Kafkas Savaşı


Kafkas Savaşı, Rus İmparatorluğu'nun Kuzey Kafkasya halklarına karşı yaptığı savaştır. 1817'den 1864'e kadar süren bu savaşta Ruslar; Çerkesler ve Şeyh Şamil önderliğindeki Çeçenler ve Dağıstanlılara karşı savaşmıştır. Savaşın batı yakası Rus-Çerkes Savaşı, doğu yakası ise Mürid Savaşı adıyla incelenir.

Kafkas Savaşı
Roubaud. Scene from Caucasian war.jpg
Tarih1817 - 1864
Bölge
Sonuç Rusların kuzeydoğu Kafkasya'yı ilhak edişi ve Çerkes Sürgünü
Taraflar

Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu

Flag of Adygea.svg Çerkesya
Caucasian Imamate.svg Kafkasya İmamlığı

Nogai Orduları
Komutanlar ve liderler
I. Nikolay
I. Aleksandr
II. Aleksandr
Aleksey Petroviç Yermolov
Mihail Semyonoviç Vorontsov
Aleksandr Baryatinskiy
İvan Paskeviç
Nikolai Evdokimov

Circassian flag.svg Tığujıqo Kızbeç

Circassian flag.svg Sefer Bey Zanuqo

Circassian flag.svg Karandıko Berzeg Hace

Circassian flag.svg Canbolat Bolotoqo

Circassian flag.svg Keysin Keytiqo

Circassian flag.svg Kundeyt Şebez-Giray

Circassian flag.svg Karamırza Soqur

Circassian flag.svg Bomet Misost

Circassian flag.svg Hawudıqo Mansur

Circassian flag.svg Şirıxhuqo Dığuj

Circassian flag.svg Berzeg Dzepş

Circassian flag.svg Baletoqo Aytek

Circassian flag.svg Hatoxhuşoqo Jambolet

Circassian flag.svg Hatoxhuşoqo Muhamed Aşe

Circassian flag.svg Janxhot Quşuq

Circassian flag.svg Ajgeriy Kuşukupş


Caucasian Imamate.svg Hacı Murad

Caucasian Imamate.svg Gazi Muhammed

Caucasian Imamate.svg Hamzat Bey

Caucasian Imamate.svg Şeyh Şamil

Bu savaş sonunda Çerkesya'nın halkı olan Çerkesler, Rusların zorlamasıyla topraklarından ayrılıp Anadolu'ya göç etmek zorunda kalmışlardır. Bugün Türkiye, Suriye, Ürdün ve İsrail gibi ülkelerde milyonları bulan Çerkesler, 1860'larda ülkelerinden ayrılmak zorunda bırakılan insanların torunlarıdır. Çerkeslerin çok azına Kafkasya'da Ruslar tarafından Kafkasya'da kalma izni ve toprak verildi. Kafkasya'da kalan Çerkesler bugün Rusya Federasyonu'na bağlı Adigey, Karaçay-Çerkesya ve Kabartay-Balkarya'yı oluşturmuşlardır.[1]

Kafkasya'nın merkezinde bulunan Gürcü askeri yolu'nun Rusya tarafından ele geçirilmesi, Kafkas Savaşı'nı batıda Rus-Çerkes Savaşı ve doğuda Mürid Savaşı olmak üzere ikiye böldü. Kafkasya'nın diğer toprakları (günümüzdeki doğu Gürcistan, güney Dağıstan, Ermenistan ve Azerbaycan), Rusya'nın İran ile yaptığı savaşların bir sonucu olarak 19. yüzyılda çeşitli zamanlarda Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirildi. Kalan kısım olan Batı Gürcistan, darbeler yoluyla ve güneyde yapılan Osmanlı-Rus Savaşları ile Rus İmparatorluğu tarafından aynı dönemde ilhak edildi.

Abhazya'da her 21 Mayıs tarihinde sürgünü anma programları düzenlenmektedir.[2]

Çeçen topçular.

Ayrıca bakınızDeğiştir

Rus-Çerkes Savaşı

Mürid Savaşı

İçkerin Savaşı

Dargin zammı

KaynakçaDeğiştir

  1. ^ "Türk Tarih Kurumu". 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  2. ^ "1817–1864 Kafkas Savaşları". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 

Konuyla ilgili kaynaklarDeğiştir

  • Baddeley, John F. (1908). The Russian conquest of the Caucasus. London: Longmans, Green and Co. ISBN 0-7007-0634-8. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  • Pokrovsky N. I. Caucasian Wars and the Imamate of Shamil / Foreword. N. N. Pokrovsky, introduction. and approx. V. G. Gadzhiev. — M.: ROSSPEN, 2000. — 511 p. — ISBN 5-8243-0078-X.
  • Dubrovin, N. История войны и владычества русских на Кавказе, volumes 4–6. SPb, 1886–88.
  • Fadeev R. A. Kafkas Savaşının Altmış Yılı. - Tiflis: Kafkas Ordusu Genelkurmay Başkanlığı askeri matbaası, 1860.
  • Potto V. A. Kafkas Savaşı ayrı denemelerde, bölümlerde, efsanelerde ve biyografilerde: 5 ciltte. - 2. baskı - St.Petersburg, 1887-1889.
  • Gordin Ya. A. Kafkasya: toprak ve kan. 19. yüzyıl Kafkas Savaşı'nda Rusya. SPb., 2000
  • 1817-64 Kafkas Savaşı / V. M. Mukhanov // İzlanda - Başbakanlık. - M.: Büyük Rus Ansiklopedisi, 2008. - S. 359. - (Büyük Rus Ansiklopedisi: [35 ciltte] / yazı işleri müdürü Yu. S. Osipov; 2004-2017, c. 12). - ISBN 978-5-85270-343-9.
  • Khozhaev D. A. Rus-Kafkas Savaşında Çeçenler: bilimsel-popul. iş / yetkilendirme proje ve bilimsel ed. T. A. Mazaeva. - Gr.-St.Petersburg. : "Seda", 1998. - 250 s. - Fin'in katılımıyla yayınlandı. sağlamak M. M. Akhmatkhanova ve Kh. D. Makhauri. — ISBN 5-85973-012-8.
  • Gammer, Moshe. Muslim Resistance to the Tsar: Shamil and the Conquest of Chechnia and Daghestan. Frank Cass & Co. Ltd., 1994. 247 p. — ISBN-13. 978-0714634319.