Vikipedi

Güneş Sistemi'ndeki kütleçekimiyle yuvarlak hâle gelmiş gök cisimleri listesi

Vikimedya liste maddesi
(Güneş Sistemi'ndeki kütleçekimsel yuvarlak nesneler listesi sayfasından yönlendirildi)

Burada listelenen nesneler, kendi yerçekimleri nedeniyle küre veya elipsoidal bir şekle sahip olan, yani hidrostatik denge durumunda bulunan Güneş Sistemi cisimlerini içermektedir. Listelenen cisimlerin boyutları ve türleri cüce gezegenler ve uydulardan, gezegenler ve Güneş'e kadar değişmektedir. Bu liste küçük Güneş Sistemi cisimlerini içermemekte, ancak şekilleri henüz belirlenmemiş olası gezegen kütleli cisimleri içermektedir. Güneş'in yörünge öğeleri Galaksi merkezine göre listelenirken, diğer tüm nesneler Güneş'e olan mesafelerine göre listelenir.

Yıldız

değiştir
Ana madde: Yıldız

Güneş, G tipi ana dizi bir yıldızdır. Güneş Sistemi'ndeki toplam kütlenin neredeyse %99,9'unu içerir.[1]

Güneş
 
Astronomik sembol [q]  
Galaksi merkezinden

ortalama mesafe

km


ışık yılı

~ 2,5 ×1017
~ 26.000
Ortalama yarıçap km


:D[f]

696342


109.3

Yüzey alanı km2
:D[f] 		6.0877 ×1012
11990
Hacim km3

:D[f]

1.4122 ×1018
1.300.000
Kütle kilogram
:D[f] 		1.9855 ×1030
332,978.9
Standart kütleçekim parametresi m3 / s 2 1.327 × 10 20
Yoğunluk g / cm3 1,409
Ekvatoral yerçekimi m / s2 274,0
Kaçış hızı km / s 617,7
Dönme süresi gün [g] 25.38
Galaktik Merkez çevresinde yörünge süresi [2] milyon yıl 225-250
Ortalama yörünge hızı km / s ~ 220
Ekliptiğe eksen eğikliği [i] ° 7.25
Galaktik düzleme eksen eğikliği [i] ° 67,23
Ortalama yüzey sıcaklıği K 5778
Ortalama korona sıcaklığı[3] K 1–2 ×106
Fotosfer kompozisyonu H, He, O, C, Fe, S

Gezegenler

değiştir
Ana madde: Gezegen
Anahtar
*
Karasal gezegen 		°
Gaz devi 		‡
Buz devi

2006'da Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), bir gezegeni, Güneş'in etrafında yörüngedeki, hidrostatik dengeye ulaşacak ve "yörüngesi civarını temizleyecek" kadar büyük bir gökcismi olarak tanımlamaktadır.[4] "Civarını temizleme"nin pratik anlamı, bir gezegenin çevresindeki tüm nesnelerin yörüngelerini kontrol edecek kadar büyük olmasıdır. IAU'nun tanımına göre, Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen vardır; bunlar dört karasal gezegen (Merkür, Venüs, Dünya ve Mars) ve iki gaz devi (Jüpiter ve Satürn) ile iki buz devi (Uranüs ve Neptün) olmak üzere dört dev gezegen olarak ayrılabilir. Güneş hariç tutulduğunda dört dev gezegen Güneş Sistemi kütlesinin %99'undan fazlasını oluşturur.

*Merkür[5][6] *Venüs[7][8] *Dünya[9][10] *Mars[11][12] °Jüpiter[13][14] °Satürn[15][16] ‡Uranüs[17][18] ‡Neptün[19][20]
               
Astronomik sembol[q]                
Güneş'ten
ortalama mesafe 		km

AU 		57,909,175

0.38709893 		108,208,930

0.72333199 		149,597,890

1.00000011 		227,936,640

1.52366231 		778,412,010

5.20336301 		1,426,725,400

9.53707032 		2,870,972,200

19.19126393 		4,498,252,900

30.06896348
Ekvator yarıçapı km

:D[f] 		2,439.64

0.3825 		6,051.59

0.9488 		6,378.1

1 		3,397.00

0.53260 		71,492.68

11.209 		60,267.14

9.449 		25,557.25

4.007 		24,766.36

3.883
Yüzey alanı km2

:D[f] 		75,000,000

0.1471 		460,000,000

0.9020 		510,000,000

1 		140,000,000

0.2745 		64,000,000,000

125.5 		44,000,000,000

86.27 		8,100,000,000

15.88 		7,700,000,000

15.10
Hacim km3

:D[f] 		6.083×1010

0.056 		9.28×1011

0.857 		1.083×1012

1 		1.6318×1011

0.151 		1.431×1015

1,321.3 		8.27×1014

763.62 		6.834×1013

63.102 		6.254×1013

57.747
Kütle kg

:D[f] 		3.302×1023

0.055 		4.8690×1024

0.815 		5.972×1024

1 		6.4191×1023

0.107 		1.8987×1027

318 		5.6851×1026

95 		8.6849×1025

14.5 		1.0244×1026

17
Standart kütleçekim parametresi m3/s2 2.203×1013 3.249×1014 3.986×1014 4.283×1013 1.267×1017 3.793×1016 5.794×1015 6.837×1015
Yoğunluk g/cm3 5.43 5.24 5.52 3.940 1.33 0.70 1.30 1.76
Ekvatorda kütleçekimi m/s2 3.70 8.87 9.78 3.71 23.12 8.96 8.69 11.00
Kurtulma hızı km/s 4.25 10.36 11.18 5.02 59.54 35.49 21.29 23.71
Dönme periyodu[g] gün 58.646225 243.0187 0.99726968 1.02595675 0.41354 0.44401 0.71833 0.67125
Yörünge periyodu[g] gün
yıl 		87.969

0.2408467 		224.701

0.61519726 		365.256363

1.0000174 		686.971

1.8808476 		4,332.59

11.862615 		10,759.22

29.447498 		30,688.5

84.016846 		60,182

164.79132
Ortalama yörünge hızı km/s 47.8725 35.0214 29.7859 24.1309 13.0697 9.6724 6.8352 5.4778
Dış merkezlik 0.20563069 0.00677323 0.01671022 0.09341233 0.04839266 0.05415060 0.04716771 0.00858587
Eğiklik[f] ° 7.00 3.39 0 1.85 1.31 2.48 0.76 1.77
Eksen eğikliği[i] ° 0.0 177.3[h] 23.44 25.19 3.12 26.73 97.86[h] 28.32
Ortalama yüzey sıcaklığı K 440–100 730 287 227 152 [j] 134 [j] 76 [j] 73 [j]
Ortalama hava sıcaklığı[k] K 288 165 135 76 73
Atmosfer yapısı He,  Na+
P+  		CO2, N2, SO2 N2, O2, Ar, CO2 CO2, N2
Ar 		H2, He H2, He H2, He
CH4 		H2, He
CH4
Bilinen doğal uyduları[v] 0 0 1 2 79 82 27 14
Halkalar? Yok Yok Yok Yok Var Var Var Var
Civarını temizleme[l][o] 9.1×104 1.35×106 1.7×106 1.8×105 6.25×105 1.9×105 2.9×104 2.4×104

Cüce gezegenler

değiştir
Ana madde: Cüce gezegen
Anahtar
†

Asteroit kuşağı

‡

Neptün ötesi

Cüce gezegenler, hidrostatik dengeye ulaşacak kadar büyük ve ılık olan, ancak çevrelerindeki benzer nesneleri temizlememiş olan cisimlerdir. 2008'den beri, sadece Mars ve Jüpiter'in yörüngeleri arasındaki asteroit kuşağında yörüngede olan Ceres doğrulanmış olsa da, IAU tarafından tanınan beş cüce gezegen vardır.[ae] Diğerleri Neptün'ün ötesinde yörüngededirler. Gök bilimciler diğer bazı Neptün ötesi cisimlerin, mevcut belirsizlikler göz önüne alındığında, cüce gezegenler olacak kadar büyük olabileceğini kabul ederler. Görünüşe göre Salacia gibi karanlık, düşük yoğunluklu nesneler oluşumlarından kalan iç gözenekliliklerini korumaktadır ve bu nedenle gezegen kütleli cisim değildir.[21] Hem Quaoar hem de Orcus, kütlelerinin ve yoğunluklarının tespit edilebilmesini sağlayan uydulara sahiptir ve ya en azından geçmişlerinin bir noktasında yüzey yenileme (ve dolayısıyla gezegen jeolojisi) geçirmiş olabilecek kadar parlaktır ya da açıkça katı cisimler olacak kadar yoğundurlar; böylece en azından potansiyel olarak cüce gezegenlerdirler.

†Ceres[22] ‡Plüton[23][24] ‡Haumea[25][26][27] ‡Makemake[28][29] ‡Eris[30]
         
Astronomik sembol[q]          
Küçük gezegen numarası 1 134340 136108 136472 136199
Güneş'ten
ortalama mesafe 		km
AU 		413,700,000
2.766 		5,906,380,000
39.482 		6,484,000,000
43.335 		6,850,000,000
45.792 		10,210,000,000
67.668
Ortalama yarıçap km
:D[f] 		473
0.0742 		1,187[31]
0.186 		816
(2100 × 1680 × 1074)
0.13[32][33] 		715
0.11[34] 		1,163
0.18[35]
Hacim km3
:D[f] 		4.21×108
0.00039[b] 		6.99×109
0.0065 		1.98×109
0.0018 		1.7×109
0.0016[b] 		6.59×109
0.0061[b]
Yüzey alanı km2
:D[f] 		2,770,000
0.0054[a] 		17,700,000
0.035 		8,140,000
0.016[z] 		6,900,000
0.0135[a] 		17,000,000
0.0333[a]
Kütle kg
:D[f] 		9.39×1020
0.00016 		1.305×1022
0.0022 		4.01 ± 0.04×1021
0.0007[36] 		< 4.4 ×1021
< 0.0007 		1.7×1022
0.0028[37]
Standart kütleçekim parametresi m3/s2 6.263 × 1010 8.710 × 1011 2.674 × 1011 < 2.9366 × 1011 1.108 × 1012
Yoğunluk g/cm3 2.16 1.87 2.02[32] < 2.933 2.25[c]
Ekvatorda kütleçekimi m/s2 0.27[d] 0.62 0.63[d] < 0.57 ~0.8[d]
Kurtulma hızı km/s[e] 0.51 1.21 0.91 < 0.91 1.37
Dönme süresi[g] gün 0.95111 6.38723 0.16315 0.95111 1.0792
Yörünge periyodu[g] yıl 4.599 247.92065 285.4 309.9 557
Ortalama yörünge hızı km/s 17.882 4.7490 4.484[o] 4.4[o] 3.436[n]
Dış merkezlik 0.080 0.24880766 0.18874 0.159 0.44177
Eğiklik[f] ° 10.587 17.14175 28.19 28.96 44.187
Eksen eğikliği[i] ° 4 119.59[h] ? ? ?
Ortalama yüzey sıcaklığı[w] K 167[38] 40[39] <50[40] 30 30
Atmosfer yapısı H2O N2, CH4, CO ? N2, CH4[41] N2, CH4[42]
Bilinen doğal uyduları[v] 0 5 2[43] 1[44] 1[45]
Civarını temizleme[l][o] 0.33 0.077 0.023 0.02 0.10

Kalan Neptün ötesi cisimlerden en olası cüce gezegenler şunları içerir:

Orcus[46] Salacia[47] Quaoar[48] Gonggong[49] Sedna[50]
         
Küçük gezegen numarası 90482 120347 50000 225088 90377
Yarı-büyük eksen km
AU 		5,896,946,000
39.419 		6,310,600,000
42.18 		6,535,930,000
43.69 		10,072,433,340
67.33 		78,668,000,000
525.86
Ortalama yarıçap[s] km
:D[f] 		458.5[51]
0.0720 		423[52]
0.0664 		560.5[53]
0.0870 		615[54]
0.0982 		497.5[55]
0.0780
Yüzey alanı[a] km2
:D[f] 		2,641,700
0.005179 		2,248,500
0.004408 		3,948,000
0.007741 		4,932,300
0.009671 		3,110,200
0.006098
Hacim[b] km3
:D[f] 		403,744,500
0.000373 		317,036,800
0.000396 		737,591,000
0.000681 		1,030,034,600
0.000951 		515,784,000
0.000476
Kütle[t] kg
:D[f] 		6.32×1020[56]
0.0001 		4.9×1020[52]
0.0001 		1.41×1021[57]
0.0003 		1.75×1021[54]
0.0003 		?
Yoğunluk[t] g/cm3 1,5±0,3[56] 1,50±0,12[52] 1,99±0,46[57] 1,74±0,16 ?
Ekvator yerçekimi[d] m/s2 0.27 0.18 0.24 0.285 ?
Kaçış hızı[e] km/s 0.50 0.39 0.45 0.604 ?
Dönme periyodu[g] gün 0.5495 0.25375 0.73662 0.93333 0.42804[58]
Yörünge periyodu[g] yıl 247.492 273.98 287.97 552.52 12,059.06
Ortalama yörünge hızı km/s 4.68 4.57 4.52 3.63 1.04
Dış merkezlik 0.22552 0.106 0.038 0.5064 0.855
Eğiklik[f] ° 22.5 23.92 7.988 30.74 11.93
Ortalama yüzey sıcaklığı[w] K ~42 ~43 ~41 ~30 ~12
Bilinen doğal uyduları 1[59] 1 1[60] 1 0
Civarını temizleme[l] 0.003 <0.1 0.0015 <0.1 ?[x]
Mutlak parlaklık (H) 2.3 4.1 2.71 1.8 1.5

Uydular

değiştir
Anahtar
🜨

Dünya Uydusu

♃

Jüpiter Uydusu

♄

Satürn Uydusu

⛢

Uranüs Uydusu

♆

Neptün Uydusu

♇

Plüton Uydusu

Ana madde: Doğal uydu

Güneş Sistemi'nde hidrostatik dengeye ulaşmaya yetecek büyüklükte olduğu bilinen 19 adet doğal uydu vardır. Uranüs, Plüton ve Eris'in uydularının hidrostatik denge durumu belirsizdir. Bir zamanlar dengede olan ancak halihazırda dengeyi kaybetmiş durumda bulunan Satürn'ün Phoebe gibi diğer uyduları ise listeye dahil edilmemiştir. Uydular ilk olarak Güneş'e göre, ardından da birincil cisimlerine olan uzaklıklarına göre sıralanmıştır.

🜨Ay[61] ♃Io[62] ♃Europa[63] ♃Ganymede[64] ♃Callisto[65] ♄Mimas[p] ♄Enceladus[p] ♄Tethys[p] ♄Dione[p] ♄Rhea[p]
                   
Astronomik sembol[q]  
Birincil cisimden
ortalama mesafe 		km 384,399 421,600 670,900 1,070,400 1,882,700 185,520 237,948 294,619 377,396 527,108
Ortalama yarıçap km
:D[f] 		1,737.1
0.272 		1,815
0.285 		1,569
0.246 		2,634.1
0.413 		2,410.3
0.378 		198.30
0.031 		252.1
0.04 		533
0.084 		561.7
0.088 		764.3
0.12
Yüzey alanı 1×106 km2 37.93 41.910 30.9 87.0 73 0.49 0.799 3.57 3.965 7.337
Hacim[b] 1×109 km3 22 25.3 15.9 76 59 0.033 0.067 0.63 0.8 1.9
Kütle 1×1022 kg 7.3477 8.94 4.80 14.819 10.758 0.00375 0.0108 0.06174 0.1095 0.2306
Yoğunluk[c] g/cm3 3.3464 3.528 3.01 1.936 1.83 1.15 1.61 0.98 1.48 1.23
Ekvator kütleçekimi[d] m/s2 1.622 1.796 1.314 1.428 1.235 0.0636 0.111 0.145 0.231 0.264
Kurtulma hızı[e] km/s 2.38 2.56 2.025 2.741 2.440 0.159 0.239 0.393 0.510 0.635
Dönme süresi gün[g] 27.321582
(senk.)[m] 		1.7691378
(senk.) 		3.551181
(senk.) 		7.154553
(senk.) 		16.68902
(senk.) 		0.942422
(senk.) 		1.370218
(senk.) 		1.887802
(senk.) 		2.736915
(senk.) 		4.518212
(senk.)
Birincil cisim çevresinde
yörünge periyodu 		gün[g] 27.32158 1.769138 3.551181 7.154553 16.68902 0.942422 1.370218 1.887802 2.736915 4.518212
Ortalama yörünge hızı[o] km/s 1.022 17.34 13.740 10.880 8.204 14.32 12.63 11.35 10.03 8.48
Dış merkezlik 0.0549 0.0041 0.009 0.0013 0.0074 0.0202 0.0047 0.02 0.002 0.001
Ana cismin ekvatoruna
göre eğiklik 		° 18.29–28.58 0.04 0.47 1.85 0.2 1.51 0.02 1.51 0.019 0.345
Eksen eğikliği[i] ° 6.68 0 0 0–0.33[66] 0 0 0 0 0 0
Ortalama yüzey sıcaklığı[w] K 220 130 102 110[67] 134 64 75 64 87 76
Atmosfer yapısı Ar, He
Na, K, H 		SO2[68] O2[69] O2[70] O2, CO2[71] H2O, N2
CO2, CH4[72]
Halkalar? Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Var?
♄Titan[p] ♄Iapetus[p] ⛢Miranda[r] ⛢Ariel[r] ⛢Umbriel[r] ⛢Titania[r] ⛢Oberon[r] ♆Triton[73] ♇Charon[74]
                 
Birincil cisimden
ortalama mesafe 		km 1,221,870 3,560,820 129,390 190,900 266,000 436,300 583,519 354,759 17,536
Ortalama yarıçap km
:D[f] 		2,576
0.404 		735.60
0.115 		235.8
0.037 		578.9
0.091 		584.7
0.092 		788.9
0.124 		761.4
0.119 		1,353.4
0.212 		603.5
0.095
Yüzey alanı[a] 1×106 km2 83.0 6.7 0.70 4.211 4.296 7.82 7.285 23.018 4.580
Hacim[b] 1×109 km3 71.6 1.67 0.055 0.81 0.84 2.06 1.85 10 0.92
Kütle 1×1022 kg 13.452 0.18053 0.00659 0.135 0.12 0.35 0.3014 2.14 0.152
Yoğunluk[c] g/cm3 1.88 1.08 1.20 1.67 1.40 1.72 1.63 2.061 1.65
Ekvator kütleçekimi[d] m/s2 1.35 0.22 0.08 0.27 0.23 0.39 0.35 0.78 0.28
Kurtulma hızı[e] km/s 2.64 0.57 0.19 0.56 0.52 0.77 0.73 1.46 0.58
Dönme süresi gün[g] 15.945
(senk.)[m] 		79.322
(senk.) 		1.414
(senk.) 		2.52
(senk.) 		4.144
(senk.) 		8.706
(senk.) 		13.46
(senk.) 		5.877
(senk.) 		6.387
(senk.)
Birincil cisim çevresinde
yörünge periyodu 		gün[g] 15.945 79.322 1.4135 2.520 4.144 8.706 13.46 5.877 6.387
Ortalama yörünge hızı[o] km/s 5.57 3.265 6.657 5.50898 4.66797 3.644 3.152 4.39 0.2
Dış merkezlik 0.0288 0.0286 0.0013 0.0012 0.005 0.0011 0.0014 0.00002 0.0022
Ana cismin ekvatoruna
göre eğiklik 		° 0.33 14.72 4.22 0.31 0.36 0.14 0.10 157[h] 0.001
Eksen eğikliği[i] ° 0 0 0 0 0 0 0 0 ?
Ortalama yüzey sıcaklığı[w] K 93.7[75] 130 59 58 61 60 61 38[76] 53
Atmosfer yapısı N2, CH4[77] N2, CH4[78]

Notlar

değiştir

Aksi belirtilmediği sürece:[ac]

değiştir
  1. ^ Gezegenler için gezegensel ayrımcı, Stephen Soter tarafından yayınlanan materyallerden alınmıştır.[79] Ceres, Plüton ve Eris için gezegen ayırıcılar, Soter 2006'dan alınmıştır. Kuiper kuşağı kütle tahminden hesaplanan diğer tüm cisimlerin gezegensel ayrımcıları Lorenzo Iorio'dan alınmıştır.[80]
  2. ^ Satürn uydu bilgileri NASA Saturnian Satellite Fact Sheet.[81]
  3. ^ Ceres hariç listelenen tüm cisimler için tüm astronomik semboller NASA Solar System Exploration'dan alınmıştır.[82] Ceres sembolü James L. Hilton tarafından yayınlanan materyallerden alınmıştır.[83] Ay, astronomik bir simgeye sahip tek doğal uydudur; Plüton ve Ceres tek cüce gezegenlerdir.
  4. ^ Uranüs uydu bilgileri NASA Uranian Satellite Fact Sheet'ten alınmıştır.[84]
  5. ^ Plütoid adaylar için yarıçap bilgileri John A. Stansberry et al tarafından yayınlanan materyallerden alınmıştır.[35]
  6. ^ Çoğu uydu için eksen eğikliğinin Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac uyarınca sıfır olduğu varsayılır: "Başka bir bilginin yokluğunda, dönme ekseninin ortalama yörünge düzlemine normal olduğu varsayılır."[85]
  7. ^ Doğal uydu sayıları Scott S. Sheppard tarafından yayınlanan materyallerden alınmıştır.[86]

Manuel hesaplamalar (aksi belirtilmediği sürece)

değiştir
  1. ^ Yüzey alanı A küresellik varsayılarak,   formülü kullanılarak yarıçaptan türetilmiştir.
  2. ^ Hacim V küresellik varsayılarak,   formülü kullanılarak yarıçaptan türetilmiştir.
  3. ^ Yoğunluk, kütlenin hacme bölünmesiyle türetilmiştir.
  4. ^ Yüzey yerçekimi kütle m, yerçekimi sabiti G ve yarıçap r kullanılarak G*m/r2 formülünden türetilmiştir.
  5. ^ Kurtulma hızı kütle m, yerçekimi sabiti G ve yarıçap r kullanılarak sqrt((2*G*m)/r) formülünden türetilmiştir.
  6. ^ Yörünge hızı, dairesel bir yörünge varsayarak, ortalama yörünge yarıçapı ve yörünge dönemi kullanılarak hesaplanmıştır.
  7. ^ Yoğunluk 2.0 varsayılmıştır.
  8. ^   formülü ile hesaplanmıştır. Teff =54.8 K - 52 AU,   geometrik albedo, q=0.8 faz integrali ve   Güneş'ten AU cinsi uzaklıktır. Bu formül Stansberry et al., 2007 bölüm 2.2 formülünün basitleştirilmiş bir versiyonudur.[35]
  9. ^   formülü ile hesaplanmıştır. Burada H mutlak magnitüd, p geometrik albedo ve D km cinsinden yarıçaptır; albedo Dan Bruton'a dayanarak 0.15 kabul edilmiştir.[87]
  10. ^ Yoğunluk, hacim ile kütle çarpılarak hesaplanmıştır.

Bireysel hesaplamalar

değiştir
  1. ^ Yoğunluktan türetilmiştir
  2. ^ Yüzey alanı bir ölçek elipsoid formülü kullanılarak hesaplanmıştır:
      burada   modüler açı veya açısal dışmerkezlilik;  ve  ,   sırasıyla birinci ve ikinci türün eksik eliptik integralleridir. 980 km, 759 km ve 498 km değerleri sırasıyla a, b ve c için kullanılmıştır.

Diğer notlar

değiştir
  1. ^ Dünya'ya göre
  2. ^ Sidereal
  3. ^ Ters yön
  4. ^ Cismin ekvatorundun yörüngesine göre eğikliği.
  5. ^ 1 bar basınçta
  6. ^ Deniz seviyesinde
  7. ^ Nesnenin kütlesi ile yakın çevresindeki kütle arasındaki oran. Bir gezegen ve bir cüce gezegen arasında ayrım yapmak için kullanılır.
  8. ^ Bu nesnenin dönüşü yörünge periyodu ile eşzamanlıdır (senkronizedir), yani ana cisme yalnızca bir yüzünü gösterir.
  9. ^ Cisimlerin gezegenlik ayrımları Eris'e benzer yörüngelerine dayanmaktadır. Sedna'nın çevresindeki cisimlerin durumu şu anda bir gezegenlik ayrımı yapmaya yetmeyecek kadar az biliniyor.
  10. ^ Proteus ortalama yarıçapı: 210 km;[73] Mimas ortalama yarıçapı: 199 km[81]
  11. ^ "Aksi belirtilmedikçe", başka bir alıntı tarafından özellikle aksi belirtilmedikçe, alıntıda yer alan bilgilerin bir tablonun tüm satırına veya sütununa uygulanabileceği anlamına gelir.
  12. ^ Dawn uzay aracının yerçekimi ölçümleri Ceres'in hidrostatik dengede olduğunu göstermiştir.[88] Diğer varsayılan cüce gezegenlerin hiçbiri bu kadar yakından gözlemlenmemiştir, ancak Plüton ve Eris'in evrensel olarak da dengede olduğu varsayılmaktadır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Woolfson (2000). "The Origin and Evolution of the Solar System". Astronomy & Geophysics. 41 (1): 1.12-1.19. 
  2. ^ Elert, (Ed.) (2002). "Period of the Sun's Orbit around the Galaxy (Cosmic Year)". The Physics Factbook (self-published). 31 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2008. 
  3. ^ "The Sun". Encyclopedia of the Solar System. Academic Press. 2007. s. 80. 
  4. ^ ("original IAU news release link". 5 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2008. )
  5. ^ "NASA Mercury Fact Sheet". NASA. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  6. ^ "NASA Solar System Exploration Factsheet". NASA. 19 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  7. ^ "NASA Venus Factsheet". NASA. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  8. ^ "NASA Solar System Exploration Factsheet". NASA. 29 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  9. ^ "NASA Earth factsheet". NASA. 19 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  10. ^ "NASA Solar System Exploration Factsheet". NASA. 27 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  11. ^ "NASA Mars Factsheet". NASA. 12 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  12. ^ "NASA Mars Solar System Exploration Factsheet". NASA. 27 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  13. ^ "NASA Jupiter factsheet". NASA. 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  14. ^ "NASA Solar System Exploration Factsheet". NASA. 16 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  15. ^ "NASA Saturn factsheet". NASA. 21 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  16. ^ "NASA Solar System Exploration Saturn Factsheet". NASA. 19 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  17. ^ "NASA Uranus Factsheet". NASA. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  18. ^ "NASA Solar System Exploration Uranus Factsheet". NASA. 19 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  19. ^ "NASA Neptune Factsheet". NASA. 19 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  20. ^ "NASA Solar System Exploration Neptune Factsheet". NASA. 15 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  21. ^ Grundy (2019). "The mutual orbit, mass, and density of trans-Neptunian binary Gǃkúnǁʼhòmdímà ((229762) 2007 UK126)" (PDF). Icarus. 334: 30-38. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  22. ^ "NASA Asteroid Factsheet". NASA. 18 January 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  23. ^ "NASA Pluto factsheet". NASA. 19 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  24. ^ "NASA Solar System Exploration Pluto Factsheet". NASA. 16 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  25. ^ Lockwood, Alexandra C.; Brown, Michael E.; Stansberry, John A. (2014). "The Size and Shape of the Oblong Dwarf Planet Haumea". Earth, Moon, and Planets. 111 (3–4). ss. 127-137. arXiv:1402.4456 $2. Bibcode:2014EM&P..111..127L. doi:10.1007/s11038-014-9430-1. 
  26. ^ Rabinowitz, David L.; Barkume, Kristina M.; Brown, Michael E.; Roe, Henry G.; Schwartz, Michael; Tourtellotte, Suzanne W.; Trujillo, Chadwick A. (2006). "Photometric Observations Constraining the Size, Shape, and Albedo of 2003 EL61, a rapidly rotating, Pluto-sized object in the Kuiper Belt". The Astrophysical Journal. 639 (2). ss. 1238-1251. arXiv:astro-ph/0509401 $2. Bibcode:2006ApJ...639.1238R. doi:10.1086/499575. 
  27. ^ "Jet Propulsion Laboratory Small-Body Database Browser: 136108 Haumea". NASA's Jet Propulsion Laboratory. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008. 2008-05-10 last obs. 
  28. ^ Buie, Marc W. (5 April 2008). "Orbit fit and astrometric record for 136472". SwRI. 18 July 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 July 2008. 
  29. ^ "NASA Small Bodies Database Browser: 136472 Makemake (2005 FY9)". NASA JPL. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.  (unless otherwise cited)
  30. ^ "NASA Small Body Database Browser: Eris". NASA JPL. 12 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008.  (unless otherwise cited)
  31. ^ Stern, S.A.; Grundy, W.; McKinnon, W.B.; Weaver, H.A.; Young, L.A. (15 Aralık 2017). "The Pluto System After New Horizons". Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Cilt 56. ss. 357-392. arXiv:1712.05669 $2. Bibcode:2018ARA&A..56..357S. doi:10.1146/annurev-astro-081817-051935. 
  32. ^ a b Dunham, E. T.; Desch, S. J.; Probst, L. (Nisan 2019). "Haumea's Shape, Composition, and Internal Structure". The Astrophysical Journal. 877 (1). s. 11. arXiv:1904.00522 $2. Bibcode:2019ApJ...877...41D. doi:10.3847/1538-4357/ab13b3. 
  33. ^ Ortiz, J. L.; Santos-Sanz, P.; Sicardy, B.; Benedetti-Rossi, G.; Bérard, D.; Morales, N. (2017). "The size, shape, density and ring of the dwarf planet Haumea from a stellar occultation". Nature. 550 (7675). ss. 219-223. Bibcode:2017Natur.550..219O. doi:10.1038/nature24051. hdl:10045/70230  . PMID 29022593. 
  34. ^ Brown, Michael) E. (2013). "On the size, shape, and density of dwarf planet Makemake". The Astrophysical Journal. 767 (1). ss. L7. arXiv:1304.1041 $2. Bibcode:2013ApJ...767L...7B. doi:10.1088/2041-8205/767/1/L7. 
  35. ^ a b c Stansberry, John A.; Grundy, Will M.; Brown, Michael E.; Cruikshank, Dale P.; Spencer, John; Trilling, David; Margot, Jean-Luc (2007). "Physical Properties of Kuiper Belt and Centaur Objects: Constraints from Spitzer Space Telescope". The Solar System Beyond Neptune. s. 161. arXiv:astro-ph/0702538 $2. Bibcode:2008ssbn.book..161S. 
  36. ^ Brown, Michael E.; Bouchez, Antonin H.; Rabinowitz, David L.; Sari, Re'em; Trujillo, Chadwick A.; van Dam, Marcos A.; Campbell, Randall D.; Chin, Jason C. Y.; Hartman, Scott; Johansson, Erik M.; Lafon, Robert E.; Le Mignant, David; Stomski, Paul; Summers, Doug; Wizinowich, Peter L. (Ekim 2005). "Keck Observatory laser guide star adaptive optics discovery and characterization of a satellite to large Kuiper belt object 2003 EL61". The Astrophysical Journal Letters. 632 (L45). ss. L45. Bibcode:2005ApJ...632L..45B. doi:10.1086/497641. 
  37. ^ Brown, Michael E.; Schaller, Emily L. (15 Haziran 2007). "The Mass of Dwarf Planet Eris". Science. 316 (5831). s. 1585. Bibcode:2007Sci...316.1585B. doi:10.1126/science.1139415. PMID 17569855. 
  38. ^ Saint-Pé, Olivier; Combes, Michel; Rigaut, François J. (1993). "Ceres surface properties by high-resolution imaging from Earth". Icarus. 105 (2). ss. 271-281. Bibcode:1993Icar..105..271S. doi:10.1006/icar.1993.1125. 
  39. ^ Than, Ker (2006). "Astronomers: Pluto colder than expected". Space.com. 19 October 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 March 2006 – CNN.com vasıtasıyla. 
  40. ^ Trujillo, Chadwick A.; Brown, Michael E.; Barkume, Kristina M.; Schaller, Emily L.; Rabinowitz, David L. (Şubat 2007). "The Surface of 2003 EL61 in the Near Infrared". The Astrophysical Journal. 655 (2). ss. 1172-1178. arXiv:astro-ph/0601618 $2. Bibcode:2007ApJ...655.1172T. doi:10.1086/509861. 
  41. ^ Brown, Michael E.; Barkume, Kristina M.; Blake, Geoffrey A.; Schaller, Emily L.; Rabinowitz, David L.; Roe, Henry G.; Trujillo, Chadwick A. (2007). "Methane and Ethane on the Bright Kuiper Belt Object 2005 FY9" (PDF). The Astronomical Journal. 133 (1). ss. 284-289. Bibcode:2007AJ....133..284B. doi:10.1086/509734. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  42. ^ Licandro, Javier; Grundy, Will M.; Pinilla-Alonso, Noemi; de Leon, Jerome P. (2006). "Visible spectroscopy of 2003 UB313: evidence for N2 ice on the surface of the largest TNO?" (PDF). Astronomy and Astrophysics. 458 (1). ss. L5-L8. arXiv:astro-ph/0608044 $2. Bibcode:2006A&A...458L...5L. CiteSeerX 10.1.1.257.1298 $2. doi:10.1051/0004-6361:20066028. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  43. ^ Ragozzine, Darin; Brown, Michael E.; Trujillo, Chadwick A.; Schaller, Emily L. Orbits and Masses of the 2003 EL61 Satellite System. AAS DPS conference 2008. 18 July 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 October 2008. 
  44. ^ Chang, Kenneth (26 Nisan 2016). "Makemake, the Moonless Dwarf Planet, Has a Moon, After All". New York Times. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  45. ^ Brown, Michael E.; van Dam, Marcos A.; Bouchez, Antonin H.; Le Mignant, David; Trujillo, Chadwick A.; Campbell, Randall D.; Chin, Jason C. Y.; Conrad, Albert R.; Hartman, Scott; Johansson, Erik M.; Lafon, Robert E.; Rabinowitz, David L.; Stomski, Paul; Summers, Doug; Wizinowich, Peter L. (2006). "Satellites of the largest Kuiper belt objects". The Astrophysical Journal. 639 (1). ss. L43-L46. arXiv:astro-ph/0510029 $2. Bibcode:2006ApJ...639L..43B. doi:10.1086/501524. 
  46. ^ "JPL Small-Body Database Browser: 90482 Orcus (2004 DW)". Jet Propulsion Laboratory. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  47. ^ "JPL Small-Body Database Browser: 120347 Salacia (2004 SB60)". 2019-09-21 last obs. Jet Propulsion Laboratory. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  48. ^ "NASA JPL Database Browser: 50000 Quaoar". 2019-08-31 last obs. Jet Propulsion Laboratory. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  49. ^ "NASA Small Bodies Database Browser: 225088 Gonggong (2007 OR10)". Jet Propulsion Laboratory. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. 
  50. ^ "Orbit Fit and Astrometric record for 90377". Deep Ecliptic Survey. 13 Ağustos 2007. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2006. 
  51. ^ Fornasier (2013). "TNOs are Cool: A survey of the trans-Neptunian region. VIII. Combined Herschel PACS and SPIRE observations of 9 bright targets at 70–500 µm". Astronomy & Astrophysics. 555: A15. 
  52. ^ a b c Grundy (2019). "Mutual Orbit Orientations of Transneptunian Binaries" (PDF). Icarus. 334: 62-78. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  53. ^ Arimatsu (Ekim 2019). "New constraint on the atmosphere of (50000) Quaoar from a stellar occultation". The Astronomical Journal. 158 (6): 236. 
  54. ^ a b Kiss (13 Mart 2019). "The mass and density of the dwarf planet (225088) 2007 OR10". 
  55. ^ Pál (2012). ""TNOs are Cool": A survey of the trans-Neptunian region. VII. Size and surface characteristics of (90377) Sedna and 2010 EK139". Astronomy & Astrophysics. 541: L6. 
  56. ^ a b Brown (2009). "The size, density, and formation of the Orcus-Vanth system in the Kuiper belt". Astronomical Journal. 139 (6): 2700. 
  57. ^ a b Braga-Ribas (Ağustos 2013). "The Size, Shape, Albedo, Density, and Atmospheric Limit of Transneptunian Object (50000) Quaoar from Multi-chord Stellar Occultations". The Astrophysical Journal. 773 (1): 13. 
  58. ^ "JPL Small-Body Database Browser: 90377 Sedna (2003 VB12)". 2016-01-12 last obs. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  59. ^ "Distant EKO". The Kuiper Belt Electronic newsletter. Mart 2007. 12 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  60. ^ "IAUC 8812: Sats of 2003 AZ_84, (50000), (55637), (90482); V1281 Sco; V1280 Sco". International Astronomical Union. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2011. 
  61. ^ NASA Moon factsheet 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and NASA Solar System Exploration Moon Factsheet 7 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA Retrieved on 2008-11-17 (unless otherwise cited)
  62. ^ "NASA Io Factsheet". NASA. 22 Nisan 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2008.  (unless otherwise cited)
  63. ^ "NASA Europa Factsheet". NASA. 5 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2008.  (unless otherwise cited)
  64. ^ "NASA Ganymede Factsheet". NASA. 5 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2008.  (unless otherwise cited)
  65. ^ "NASA Callisto Factsheet". NASA. 5 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2008. 
  66. ^ Bills (2005). "Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter". Icarus. 175 (1): 233-247. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  67. ^ Orton (1996). "Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites". Science. 274 (5286): 389-391. 
  68. ^ Pearl (1979). "Identification of gaseous SO2 and new upper limits for other gases on Io". Nature. 288 (5725): 755. 
  69. ^ Hall, Doyle T.; et al.; Detection of an oxygen atmosphere on Jupiter's moon Europa 12 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nature, Vol. 373, 1995, pp. 677–679 (accessed 2006-15-04)
  70. ^ Hall (1998). "The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede". The Astrophysical Journal. 499 (1): 475-481.  Retrieved on 2008-11-17.
  71. ^ Liang (2005). "Atmosphere of Callisto" (PDF). Journal of Geophysical Research. 110 (E02003): E02003. 25 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.  Retrieved on 2008-11-17.
  72. ^ Waite (2006). "Cassini Ion and Neutral Mass Spectrometer: Enceladus Plume Composition and Structure". Science. 311 (5766): 1419-1422.  Retrieved on 2008-11-17.
  73. ^ a b Triton info taken from NASA Neptunian Satellite Fact Sheet 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA Retrieved on 2009-01-18 (unless otherwise cited)
  74. ^ "NASA Pluto factsheet". NASA. 19 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  75. ^ Hasenkopf (2007). "Optical Properties of Titan Haze Laboratory Analogs Using Cavity Ring Down Spectroscopy" (PDF). Workshop on Planetary Atmospheres (1376): 51. 26 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ekim 2007. 
  76. ^ Tryka (Ağustos 1993). "Spectroscopic Determination of the Phase Composition and Temperature of Nitrogen Ice on Triton". Science. 261 (5122): 751-754. 
  77. ^ Niemann (2005). "The abundances of constituents of Titan's atmosphere from the GCMS instrument on the Huygens probe" (PDF). Nature. 438 (7069): 779-784. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  78. ^ Broadfoot (15 Aralık 1989). "Ultraviolet Spectrometer Observations of Neptune and Triton". Science. 246 (4936): 1459-1466. 
  79. ^ Soter, Stephen (16 Ağustos 2006). "What is a Planet?". The Astronomical Journal. 132 (6). ss. 2513-2519. arXiv:astro-ph/0608359 $2. Bibcode:2006AJ....132.2513S. doi:10.1086/508861. 
  80. ^ Iorio, Lorenzo (Mart 2007). "Dynamical determination of the mass of the Kuiper Belt from motions of the inner planets of the Solar system". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 375 (4). ss. 1311-1314. arXiv:gr-qc/0609023 $2. Bibcode:2007MNRAS.375.1311I. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.11384.x. 
  81. ^ a b NASA Saturnian Satellite Fact Sheet 12 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA Retrieved on 2008-11-17
  82. ^ "NASA Solar System Exploration: Planet Symbols". NASA. 16 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. 
  83. ^ Hilton, James L. "When did asteroids become minor planets?" (PDF). U.S. Naval Observatory. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2008. 
  84. ^ "NASA Uranian Satellite Fact Sheet". NASA. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008. 
  85. ^ Seidelmann, P. Kenneth, (Ed.) (1992). Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac. University Science Books. s. 384. 
  86. ^ Sheppard, Scott S. "The Jupiter Satellite Page". Carnegie Institution for Science, Department of Terrestrial Magnetism. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2008. 
  87. ^ Bruton, Dan. "Conversion of Absolute Magnitude to Diameter for Minor Planets". Department of Physics & Astronomy at Stephen F. Austin State University. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009. 
  88. ^ Park, R. S.; Konopliv, A. S.; Bills, B. G.; Rambaux, N.; Castillo-Rogez, J. C.; Raymond, C. A.; Vaughan, A. T.; Ermakov, A. I.; Zuber, M. T.; Fu, R. R.; Toplis, M. J.; Russell, C. T.; Nathues, A.; Preusker, F. (3 Ağustos 2016). "A partially differentiated interior for (1) Ceres deduced from its gravity field and shape". Nature. 537 (7621). ss. 515-517. Bibcode:2016Natur.537..515P. doi:10.1038/nature18955. PMID 27487219. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Güneş_Sistemi%27ndeki_kütleçekimiyle_yuvarlak_hâle_gelmiş_gök_cisimleri_listesi&oldid=33769149" sayfasından alınmıştır