Sicilya
Sicilya (İtalyanca: Sicilia, [siˈtʃilja]), Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir.[1] İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.[1]
| Sicilya Sicilia | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Denizi | Akdeniz |
| İklim | Akdeniz |
| Yüzölçümü | 25.708 km2 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Demografi | |
| Nüfus yoğunluğu | 195 kişi/km2 |
CoğrafyaDüzenle
Sicilya, kabaca üçgen bir şekillidir ve ona bu şekil Trinacria adını verir.
Kuzeydoğuda Calabria 'dan ve İtalyan anakarasının geri kalanından kuzeyde yaklaşık 3 km (1,9 mi) genişliğinde ve güneyde yaklaşık 16 km (9,9 mi) genişliğinde Messina Boğazı ile ayrılır.[2]
Kuzey ve güney kıyılarının her biri yaklaşık 280 km (170 mi) uzunluğunda düz bir çizgi olarak ölçülürken, doğu kıyısı yaklaşık 180 km; toplam kıyı uzunluğu tahmini 1.484 km (922 mi) 'dir.
Adanın toplam alanı 25.711 km2 (9.927 sq mi)[3] alana sahipken Sicilya Özerk Bölgesi (çevredeki daha küçük adaları içerir) 27.708 km2 (10.698 sq mi) alana sahiptir[4].
Sicilya'nın iç kesimleri çoğunlukla tepeliktir ve mümkün olan her yerde yoğun bir şekilde ekilir. Kuzey sahili boyunca Madonie, 2.000 m (6.600 ft), Nebrodi, 1.800 m (5.900 ft) sıradağları ve Peloritani, 1.300 m (4.300 ft) anakaranın Apennines bir uzantısıdır. Etna Dağı konisi doğu kıyısına hakimdir. Güneydoğuda aşağı Hyblaean Dağları 1.000 m (3.300 ft) vardır.[5] Enna ve Caltanissetta bölgelerinin madenleri 19. yüzyıl boyunca önde gelen sülfür üretim bölgesinin bir parçasıydı ancak 1950'lerden beri sülfür azaldı.
Sicilya ve çevresindeki küçük adalarda oldukça aktif bazı yanardağlar vardır.
Doğu Sicilya’nın iç kısmında bulunan Etna Yanardağı Avrupa'nın en büyük aktif yanardağıdır ve hala mevcut patlamalarıyla adanın üzerine kara kül dökmektedir. Şu anda 3.329 metre (10.922 ft) yüksekliğinde duruyor ancak bu zirve patlamalarına göre değişiyor; dağ şu anda 1981'de olduğundan 21 m (69 ft) daha alçaktır. Alpler'in güneyinde İtalya'nın en yüksek dağıdır. Etna bazal çevresi 140 km (87 mi) olan 1.190 km2 (459 sq mi) alanını kaplar. Bu, onu İtalya'daki aktif yanardağların üçünden açık arayla en büyüğü yapar ve bir sonraki en büyüğü olan Vezüv Yanardağı'nın yaklaşık iki buçuk katıdır. Yunan mitolojisinde, ölümcül canavar Typhon, gökyüzünün tanrısı Zeus tarafından dağın altına hapsolmuştu. Etna Dağı Sicilya'nın kültürel bir sembolü ve simgesi olarak kabul edilir.
Katanya banliyölerinin üzerinde yükselen Etna Dağı
Sicilya anakarasının kuzeydoğusundaki Tiren Denizindeki Eolie Adaları bir volkanik kompleks oluşturur ve Stromboli içerir.
Vulcano, Vulcanello ve Lipari 'nin üç yanardağı da şu anda aktiftir ancak ikincisi genellikle hareketsizdir. Sicilya'nın güney kıyılarında, daha büyük olan Empedocles yanardağı'nın parçası olan Ferdinandea su altı yanardağı en son 1831'de patladı. Agrigento'nun kıyısı ile Pantelleria adası (kendisi uykuda olan bir volkan) arasındadır.
Stromboli ve Volcano Adaları da aktif yanardağlar arasındadır.
Coğrafi açıdan bakıldığında Sicilya'nın bir parçasını da oluşturan Malta Takımadaları Malta Cumhuriyeti'ne ev sahipliği yapan adalardır.
Özerk bölge ayrıca birkaç komşu adayı da içerir: Aegadian Adaları, Aeolian Adaları, Pantelleria ve Lampedusa.
Sicilya ovalar açısından fakirdir. Çevresinde küçük adalara ev sahipliği yapar (Eolie veya Lipari, Ustica, Egadi, Pantelleria Adası ve Pelagie.)
Sicilya idari bölgesiDüzenle
Ayrıntı için bknz
İtalya'nın 1948 Anayasası ile 20 bölgesinden birisidir; ama bölge olarak özel yetkilerle donatıldığı için yarı-özerktir. Sicilya Özerk Bölgesi 9 ile ayrılmıştır: Agrigento ili, Caltanissetta ili, Katanya ili, Enna ili, Messina ili, Palermo ili, Ragusa ili, Siracusa ili ve Trapani ili. Bölgenin merkezi Palermo şehridir. Bu illerin içinde bulunan belde sayıları, alanları, (ISTAT, Mayıs 2010 tahminlerine göre) nüfusları ve nüfus yoğunlukları şu tablodan izlenebilir:
| İl ismi | Belde sayısı | Nüfus (kişi) | Alan (km²) | Nüfus yoğunluğu (kişi/km²) |
|---|---|---|---|---|
| Agrigento ili | 43 | 454.109 | 3.042 | 149 |
| Caltanissetta ili | 22 | 271.679 | 2.124 | 128 |
| Katanya ili | 58 | 1.088.668 | 3.552 | 309 |
| Enna ili | 20 | 172.759 | 2.562 | 67 |
| Messina ili | 108 | 653.431 | 3.247 | 201 |
| Palermo ili | 82 | 1.247.599 | 4.992 | 250 |
| Ragusa ili | 12 | 317.216 | 1.614 | 196 |
| Siracusa ili | 21 | 403.203 | 2.109 | 191 |
| Trapani ili | 24 | 436.236 | 2.459 | 177 |
| Tüm Sicilya | 390 | 5.044.900 | 25.710 | 196 |
Bölgede bir Latin dili olan İtalyanca'nın Sicilyaca lehçesi konuşulur.
İlk mafya ailesi Sicilya'da kurulmuştur ve MAFIA ismini koyan da Sicilya'dır. Mafyanın en meşhur olduğu kasaba Corleone'dir.
KaynakçaDüzenle
- ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
- ^ Britannica – Travel & Geography – Sicily Italian Sicilia – retrieved 11 May 2010.
- ^ "Territory and Environment" (PDF). Official page of the Region of Sicily. Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
- ^ "Regioni d'Italia: Sicily". Italia Tourism Online. Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
- ^ Porter, Darwin; Prince, Danforth (2009). Frommer's Sicily. Frommer's. s. 268. ISBN 978-0-470-39899-9.
Ayrıca bakınızDüzenle
KaynakçaDüzenle
 | İtalya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Ada ya da takımada ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |