Vikipedi

M5 (İstanbul metrosu)

İstanbul metrosu hattı

M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Çekmeköy olan 20 km uzunluğunda 16 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 (Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı) Metro Hattı'ndan sonra Anadolu Yakası'nın ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017'de hizmete girmiştir.[1][2]


M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattı
Genel bilgiler
Tip Metro
Sistem İstanbul metrosu
Durum İşletmede
Üsküdar - Çekmeköy
Test aşamasında
Çekmeköy - Sarıgazi
İnşa hâlinde
Sarıgazi - Sultanbeyli
Proje aşamasında
Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort
Bölge İstanbul, Türkiye
Terminal Üsküdar
Çekmeköy (Şu an)
Sancaktepe Şehir Hastanesi (3. Etap)
Sultanbeyli (4. Etap)
İstasyonlar Toplam: 28
İşletmede: 16
İnşa hâlinde: 8
Proje aşamasında: 4
Sefer sıklığı Pik saatlerde 4 dakika 40 saniye, Normal saatlerde 6 dakika[1]
Yolculuk süresi Tek yönde 32 dakika[1]
Yolcu kapasitesi 6 vagonlu 1 tren setinde 1622 kişi
Tek yönde 220.000 (kişi/gün)[1][2]
Tren sayısı 150[3]
Web sitesi M5 Hattı Resmî Sitesi
M5 Hattı Çekmeköy Uzatması İnternet Sitesi
M5 Hattı Sultanbeyli Uzatması Proje Sayfası
İşletim
Açılış 15 Aralık 2017 (Üsküdar - Yamanevler)
21 Ekim 2018 (Yamanevler - Çekmeköy)
Sahibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeci(ler) Metro İstanbul
Depo merkezleri Metro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
Teknik
Hat uzunluğu 32,9 km (20,4 mi)
Üsküdar - Çekmeköy: 16,9 km
Çekmeköy - Sultanbeyli: 10,8 km
Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort: 5,2 km
Hat açıklığı Standart (1,435 mm)
İşletme hızı 80 km/sa (50 mph)
Kabin sistemi 150 sürücüsüz araç[3]
Rota sayısı 2
Üsküdar - Çekmeköy
Çekmeköy - Üsküdar
Güzergâh haritası

Sembol açıklamaları
Halkalı yönüne
Depolama ve Kuyruk Tüneli
IST-Water transport.svg (ŞH Üsküdar)・Marmaray (Üsküdar)・T (Üsküdar - Harem) Tramvay Hattı (Üsküdar)
Üsküdar
Gebze yönüne
Fıstıkağacı
Bağlarbaşı
M14 (İstanbul metrosu) (Altunizade)
Altunizade
・Metrobüs (İstanbul) (Altunizade)
Kısıklı
Bulgurlu
M34 (İstanbul metrosu) (Ümraniye)
Ümraniye
M12 (İstanbul metrosu) (Çarşı)
Çarşı
Geceleme Hattı
Yamanevler
Çakmak
Ihlamurkuyu
Altınşehir
İmam Hatip Lisesi
Line M8 (Dudullu)
Dudullu
Depo
Necip Fazıl
Çekmeköy
Meclis
M13 (İstanbul metrosu) (Sarıgazi)
Sarıgazi
Sancaktepe Şehir Hastanesi
M34 (İstanbul metrosu) (Sancaktepe)
Sancaktepe
Samandıra Merkez
Veysel Karani
Hasanpaşa
Sultanbeyli
TF (Aydos Kalesi - Sultanbeyli) Teleferik Hattı (Sultanbeyli)
Gölet
Akşemsettin
Fuar Alanı
M34 (İstanbul metrosu)・M10 (İstanbul metrosu)・Line M4 (Kurtköy YHT/ViaPort)
Kurtköy YHT/ViaPort
Depo
Bu diyagramı:

TarihçeDeğiştir

Başlangıçta hafif metro olarak düşünülen metro, daha sonra tıpkı M4 hattında olduğu gibi ağır metroya dönüştürülmüştür. Birçok kez gündeme gelen metronun ihalesi sık sık ertelenmiştir. Hattın ihalesi için ilk olarak 9 Ağustos 2011 tarihi planlanmış ancak daha sonra 26 Ağustos'a ertelenmiştir. İhaleye ise 15 Eylül 2011 günü çıkılmıştır. İhaleyi en düşük teklifi veren Doğuş Grubu kazanmıştır. 7 Mart 2012 tarihinde sözleşme imzalanmış olup bedeli 563,899,995.32 €'dur. 6 Haziran 2012'de resmî olarak temel atılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 4 Mayıs 2015'ti,[kaynak belirtilmeli] fakat 15 Aralık 2017 tarihinde ilk etap açıldı.[4] Hattın ikinci etabı ise 21 Ekim 2018 tarihinde Çekmeköy istasyonunda törenle açılmıştır.

Hattın üçüncü etabı olan Çekmeköy - Sancaktepe - Sultanbeyli uzatmasının ihalesi Mart 2017'de yapılarak Nisan 2017'de inşaat çalışmalarına başlanmıştır.[5] 2018 yılının ortaasından itibaren ödenek yokluğu ile kredi temin edilememesi sebebiyle inşaat çalışmaları tamamen durdurulmuştur. Ekim 2019'da 110 milyon € kredi temin edilerek Kasım 2019'da inşaat çalışmaları Sancaktepe İstasyonu'nda yapılan törenle tekrar başlamıştır. Aralık 2020'de ise Eurobond ihracı ile hat için 60 milyon € ek finansman sağlanmıştır. Üçüncü etaptaki ana hat TBM tünel kazıları Sancaktepe İstasyonu'ndan Çekmeköy'e doğru Ocak 2021 tarihinde başlamıştır. TBM-1 18 Ocak 2022'de Meclis İstasyonu Şaftına ulaşarak TBM kazısını tamamlamıştır. TBM-1'in kazısı tamamlandığı gün TBM-3 Veysel Karani'ye doğru Sancaktepe'den kazıya başlamıştır.[6] Hattın üçüncü etabındaki Çekmeköy ile Sancaktepe Şehir Hastanesi arasının 2023 yılında, Sancaktepe Şehir Hastanesi ile Sultanbeyli arasının ise 2024 yılında hizmete alınması planlanmaktadır.[7] Sultanbeyli istasyonu'ndan 2 Temmuz 2022 tarihinde şantiye alanına indirilen[8] ve Veysel Karani İstasyonu'na doğru kazacak olan 5. ve 6. TBMler 19 Ağustos 2022 tarihinde TBM Başlama Töreni ile kazıya başlamıştır. TBM kazı optimizasyonu ile çalışma programında 6 ay erken bitirme hedeflenmiştir.[9] 19 Ekim 2022 tarihinde Meclis İstasyonu TBM şaftında hattın 3.etabının ilk ray kaynağı töreni yapılmıştır. Bu törende İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 3. etap ilerleme oranının %65'e ulaştığını ve ilk üç istasyonun Eylül 2023'te, son altı istasyonun ise 2024 yılının sonuna doğru açılışının planlandığını belirtmiştir.[10]

İşletme bilgileri[2]Değiştir

  • Sahibi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
  • İşletici: Metro İstanbul
  • Hat uzunluğu: 32,9 km (İşletmede olan 16,9 km)
  • Hat açıklığı: Standart (1,435 mm)
  • Sefer süresi: 32 dk / Tek yön[1][2]
  • Sefer sıklığı: 4 dakika 40 saniye (Pik saatlerde), 6 dakika (Normal satlerde)[1]
  • İstasyon sayısı: 28 (İşletmede olan 16, İnşa hâlinde 8, Proje aşamasında 4)
  • Araç seti ve vagon sayısı: 150 adet (6’lı vagonlarla işletilen 25 tren seti)[3]
  • Günlük sefer sayısı: 365 sefer / Tek yön[1]
  • Günlük yolcu sayısı: Tek yönde 220.000 (kişi/gün)[1]
  • Depo sahası/Kumanda merkezi: Metro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
  • İşletme saatleri: 06:00 - 00:00 (Cumayı Cumartesiye ve Cumartesiyi Pazara Bağlayan Gecelerde 00:00 - 06:00 arasında çift bilet olacak şekilde)[1]
  • Araç Marka/Model: CAF - Mitsubishi (Ortak üretim)
  • Hat voltajı: 750 V DC
  • Sürüş modu: UTO, ATP
  • Sinyalizasyon: GOA 4 - PAKS

Teknik bilgilerDeğiştir

  • 17 km anahat tünel uzunluğu
  • 20 km toplam hat tüneli uzunluğu
  • 16 istasyon[2]
  • 140 metre platform uzunluğu
  • Üsküdar istasyonunda 150 metre platform uzunluğu
  • Her istasyonda 24x2 adet yarım boy peron ayırıcı kapı
  • 2.750 metre bağlantı tüneli
  • 21 Sürücüsüz metro treni (126 vagon)[2]
  • ÇSS etabı kapsamında 4 yeni tren (24 vagon) araç filosuna eklenmiştir.[3]
  • 128,8 metre tren uzunluğu ile İstanbul metrosu'ndaki en uzun metro treni[11]

6 vagondan oluşan CAF üretimi trenlerde, 1622 yolcu kapasitesi bulunmaktadır. 128.88 m uzunluğundaki trenler, saatte 90 kmh hız yapabilecek şekilde tasarlanmıştır.[11] Hattın işletme hızı 80 kmh olarak tasarlanmıştır.

23 Kasım'da İspanya'da üretilen metro araçları Çakmak istasyonunda raylara indirildi. 15 Aralık tarihinde ise 1. etap olan Üsküdar - Yamanevler hizmete girdi.[4] 2. etap ise 21 Ekim 2018'de Çekmeköy istasyonunda yapılan törenle hizmete girdi. 3. etabının yapımı sürmektedir. 4. etap ise plan aşamasındadır.

Metro hattının 1. ve 2. etap istasyonlarında yarım boy PAKS bulunmaktadır. Üçüncü etapta ise tam boy PAKS bulunacaktır. Bu sayede tren ile peron arasında hem gürültü hem de hava kirliliği önlenmiş olacaktır.[12]

İstasyonlarDeğiştir

Ayrıca bakınız: İstanbul metrosu istasyonları listesi
Sıra İstasyon İlçe Aktarma Tür Notlar
1 Üsküdar Üsküdar   (Üsküdar)・  (ŞH Üsküdar) Yer altı Yeni Valide Camii・Üsküdar Mihrimah Sultan Camii・Üsküdar İETT Peronları
2 Fıstıkağacı İstanbul Üsküdar Lisesi
3 Bağlarbaşı Marmara Üniversitesi Bağlarbaşı Yerleşkesi・Marmara İlahiyat Camii・Capitol AVM
4 Altunizade   (Altunizade)・  (Altunizade) İZÜ Altunizade Kampüsü
5 Kısıklı Büyük Çamlıca Tepesi
6 Bulgurlu Bulgurlu Mahallesi
7 Ümraniye Ümraniye   (Ümraniye) Santral Meydanı
8 Çarşı   (Çarşı) Ümraniye Çarşısı・Ümraniye Belediyesi
9 Yamanevler Canpark AVM・Haldun Alagaş Spor Salonu
10 Çakmak Çakmak Oto Sanayi・Ümraniye İSKİ ve Vergi Dairesi
11 Ihlamurkuyu Buyaka AVM・Meydan İstanbul AVM
12 Altınşehir Ümraniye Nüfus Müdürlüğü
13 İmam Hatip Lisesi Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
14 Dudullu   (Dudullu) Metro Corner AVM
15 Necip Fazıl Metrogarden AVM・İdealistPark AVM・Ümraniye Belediyesi Kapalı Yüzme Havuzu
16 Çekmeköy Çekmeköy Madenler Meydanı・Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı
↓↓ İnşa hâlinde ↓↓[13]
17 Meclis Sancaktepe Yer altı Çamsan Park AVM
18 Sarıgazi   (Sarıgazi) Sancaktepe Kaymakamlığı
19 Sancaktepe Şehir Hastanesi Sancaktepe Şehir Hastanesi[14]・Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi[14]
20 Sancaktepe   (Sancaktepe) Sancaktepe Belediyesi
21 Samandıra Merkez Osmangazi Caddesi
22 Veysel Karani Rings AVM・Veysel Karani İlköğretim Okulu・Aydos Ormanı
23 Hasanpaşa Sultanbeyli Sultanbeyli Kaymakamlığı・Sultanbeyli Belediyesi・Atlaspark AVM・Fatih Sultan Mehmet Mezarlığı
24 Sultanbeyli Sultanbeyli Kent Meydanı
↓↓ 2030'a kadar hizmete girmesi planlanan ↓↓
25 Gölet Sultanbeyli Yer altı Gölet Parkı
26 Akşemsettin
27 Fuar Alanı Pendik Kurtköy Fuar Alanı
28 Kurtköy YHT/ViaPort  ・ ・ ・  (Kurtköy YHT/ViaPort) Kurtköy Depo Sahası・ViaPort Asia Outlet AVM

İstasyon özellikleriDeğiştir

İstasyonlar   İstasyon tipi
(Turnike katı ve teknik katlar) 		Platform tipi Derinlik (Metre) Yürüyen merdiven
(Cadde seviyesi - Turnike katı) 		Yürüyen merdiven
(Tunike katı - Peron) 		Asansör
(Cadde seviyesi - Turnike katı) 		Asansör
(Tunike katı - Peron) 		Yürüyen bant Giriş/Çıkış sayısı
Üsküdar   Aç-Kapa + Top-Down 19 8 6 2 2   4
Fıstıkağacı   Aç-Kapa Tünel 31 4 4 3 1   2
Bağlarbaşı   Top-Down + Aç-Kapa 33 10 8 3 1   5
Altunizade   Aç-Kapa + Tünel 21 22 5 7 2 4 7
Kısıklı   Tünel 44 2 2 10 3   1
Bulgurlu   Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 23 8 4 2 1   2
Ümraniye   Aç-Kapa + Top-Down Tünel 33 4 4 1 1   2
Çarşı   Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 29 10 9 1 1   3
Yamanevler   Tünel 25 4 4 1 1   2
Çakmak   Aç-Kapa + Top-Down 25 4 4 2 1   2
Ihlamurkuyu   Aç-Kapa 27 4 4 1 1   2
Altınşehir   29 5 8 2 1   2
İmam Hatip Lisesi   Aç-Kapa + Tünel 21 5 4 1 1   2
Dudullu   Top-Down + Tünel 27 13 5 2 1   2
Necip Fazıl   Aç-Kapa 20 6 4 2 2   4
Çekmeköy   Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 30 8 4 4 2   2
Toplam 117 79 44 22 4 49

İstasyon uzaklıklarıDeğiştir

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra İstasyon İstasyonlar arası uzaklık İlk istasyona olan uzaklık
1 Üsküdar 0+00 km Başlangıç
2 Fıstıkağacı 1+41 km 1+41 km
3 Bağlarbaşı 1+16 km 2+57 km
4 Altunizade 1+27 km 3+84 km
5 Kısıklı 1+24 km 5+08 km
6 Bulgurlu 1+46 km 6+54 km
7 Ümraniye 1+30 km 7+84 km
8 Çarşı 1+09 km 8+93 km
9 Yamanevler 0+97 km 9+90 km
10 Çakmak 0+86 km 10+76 km
11 Ihlamurkuyu 1+08 km 11+84 km
12 Altınşehir 0+92 km 12+76 km
13 İmam Hatip Lisesi 0+95 km 13+71 km
14 Dudullu 0+93 km 14+64 km
15 Necip Fazıl 1+42 km 16+06 km
16 Çekmeköy 0+87 km 16+93 km
17 Meclis 1+00 km 17+93 km
18 Sarıgazi 1+22 km 19+15 km
19 Sancaktepe Şehir Hastanesi 1+18 km 20+33 km
20 Sancaktepe 1+42 km 21+75 km
21 Samandıra Merkez 1+05 km 22+80 km
22 Veysel Karani 1+93 km 24+73 km
23 Hasanpaşa 1+27 km 26+00 km
24 Sultanbeyli 1+71 km 27+71 km
25 Gölet 1+27 km 28+98 km
26 Akşemsettin 1+37 km 30+35 km
27 Fuar Alanı 1+23 km 31+58 km
28 Kurtköy YHT/ViaPort 1+35 km 32+93 km

EntegrasyonlarDeğiştir

Üsküdar istasyonundan Marmaray'a hizmet veren Üsküdar Tren İstasyonu'na ve Şehir Hatları Üsküdar İskelesi'ne, Altunizade istasyonundan Metrobüslere ve yapımı devam eden M14 (Altunizade - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Çarşı istasyonundan yapımı devam eden M12 (60. Yıl Parkı - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Dudullu istasyonundan M8 (Bostancı - Parseller) Metro Hattı'na, -hattın 3. etabında yapımı devam eden- Sarıgazi istasyonundan proje aşamasındaki M13 (Yenidoğan - Söğütlüçeşme) Metro Hattı'na entegrasyon sağlanmıştır.[15]

Ayrıca yakın gelecekte Ümraniye, Sancaktepe ve Kurtköy YHT/ViaPort istasyonlarından proje aşamasındaki Hızray / M34 (Beylikdüzü - Sabiha Gökçen Havalimanı) Hızlı Metro Hattı'na entegrasyon planlanmaktadır. Hattın 4. etabı için Kurtköy YHT/ViaPort'a uzatılması planlanmıştır. Böylece hattın yapılması planlanan yüksek standartlı demiryolu ile birlikte İstanbul Havalimanı'na entegrasyonu sağlanacaktır.[16]

Metroya Entegre İETT Otobüs HatlarıDeğiştir

İETT tarafından işletilen otobüs hatlarından UM ve ÇM kodlu İETT hatları M5 Metro Hattına ücretsiz şekilde tam aktarma yapmaktadır. Alemdağ Caddesi'ni kullanarak Ümraniye'ye giden İETT Hatlarından bazıları Necip Fazıl İstasyonu'nda peron alanı bulunabilmesi sebebiyle Necip Fazıl İstasyonu'na kadar kısaltılmıştır. Bu hatlar da ücretli şekilde metro entegre hat olarak tanımlanabilmektedir.

Ücretsiz Entegre İETT Hatları
Ücretli Entegre İETT Hatları

Yolcu sayılarıDeğiştir

Metro İstanbul tarafından yayınlanan verilere göre 2022 yılında 80.007.671 yolcu taşınmıştır.[17]

Güzergâh şemasıDeğiştir

 

GörsellerDeğiştir

  • İstasyonların tipik girişleri (2 yürüyen merdiven, 1 sabit merdiven, 1 asansör ve totem

  • Bilet Holü

  • İstasyon Şeması örneği

  • Çıkışların gösterimi

  • Yürüyen merdivenler

  • Tren Zaman Sayacı

  • Yön çizgisi

  • Yönlendirme okları

  • Yangın kapısı ve PAKS

  • Bilgilendirme Panosu

  • Çıkış yönlendirmeleri

  • Platform

  • Depo sahasındaki metro trenleri

Ayrıca bakınızDeğiştir

KaynakçaDeğiştir

  1. ^ a b c d e f g h i "M5 Üsküdar-Çekmeköy Metro Hattı". Metro İstanbul. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022. 
  2. ^ a b c d e f Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. 
  3. ^ a b c d "2022 Faaliyet Raporu" (PDF). Metro İstanbul. 3 Mayıs 2023. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  4. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  6. ^ "TBM kazısı tamamlandı". ibb.istanbul. İBB. 18 Ocak 2022. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2022. 
  7. ^ "İBB 2020-2021 Almanak" (PDF). İBB. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  8. ^ "Sultanbeyli TBM". Tweeter. Peli Alpkökin. 2 Temmuz 2022. 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  9. ^ "ÇEKMEKÖY - SANCAKTEPE – SULTANBEYLİ METROSU 6 AY ERKEN BİTECEK". ibb.istanbul. İBB. 19 Ağustos 2022. 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022. 
  10. ^ "İMAMOĞLU: İLK ETAP 2023'TE, TAMAMI 2024'ÜN SON ÇEYREĞİNDE HİZMETE GİRECEK". ibb.istanbul. İBB. 19 Ekim 2022. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2022. 
  11. ^ a b "Tren özellikleri". caf.net. 7 Aralık 2021. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  13. ^ "Çekmeköy-Sultanbeyli uzatmasının güncel istasyon isimleri". Metro İstanbul. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  14. ^ a b İstanbul'daki hastaneler listesi
  15. ^ "Bostancı - Dudullu Metrosu". dudullubostancimetro.com. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  16. ^ "Raylı Sistem Hatları". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  17. ^ Yolcu sayıları (PDF). Metro İstanbul. 2023. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Nisan 2023. 

Dış bağlantılarDeğiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=M5_(İstanbul_metrosu)&oldid=29790068" sayfasından alınmıştır