Metan
Metan, kimyasal formülü CH4 (Karbon ve 4 Hidrojen atomu) olan bileşiktir. Normal sıcaklık ve basınçlarda gaz hâlinde bulunan metan, kokusuzdur. Doğalgazın bir bileşenidir ve önemli bir yakıttır. Metan, insanlar için zehirli değildir ancak yüksek konsantrasyonlarda boğucu olabilir.
| |||
| |||
Adlandırmalar | |||
---|---|---|---|
Diğer adlar Metil hidrür, bataklık gazı, madengazı | |||
Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
ECHA InfoCard | 100.000.739 | ||
PubChem CID
|
|||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
Özellikler | |||
Molekül formülü | CH4 | ||
Molekül kütlesi | 16,042 g/mol | ||
Görünüm | Renksiz gaz | ||
Yoğunluk | 0,717 kg/m³ (gaz) 415 kg/m³ (sıvı) | ||
Erime noktası | -182,5 °C 91 K -297 °F | ||
Kaynama noktası | -161,6 °C 112 K -259 °F | ||
Çözünürlük (su içinde) | 35 mg/L (17 °C'de) | ||
Tehlikeler | |||
GHS etiketleme sistemi: | |||
R-ibareleri | R12 | ||
G-ibareleri | (S2), S9, S16, S33 | ||
NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
Parlama noktası | -188 °C | ||
Patlama sınırları | %5 – 15 | ||
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
Bilgi kutusu kaynakları |
Oksijenin varlığında bir mol metanın yanmasıyla bir mol karbondioksit ve iki mol su ve 55.5 MJ/kg ısı açığa çıkar:
- CH4 + 2 O2 → CO2 + 2H2O+55.5 MJ/kg
Doğal metan hem zemin altında hem de deniz tabanı altında bulunabilir. Yüzeye ve atmosfere ulaştığında atmosferik metan olarak bilinir.
Endüstriyel devrimden önce (1750 yılında) atmosferdeki metan 720 ppb seviyesindeydi.[1] 2000'li yılların başında metan seviyesi stabil bir seviyeye ulaşmış, ancak 2007'den beri atmosferdeki metan oranı hızlı bir artış göstermektedir. 2017 yılında, atmosferik metan 1850 ppb seviyesine ulaşmıştır.[1]
1750'den beri Dünya'nın atmosferik metan konsantrasyonu yaklaşık %150 oranında arttı ve uzun süren ve küresel olarak karışan sera gazlarının toplam radyasyon zorlamalarının %20'sini oluşturuyor (bu gazlar su buharı içermiyor; Sera etkisinin en büyük bileşeni).
Metan, sera gazlarının içerisinde, Küresel ısınmada oynadığı rol açısından, Karbondioksit'ten sonra ikinci sırada gelmektedir.[1] Ayrıca çöplerdeki metandan yakıt elde edilebilir. Doğal metan gazları atmosfere zarar vermez.
Metanojen arkeler metan üretimi yapar. Bu canlı türü zorunlu anaerob bir arkedir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c Saunois, Marielle; Stavert, Ann R.; Poulter, Ben; Bousquet, Philippe; Canadell, Josep G.; Jackson, Robert B.; Raymond, Peter A.; Dlugokencky, Edward J.; Houweling, Sander; Patra, Prabir K.; Ciais, Philippe (15 Temmuz 2020). "The Global Methane Budget 2000–2017". Earth System Science Data (İngilizce). 12 (3): 1561-1623. doi:10.5194/essd-12-1561-2020. ISSN 1866-3516. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |