Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler tarihi

Recep Tayyip Erdoğan siyasi kariyerine 1975 yılında Millî Selamet Partisi Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına seçilerek başlarken ertesi yıl İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanlığına seçildi[1][2] ve Millî Selamet Partisi'nin 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılmasına kadar bu görevini sürdürdü.[3][4] 1983'te kurulan Refah Partisi ile siyasete geri döndü ve 1984 yılında Beyoğlu ilçe başkanı oldu.[5] Ertesi yıl düzenlenen genel kongrede Merkez Karar ve Yürütme Kurulu üyesi seçilirken aynı yıl partinin İstanbul il başkanlığına getirildi.[5]

Recep Tayyip Erdoğan (Nisan 2021)

28 Eylül 1986'daki milletvekili ara seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge adayı olarak girdi. Tek bir adayın milletvekili olacağı seçimde Refah Partisi, bölgedeki oyların %8,57'sini alarak beşinci sırada kaldı.[6] 26 Mart 1989'daki yerel seçimlerde Beyoğlu belediye başkanı adayı olurken, 1984'teki seçimlerde partinin ilçe belediye başkanlığı için aldığı oy oranının %17,71 artmasıyla %22,83 oranında oy topladı; ancak %29,29 oranında oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Hüseyin Aslan'ın ardından ikinci sırada kaldı.[6][7] 20 Ekim 1991'deki genel seçimlere Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge 1. sıra adayı olarak girdi.[8] Seçimlere Milliyetçi Çalışma Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile ittifak yaparak giren Refah Partisi,[9] son seçimlere göre İstanbul 6. bölgedeki oy oranını %12,69 arttırarak %20,01 oranında oy aldı.[10][11] 19. dönem milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine giren Erdoğan'ın milletvekilliği, ilk kez uygulanan seçmenlerin parti milletvekillerini sıralamaya bakmadan tercih edebildiği tercihli oy sisteminde seçmenlerin tercihini ikinci sıradaki aday Mustafa Baş'tan yana kullanması sebebiyle sonuçların belli olmasından birkaç gün sonra Baş'a geçti.[12]

27 Mart 1994'teki yerel seçimlerde İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı için Refah Partisi'nden aday olan Erdoğan, %25,19 oy oranıyla seçimlerden birinci sırada ayrılarak İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildi.[13] 6 Aralık 1997'de Siirt'te düzenlenen bir açıkhava toplantısı sırasında topluluğa yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler sebebiyle[14] kendisi hakkında açılan dava sonunda belediye başkanlığı görevinden ayrılarak 26 Mart 1999'da cezaevine girdi ve 24 Temmuz 1999'daki tahliyesine kadar 4 ay 10 gün boyunca cezaevinde kaldı.[15][16] Davada çıkan kararla birlikte kendisine siyasi yasak getirilirken, herhangi bir partiyle birlikte veya bağımsız olarak herhangi bir seçime katılamayacaktı.[17]

14 Ağustos 2001'de kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucu başkanlığını üstlendi.[18] Siyasi yasağı sebebiyle 3 Kasım 2002'deki genel seçimlerde milletvekili adayı olamadı. Seçimlerde aldığı %34,28'lik oy oranıyla birinci çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi, Abdullah Gül'ün başbakanlığında 58. hükûmeti kurdu. Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması yönünde sunulan yasa değişikliği teklifin meclisten geçmesi sonrasında siyasi yasağı kalktı ve 9 Mart 2003'te Siirt'te yapılan ara seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili adayı oldu. Oyların %84,8'ini alan parti, biri Erdoğan olmak üzere ilden üç milletvekili çıkardı.[19] Gül başbakanlığındaki hükûmetin istifa ettiği 11 Mart günü Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer hükûmeti kurma görevini Erdoğan'a verdi. Erdoğan'ın başbakanlığındaki 59. hükûmet 14 Mart'ta kuruldu.[20]

22 Temmuz 2007'deki genel seçimlerde oyların %46,58'ini alan parti, önceki genel seçimlere göre oy oranını %12,30 artırdı ve seçimleri ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise İstanbul 1. bölgeden aday olmuş ve %44,07 oranında oy almıştı.[21] 60. hükûmet Erdoğan'ın başbakanlığında kuruldu. 12 Haziran 2011'deki genel seçimlerde %49,83 oranında oy alarak bir önceki genel seçimlere göre oy oranını %3,17 arttırdı. Üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturan Erdoğan 61. hükûmeti kurarken, seçimlere bir kez daha İstanbul 1. bölgeden girmiş ve önceki seçimlere göre oy oranını %4,20 oranında arttırarak bölgedeki oyların %48,27'sini almıştı.[22]

2007'deki anayasa değişikliği referandumu sonrasında cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçilmesi yönünde anayasada değişiklik yapılmıştı.[23] Bu değişiklik sonrasındaki ilk cumhurbaşkanlığı seçimi 10 Ağustos 2014'te gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığını koyan Erdoğan, seçimlerin ilk turunda aldığı %51,79'luk oy oranıyla ikinci tura gerek kalmadan ülkenin 12. cumhurbaşkanı seçildi.[24] 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen referandumda çıkan sonuç doğrultusunda anayasada yapılan değişiklikler arasında yer alan yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesi ve başbakanlık makamının ortadan kaldırılması sonrasında yapılan 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin cumhurbaşkanı adayı oldu. Seçimin ilk turunda aldığı %52,59 ile başkanlık sisteminin ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi.

1986 milletvekili ara seçimleri, İstanbul 6. bölge değiştir

Erdoğan'ın Refah Partisi'nden İstanbul 6. bölge adayı olarak girdiği 1986 milletvekili ara seçimlerinde, İstanbul 6. bölgede elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[25][26]

Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Milletvekili
Anavatan Partisi 138.840 38,09  7,71 1
Sosyaldemokrat Halkçı Parti 74.256 20,37 0
Demokratik Sol Parti 50.280 13,79 0
Doğru Yol Partisi 47.958 13,16 0
Refah Partisi 31.247 8,57 0
Büyük Vatan Partisi 4.422 1,21 0
Hür Demokrat Parti 3.909 1,07 0
Milliyetçi Çalışma Partisi 3.891 1,07 0
Vatandaş Partisi 3.717 1,02 0
Büyük Anadolu Partisi 1.993 0,55 0
Bağımsızlar 1.972 0,54 0
Islahatçı Demokrasi Partisi 1.107 0,30 0
Bayrak Partisi 900 0,25 0
Toplam 364.492 100,00 1

1989 yerel seçimleri, Beyoğlu değiştir

Erdoğan'ın Refah Partisi'nden Beyoğlu belediye başkanı adayı olduğu 1989 yerel seçimlerinde, Beyoğlu'nda elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[7]

Aday Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Aslan, HüseyinHüseyin Aslan[27] Sosyaldemokrat Halkçı Parti 27.847 29,29
Erdoğan, Recep TayyipRecep Tayyip Erdoğan Refah Partisi 21.706 22,83  17,71
Öztürkatalay, HalukHaluk Öztürkatalay[27] Anavatan Partisi 19.579 20,60  27,19
Yakupoğlu, DoğanDoğan Yakupoğlu[27] Doğru Yol Partisi 14.502 15,26  10,39
Yılmazer, OsmanOsman Yılmazer[28] Demokratik Sol Parti 10.295 10,83
Hatipoğlu, MehmetMehmet Hatipoğlu[29] Milliyetçi Çalışma Partisi 769 0,81
Yurtsavaş, AytaçAytaç Yurtsavaş[29] Islahatçı Demokrasi Partisi 321 0,34
Duranay, NiyaziNiyazi Duranay[30] Bağımsız 41 0,04 -
Toplam 95.060 100,00

1991 genel seçimleri, İstanbul 6. bölge değiştir

Erdoğan'ın Refah Partisi'nden İstanbul 6. bölgede 1. sıradan milletvekili adayı olarak girdiği 1991 genel seçimlerinde, İstanbul 6. bölgede elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[10][11]

Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Milletvekili Milletvekili
değişimi
Anavatan Partisi 88.602 25,21  12,15 3  1
Demokratik Sol Parti 80.542 22,91  10,57 2  2
Doğru Yol Partisi 59.799 17,01  3,61 0  
Sosyaldemokrat Halkçı Parti 50.469 14,36  14,04 0  2
Refah Partisi 70.555 20,01  12,69 1  1
Sosyalist Parti 1.076 0,31 0
Bağımsızlar 436 0,12 0
Toplam 351.479 100,00 6

Bu sonuçlarla 19. dönem milletvekili olarak seçilen Erdoğan'ın milletvekilliği, ilk kez uygulanan seçmenlerin parti milletvekillerini sıralamaya bakmadan tercih edebildiği tercihli oy sisteminde seçmenlerin tercihini ikinci sıradaki aday Mustafa Baş'tan yana kullanması sebebiyle sonuçların belli olmasından birkaç gün sonra Baş'a geçti. Sandıklardan Erdoğan'a yaklaşık 9 bin, Baş'a ise yaklaşık 13 bin tercihli oy çıkmıştı.[12]

1994 yerel seçimleri, İstanbul değiştir

Erdoğan'ın İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildiği 1994 yerel seçimlerindeki İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[13]

Aday Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Erdoğan, Recep TayyipRecep Tayyip Erdoğan Refah Partisi 973.704 25,19  14,74
Kesici, İlhanİlhan Kesici Anavatan Partisi 855.897 22,14  3,98
Livaneli, ZülfüZülfü Livaneli Sosyaldemokrat Halkçı Parti 784.693 20,30  15,65
Dalan, BedrettinBedrettin Dalan Doğru Yol Partisi 597.461 15,46  1,60
Özkan, NecdetNecdet Özkan Demokratik Sol Parti 478.612 12,38  0,16
Alp, Ahmet VefikAhmet Vefik Alp Milliyetçi Hareket Partisi 72.121 1,87
Günay, ErtuğrulErtuğrul Günay Cumhuriyet Halk Partisi 54.028 1,40
Turgut, Ahmet HamdiAhmet Hamdi Turgut Büyük Birlik Partisi 13.662 0,35
Edibali, FeritFerit Edibali Millet Partisi 12.294 0,31
Güzel, Hasan CelalHasan Celal Güzel Yeniden Doğuş Partisi 7.979 0,21
Kafaoğlu, Arslan BaşerArslan Başer Kafaoğlu Sosyalist Birlik Partisi 7.075 0,18
Kılıç, ArslanArslan Kılıç İşçi Partisi 5.215 0,13
Toplam 3.862.738 100,00

2003 milletvekili ara seçimleri, Siirt değiştir

Yalnızca Siirt'te gerçekleştirilen ve Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nden 1. sıradan girerek Siirt milletvekili seçildiği 2003 milletvekili ara seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[19]

Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Milletvekili Milletvekili
değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi 55.203 84,82  67,26 3  2
Cumhuriyet Halk Partisi 8.972 13,79  4,87 0  1
İşçi Partisi 500 0,77  0,63 0  
Türkiye Komünist Partisi 404 0,62  0,52 0  
Toplam 65.079 100,00 3

2007 genel seçimleri, İstanbul 1. bölge değiştir

 
2007 genel seçimleri öncesinde düzenlenen bir Adalet ve Kalkınma Partisi mitinginden görünüm

Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul 1. bölge 1. sıradan aday olduğu ve milletvekili olarak seçildiği 2007 genel seçimlerinde, İstanbul 1. bölgede elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[21]

Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Milletvekili Milletvekili
değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi 939.027 44,07  7,73 13  1
Cumhuriyet Halk Partisi 639.723 30,02  2,46 8  2
Milliyetçi Hareket Partisi 210.347 9,87  5,05 2  2
Bağımsız(lar) 116.395 5,46 1
Demokrat Parti 65.689 3,08 0
Saadet Partisi 62.982 2,96  0,56 0  
Genç Parti 58.970 2,77  3,87 0  
Aydınlık Türkiye Partisi 9.127 0,43 0
Halkın Yükselişi Partisi 8.213 0,39 0
İşçi Partisi 7.891 0,37  0,32 0  
Bağımsız Türkiye Partisi 7.296 0,34  0,17 0  
Türkiye Komünist Partisi 4.984 0,23  0,05 0  
Liberal Demokrat Parti 0 0  0,44 0  
Özgürlük ve Dayanışma Partisi 0 0  0,43 0  
Emek Partisi 0 0 0
Toplam 2.130.644 100,00 24

2011 genel seçimleri, İstanbul 1. bölge değiştir

Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul 1. bölge 1. sıra adayı olarak girdiği ve milletvekili olarak seçildiği 2011 genel seçimlerinde, İstanbul 1. bölgede elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[22]

Parti Oy sayısı Oy oranı (%) Oy oranı
değişimi (%)
Milletvekili Milletvekili
değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi 1.391.558 48,27  4,20 16  3
Cumhuriyet Halk Partisi 969.038 33,62  3,60 11  3
Milliyetçi Hareket Partisi 260.825 9,05  0,82 2  
Bağımsızlar 133.617 4,64 - 1 -
Saadet Partisi 44.390 1,54  1,42 0  
Halkın Sesi Partisi 21.341 0,74 0
Büyük Birlik Partisi 18.434 0,64 0
Hak ve Eşitlik Partisi 11.093 0,38 0
Demokrat Parti 10.756 0,37  2,71 0  
Demokratik Sol Parti 5.932 0,21 0
Türkiye Komünist Partisi 5.729 0,20  0,03 0  
Millet Partisi 4.811 0,17 0
Doğru Yol Partisi 2.759 0,10 0
Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti 1.297 0,04 0
Liberal Demokrat Parti 1.070 0,04  0,04 0  
Emek Partisi 0 0   0  
Toplam 2.882.650 100,00 30

2014 cumhurbaşkanlığı seçimi değiştir

Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olarak seçildiği 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[24]

Aday 1. tur
Oy sayısı Oy oranı (%)
Erdoğan, Recep TayyipRecep Tayyip Erdoğan 21.000.143 51,79
İhsanoğlu, EkmeleddinEkmeleddin İhsanoğlu 15.587.720 38,44
Demirtaş, SelahattinSelahattin Demirtaş 3.958.048 9,76
Toplam 40.545.911 100,00

2018 cumhurbaşkanlığı seçimi değiştir

Recep Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nin adayı olarak girdiği ve cumhurbaşkanı seçildiği 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[31]

Aday 1. tur
Oy sayısı Oy oranı (%)
Erdoğan, Recep TayyipRecep Tayyip Erdoğan 26.330.823 52,59
İnce, MuharremMuharrem İnce 15.340.321 30,64
Demirtaş, SelahattinSelahattin Demirtaş 4.205.794 8,40
Akşener, MeralMeral Akşener 3.649.030 7,29
Karamollaoğlu, TemelTemel Karamollaoğlu 443.704 0,89
Perinçek, DoğuDoğu Perinçek 98.955 0,20
Toplam 50.068.627 100,00

2023 cumhurbaşkanlığı seçimi değiştir

Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhur İttifakı'nın ortak cumhurbaşkanı adayı olarak girdiği ve ikinci tura kalan 2023 cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[32]

Aday Oy sayısı Oy oranı (%)
Recep Tayyip Erdoğan 27.133.837 49,52
Muharrem İnce 236.097 0,43
Kemal Kılıçdaroğlu 24.594.932 44,88
Sinan Oğan 2.831.208 5,17
Toplam 54.796.074 100,00

28 Mayıs 2023'te yapılan ikinci tur seçimi sonuçları şu şekildedir:

Aday Oy sayısı Oy oranı (%)
Recep Tayyip Erdoğan 27.834.692 52,18
Kemal Kılıçdaroğlu 25.504.552 47,82
Toplam 53.339.244 100,00

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

Genel
Özel
  1. ^ "'Susuzluğu birlikte yudumlayacağız'". Milliyet. 29 Mayıs 1994. s. 15. 
  2. ^ Yalçın 2014, s. 6.
  3. ^ "Portre: Recep Tayyip Erdoğan". Al Jazeera Türk. 28 Ağustos 2014. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014. 
  4. ^ Yalçın 2014, s. 86.
  5. ^ a b Yalçın 2014, s. 103.
  6. ^ a b Yalçın 2014, s. 112.
  7. ^ a b "Beyoğlu Belediyesi - 1989 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015. 
  8. ^ Yalçın 2014, s. 125.
  9. ^ Yalçın 2014, s. 124.
  10. ^ a b "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (21038). 1 Kasım 1991. ss. 34-35. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  11. ^ a b "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (19659). 9 Aralık 1987. s. 33. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  12. ^ a b Yalçın 2014, s. 126.
  13. ^ a b "İstanbul Büyükşehir Belediyesi - 1994 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015. 
  14. ^ Bardakçı, Murat (22 Eylül 2002). "Şiiri böyle montajlamışlar". Hürriyet. 19 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014. 
  15. ^ Avcu, Arife (27 Mart 1999). "Erdoğan'dan son gösteri". Milliyet. İstanbul. s. 19. 
  16. ^ Avcu, Arife (25 Temmuz 1999). "Erdoğan 'milli duruş' istedi". Milliyet. İstanbul. s. 17. 
  17. ^ "Erdoğan artık yasaklı". Milliyet. 24 Eylül 1998. s. 16. 
  18. ^ Karakuş, Abdullah (15 Ağustos 2001). "'Bill, Tony' diyerek partisini kurdu". Milliyet. Ankara. s. 18. 
  19. ^ a b "2003 Türkiye genel seçim sonuçları". BelgeNet. 3 Mayıs 2011. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  20. ^ "Bir yılda 2 hükümet". Hürriyet. 2 Ağustos 2003. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  21. ^ a b "Seçim sonuçları, 2007" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mayıs 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  22. ^ a b "Seçim sonuçları, 2011" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 24 Haziran 2011. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013. 
  23. ^ "Referandumdan "Evet" çıktı". Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  24. ^ a b "Yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil 2014 cumhurbaşkanlığı kesim seçim sonuçları" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 15 Ağustos 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  25. ^ "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (19247). 10 Ekim 1986. ss. 20-25. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  26. ^ "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (18221). 14 Kasım 1983. s. 38. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  27. ^ a b c "Adaylar huzurunuzda". Milliyet. 19 Şubat 1989. s. 14. 
  28. ^ "Yeşilçam Festivali". Cumhuriyet. 24 Mart 1989. s. 9. 
  29. ^ a b "İlçe ve Belde Adayları". Türkiye. 20 Şubat 1989. s. 9. 
  30. ^ "Beyoğlu bağımsız adayı Duranay: İstanbul'u barıştıracağım". Cumhuriyet. 15 Mart 1989. s. 9. 
  31. ^ "24 Haziran Cumhurbaşkanı ve 27'nci Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nin kesin sonuçları açıklandı". Ankara: Anadolu Ajansı. 4 Temmuz 2018. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2018. 
  32. ^ "2023 cumhurbaşkanı seçimi kesin aday listesi" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 31 Mart 2023. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.