Radon

Radon, periyodik cetvelin VIIIA grubunda yer alan soy gazdır. Simgesi Rn, atom numarası 86, atom ağırlığı 222 olan radon; renksiz, kokusuz, tatsız ve doğada bütünüyle radyoaktif bir gazdır.

Radon, ₈₆Rn

Görünüş	Renksiz gaz
Kütle numarası	[222]
Periyodik tablodaki yeri
Hidrojen Helyum Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon Sodyum Magnezyum Alüminyum Silisyum Fosfor Kükürt Klor Argon Potasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakır Çinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom Kripton Rubidyum Stronsiyum İtriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gümüş Kadmiyum İndiyum Kalay Antimon Tellür İyot Ksenon Sezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum İterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum İridyum Platin Altın Cıva Talyum Kurşun Bizmut Polonyum Astatin Radon Fransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptünyum Plütonyum Amerikyum Küriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynştaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Röntgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Xe ↑ Rn ↓ Og astatin ← Radon → fransiyum
Atom numarası (Z)	86
Grup	18. grup (soy gazlar)
Periyot	6. periyot
Blok	p bloku
Elektron dizilimi	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6
Kabuk başına elektron	2, 8, 18, 32, 18, 8
Fiziksel özellikler
Faz (SSB'de)	Gaz
Erime noktası	202 K ​(-71 °C, ​-96 °F)
Kaynama noktası	211,5 K ​(-61,7 °C, ​-79,1 °F)
Yoğunluk (SSB'de)	9,73 g/L
sıvıyken (kn'de)	4,4 g/cm3
Kritik nokta	377 K, 6,28 MPa
Erime entalpisi	3,247 kJ/mol
Buharlaşma entalpisi	18,10 kJ/mol
Molar ısı kapasitesi	5R/2 = 20,786 J/(mol·K)
Buhar basıncı P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k T (K) 110 121 134 152 176 211
Atom özellikleri
Yükseltgenme durumları	0, +2, +6
Elektronegatiflik	Pauling ölçeği: 2,2
İyonlaşma enerjileri	1.: 1037 kJ/mol
Kovalent yarıçapı	150 pm
Van der Waals yarıçapı	220 pm
Elementin spektrum çizgileri
Diğer özellikleri
Doğal oluşum	Bozunma sonucu
Kristal yapı	​Yüzey merkezli kübik (ymk)
Isı iletkenliği	3,61×10-3 W/(m·K)
Manyetik düzen	Manyetik değil
CAS Numarası	10043-92-2
Tarihi
Keşif	Ernest Rutherford ve Robert B. Owens (1899)
İlk izolasyon	William Ramsay ve Robert Whytlaw-Gray (1910)
Ana izotopları
İzotop Bolluk Yarı ömür (t1/2) Bozunma türü Ürün 210Rn yapay 2,4 sa α 206Po 211Rn yapay 14,6 sa ε 211At α 207Po 222Rn eser 3,8235 g α 218Po 224Rn yapay 1,8 sa β- 224Fr

-62 °C'ta kaynar; -71 °C'ta erir. 1900'de F. E. Dorn tarafından bulunmuş, 1908'de William Ramsay ve Robert Whytlaw-Gray tarafından yalıtılmıştır. Soy gazlar grubunun en son üyesi ve en ağırı olan radon, radyum tuzunun suyla işlenmesi sonunda, karışım durumunda bulunduğu hidrojen ve oksijenden, sıvılaştırılmış havadan geçerek ayrılır. Bilinen 35 izotopunun başlıcaları arasında toryumun emanasyonu olan toron (²²⁰Rn), radyumun emanasyonu olan (²²²Rn) ve aktinyumun emanasyonu olan aktinon (²¹⁹Rn) sayılabilir.

Yeraltındaki uranyumlar uzun süreler sonra bozunarak radon gazı açığa çıkarır. Bu gaz, aynı şekilde yeraltında ki çatlaklardan yeryüzüne ulaşmak ister ve bazen insanların bodrum katları, kapalı spor ve yüzme salonlarında birikebilir. Bu yüzden bu tarz yer seviyesinden daha altta mekanların insan sağlığı için, iyi bir havalandırma sistemine ve radon gazı testine ihtiyacı vardır.

Dış bağlantılar

• Radon gazı kirliliği ve halk sağlığına etkileri 26 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.