Metan
Metan, kimyasal formülü CH4 (Karbon ve 4 Hidrojen atomu) olan bileşiktir. Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz halinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğalgazın bir bileşenidir ve önemli bir yakıttır. Oksijenin varlığında bir mol metanın yanmasıyla bir mol karbondioksit ve iki mol su ve 55.5 MJ/kg ısı açığa çıkar:
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Diğer adlar Metil hidrit, bataklık gazı, madengazı | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| ECHA InfoCard | 100.000.739 | ||
PubChem CID
|
|||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | CH4 | ||
| Molekül kütlesi | 16,042 g/mol | ||
| Görünüm | Renksiz gaz | ||
| Yoğunluk | 0,717 kg/m³ (gaz) 415 kg/m³ (sıvı) | ||
| Erime noktası | -182,5 °C 91 K -297 °F | ||
| Kaynama noktası | -161,6 °C 112 K -259 °F | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 35 mg/L (17 °C'de) | ||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| R-ibareleri | R12 | ||
| G-ibareleri | (S2), S9, S16, S33 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | -188 °C | ||
| Patlama sınırları | %5 – 15 | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
- CH4 + 2 O2 → CO2 + 2H2O+55.5 MJ/kg
Doğal metan hem zemin altında hem de deniz tabanı altında bulunabilir. Yüzeye ve atmosfere ulaştığında atmosferik metan olarak bilinir.
Endüstriyel devrimden önce (1750 yılında) atmosferdeki metan 720 ppb seviyesindeydi.[1] 2000'li yılların başında metan seviyesi stabil bir seviyeye ulaşmış, ancak 2007'den beri atmosferdeki metan oranı hızlı bir artış göstermektedir. 2017 yılında, atmosferik metan 1850 ppb seviyesine ulaşmıştır.[1]
1750'den beri Dünya'nın atmosferik metan konsantrasyonu yaklaşık %150 oranında arttı ve uzun süren ve küresel olarak karışan sera gazlarının toplam radyasyon zorlamalarının %20'sini oluşturuyor (bu gazlar su buharı içermiyor; Sera etkisinin en büyük bileşeni).
Metan, sera gazlarının içerisinde, Küresel ısınmada oynadığı rol açısından, Karbondioksit'ten sonra ikinci sırada gelmektedir.[1] Ayrıca çöplerdeki metandan yakıt elde edilebilir. Doğal metan gazları atmosfere zarar vermez.
Metanojen arkeler metan üretimi yapar. Bu canlı türü zorunlu anaerob bir arkedir.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Saunois, Marielle; Stavert, Ann R.; Poulter, Ben; Bousquet, Philippe; Canadell, Josep G.; Jackson, Robert B.; Raymond, Peter A.; Dlugokencky, Edward J.; Houweling, Sander; Patra, Prabir K.; Ciais, Philippe (15 Temmuz 2020). "The Global Methane Budget 2000–2017". Earth System Science Data (İngilizce). 12 (3): 1561-1623. doi:10.5194/essd-12-1561-2020. ISSN 1866-3516. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
 | Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |