Yunanlar

Güneydoğu Avrupa'da yaşayan bir halk
(Grek sayfasından yönlendirildi)

Yunanlar[a] (Modern Yunanca: Έλληνες, romanize: Éllines, Modern Yunanca telaffuz: [ˈeĺἱnes]), Yunanistan, Kıbrıs, Arnavutluk, İtalya, Türkiye, Mısır ve Doğu Akdeniz'i çevreleyen diğer ülkelerde yaşamış veya yaşayan, aynı zamanda da dünya çapına yayılmış ve diasporalar oluşturmuş bir etnik grup.[43]

Yunanlar
Helenler
Έλληνες (Éllines)
Flag of Greece.svg
Toplam nüfus
y. 14-17 milyon[1][2]
Greek people around the world.svg
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Yunanistan   9.903.268[a][3][4]
 Kıbrıs   721.000[b][5][6][7]
(2011, sayım)
 Birleşik Devletler 1.279.000–3.000.000[b] (2016, tahminî)[8][9]
 Almanya 443,000[{{{2}}}] (2016, tahminî)[10]
 Avustralya 422,234 (2011, sayım)[11]
Birleşik Krallık Birleşik Krallık 345.000-400.000 (2011, tahminî)[12]
 Kanada 271.405[d] (2016 nüfus sayımı)[13]
 Arnavutluk 215.000[14]
 Güney Afrika 138.000 (2011, tahminî)[15]
 İtalya 110,000–200,000[e] (2013, tahminî)[16][17][18]
 Mısır 110.000[19][20]
 Şili 100.000[21]
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika 55.000 (2008, tahminî)[22]
 Rusya 85.640 (2010, sayım)[23]
 Brezilya 50,000[f][24]
 Türkiye 4.000–49.143[g][25][26]
 Fransa 35.000 (2013, tahminî)[27]
 Belçika 35.000 (2011, tahminî)[28]
 Arjantin 30.000–50.000 (2013, tahminî)[29]
 Bulgaristan 28.500 (2011, tahminî)[30]
 Hollanda 25.709[31]
 Uruguay 25.000–28.000 (2011, sayım)[32]
 İsveç 24.736 (2012, sayım)[33]
 Gürcistan 15.000 (2011, tahminî)[34]
 Çekya 12.000[35]
 Kazakistan 10.000–12.000 (2011, tahminî)[36]
  İsviçre 11.000 (2015, tahminî)[37]
 Romanya 10.000 (2013, tahminî)[38]
 Özbekistan 9.500 (2000, tahminî)[39]
 Avusturya 5.261[40]
 Macaristan 4.454 (2016, sayım)[41]
Diller
Yunanca
Din
Büyük çoğunluğu Rum Ortodoks[42], diğer
a Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin vatandaşları. Yunan hükümetleri ulusal nüfus sayımında etnik köken ile ilgili bilgi toplamaz.
b Yunan soyundan gelenlerle birlikte.
c "Kültürel kökleri" olan kişilerle birlikte
d Etnik kökenleri arasında "Yunan" olanlar ile birlikte. Etnik kökeni tamamen "Yunan" olanların sayısı ise 145,250'dir. Ayrıca Kanada'da etnik kökeni beyan edilmemiş 3.395 Kıbrıslı yaşamaktadır.
e Yaklaşık 60.000 Griko ve 2. Dünya Savaşı sonrası 30.000 göçmen ile birlikte.
f Soyunda Yunan olanlar ile birlikte.
g Müslüman Rumlar ile birlikte

Yunanların MÖ 20. yüzyılda kitleler hâlinde Balkan Yarımadası'nın güneyine göç ettiklerine inanılır. Yunanlar zamanla Anadolu'da ve Karadeniz sahillerinde ticaret kolonileri kurmuşlar ve gerek Anadolu'da gerekse de Yunanistan'da uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir. Roma İmparatorluğu'nun giderek güç kazanması ile bağımsızlıklarını koruyamamışlar ve Roma egemenliği altına girmişlerdir. Roma İmparatorluğu'nun kalıcı tetrarşiye giderek ikiye ayrılması ile doğu kanadında Bizans İmparatorluğu kuruldu. 1000 yıldan fazla tarih sahnesinde rol oynayan Bizans İmparatorluğu, Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'i fethetmesi ile yıkıldı, Trabzon ve Mora'nın alınması ile de dirilme umutlarını kaybetti. Osmanlı Devleti, İstanbul'daki Ortodoks kilisesinin şehirde kalmasına izin verdi ve bu nedenle Yunanlar uzun yıllar göç etmeden Osmanlı egemenliği altında yaşadılar. Fakat bunun yanında şehir alındığında birçok bilim insanı ve filozof Avrupa'ya göç etti.[kaynak belirtilmeli] Osmanlı egemenliğindeki Yunanlar 1832'de Osmanlı Devleti'nden ayrılarak kendi krallıklarını kurdular. 1923 yılında Lozan Anlaşması ile Türkiye'de yaşayan Rumlar ve Yunanistan'da yaşayan Türkler nüfus mübadelesi sonucunda yer değiştirdi. 1923'te 12,4 milyon[44][45] olan Türkiye nüfusundan 1,2 milyon Yunan ayrıldı.[46] Buna karşılık 5 milyon[47] nüfuslu Yunanistan'dan 500.000 Türk Türkiye'ye göç etti.[46]

DinDüzenle

Yunanlar tarih öncesi dönemden beri pek çok inanca mensup olmuşlardı. Bunların ilki çok ilahlı Helen dinidir. Günümüzde Yunan halkının büyük çoğunluğu Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine bağlıdır. Osmanlı egemenliğine girdiği zamanlarda Helenlerin hatrı sayılır bir kısmı Müslümanlaştırılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Bugün Yunanistan'daki Müslümanların neredeyse tümünü Pomaklar, Anadolu iskânıyla gelen Türkler, Romanlar, Arnavutlar ve Afrikalılar oluşturur.

DilDüzenle

Ana maddeler: Yunanca ve Yunan alfabesi

Yunanistan'da resmî dil Yunancanın Dimotiki şivesidir. (Yun. δημοτική "Dimotiki" okunur) 1976'dan beri Yunanistan'ın ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dilidir.[kaynak belirtilmeli] Yunanca (Ελληνικά - Elinika) 3.000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Hint-Avrupa dil ailesine aittir. Antik Yunanca Klasik Yunan uygarlığının dili olarak kullanılmıştır. Modern Yunanca Antik Yunancadan oldukça farklı olmakla beraber köken olarak ona dayanır. Yunanca, Yunan alfabesi kullanılarak yazılır.

Modern Yunanca dünyada, çoğunluğu Yunanistan'da olmakla beraber, Avustralya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan yaklaşık 15 milyon kişinin anadilidir. Türkiye'de anadili Yunanca olan yaklaşık 2.000 Rum olduğu sanılmaktadır. Bunların hemen hemen hepsi İstanbul, Gökçeada ve Bozcaada'da yaşar.[kaynak belirtilmeli]

 
MÖ 3. bin yılda, ilk Yunanların (Proto-Greeks) temsili konumu. Yaklaşık olarak Epir ve Tesalya bölgesi

ŞivelerDüzenle

DemografiDüzenle

 
Yunan Diasporası'nın en geniş olduğu ilk 50 ülke

Bugün dünyada yaklaşık 13 milyon[48] başka kaynaklara göre 14-17 milyon[49] Yunan'ın olduğu sanılmaktadır. Anavatanda yaşayanların yanı sıra diğer ülkelerde çalışan, gurbette olan birçok etnik Yunan vardır. Avrupa'nın hemen her ülkesinde, Amerika'da ve Avustralya'da Yunanlar bulunur.

1 milyondan fazla

500.000 - 1 milyon arası

100.000 - 500.000 arası

25.000 - 100.000 arası

1.000 - 25.000 arası

İtalya Arjantin Gürcistan Kazakistan
İsveç Özbekistan İsviçre Romanya
Türkiye Yeni Zelanda Hollanda Mısır
Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Moldova Macaristan
Lübnan Polonya Suudi Arabistan Lüksemburg
Kamerun Ermenistan Venezuela Zimbabve
Uruguay Meksika Suriye

1.000'den az

Panama Zambiya Kırgızistan Danimarka
Etiyopya Makedonya Ürdün Norveç
İspanya Bahamalar Nijerya Tanzanya
İsrail Sudan Azerbaycan Peru
Litvanya Malavi Kolombiya Cibuti
Finlandiya Portekiz Kuveyt Letonya
Japonya Çin

Ayrıca bakınızDüzenle

NotlarDüzenle

  1. ^ Bazen Yunanlılar veya Helenler olarak da bilinir.

KaynakçaDüzenle

  1. ^ Maratou-Alipranti 2013, s. 196: "The Greek diaspora remains large, consisting of up to 4 million people globally."
  2. ^ Clogg 2013, s. 228: "Greeks of the diaspora, settled in some 141 countries, were held to number 7 million although it is not clear how this figure was arrived at or what criteria were used to define Greek ethnicity, while the population of the homeland, according to the 1991 census, amounted to some 10.25 million."
  3. ^ "2011 Population and Housing Census". Hellenic Statistical Authority. 12 Eylül 2014. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2016. The Resident Population of Greece is 10,816,286, of which 5,303,223 male (49.0%) and 5,513,063 female (51.0%) ... The total number of permanent residents of Greece with foreign citizenship during the Census was 912,000. [See Graph 6: Resident Population by Citizenship] 
  4. ^ "Statistical Data on Immigrants in Greece: An Analytic Study of Available Data and Recommendations for Conformity with European Union Standards" (PDF). Archive of European Integration (AEI). University of Pittsburgh. 15 Kasım 2004. 23 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2016. [p. 5] The Census recorded 762,191 persons normally resident in Greece and without Greek citizenship, constituting around 7% of total population. Of these, 48,560 are EU or EFTA nationals; there are also 17.426 Cypriots with privileged status. 
  5. ^ Statistical Service (2003–2016). "Preliminary Results of the Census of Population, 2011". Republic of Cyprus, Ministry of Finance, Statistical Service. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  6. ^ Cole 2011, Yiannis Papadakis, "Cypriots, Greek", pp. 92–95
  7. ^ "Where are the Greek communities of the world?". themanews.com. Protothemanews.com. 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  8. ^ "Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2011–2013 American Community Survey 3-Year Estimates". American FactFinder. U.S. Department of Commerce: United States Census Bureau. 2013. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016. 
  9. ^ "U.S. Relations with Greece". United States Department of State. 10 Mart 2016. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2016. Today, an estimated three million Americans resident in the United States claim Greek descent. This large, well-organized community cultivates close political and cultural ties with Greece. 
  10. ^ "Statistical Yearbook Germany Extract Chapter 2: Population, Families and Living Arrangements in Germany". Statistisches Bundesamt. 14 Mart 2013. s. 21. 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  11. ^ "2071.0 - Reflecting a Nation: Stories from the 2011 Census, 2012–2013". Australian Bureau of Statistics. 21 Haziran 2012. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2014. 
  12. ^ Greek population in the UK 10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ayrıntılı rakam mevcut olmayıp bu rakam sadece Londra ile sınırlıdır.
  13. ^ "Immigration and Ethnocultural Diversity Highlight Tables". statcan.gc.ca.
  14. ^ Jeffries 2002, s. 69: "It is difficult to know how many ethnic Greeks there are in Albania. The Greek government, it is typically claimed, says there are around 300,000 ethnic Greeks in Albania, but most Western estimates are around the 200,000 mark ..."
  15. ^ "South Africa: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 4 Şubat 2011. 19 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  16. ^ "Italy: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 9 Temmuz 2013. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. The Greek Italian community numbers some 30,000 and is concentrated mainly in central Italy. The age-old presence in Italy of Italians of Greek descent – dating back to Byzantine and Classical times – is attested to by the Griko dialect, which is still spoken in the Magna Graecia region. This historically Greek-speaking villages are Condofuri, Galliciano, Roccaforte del Greco, Roghudi, Bova and Bova Marina, which are in the Calabria region (the capital of which is Reggio). The Grecanic region, including Reggio, has a population of some 200,000, while speakers of the Griko dialect number fewer that 1,000 persons. 
  17. ^ "Grecia Salentina" (İtalyanca). Unione dei Comuni della Grecìa Salentina. 2016. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. La popolazione complessiva dell'Unione è di 54278 residenti così distribuiti (Dati Istat al 31° dicembre 2005. Comune Popolazione Calimera 7351 Carpignano Salentino 3868 Castrignano dei Greci 4164 Corigliano d'Otranto 5762 Cutrofiano 9250 Martano 9588 Martignano 1784 Melpignano 2234 Soleto 5551 Sternatia 2583 Zollino 2143 Totale 54278). 
  18. ^ Bellinello 1998, s. 53: "Le attuali colonie Greche calabresi; La Grecìa calabrese si inscrive nel massiccio aspromontano e si concentra nell'ampia e frastagliata valle dell'Amendolea e nelle balze più a oriente, dove sorgono le fiumare dette di S. Pasquale, di Palizzi e Sidèroni e che costituiscono la Bovesia vera e propria. Compresa nei territori di cinque comuni (Bova Superiore, Bova Marina, Roccaforte del Greco, Roghudi, Condofuri), la Grecia si estende per circa 233 km (145 mi)q. La popolazione anagrafica complessiva è di circa 14.000 unità."
  19. ^ "English version of Greek Ministry of Foreign Affairs reports a few thousand and Greek version 3.800". MFA.gr. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  20. ^ Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. p. 77. ISBN 978-0415456531.
  21. ^ Parvex R. (2014). Le Chili et les mouvements migratoires, Hommes & migrations, Nº 1305, 2014. doi: 10.4000/hommesmigrations.2720.
  22. ^ "Hellenic Republic Ministry of Foreign Affairs, Greece and sub-Saharan African Countries Bilateral Relations". 5 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2008. 
  23. ^ "Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года в отношении демографических и социально-экономических характеристик отдельных национальностей". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  24. ^ "The Greek Community". 13 June 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  25. ^ "World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Turkey: Rum Orthodox Christians". Minority Rights Group (MRG). 2005. 29 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  26. ^ "Pontic". Ethnologue: Languages of the World. SIL International. 2016. 23 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016. 
  27. ^ "France: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 9 Temmuz 2013. 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. Some 15,000 Greeks reside in the wider region of Paris, Lille and Lyon. In the region of Southern France, the Greek community numbers some 20,000. 
  28. ^ "Belgium: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 28 Ocak 2011. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. Some 35,000 Greeks reside in Belgium. Official Belgian data numbers Greeks in the country at 17,000, but does not take into account Greeks who have taken Belgian citizenship or work for international organizations and enterprises. 
  29. ^ "Argentina: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 9 Temmuz 2013. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. It is estimated that some 20,000 to 30,000 persons of Greek origin currently reside in Argentina, and there are Greek communities in the wider region of Buenos Aires. 
  30. ^ "Bulgaria: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 28 Ocak 2011. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. There are some 28,500 persons of Greek origin and citizenship residing in Bulgaria. This number includes approximately 15,000 Sarakatsani, 2,500 former political refugees, 8,000 "old Greeks", 2,000 university students and 1,000 professionals and their families. 
  31. ^ "CBS Statline". 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  32. ^ "Immigration to Uruguay" (PDF) (İspanyolca). INE. 16 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013. 
  33. ^ "Sweden: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 4 Şubat 2011. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. The Greek community in Sweden consists of approximately 24,000 Greeks who are permanent inhabitants, included in Swedish society and active in various sectors: science, arts, literature, culture, media, education, business, and politics. 
  34. ^ "Georgia: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 31 Ocak 2011. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. The Greek community of Georgia is currently estimated at 15,000 people, mostly elderly people living in the Tsalkas area. 
  35. ^ "Migranti z Řecka v Česku" [Migrants from Greece in the Czech Republic] (PDF). Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs (Çekçe). 9 Mart 2011. 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2019. 
  36. ^ "Kazakhstan: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 3 Şubat 2011. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. There are between 10,000 and 12,000 ethnic Greeks living in Kazakhstan, organized in several communities. 
  37. ^ "Switzerland: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 10 Aralık 2015. 21 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. The Greek community in Switzerland is estimated to number some 11,000 persons (of a total of 1.5 million foreigners residing in the country. 
  38. ^ "Romania: Cultural Relations and Greek Community". Hellenic Republic: Ministry of Foreign Affairs. 6 Aralık 2013. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. The Greek Romanian community numbers some 10,000, and there are many Greeks working in established Greek enterprises in Romania. 
  39. ^ "Greeks in Uzbekistan". Central Asia-Caucasus Analyst. The Central Asia-Caucasus Institute. 21 Haziran 2000. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. Currently there are about 9,500 Greeks living in Uzbekistan, with 6,500 living in Tashkent. 
  40. ^ "Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit und Geburtsland". 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  41. ^ Vukovich, Gabriella (2018). Mikrocenzus 2016 - 12. Nemzetiségi adatok [2016 microcensus - 12. Ethnic data] (PDF). Hungarian Central Statistical Office (Macarca). Budapeşte. ISBN 978-963-235-542-9. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2019. 
  42. ^ CIA World Factbook “Greece”: Ortodoks: %98, İslam: %1,3, diğerler: %0,7%.
  43. ^ Roberts 2007, ss. 171–172, 222.
  44. ^ Nedim İpek, Mübadele ve Samsun, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2000, ISBN 975-16-1375-2, sayfa 161
  45. ^ 1923-1990 Nüfus Yapısı 29 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ceteris Paribus
  46. ^ a b Türk-Yunan nüfus mübadelesi sonucu Kocaeli'ne iskan edilen göçmenler (1923-1930) 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ayhan Ateş, 2008, Abant İzzet Baysal Üniversitesi (Sosyal Bilimler Enstitüsü), sayfa 53-54
  47. ^ Population of Eastern Balkans 24 Şubat 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi, Tacitus Historical Atlas
  48. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; joshua isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: Kaynak gösterme)
  49. ^ Immigration and asylum: from 1900 to the present 21 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Matthew J. Gibney, Randall Hansen, ABC-CLIO, 2005, ISBN 1-57607-796-9, sayfa 273 (İngilizce)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yunanlar&oldid=25418874" sayfasından alınmıştır