantin), c (Kolombiya) ya da j olarak okunur. Orta ve Güney Amerika’nın yaklaşık tamamı ve Endülüs bölgesinin (Andalucía) orta bölümü “seseo” olarak adlandırılan bir yapıyla, z harfini ve e ve i’den önceki c harfini s olarak okurken, İspanya’nın geri kalanında bu yapı diş arasında İngilizcedeki “th” sesine dönüşür (distinción). Sadece Endülüs bölgesinin en güneyindeki birkaç lehçede bu olay “ceceo” olarak adlandırılan yapıyla tersine döner ve orada “s” sesi de “th”ye dönüşür. Örnek olarak caza (av) ve casa (ev) kelimeleri "seseo"da /kasa/ diye okunurken, "ceceo"da /kaθa/ olarak okunur. İspanya’nın geri kalanında casa, /kasa/ diye okunurken, caza /kaθa/ olarak telaffuz edilir.
İspanyolca bazı ifadeler
değiştir- Evet - Sí
- Hayır - No
- Teşekkür ederim - Gracias
- Çok teşekkür ederim - Muchas gracias
- Rica ederim - De nada
- Lütfen - Por favor
- Özür dilerim - Lo siento
- Merhaba - Hola
- Hoşça kal - Adiós
- Görüşürüz - Hasta luego/Hasta la vista/Hasta pronto
- Günaydın - Buenos días
- İyi akşamlar - Buenas tardes
- İyi geceler - Buenas noches
- Ben - Yo
- Sen - Tú, Vos (Arjantin ve Uruguay başta olmak üzere, Şili, Paraguay, Bolivya, Kolombiya, Venezuela ve Guatemala gibi ülkelerde çeşitli bölgelerde kullanılır, bazı fiiller için çekimi farklı olabilir.), Usted (Türkçedeki "siz" gibi daha saygılı bir hitap şeklidir, çekimi çekimi el/ella ile aynıdır.)
- O - Él (e), Ella (d)
- Biz - Nosotros (e), Nosotras (d)
- Siz - Vosotros (e), Vosotras (d) (Sadece İspanya'da kullanılır), Ustedes (Latin Amerika'da kullanılır, çekimi ellos/ellas ile aynıdır).
- Onlar - Ellos (e), Ellas (d)
- Nasılsın? - ¿Cómo estás? ¿Qué pasa?
- Nasılsınız? - ¿Cómo está usted?
- Ne var ne yok? - ¿Qué tal?
- İyi - Bien
- Kötü - Mal
- Ne - ¿Qué?
- Kız çocuk - La hija, La niña
- Erkek çocuk - El hijo, El niño
- Anne - La madre
- Baba - El padre
- Arkadaş - El amigo (e), La amiga (d)
- Biraz - Un poco
- Çok - Mucho
- Hepsi - Todo
- Tamam - ¡De acuerdo!, ¡Vale!, ¡Está bien!
- Hoş geldiniz - Bienvenidos
- Para - Dinero; plata (Arjantin ve Uruguay)
Sayılar
değiştir- 1 - Uno
- 2 - Dos
- 3 - Tres
- 4 - Cuatro
- 5 - Cinco
- 6 - Seis
- 7 - Siete
- 8 - Ocho
- 9 - Nueve
- 10 - Diez
- 11 - Once
- 12 - Doce
- 13 - Trece
- 14 - Catorce
- 15 - Quince
- 16 - Dieciséis
- 17 - Diecisiete
- 18 - Dieciocho
- 19 - Diecinueve
- 20 - Veinte
- 21 - Veintiuno
- 30 - Treinta
- 31 - Treinta y uno
- 40 - Cuarenta
- 50 - Cincuenta
- 60 - Sesenta
- 70 - Setenta
- 80 - Ochenta
- 90 - Noventa
- 100 - Cien
- 101 - Ciento uno
- 200 - Doscientos
- 300 - Trescientos
- 400 - Cuatrocientos
- 500 - Quinientos
- 600 - Seiscientos
- 700 - Setecientos
- 800 - Ochocientos
- 900 - Novecientos
- 976 - Novecientos setenta y seis
- 1000 - Mil
- 1985 - Mil novecientos ochenta y cinco
- 2008 - Dos Mil Ocho
- 2011 - Dos Mil Once
- 10000 - Diez mil
- 100000 - Cien mil
- 1000000 - Millón
- 1000000000 - Millardo
- 1000000000000 - Billón
- 1000000000000000 - Trillón
- 1000000000000000000 - Cuatrillón
Günler
değiştir- Pazartesi - Lunes
- Salı - Martes
- Çarşamba - Miércoles
- Perşembe - Jueves
- Cuma - Viernes
- Cumartesi - Sábado
- Pazar - Domingo
Aylar
değiştir- Ocak - Enero
- Şubat - Febrero
- Mart - Marzo
- Nisan - Abril
- Mayıs - Mayo
- Haziran - Junio
- Temmuz - Julio
- Ağustos - Agosto
- Eylül - Septiembre
- Ekim - Octubre
- Kasım - Noviembre
- Aralık - Diciembre
Mevsimler
değiştir- Kış - Invierno
- İlkbahar - Primavera
- Sonbahar - Otoño
- Yaz - Verano
Meyveler
değiştir- Kabak - La calabaza
- Hindistan Cevizi - El coco
- Kiraz - La cereza
- Kayısı - albaricoque; damasco (Arjantin, Şili, Uruguay)
- Çilek - La fresa; frutilla (Arjantin, Şili Uruguay)
- Limon - El limón
- Elma - La manzana
- Portakal - La naranja
- Armut - La pera
- Avokado - aguacate; palta (Arjantin, Şili, Uruguay)
- Ananas - La piña; ananá (Arjantin ve Uruguay)
- Muz - El plátano; banana (Arjantin ve Uruguay)
- Karpuz - La sandía
- Erik - La ciruela
- Üzüm - La uva
- Şeftali - Melocotón; durazno (Arjantin, Şili Uruguay)
- Kivi - Kiwi
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.
- ^ "Spanish-4th most spoken". www.puntomedio.mx. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ "Dünya'da en geniş alanda konuşulan dil". 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "CIA The World Factbook, Amerika Birleşik Devletleri". 9 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "Demografía de la lengua española" (PDF). 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ "Statistical Abstract of the United States" (PDF). 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ Britannica Kitapları 2003'ten 2009'a es:Anexo:Hablantes de español como lengua materna en el 2003 (según el Britannica Book). Encyclopaedia Britannica'da kullanılan kaynaklar (Ethnologue -14th edition, Joshua Project 2000 —People's List, ABD Nüfus Sayım Bürosu.)
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y eurobarometer (2006) 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., es:Anexo:Hablantes de español en la U.E. según el Eurobarómetro (2006) Avrupa ülkeleri için
- ^ a b c d e f g Instituto Cervantes 06-07 6 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'e göre Avrupa'nın dışındaki İspanyol öğrenciler (Avrupa ve Latin Amerika ülkeleri dışında ikinci dili İspanyolca olan kaç öğrenci var konusunda sağlam kaynaklar bulunmamaktadır).
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Demografía de la lengua española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 28)
- ^ CONAPO 27 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2010).
- ^ cia.gov 29 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İspanyolca yalnızca 92.7%
- ^ 2009 yılında nüfus U.S. Population in 1990, 2000, and 2009 12 Şubat 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu
- ^ 5 yaşından büyük ispanikler dahil (Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu 2009 13 Şubat 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi)
- ^ Academia Norteamericana de la Lengua Española: elcastellano.org 24 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., José Ma. Ansón: noticias elcastellano.org 24 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jorge Ramos Avalos: univision.com 11 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Elbio Rodríguez Barilari: congresosdelalengua.es 15 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., III Acta Internacional de la Lengua Española 26 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, nytimes.com 17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Amerika Birleşik Devletleri Meksika'dan sonra İspanyolcanın en çok konuşulduğu ülkedir, hatta İspanya'dan bile öndedir.)
- ^ Census Bureau 2010 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'a göre 308 milyon Amerikalı'nın içindeki 50.477.594 İspanik İspanyolca konuşmaktadır. 35.468.501 İspanik 5 yaşın üzerindedir, 15 milyon ikinci dili İspanyolca olan kişi bulunmaktadır . Buna ek olarak 6 (cervantes.es 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) veya 7.8 (fundacionsiglo.com 27 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) milyon İspanyolca öğrenen öğrenci bulunmaktadır ki çoğunluğu İspanik değildir. Sonuç olarak ABD'de 9 milyon İspanik, yasal olmayan şekilde bulunmaktadır. (impre.com 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
- ^ %89.0 birinci dili İspanyolca olanlar (eurobarometer (2006) 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ 500.000 Amerikan yerli dili konuşan insan (Ethnologue 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ İlk dili farklı olan 4.566.891 insan bulunmaktadır. (ana dilleri: 1.500.000 İtalyanca, 1.000.000 Arapça, 855.000 Keçuva dili, 400.000 Almanca, 200.000 Paraguay Guaranísi, 200.000 Doğu Yidişi): Ethnologue 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. İspanyolca tek resmî dildir ve nüfusun tamamına yakınında konuşulur. İtalyanca, Arapça ve Güney Amerika yerli dili olan Keçuva, 1 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulmaktadır.spanish.about.com 28 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 1.076.953 insan bulunmaktadır. (ana dilleri: Çince 400.000, Portekizce 254.000, Wayuu dili 170.000, Arapça 110.000): Ethnologue 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ İspanyolca (resmî) 84.1%, Keçuva dili (resmî) 13%, Aymara 1.7%, Ashaninka 0.3%, diğer ana diller (Çok sayı amazon dilleri) 0.7%, diğer 0.2% (2007 Nüfus sayımı): cia.gov 5 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. İlk dili farklı olan 5.782.260 insan bulunmaktadır. (ana dilleri: Keçuva dili (32 çeşit) 4.773.900, Aymara (2 çeşit) 661.000, Çince 100.000). Ethnologue 2 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 249.503 insan bulunmaktadır. Çoğunluğu Mapudungun'dur. (200.000): Ethnologue 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 2.398.800 insan bulunmaktadır. Çoğunluğu Amerikan yerli dilleridir. (2.300.000).: Ethnologue 7 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İspanyolca (resmî) %60, Amerindian dilleri %40: cia.gov 2 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "ethnologue.com". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ İlk dili farklı olan 218.500 insan bulunmaktadır. (ana dilleri: Haitice 159.000). Ethnologue 7 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 1992 nüfus sayımına göre, toplam nüfusun %58'i İspanyolca konuşmaktadır. unicef.org 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 207.750 insan bulunmaktadır. Çoğunluğu Garifuna'dır (98.000).: Ethnologue 13 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 2010 tahmini nüfus sayımı 6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (page 32)
- ^ İlk dili farklı olan 14.100 insan bulunmaktadır. (ana dili, Kekchí olan 12.300 kişi): Ethnologue 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "resmî INSEE tahmini 1/1/2011". 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 1% of 44.010.619 (2005'teki 15 yaşından büyük Fransa nüfusu). Kaynak: Eurobarometer 2006. INE (1/1/2011) 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 490.124 insan bulunmaktadır. Çoğunluğu Mískito'dur. (154.000).: Ethnologue 15 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Morocco nüfus sayımı". 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ Fas'ta İspanyolca konuşan 4-7 milyon arasında insan bulunmaktadır. (Ammadi, 2002) educacion.es 5 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ 2005'te CIDOB tarafından yapılan çalışmada, Nüfusun 21.6%'ı İspanyolca konuşmaktadır. (realinstitutoelcano.org 18 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., afapredesa.org 2 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). According to the Morocco Census of 2004, the Morocco population is 29.680.069 (hcp.ma 29 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "IBGE 2010". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ Brezilya'da 733.000 yabancının yarısı Mercosur'dan gelmektedir. (Sayfa 32 [1] 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. + 92.260 İspanyol (INE (1/1/2011) 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 1.258 (in 2000 15 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
- ^ 2009 Cervantes Enstitüsü Yıllığı 5 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İspanyolca öğrenen öğrenci sayısı 5 milyonu aşmaktadır. elcastellano.org 15 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,elespectador.com 8 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., oei.org.co 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva: "9 milyon civarı öğrenci İspanyolca öğreniyor ve 2010 tahminimiz 12 milyon." Instituto Cervantes 22 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: 1 milyondan fazla İspanyolca öğrencisi özel okula gidiyor ve yaklaşık 11 milyonu ise devlet okullarına gidiyor.
- ^ [İlk dili farklı olan 85.418 insan bulunmaktadır.: http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=CR 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ethnologue]
- ^ 1992 nüfus sayımına göre, nüfusun %50'si hem İspanyolca hem de yerli dili olan Guarani konuşuyor, %37'si ise sadece Guarani konuşuyor, sadece İspanyolca konuşanların oranı ise %7. findarticles.com 7 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Nüfusun %75'i İspanyolca konuşabiliyor.pressreference.com 26 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Nüfusun %95.10'i İspanyolca konuşabiliyor. (Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu 12 Şubat 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi)
- ^ "Eurostat 2010". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 90.000 Kolombiyalı (in 2003 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 64.317 İspanyol (in 2011 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 10.455 Meksikalı (in 2009 27 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 7.554 Arjantinli (in 2008 12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 5.131 Şilili (in 2004 6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 7.410 Perulu (en 2008 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ İlk dili farklı olan 150.200 insan bulunmaktadır. Ethnologue 16 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İlk dili farklı olan 501.043 insan bulunmaktadır.: Ethnologue 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "National Statistics Office medium projection (Mid-2010)". 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "INE (1/1/2011)". 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ 1.816.773 İspanyol + 1.200.000 İspanyol kökenli: Antonio Quilis "La lengua española en Filipinas", 1996 sayfa 234 cervantesvirtual.com 6 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., mepsyd.es 24 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 23), mepsyd.es 19 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 249), spanish-differences.com 17 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., aresprensa.com 23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. sispain.org 24 Şubat 1998 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'a ve "Pluricentric languages: differing norms in different nations" 24 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 45 by R.W.Thompson)'a göre İspanyolca konuşan 2.900.000 insan bulunmaktadır. "Instituto Cervantes de Manila" (elcastellano.org 29 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) göre ise İspanyolca konuşan 2 milyondan fazla insan ve Chavacano konuşan 3 milyon civarı insan bulunmaktadır.
- ^ "Alman nüfus sayımı (1/1/2011)". 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 108.469 İspanyol (INE 1/1/2011 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 27.108 Perulu (en 2008 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 13.313 Kolombiyalı (in 2003 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 12.520 Meksikalı ([2] 29 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 7.140 Arjantinli(in 2008 12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 6.704 Şilili ([3] 6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 3.724 Ekvadorlu ([4] 2 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "ISTAT 1/1/2011". 19 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 201.934 Perulu (in 2008 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 120.000 Ekvadorlu ([5] 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 64.000 Kolombiyalı(en 2003 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 18.116 İspanyol (INE 2011 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 11.576 Arjantinli (en 2008 12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 3.485 Meksikalı + 3.138 Şilili
- ^ INE 2011'e göre İspanyolca
- ^ Nüfusun 13,7%'si İspanyolcayı ana dili olarak kullanıyor ve 74%'ü ise ikinci dili olarak kullanıyor. cvc.cervantes.es 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ PMB İstatistikleri 2006 mediaincanada.com[ölü/kırık bağlantı] (12 yaşın üzerinde İspanyolca konuşanlar). Kanada'da 2006 nüfus sayımına göre 345.345 insanın İspanyolca konuştuğu söylense de, İspanik örgütlere göre bu rakam 2001'de 520.260 ve 2006'da 700.000'in üstündedir. (hispanosencanada.ca[ölü/kırık bağlantı], dialogos.ca 13 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) Şu anda ise 1 milyona yakındır: (tlntv.com 9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Eurostat 1/1/2010
- ^ İspanyol göçmenler (INE 1/1/2011 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ "Hollanda nüfus sayımı". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 30.300 Kolombiyalı (in 2003 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.), İspanyol vatandaşı (INE 1/1/2011 3 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + 7.804 Perulu(en 2008 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. + 1.206 Meksikalı + 918 Şilili)
- ^ "Eurostat tahmini 1/1/2011". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ 8.598.982'nin %1'i (2005'te Belçika'da 15 yaşından büyüklerin nüfus sayısı). Kaynak: Eurobarometer 2006
- ^ İsveç nüfus sayısı (2002)
- ^ "Demogeafía de la lengua española" 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfa 32. 104.000 Britannica 2003 yılı kitabına göre
- ^ Demografía de la lengua española "Demografía de la lengua española" 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfa 32
- ^ Tinduf'ta 150.000-200.000 arasında (aprendemas.com 21 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) + Oran Vilayeti'nde 48.000 ( Demografía de la lengua española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfa 31
- ^ 50.000 Sefarad (1998 Britannica Kitabı)[6] 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. + 80.000 İberik Amerika [7] 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Demografía de la lengua española" 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.nın 34 ve 35. sayfaları
- ^ enlatino.com 7 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2009'da 344.932 Latin Amerika göçmeni - 267.456 Brezilyalı + 1.476 İspanyol - 2010 INE'ye göre)
- ^ a b Demografía de la lengua española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. nın 32. sayfası
- ^ Nüfusun 35.4%'ünün ana dili İspanyolca. www.iea.ad 29 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Yeni Zelanda nüfus sayımı (2006)
- ^ Demografía de la Lengua Española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.nın 34. sayfası
- ^ Çin'deki İspanyol vatandaşları (INE, 2009 7 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ Demografía de la lengua española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.nın 37. sayfası
- ^ Demografía de la lengua española (sayfa 37) 12 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'a göre, Avrupa Birliği'nde 2.397.380 İspanyol veya Latin Amerikalı göçmen bulunmaktadır, sadece 1.490.564 sayılmıştır.
- ^ Cervantes Enstitüsü'ne göre, İspanyolcayı öğrenen 20.000.000 öğrenci bulunmaktadır. (cervantes.es 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., elpais.com 11 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). es:Anexo:Estudiantes de español
- ^ "census.gov". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ Demografía de la lengua española 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 38). İspanyolca 359.5 milyon İspanyolcanın resmî dil olduğu yerde, 40.5 milyon resmî olmayan ancak ana dili olarak konuşulan yerlerde ve 40 milyon diğer yerlerde olmak üzere konuşulmaktadır.
- ^ İspanyolca konuşan 450 milyon insan (I 29 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve IV 15 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İspanyol dilinin uluslararası dakikaları ve Instituto Cervantes 6 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). İspanyolca konuşan 460 milyon insan (diariohoy.net 5 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., lne.es 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ 453.430.903 konuşana ek olarak, ABD'de de İspanyolcayı ikinci dil olarak konuşan: 14.531.499. Avrupa Birliği'nde İspanya hariç 18.922.281 İspanyolca konuşan var (es:Anexo:Hablantes de español en la U.E. según el Eurobarómetro (2006)).
- ^ "CIA World Factbook — Cebelitarık". 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "Arka plan notu: Andorra". 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "BBC Education — Diller, Avrupa'da diller — İspanyolca". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "İsviçre'nin 4 resmî dili". 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "Puerto Rico Elevates English". 10 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ "Belize 2000 yılı nüfus sayımı" (PDF). 21 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2007.
- ^ "Trinidad iş için İspanyolca konuşmak istiyor". 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011.
- ^ "Mercosul resmî sitesi". 25 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
- ^ "İspanyolca Brezilya'nın ikinci dili oldu". 28 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
- ^ "Too close for comfort? the genesis of "portuñol/portunhol"" (PDF). 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
- ^ "Amerikan Nüfus Dairesi". 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Amerikan Nüfus Dairesi". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Birleşik Devletler. S1601. Evde konuşulan diller". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Ethnologue – Ekvator Ginesi (2000)". 25 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "CIA Dünya Raporu – Ekvator Ginesi". 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Sahravi Basın Bürosu en Español". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Sahravi Arap Demokratik Cumhuriyeti resmî hükûmet sitesi". 8 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Sahravi Arap Demokratik Cumhuriyeti TV". 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Batı Sahra: Şiir ve İspanyolca - Daimi bağlantılar". 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Generación de la Amistad saharaui". 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Morocco.com". 31 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "La permanencia de Obiang Nguema es innegociable; debe abandonar el poder" 10 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Manifiesto de la Oposición Democrática. Guía turística de Guinea Ecuatorial, 2007
- ^ "Diario Cultura: Ekvator Ginesi". 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Los 'cubanos', la élite de Sudán del Sur". 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Estadisticas: Filipinler'de ispanyol dili". 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "1973 Filipinler Anayasası". 17 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2011.
- ^ "Instituto Nacional de Estadísticas". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
- ^ "İspanyol dil akademisi bulunan ülkeler (İspanyolca)". 21 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011.
- ^ "Historia del español - I". DELE Ahora. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Diccionario de la lengua española". 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ Diccionario Panhispánico de Dudas, 2005, sf. 271-272.
- ^ Marcos, Javier Rodriguez (5 Kasım 2010). "La "i griega" se llamará "ye"". El País. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2018.
- ^ "Exclusión de «ch» y «ll» del abecedario". Real Academia Española. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021.
- ^ "Spanish Orthographic Accents" (İngilizce). yourdictionary.com. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021.