Amonyum klorür
Amonyum klorür formülü NH4Cl olan bir kimyasal bileşiktir. Suda yüksek oranda çözünen, beyaz kristallere sahip bir tuzdur. Amonyum klorür çözeltileri hafif asidiktir. Mineral halde bazı volkan bacalarının etrafında bulunur. Amonyum klorür bazı tür meyan ballarında bir aroma maddesi olarak kullanılır. Amonyum klorür, hidroklorik asit ve amonyak arasında gerçekleşen reaksiyonla üretilir.
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Amonyum klorür | |
Diğer adlar Nişadır | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.031.976 |
| EC Numarası |
|
| KEGG | |
| RTECS numarası |
|
| UNII | |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | H4ClN |
| Molekül kütlesi | 53,49 g mol−1 |
| Görünüm | Beyaz katı, higroskopik |
| Koku | Kokusuz |
| Yoğunluk | 1.5274 gr/cm3[2] |
| Erime noktası | 338 °C süblime olur, bozunur |
| Kaynama noktası | 520 °C |
| 337.6 °C2de süblime olur[4] ΔsublH | |
| Çözünürlük (su içinde) | 244 gr/L (−15 °C) 294 gr/L (0 °C) 283.0 gr/L (25 °C) 454.4 gr/L (40 °C) 740.8 gr/L (100 °C)[3] |
Çözünürlük ürünü (Ksp)
|
30.9 (395 gr/L)[1] |
| Çözünürlük | amonyak, hidrazin, alkol, metanol, gliserinde çözünür asetonda çok az çözünür dietil eter, etil asetatda çözünmez[4] |
| Çözünürlük (metanol içinde) | 3.2 gr/100 g (17 °C) 3.35 gr/100 g (19 °C) 3.54 gr/100 g (25 °C)[4] |
| Çözünürlük (etanol içinde) | 6 gr/L (19 °C)[2] |
| Çözünürlük (gliserin içinde) | 97 gr/kg[4] |
| Çözünürlük (kükürt dioksit içinde) | 0.09 gr/kg (0 °C) 0.031 gr/kg (25 °C)[4] |
| Çözünürlük (asetik asit içinde) | 0.67 g/kg (16.6 °C)[4] |
| Buhar basıncı | 133.3 Pa (160.4 °C)[5] 6.5 kPa (250 °C) 33.5 kPa (300 °C)[2] |
| Asitlik (pKa) | 9.24 |
| Kırınım dizimi (nD) | 1.642 (20 °C)[4] |
| Termokimya | |
Isı sığası (C)
|
84.1 J/mol•K[2] |
Standart molar entropi (S⦵298)
|
94.56 J/mol•K[2] |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
−314.43 kJ/mol[2] |
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG⦵)
|
−202.97 kJ/mol[2] |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |  [5] |
| İşaret sözcüğü | Uyarı |
| R-ibareleri | R22, R36 |
| G-ibareleri | S2, S22 |
| Tehlike ifadeleri | H302, H319[5] |
| Önlem ifadeleri | P305+P351+P338[5] |
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|
| Parlama noktası | Yanıcı değildir |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 (medyan doz)
|
1650 mg/kg (sıçan, oral) |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | yok[7] |
| REL (tavsiye edilen) | TWA 10 mg/m3 ST 20 mg/m3 (duman olarak)[7] |
| IDLH (anında tehlike) | N.D.[7] |
| AB sınıflandırması | Hazchem Xn Hazchem Xi |
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1051 |
| Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar
|
Amonyum florür Amonyum bromür Amonyum iyodür |
Diğer katyonlar
|
Sodyum klorür Potasyum klorür Hidroksilamonyum klorür |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Amonyum klorürün halk arasında bilinen adı Nişadır'dır. Yapı itibari ile kristal yapılı bir çeşit tuzdur.
Nişadır tuzunun çeşitli kullanım alanları bulunmaktadır. Örneğin nişadır çok az da olsa azotlu gübre içerisinde kullanılır, piyasalarda bulunan özellikle kuru pillerin yapımında kullanılmakta, tekstil alanlarında, çeşitli kimya laboratuvarlarında, deri sanayinde ve ayrıca solvay yönteminde kullanılmaktadır.
Nişadır 340 derecede saflaştırılan bir tuz çeşididir. Ayrıca nişadır lehim işlerinde, elektrolit lökranşe pillerinde, boyacılık sektörün de ve kimyasalların analizinde de kullanılmaktadır.[8]
Kaynakça değiştir
- ^ "Solubility Products of Selected Compounds". http://www.saltlakemetals.com. Salt Lake Metals. 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.
|website=dış bağlantı (yardım) - ^ a b c d e f g Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc. ISBN 0-07-049439-8.
- ^ Seidell, Atherton; Linke, William F. (1919). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (2nd bas.). D. Van Nostrand Company.
Results here are multiplied by water's density at temperature of solution for unit conversion. - ^ a b c d e f g "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
- ^ a b c d Sigma-Aldrich Co., Ammonium chloride. Retrieved on 2014-06-11.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Wiberg&Hollemanisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0029". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ "Nişadır Nedir, Nişadır Faydaları". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.