Vikipedi

Sirkeci Garı

Fatih, İstanbul'da bir tren istasyonu
Başlığın diğer anlamları için Sirkeci (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Sirkeci Garı ya da İstanbul Garı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesi Hocapaşa Mahallesi'nde Ankara Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur.

Sirkeci Garı
İstanbul Garı
TCDD Taşımacılık istasyonu
Sirkeci Garı (Ön Cephe)
Harita
KonumHocapaşa Mahallesi, Ankara Caddesi, 34110, Sirkeci
Fatih, İstanbul
Türkiye
Koordinatlar41°00′54″K 28°58′35″D / 41.01500°K 28.97639°D / 41.01500; 28.97639
SahipTCDD
İşletmeciTCDD Taşımacılık
Platformlar2 kenar platform, 1 ada platformu
Raylar6
Tren işletmecileriTCDD Taşımacılık
Otobüs güzergâhları
  • Sirkeci (110621): BN1[4]
BağlantılarLine T1 (Sirkeci)・Line T6 (Sirkeci)・ (İDO Sirkeci・BUDO Eminönü・Turyol)
Yapı
Yapı türüHemzemin
OtoparkHayır
Bisiklet altyapısıHayır
Engelli erişimiHayır
Diğer bilgiler
DurumKapatıldı
Ücret bölgesi1. Bölge
Tarihçe
Açılış22 Temmuz 1872 (Rumeli Demiryolu)[1]
3 Kasım 1890 (Rumeli Demiryolu)[1]
4 Aralık 1955 (Sirkeci banliyösü)[2]
Kapanış12 Ağustos 2013[3]
Elektriklendirme25 kV AA Katener (1955)
Hizmetler
Demiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım
Sirkeci
TCDD Taşımacılık istasyonu
Marmaray istasyonu
İstasyonun Marmaray platformu
Harita
KonumHocapaşa Mahallesi, Ankara Caddesi, 34110, Sirkeci
Fatih, İstanbul
Türkiye
Koordinatlar41°00′54″K 28°58′35″D / 41.01500°K 28.97639°D / 41.01500; 28.97639{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
SahipTCDD
İşletmeciTCDD Taşımacılık
Hat(lar)Marmaray
Platformlar1 ada platformu
Raylar2
Tren işletmecileriTCDD Taşımacılık
Otobüs güzergâhları
  • Sirkeci (110621): BN1[4]
BağlantılarLine T1 (Sirkeci)・Line T6 (Sirkeci)・ (İDO Sirkeci・BUDO Eminönü・Turyol)
Yapı
Yapı türüYer altı
OtoparkHayır
Bisiklet altyapısıEvet
Engelli erişimiEvet
Diğer bilgiler
Durumİşletmede
Ücret bölgesi1. Bölge
Tarihçe
Açılış29 Ekim 2013[5]
Elektriklendirme25 kV AA Katener (2013)
Hizmetler
Demiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım
Sirkeci
İnşa hâlindeki İstanbul tramvayı istasyonu
Harita
KonumHocapaşa Mahallesi, Sirkeci İstasyon Caddesi, 34110, Sirkeci
Fatih, İstanbul
Türkiye
Koordinatlar41°00′54″K 28°58′35″D / 41.01500°K 28.97639°D / 41.01500; 28.97639{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
SahipUlaştırma ve Altyapı Bakanlığı
İşletmeciTCDD Taşımacılık
Hat(lar)Line T6
Platformlar1 kenar platform
Raylar1
Tren işletmecileriTCDD Taşımacılık
Otobüs güzergâhları
  • Sirkeci (110621): BN1[4]
BağlantılarMarmaray (Sirkeci)・Line T1 (Sirkeci)・ (İDO Sirkeci・BUDO Eminönü・Turyol)
Yapı
Yapı türüHemzemin
OtoparkHayır
Bisiklet altyapısıEvet
Engelli erişimiEvet
Diğer bilgiler
Durumİnşa hâlinde
Ücret bölgesiT6
Tarihçe
Açılış2023 (Planlanan)
Elektriklendirme25 kV AA Katener (2023)
Hizmetler
Demiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım

İstanbul-Sirkeci - Pythio demiryolu başlangıç noktası olan gar, Chemins de fer Orientaux / Rumeli Demiryolu (CO) Şirketi tarafından (22 Temmuz 1872'de hizmete giren) Rumeli Demiryolu için inşa edilerek 3 Kasım 1890'da II. Abdülhamid devrinde hizmete girmiştir.[1]

TCDD tarafından elektrifikasyon altyapısıyla yenilenerek 4 Aralık 1955'te tekrar hizmete giren[2] istasyon, 1955 - 2013 yılları arasında B1 (Sirkeci - Halkalı) Banliyö Treni'ne hizmet vermiş, Marmaray projesinin inşası kapsamında 12 Ağustos 2013'te kapatılmıştır.[3]

Sirkeci Tren İstasyonu, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesi Hocapaşa Mahallesi'nde Ankara Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait yer altı tren istasyonudur.

İstanbul-Sirkeci - Pythio demiryolu'nun Marmaray Tüneli kısmında yer alan istasyon, Marmaray projesi kapsamında inşa edilerek 29 Ekim 2013'te hizmete girmiştir.[5]

İstasyon, TCDD Taşımacılık tarafından işletilen B1 (Halkalı - Gebze & Ataköy - Pendik) Banliyö Trenleri'ne hizmet vermektedir.[5]

Sirkeci Raylı Sistem İstasyonu, İstanbul tramvayı'nın T6 hattı'nda[6][7][8] yer alan ve 2023'te hizmete girmesi planlanan hemzemin tramvay istasyonudur. Fatih'in Hocapaşa Mahallesi'nde Sirkeci İstasyon Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Hatlar Değiştir

TCDD
İstanbul tramvayı

Hizmetler Değiştir

İstasyon yapısı Değiştir

Z ↘ Giriş/Çıkış
(1 - Gar) 		Giriş/Çıkış
Bilet Holü
↓ (2 - Gülhane) 		Giriş/Çıkış
Bilet Holü
(4 - SGK) ↓ 		Giriş/Çıkış ↙
Bilet Holü
(3 - Cağaloğlu)
B1 Bilet Holü ↘ ↓ ↓ Arakat ↙
B2 ↘ Arakat ↙ Arakat
B3 Arakat ↘
B4 Platform

Platform yapısı Değiştir

Yenikapı ↑
| ⇌ 2 1 ⇌ |
↓ Üsküdar
1 Batı yönü   Yenikapı・Bakırköy・Halkalı için
2 Doğu yönü Söğütlüçeşme・Pendik・Gebze için
↓ Cankurtaran ↑
1 ⇌ |
1 Batı yönü   Yenikapı・Kazlıçeşme için

Güzergâh Değiştir

TCDD
TCDD Taşımacılık
Önceki İstasyon Banliyö Trenleri Sonraki İstasyon Sefer Sıklığı
Yenikapı
Halkalı yönünde 		 
(Halkalı - Gebze) 		Üsküdar
Gebze yönünde 		06:00 - 00:45 arası 15 dakikada 1 sefer[9]
Yenikapı
Ataköy yönünde 		 
(Ataköy - Pendik) 		Üsküdar
Pendik yönünde 		06:00 - 00:00 arası 8 dakikada 1 sefer[9]
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
TCDD Taşımacılık
Başlangıç  
(Sirkeci - Kazlıçeşme) 		Cankurtaran
Kazlıçeşme yönünde 		İnşa hâlinde
İptal Edilen Hizmet
TCDD
Önceki İstasyon Banliyö Trenleri Sonraki İstasyon Sefer Sıklığı
Başlangıç  
(Sirkeci - Halkalı) 		Cankurtaran
Halkalı yönünde 		İptal edildi
 
Sirkeci Garı'nın içi
Sirkeci Garı (Şubat 2013)

Tarihçe Değiştir

Sirkeci Garı'nın bulunduğu yerde daha önce geçici olarak yapılan küçük bir istasyon mevcuttu. Alman mimar August Jachmund tarafından planı çizilen şimdiki gar binasının yapımında granit mermer ve Marsilya Aden'den getirilen taşlar kullanılmıştır. 11 Şubat 1888 günü temeli atılan[10] gar, 1890'da tamamlanmış ve açılışını 3 Kasım 1890'da II. Abdülhamid adına Ahmed Muhtar Paşa yapmıştır.[11]

Binanın yan cephesinde garın hizmete girdiği tarih, hem rûmî takvime hem de miladi takvime göre yazılmıştır.

İnşa edildiği yıllarda denize çok yakın olan Sirkeci Garı'nın çevresi zaman içinde büyük bir değişime uğramıştır. Garın lokantası 1950'li ve 1960'lı yıllarda tanınmış yazar, gazeteci ve diğer şahısların buluşma noktası olur. Paris'ten kalkan Şark Ekspresi uzun yıllar boyunca bu istasyona yolcu indirmiş ve buradan yolcu almıştır.

29 Ekim 2013'te Marmaray projesinin hizmete girmesiyle birlikte kapatılan gar binasının müze ve atıl durumda olan Sirkeci - Yedikule - Kazlıçeşme arasındaki demiryolu hattının ise sanat hattı olarak değerlendirilmesi amacıyla 49 yıllığına İBB'ye devredilmesi hakkında 11 Mart 2015'te İBB ile TCDD arasında ortak hizmet protokolü hazırlanmış ancak İBB Başkanı Kadir Topbaş'ın bu protokolü imzalamaması sebebiyle devir işlemi gerçekleşmemiştir.[12]

Şu anda gar sahası ve Sirkeci - Yedikule - Kazlıçeşme demiryolu hattı üzerinde T6 hattının çalışmaları sürmektedir. Bu hat sayesinde hem Sirkeci - Kazlıçeşme arasındaki eski demiryolunun yeniden ulaşıma kazandırılarak hat çevresinde oturan halkın ulaşımının kolaylaşması hem de hali hazırda Halkalı'dan kalkan Trakya ve Avrupa yönlü bölgesel ve uluslararası trenlerin ilk duraklarının aynı 2013 öncesinde olduğu gibi yeniden Sirkeci Garı olması hedeflenmektedir.

Özellikler Değiştir

18.000 m2 alana sahip olan Marmaray istasyonu, ülkedeki en derin istasyondur.[13][14] İstasyonun Cağaloğlu girişinde yer alan ve Marmaray platformuna giden yürüyen merdivenler, 61 metre uzunluğu ile ülkenin en uzun yürüyen merdivenleridir.[15] Platform uzunluğu ise 225 metredir.[16]

Saat kuleleri Değiştir

 
Saatin günümüzdeki hâli

Binanın ön cephesindeki anıtsal giriş kapısının iki tarafından yer alan saat kuleleri yukarıdan aşağıya doğru daralan taş kaide üzerinde yer almakta ve üç cephesinde Paris'ten getirilen kare kadranlı saatler yer almaktadır. Saatlerin biri hâlen çalışmakta olup diğeri son restorasyon sonrasında çalışmamaktadır[17]

Çevre alanı Değiştir

Görseller Değiştir

Gar
  •  

    Garın içi

  •  

    Garın içi

  •  

    Garın içinde yer alan müze

  •  

    Garın içinde yer alan müze

Tren istasyonu
  •  

    Giriş

  •  

    Turnike katı

  •  

    Çıkışlar

  •  

    Güzergâh diyagramı

  •  

    Platform

Tramvay istasyonu

Kaynakça Değiştir

  1. ^ a b c "CO History" [CO Tarihi]. Trains of Turkey. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  2. ^ a b "TCDD History - Electrification" [TCDD Tarihi - Elektrifikasyon]. Trains of Turkey. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  3. ^ a b "12 Ağustos 2013 tarihinden itibaren İstanbul-Yedikule banliyö trenleri işletilmeyecektir". TCDD. 6 Ağustos 2013. 13 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  4. ^ a b c "İETT". İETT. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023. 
  5. ^ a b c "Marmaray Hakkında". marmaray.gov.tr. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  6. ^ "Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu: Kazlıçeşme - Sirkeci Raylı Sistem Hattı İstanbul'a Değer Katacak". Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. 20 Eylül 2021. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  7. ^ "Kazlıçeşme-Sirkeci Kentsel Ulaşım ve Reakreasyon Odaklı Dönüşüm Projesi'nin tanıtımı yapıldı". Anadolu Ajansı. 20 Eylül 2021. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  8. ^ "Sirkeci Kazlıçeşme Raylı Sistem Hattı Projesi Çalışmaları Devam Ediyor". Fatih Belediyesi. 20 Eylül 2021. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  9. ^ a b "Marmaray Sefer Saatleri". marmaray.gov.tr. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  10. ^ "Sirkeci Garı, Haber34.com". 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2009. 
  11. ^ "Sirkeci Garı yandan çarklı". arkitera.com. 10 Mart 2003. 27 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2009. 
  12. ^ "Topbaş'ın bir projesi daha rafa kalktı". Sözcü. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  13. ^ http://www.mimdap.org/?p=131563
  14. ^ "Avrupa'nın en derin istasyonu!". 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  15. ^ "Mega Projeler" (PDF). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  16. ^ "Bir rüya gerçek oldu". 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019. 
  17. ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 134, ISBN 9786055813239 

Dış bağlantılar Değiştir

 
Commons logo
Wikimedia Commons'ta şu çoklu ortam kategorileri bulunmaktadır:



"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sirkeci_Garı&oldid=30240872" sayfasından alınmıştır