Lezgiler

Dağıstan ve Azerbaycan'da yaşayan etnik grup

Lezgiler (Lezgice: Лезги/Lezgi), Kuzeydoğu Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey ve Dağıstan'ın güney kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Konuştukları dil Lezgice olarak adlandırılır. Samurçay civarında yaşamaktadırlar.

Lezgiler

Ressam Gorshelt: Lezgi erkek
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya
473.722
385.240[1]
 Azerbaycan180.000-190.000[2][3]
 Türkmenistan17.000
 Ukrayna4.349
 Özbekistan4.300
 Kazakistan5.300
 Kırgızistan2.603
 Türkiye34 400[4]
 Belarus404
 Letonya280
 Estonya121
 Litvanya82
 Moldova74
 Gürcistan44–2.900
Diller
Din
İlgili etnik gruplar
Dağıstan

Lezgival

değiştir

Lezgival (Lezgice: Лезгивал/Lezgival), Lezgi halkının töresi, hayat yasası ve dünya görüşüdür. Lezgival kuralların temeli, yaşlılara ve kadınlara saygı, kendinden güçlü olanın karşısında boyun eğmemek, zayıflara merhamet, dürüstlük, onur ve cesaretin önemini içerir.

Türkiye Lezgileri

değiştir

Kafkas Savaşı'ndan (1817-1864) sonra Rus İmparatorluğu Lezgileri ya öldürüldüğü ya da Osmanlı İmparatorluğu'na sürgün etti asimile edip yok etmek amacıyla.

Yerleşim

değiştir
 
Lezgilerin yerleşimi

Türkiye'de Lezgiler gennelikle Dağıstanlı ismiyle tanınır ve Lezgiceyi hâlâ günlük yaşamda konuşurlar ve gelenek, göreneklerini hâlâ sürdürmektedirler. Lezgiler Ortaca (Lezg. Kӏirne), Yaylaköy (Balakesir vilayeti), Dağıstan (Bergama yakınlarında), Güneykin (Yalova yakınlarında), Findicak (İzmir yakınlarında), Kayalipinar, Emilrler, Selimiye, Osmaniye, Sultaniye (Sivas ilinde) ayrıca İrşadiye, Bursa, İzmir, İstanbul, Ankara ve diğer büyük şehirlerde yaşamaktadırlar.

 
Lezginlerin çoğunlukta olduğu bölgeler

Azerbaycan

değiştir

Lezgiler'in büyük çoğunluğu Azerbaycan'ın kuzeyinde, Kusar, Kuba, Haçmaz, Kebele, İsmayıllı, Oğuz, Kah, Şeki rayonları toprağında toplu bir halde Bakü, Gence, Sumgayıt ve Mingeçevir şehirlerinde yaşıyorlar.

Azerbaycan'da Lezgiler'in sayılarının 190.000 kişi olduğu bilinmektedir.

 
Kusar'da lezgi mutfağı

Rusya'ya bağlı Dağıstan'da Lezgiler'in sayısının 550.000 ve diğer Samur boylarıyla birlikte değerlendirildiğinde 850.000'e eriştiği görülmektedir.

Lezgi milliyetçiliği ve Sadval

değiştir

SSCB'nin dağılmasının ardından, birliğe bağlı birçok halk bağımsızlığını ilan etmişti. Topraklarının Azeriler ve Ruslar tarafından gasp edildiği iddiasıyla Lezgiler 1990'da, Dağıstan/Derbent'te Sadval (‘Birlik’) adlı ayrılıkçı, silahlı bir örgüt kurdular.[5]

Kaynaklar

değiştir
  1. ^ "Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи аселения 2010 года". gks.ru. 29 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014. 
  3. ^ "The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. Population by ethnic groups". 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2014. 
  4. ^ "Country: Turkey (Joshuaproject)". 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015.  Bilinmeyen parametre |deadlink= görmezden gelindi (|dead-url= kullanımı öneriliyor) (yardım)
  5. ^ "english.pravda.ru". 

Dış bağlantılar

değiştir