Sirkeci Garı
Sirkeci Garı ya da İstanbul Garı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, -tarihî yarımada olarak da adlandırılan- Fatih ilçesindeki Sirkeci semtinde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur.
Sirkeci Garı İstanbul Garı | |
|---|---|
|
Marmaray istasyonu İstanbul tramvayı istasyonu | |
 Sirkeci Garı | |
| Diğer adlar | Sirkeci Tren İstasyonu |
| Konum |
Hocapaşa Mahallesi, Sirkeci İstasyon Caddesi, No:2, 34110, Sirkeci Fatih, İstanbul Türkiye |
| Koordinatlar | 41°00′54″K 28°58′35″D / 41.01497°K 28.97646°D |
| Sahip |
TCDD İstanbul Büyükşehir Belediyesi |
| İşletmeci |
TCDD Taşımacılık Metro İstanbul |
| Hat(lar) |
 ·  |
| Platformlar |
Gar: 2 kenar platform, 1 ada platformu Tren İstasyonu: 1 ada platformu T1: 1 ada platformu |
| Raylar |
Gar: 3 Tren İstasyonu: 2 T1: 2 |
| Tren işletmecileri | TCDD Taşımacılık |
| Otobüs güzergâhları |
|
| Bağlantılar |
 (Sirkeci Terminali) |
| Yapı | |
| Yapı türü |
Gar: Hemzemin Tren İstasyonu: Yer altı T1: Hemzemin |
| Otopark | Hayır |
| Bisiklet altyapısı | Evet |
| Engelli erişimi | Evet |
| Diğer bilgiler | |
| Durum | İşletmede |
| Ücret bölgesi | 1. Bölge · T1 |
| Tarihçe | |
| Açılış |
Demiryolu hattı: 22 Temmuz 1872 Gar: 3 Kasım 1890 Tren İstasyonu: 29 Ekim 2013 T1: 10 Temmuz 1992 |
| Kapanış | Gar: 12 Ağustos 2013[1] |
| Elektriklendirme |
Gar: 25 kV AA Katener (1955) Tren İstasyonu: 25 kV AA Katener (2013) |
| Hizmetler | |
|
Demiryolu ulaşımı Toplu ulaşım | |
İstanbul-Sirkeci - Pythio demiryolu üzerinde yer alan Gar, Chemins de fer Orientaux / Rumeli Demiryolu (CO) Şirketi tarafından Rumeli Demiryolu hattı için inşa edilerek -demiryolu hattının hizmete girmesinden 18 yıl sonra- II. Abdülhamid devrinde 3 Kasım 1890'da hizmete girmiştir.[2]
İstasyon, 1955 - 2013 yılları arasında B1 (Sirkeci - Halkalı) Banliyö Treni'ne hizmet vermiş, Marmaray projesinin inşası kapsamında 12 Ağustos 2013'te kapatılmıştır.[1]
Demiryolu hattının Marmaray Tüneli kısmında -garın altında- yer alan Sirkeci Tren İstasyonu ise Marmaray projesi kapsamında inşa edilerek 29 Ekim 2013'te hizmete girmiştir.
İstasyon, TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Marmaray (Halkalı - Gebze) & (Zeytinburnu - Maltepe) Banliyö Trenleri'ne hizmet vermektedir.
Sirkeci Tramvay İstasyonu, İstanbul tramvayı'nın T1 hattında yer alan ve 10 Temmuz 1992'de hizmete giren hemzemin tramvay istasyonudur.
TarihçeDüzenle
Sirkeci Garı'nın bulunduğu yerde daha önce geçici olarak yapılan küçük bir istasyon mevcuttu. Alman mimar August Jachmund tarafından planı çizilen şimdiki gar binasının yapımında granit mermer ve Marsilya Aden'den getirilen taşlar kullanılmıştır. 11 Şubat 1888 günü temeli atılan[3] gar, 1890'da tamamlanmış ve açılışını 3 Kasım 1890'da II. Abdülhamid adına Ahmed Muhtar Paşa yapmıştır.[4]
Binanın yan cephesinde garın hizmete girdiği tarih, hem rumi takvime hem de miladi takvime göre yazılmıştır.
İnşa edildiği yıllarda denize çok yakın olan Sirkeci Garı'nın çevresi zaman içinde büyük bir değişime uğramıştır. Garın lokantası 1950'li ve 1960'lı yıllarda tanınmış yazar, gazeteci ve diğer şahısların buluşma noktası olur. Paris'ten kalkan Şark Ekspresi uzun yıllar boyunca bu istasyona yolcu indirmiş ve buradan yolcu almıştır.
29 Ekim 2013'te Marmaray projesinin hizmete girmesiyle birlikte kapatılan gar binasının müze ve atıl durumda olan Sirkeci - Yedikule - Kazlıçeşme arasındaki demiryolu hattının ise sanat hattı olarak değerlendirilmesi amacıyla 49 yıllığına İBB'ye devredilmesi hakkında 11 Mart 2015'te İBB ile TCDD arasında ortak hizmet protokolü hazırlanmış ancak İBB Başkanı Kadir Topbaş'ın bu protokolü imzalamaması sebebiyle devir işlemi gerçekleşmemiştir.[5]
ÖzelliklerDüzenle
18.000 m2 alana sahip olan Marmaray istasyonu, ülkedeki en derin istasyondur.[6][7] İstasyonun Cağaloğlu girişinde yer alan ve Marmaray platformuna giden yürüyen merdivenler, 61 metre uzunluğu ile ülkenin en uzun yürüyen merdivenleridir.[8] Platform uzunluğu ise 225 metredir.[9]
Saat kuleleriDüzenle
Binanın ön cephesindeki anıtsal giriş kapısının iki tarafından yer alan saat kuleleri yukarıdan aşağıya doğru daralan taş kaide üzerinde yer almakta ve üç cephesinde Paris'ten getirilen kare kadranlı saatler yer almaktadır. Saatlerin biri hâlen çalışmakta olup diğeri son restorasyon sonrasında çalışmamaktadır[10]
HatlarDüzenle
- İstanbul-Sirkeci - Pythio demiryolu
(Halkalı - Gebze) & (Zeytinburnu - Maltepe)
(Bağcılar - Kabataş)
HizmetlerDüzenle
İstasyon yapısıDüzenle
| Z | Giriş/Çıkış (1) (Gar) ↓ |
Giriş/Çıkış (2) Bilet Holü (Asansör) ↓ |
Giriş/Çıkış (3) Bilet Holü (Cağaloğlu) ↓ |
Giriş/Çıkış (4) Bilet Holü (Asansör) ↓ |
| B1 | Bilet Holü ↓ | ↓ | Arakat ↓ | ↓ |
| B2 | Arakat ↓ | ↓ | Arakat ↓ | ↓ |
| B3 | Arakat ↓ | ↓ | ↓ | ↓ |
| B4 | Platform | |||
|---|---|---|---|---|
Platform yapısıDüzenle
- TCDD Taşımacılık
| Marmaray hattı | |||||
| Yenikapı ↑ | ⇌ 2 1 ⇌ | ↓ Üsküdar |
1 | Batı yönü |
|
Yenikapı・Bakırköy・Küçükçekmece・Halkalı için | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2 | Doğu yönü | Söğütlüçeşme・Pendik・Gebze için | |||
- Metro İstanbul
İstanbul tramvayı
※ Aslında platform numarası yok.
| T1 hattı | |||||
| Gülhane ↑ 1 ← | ⇌ 2 3 ⇌ | ↓ Eminönü |
1 | Doğu yönü |
|
Sadece inmek için | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2 | Eminönü・Karaköy・Kabataş için | ||||
| 3 | Batı yönü | Aksaray・Zeytinburnu・Bağcılar için | |||
GüzergâhDüzenle
| TCDD | |||
|---|---|---|---|
| TCDD Taşımacılık | |||
| Önceki İstasyon | Banliyö Trenleri | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
Halkalı yönünde |
(Halkalı - Gebze) |
Gebze yönünde |
|
Zeytinburnu yönünde |
(Zeytinburnu - Maltepe) |
Maltepe yönünde |
|
| İstanbul Büyükşehir Belediyesi | |||
| Metro İstanbul | |||
| Önceki İstasyon | İstanbul tramvayı | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
Bağcılar yönünde |
(Bağcılar - Kabataş) |
Kabataş yönünde |
|
| İptal Edilen Hizmet | |||
| TCDD | |||
| Önceki İstasyon | Banliyö Trenleri | Sonraki İstasyon | Sefer Sayısı |
 (Sirkeci - Halkalı) |
Halkalı yönünde |
||
Çevre alanıDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ a b "12 Ağustos 2013 tarihinden itibaren İstanbul-Yedikule banliyö trenleri işletilmeyecektir". TCDD. 13 Ağustos 2013. 13 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- ^ "CO lines opening dates". www.trainsofturkey.com. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ Sirkeci Garı, Haber34.com[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Sirkeci Garı yandan çarklı, 10 Mart 2003, Arkitera.com". 27 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2009.
- ^ "Topbaş'ın bir projesi daha rafa kalktı". Sözcü. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- ^ http://www.mimdap.org/?p=131563
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019.
- ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 134, ISBN 9786055813239
- ^ "T1 Sefer Sıklığı". Metro İstanbul. İBB. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
Dış bağlantılarDüzenle
- TCDD resmî sitesi 14 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TCDD Taşımacılık resmî sitesi 21 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Marmaray resmî sitesi 4 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Metro İstanbul resmî sitesi 10 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Sirkeci Garı ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
