Çerkesler listesi
Vikimedya liste maddesi
Bu liste Çerkes kökenli olan kayda değer bazı kişileri içermektedir.
PolitikacılarDüzenle
|
- Mahmud Sami el-Barudî – Mısır Başbakanı[1]
- Ismael Babouk - İlk Amman belediye başkanı[2]
- Riyaz Paşa – Mısır Başbakanı[3][4]
- Said el Müfti - Ürdün Başbakanı[5]
- Önder Sav – Türk politikacı
- Cem Özdemir – Alman Yeşil Partisi'nin eşbaşkanı, Alman Hükûmeti'nde politikacı
- Toujan al-Faisal – Ürdün'de çok bir politikacı ve insan hakları savunucusu, 1977-1993 Ürdün Parlamentosu üyesi, parlamentoya seçilen ilk kadın politikacı
- Bassam Abdel Majeed – Suriye Eski İçişleri Bakanı ve Askeri Polis Kurumu Müdürü
- Mustafa Özyürek – Türk politikacı
- Hüsamettin Özkan - Eski Bakan ve Başbakan Yardımcısı
- Nazım Ekren - Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
- Cahit Tutum - Eski politikacı ve milletvekili.
- Deniz Baykal - avukat, siyasetçi ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) eski genel başkanı[6]
SadrazamlarDüzenle
- Salih Hulusi Kezrak - Son Osmanlı Sadrazamı
- Kethüda Çerkes Meyyit Hasan Paşa
- Bıyıklı Koca Derviş Mehmed Paşa
- Çerkes Mehmed Ali Paşa
- Tunuslu Hayreddin Paşa
- Özdemiroğlu Osman Paşa
Devlet BaşkanlarıDüzenle
- Aslan Dzharimov - Adıge Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı
- Hazret Sovmen - Adıge Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı
- Aslan Tkhakushinov - Adıge Cumhuriyeti'nin üçüncü Cumhurbaşkanı
- Valery Kokov - Kabardino Balkarya'nın ilk Cumhurbaşkanı
- Arsen Kanokov - Kabardino Balkarya'nın ikinci Cumhurbaşkanı
- Murat Kumpilov - Adıgey Cumhuriyeti'nin mevcut Cumhurbaşkanı
- Ahmet Necdet Sezer - Türkiye Cumhuriyeti'nin onuncu Cumhurbaşkanı[7][8]
- Hacı Karandıqo Berzeg - halk büyüğü, askeri komutan ve son Çerkesya Konfederasyonu başkanı[9][10]
KraliyetDüzenle
- İnal Nexu - Çerkesya prensliğini sıfırdan kuran Orta Çağ Çerkes prensi[11]
- Maria Temryukovna – İlk Rus Çarı İvan Vasiliyeviç'in eşi
- Melek Tourhan – Mısır ve Sudan Sultanı Hüseyin Kamil'in eşi.
Mısır Memlûk SultanlarıDüzenle
- Berkuk - Çerkes kökenli Burci Hanedanı'nın ilk Memluk hükümdarı
- Sultan Kayıtbay (Kaytukuo)
- Farac
- Mansur Abdülaziz
- Muavyed Şeyh
- Muzaffer Ahmed
- Seyfeddin Tatar
- Salih Muhammed
- Aziz Yusuf
- Zahir Çakmak
- Fahreddin Osman
- İnal (1453)
- Muavyed Ahmed
- Zahir Bilbay
- Nasır Muhammed
- Barsbay (Barsbiy)
- Zahir Kansu (Kanshaw)
- Eşref Canbulat
- Adil Tumanbay (Dumenbiy)
- Kansu Gavri (Kanshaw Ghuri)
- Tomanbay (Dumenbiy) - Çerkes kökenli Burci Hanedanı'nın son Memluk hükümdarı
AskerlerDüzenle
- Sefer Bey Zanuqo - asilzade, bağımsızlık aktivisti, Çerkes bağımsızlık hareketinin yurtdışı temsilcisi[12]
- Hacı Kızbeç - Rus-Çerkes Savaşı sırasında en etkili Çerkes liderlerinden birisi[13]
- Canberdi Gazali - Memluk komutanı, Osmanlı Devleti Şam valisi.
- Çerkes Ethem
- Çerkes Reşit
- Eşref Sencer Kuşçubaşı
- Yakup Cemil - İttihat ve Terakki'nin fedailerinden. Osmanlı subayı. (Yarı Çerkez, yarı Lezgi)
- Ahmet Şükrü Oğuz
- Ahmet Fevzi Big
- Alexander Bekovich-Cherkassky
- General Aziz Ali el-Mısri
- Çetin Doğan
- Doğan Güreş
- Aydoğan Babaoğlu
- Talat Aydemir
- Cemal Madanoğlu
- Burhanettin Bigalı
- Umar Mihayshi
- Halit Karsıalan
- Ali Sait Akbaytogan
- Deli Fuad Paşa
- Ahmet Anzavur
- Abuk Ahmet Paşa
- İsmail Hakkı Berkok
- Ömer Yaver Paşa
- Mürsel Bakü
- Aşir Atlı
- İsmail Canbulat
- Rüştü Kobaş
- Rasim Betir
- Cemil Cahit Toydemir
- Fuat Balkan
Kültürel FigürlerDüzenle
- Tevfik Esenç - Ubıhçayı konuşan son kişi.
- Abdurrahman Gürses - Reis-ül Kurra
- Zahid el Kevseri - Son dönem Osmanlı alimi. Maturidi-Hanefi ekolünün temcilcilerinden.
- Kazanoko Jabağ - birleşik Kafkasya fikirleri ile öne çıkan Çerkes filozof, halk şairi ve diplomat.[14]
Film, Televizyon, SahneDüzenle
- Ali İhsan Varol - sunucu, yapımcı, oyuncu ve senarist[15]
- Bedri Ruhselman - Neo-spiritüalist, Psikiyatr
- Mervat Amin - Mısır'da oyuncu
- Damla Sönmez - (Babası Çerkes , Annesi Abhaz) Çukur dizisinde Efsun rolünü oynayan oyuncu
- Sadi Celil Cengiz - Türkiye'de İşler güçler dizisi oyuncusu.
- Mehmet Aslantuğ – Türkiye'de oyuncu
- Sultana - Şarkıcı - Söz Yazarı
- Najdat Anzour - Suriye'de televizyon ve film yönetmeni
- Ediz Hun – Türkiye'de oyuncu (Baba Çerkez - Anne Türk)[16]
- Türkân Şoray – Türkiye'de oyuncu (Baba Kabardey - Anne Türk)[17]
- Nazan Şoray - Türkiye'de oyuncu (Baba Kabardey - Anne Türk)
- Ufuk Özkan - Türkiye'de oyuncu[18]
- Sinan Albayrak – Türkiye'de oyuncu[19]
- Derya Arbaş – Çeyrek Çerkez(Ubıh-Abaza), çeyrek Tatar ve yarı Kızılderili oyuncu[20]
- Burcu Esmersoy – (Dedesi Mısırlı , Babaanne Çerkes , Anne Türk) Türkiye'de sunucu, yapımcı, Miss Turkey International 1997 unvanına sahip tescilli manken
- Cem Özer – Türkiye'de oyuncu
- Halit Kıvanç - Türk radyo ve televizyon ve eski maç sunucusu, gazeteci.
- Sevtap Parman – Türkiye'de oyuncu ve şarkıcı
- İpek Özkök – Türkiye'de oyuncu, manken
- Janset Paçal – Türkiye'de aktris[21]
- Meral Okay – Türkiye'de senarist, oyuncu
- Ömür Atay – Türkiye'de yönetmen
- Müşerref Tezcan – Türkiye'de oyuncu
- Nalan Altınörs – Türkiye'de oyuncu
- Suna Keskin – Türkiye'de oyuncu
- Cihan Ünal
- Atalay Demirci - Türkiye'de stand up sanatçısı [22]
- Kenan Ece - Türkiye'de oyuncu[23]
- Faruk Peker - Türk manken, senarist ve sinema sanatçısı
- Gupse Özay - Türkiye'de aktris[24]
- İrem Sak - Türkiye'de oyuncu[24]
- Atilla Saral - Türkiye'de oyuncu, manken
- Elçin Sangu - Türkiye'de oyuncu
- Neslihan Atagül- (Annesi Beyaz Rus, babası Çerkes kökenli) Türk Oyuncu
Mankenler ve Güzellik Yarışması KraliçeleriDüzenle
- Deniz Akkaya – Türkiye'de eski top model, aktris, sunucu[25]
- Keriman Halis Ece – 1932 Türkiye Güzeli, 1932 Kâinat Güzeli (ilk) manken, piyanist
- Asuman Krause – Yarı Çerkez yarı Alman eski top model, sunucu[23]
- Ece Gürsel – Yarı Çerkez, Türkiye'de top model[26]
- Zerrin Arbaş – Yarı Çerkez(Ubıh, Abaza), yarı Tatar Türkiye'de balerin, 1965 Türkiye Güzeli (Miss Turkey)[20]
- Sinemis Candemir – (Kabartay) Best Model of Turkey unvanına sahip profesyonel manken[19]
Sanat İnsanlarıDüzenle
RessamlarDüzenle
- Mihail Chemiakin - Rusya'da ressam, sahne tasarımcısı, heykeltıraş ve yayımcı
- Avni Arbaş – (Ubıh, Abaza) Türkiye'de ressam, Derya Arbaş'ın dedesi, Zerrin Arbaş'ın babası[20]
- Avni Lifij – Türkiye'de ressam
MüzisyenlerDüzenle
- Sati Kazanova - Rusya'da pop müzik sanatçısı, manken
- Müslüm Magomayev - Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı ve aynı zamanda Kızıl Bayrak İşçi Nişanı ödülü sahibi Azerbaycanlı şarkıcı
- Aydemir Mugu – Rusya'da şarkıcı
- Timur Şaov – Rusya'da şair, şarkı sözü yazarı, şarkıcı
- Yuri Temirkanov – Rusya'da müzik adamı ve Saint Petersburg Filarmonik Orkestrası'nın 1988'den beri müzik direktörü
- Aslan Tlebzu – Rusya'da halk müziği şarkıcısı
- Zamudin Guçev – Rusya'da sanatkâr ve müzisyen
YazarlarDüzenle
- Kuba Shaaban- yazar, şair, müzisyen, tarihçi.
- Nadine Haobsh – Amerika'da blogger, güzellik ve bakım konusunda uzman gazeteci, yazar, sunucu
- Mohydeen Izzat Quandour – Hollywood camiasında çok sayıda uluslararası ödül sahibi yazar, film yapımcısı ve yönetmeni, müzisyen, entelektüel
- Hıncal Uluç – Baba tarafından Ubıh asıllı Anne tarafından Dedesi Kilisli(Türk) Anneannesi Rumeli(Arnavut,Boşnak) göçmenidir Türkiye'de gazeteci ve yazar.
- Kandemir Konduk – Türkiye'de piyes ve senaryo yazarı
- Ahmet Tezcan – Türkiye'de gazeteci, sunucu
- Ruhat Mengi – Türkiye'de gazeteci, yazar, köşe yazarı, sunucu
- Rauf Tamer – Türkiye'de çevirmen, gazeteci, yazar
- Sebahattin Selek – Türkiye'de yazar
- Sezgin Burak – Türkiye'de çizgi film tasarımcısı ve karikatürist. Abhaz Loh-ipa ailesindendir.
- Taha Akyol – Türkiye'de gazeteci ve yazar
- Hakan Albayrak - Türkiye'de gazeteci ve yazar
- Kandemir Konduk - Türkiye'de yazar
- Aytunç Altındal - Türkiye'de gazeteci ve yazar
- Erol Anar - karikatürist ve yazar
- Cevdet Said - Suriye'de tarihçi, filozof ve yazar
- Nâzım Hikmet -Türkiye'de yazar[27][28][29][30]
- Safiye Can - Almanya'da yazar, şair ve çevirmen
SporcularDüzenle
- Nurettin Zafer - Dünya Olimpiyat Şampiyonu Güreşçi
- Adil Candemir - Olimpiyatlar'da Türkiye adına yarışan gümüş madalya sahibi güreşçi
- Mehmet Okur - Özellikle Türkiye ve ABD'de NBA'de oynayan basketbolcu (Anne Çerkez - Baba Boşnak)
- Mahmut Atalay – Güreşçi, 1968 Olimpiyatları'nda altın madalya sahibi, Türkiye adına dünya şampiyonu
- Hamit Kaplan – Güreşçi, 1956 Olimpiyatları'nda altın madalya sahibi, Türkiye adına dünya şampiyonu
- Erdal Keser – Eski futbolcu ve teknikdirektör
- Bibras Natho – İsrail millî futbol takımının eski kaptanı
- Fakhraldien Gor – Avukat, olimpiyat sporcusu, uzun atlama dalında Arab ülkeleri ve Batı Asya şampiyonu, Ürdün Olimpiyat Komitesi üyesi
- Yaşar Doğu – (Babası Ubıh Annesi Türk) Milli Güreşçi, Türkiye adına dünya ve olimpiyat şampiyonu
- Can Bartu - Türk futbolcu
- Umut Nayir - Türk futbolcu
İş insanlarıDüzenle
- Erol Olçok - Siyasal iletişim danışmanı, Recep Tayyip Erdoğan'ın eski iletişim danışmanı
Osmanlı yöneticileriDüzenle
- Çerkes İskender Paşa - Van, Erzurum, Diyarbakır ve Mısır beylerbeyliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı
- Mehmed Şemseddin Paşa - Osmanlı devlet adamı
- Seydi Ahmet Paşa - Budin valisi olarak da görev yapmış Osmanlı devlet adamı
Ayrıca bakınızDüzenle
- Çerkesler
- Çerkesya
KaynakçaDüzenle
- ^ "Mahmud Sami el-Barudî". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ismael Babouk". 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Riyaz Paşa". 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Riyad Pasha". 19 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Said el-Müfti". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Çerkes asıllı Türkler". 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- ^ Circassian Diaspor: Israeli Circassians, Turkish People of Circassian Descent, Mehmed VI, Nāzim Hikmet, Hadise, Mehmet Oz, Kāzim Karabekir. Books LLC. ISBN 9781233081905.
- ^ "Hacı Karandıqo Berzeg". 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Giranduko Berzeg". Muammer Dursun Erer. 2013. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Взгляд на османские и кавказские дела". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Hacı Kızbeç".
- ^ "Казаноко Джабаги - Большая Советская энциклопедия - Словари и Энциклопедии". www.endic.ru. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ "Ali İhsan Varol". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ediz Hun'dan Kürt sorununa çözüm önerisi!". medyafaresi.com. 18 Ekim 2011. 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
- ^ "Ben bir Kabartay Çerkezi'yim". Sabah. 16 Ekim 2006. 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "Ufuk Özkan: Cevahir'i bekledim". Bugün. 17 Ekim 2010. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.
- ^ a b "Çerkez ünlülerin anadil yorumu". Sabah. 12 Nisan 2011. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ a b c "Avni'nin Atları..." Cumhuriyet. 3 Temmuz 2005. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "Çerkez kızı Janset". Radikal. 15 Haziran 2002. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015.
- ^ a b "Canlıda aşk kıvılcımları!". Vatan. 22 Eylül 2010. 14 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ a b "Yalan Dünya'nın Çerkez güzelleri". Hürriyet. 18 Şubat 2012. 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "'Çerkez olmakla övünüyorum'". Posta. 28 Ocak 2012. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ ""Ya Çerkez dayılarım çekip beni vursaydı"". Gazete Habertürk. 17 Ekim 2009. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ "Nâzım Hikmet". 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Vera Tulyakova Hikmet, Nâzımʾla söyleşi 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cem Yayınevi, 1989, p. 257.
- ^ Hikmet Akgül, Nâzım Hikmet: siyasi biyografi 17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Çiviyazilari, 2002, p. 50.
- ^ "Vera tulyakova hikmet nazım la son söyleşimiz". www.issuu.com. Hüseyin Şenol. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2015.