Vikipedi

Vikipedi:Köy çeşmesi/2023/Temmuz

< Vikipedi:Köy çeşmesi

Teklifler değiştir

Yerleşim yeri ve idari birim ayrımı değiştir

Aşağıdaki tartışma kapanmıştır. Lütfen üzerinde herhangi bir değişiklik yapmayınız. Daha sonraki yorumlar, tartışma sayfasının uygun kısmında yapılmalıdır.

Selamlar herkese. Uzuuuuunca bir süredir aklımın bir kenarında duran, katkı yaparken de oldukça huzursuz hissettiğim bir konuyu artık toparlamak isterim: Yerleşim yeri ve idari birim ayrımı.

Yerleşim yeri, kısaca insanların bir araya gelerek yaşadığı topluluktur. Bu şehir olur, daha küçüğü kasaba olur, daha da küçüğü köy olur, mezra olur, yayla ("Beşeri coğrafyada yayla" başlığında anlatılan) olur, olur da olur. Bunların tamamında insanlar bir araya gelerek bir topluluk oluşturmuştur. Kimisinde 15 insan, kimisinde 15 milyon...

İdari birim ise, egemen devlet ya da yönetim tarafından, toprakların idare amacıyla ayırdığı parçalardır.

Kabaca tanımlamaları yaptıktan sonra şu noktaları netleştirelim:

  1. Yerleşim yeri ile idari birim aynı şey değildir. Şehir ile il, kasaba ile ilçe eş anlamlı olarak kullanılamaz, ilki yerleşim yeridir ikincisi ise idari birimdir.
  2. İlk maddeden hareketle, yerleşim yeri sınırları ile idari birim sınırları aynı değildir, olamaz da. İnsanların bir araya gelerek yaşadığı Sivas şehrini ele alalım. İnsan yerleşiminin bittiği yerde (ya da yoğunluğunun bir yerleşim denilemeyecek kadar seyrek olduğu yerde diyelim), yerleşim yeri de sona erer. Sivas şehri, -maddesine göre- MÖ 7000 civarında kurulan bir yerleşim (adı Sivas değil tabi). İnsanlar o noktada birlikte yaşamaya başlamış ve yerleşim yeri oluşmuş. Zaman içerisinde de büyümüş, nüfus ve yapılaşma arttıkça da, genişledikçe de büyüyecek. Dolayısıyla kaba sınırları dinamik, sabit bir sınırdan söz edilemez.
  3. Sivas şehrinin sınırları genişledi... Şehrin yakınlarında, atıyorum, 200 nüfuslu bir yerleşim kurulmuştu önceleri (bir köy). Şehir genişleyince bu köye dayandı, birkaç yıl sonra da bütünleşti. Bu durumda o köy yerleşim yeri artık ortadan kalktı, Sivas şehrinin bir parçası oldu. Bu bir örnek tabi ama gerçekte sık yaşanan bir durum (İstanbul [Konstantinopolis] ile Kadıköy'ün yüzyıllar önce ayrı yerleşim olması gibi).
  4. İdari birim kısmına gelirsek... Sivas şehri, yerleşimi, tarih boyunca çeşitli devletler tarafından yönetildi (Roma, Selçuklu, İlhanlılar, Eretna Beyliği, Osmanlı, Türkiye vs). Her devlet de kendince burayı idare etti. Örneğin Osmanlı döneminde Rum eyaletinin parçasıydı, günümüzde Sivas ilinin bir parçası. Sivas şehri yerinde dursa da idaresi, devlete göre değişti.
  5. Günümüzde Sivas şehrinin bağlı olduğu idari birim Sivas ili. Sivas şehri, bu ilin içerisinde ve ilin merkezi de bu şehir.
  6. Sivas ilinde, Sivas şehri dışında birçok yerleşim yeri var. Hafik kasabası, Gölova kasabası, Yıldızeli kasabası, birçok köy... Bunlar hep bu ilin içinde olan yerleşim yerleri.
  7. Şimdi işin kafa karıştırıcı olabilecek kısmına geliyorum. Sivas ili, bir de kendi içinde idari birimlere ayrılıyor (ilçeler). İlçeler, yerleşim yeri değil, idari birimdir. Türkiye'de ilçelerin adı, merkezini oluşturan yerleşim yerinden geliyor (genelde). Örneğin Sivas şehri var, bir de "merkez ilçe" de denilen Sivas ilçesi var :) Sivas ilçesi, Sivas şehri merkezli bir idari birim. Sivas şehrinin yanı sıra, çevresindeki birçok köyü de kapsıyor. Akçahan köyü örneğin 400 küsur nüfuslu bir köy. Sivas şehrine dahil değil, ama idari olarak Sivas ilçesine bağlı. Bunun gibi birçok köy, hatta kasaba (Yıldız, Sivas, nüfusu köy olamayacak kadar fazla) var.
  8. Özet geçersem, Sivas şehri var, bunu merkez kabul eden Sivas (merkez) ilçesi var, yine burayı merkez kabul eden Sivas ili var.

Şimdi Sivas'ı bir kenara bırakalım ve büyükşehir belediyelerine geçelim:

  1. İstanbul'u ele alalım. İstanbul şehri, bildiğimiz gibi Konstantinopolis'in zamanla büyümesi ve gelişmesiyle günümüzdeki hâline ulaşıyor.
  2. İstanbul "şehri"nin sınırları kabaca kuzeyde Sarıyer'e kadar uzanıyor, devamında yerleşim bitiyor örneğin. Çatalca ilçesi, İstanbul şehrine dahil değil. Yerleşim yeri bitiyor, sonrasında Çatalca geliyor.
  3. Sivas'tan farklı olarak İstanbul çok daha büyük, dolayısıyla "merkez ilçe" kavramı yok. Şişli, Fatih, Beşiktaş, Kadıköy gibi ilçeler, Sivas örneğinin aksine, bir kasaba etrafında oluşan ilçeler değiller. Şişli'den Beşiktaş'a geçerken yerleşim aynen devam ediyor, Sivas şehrinden Hafik kasabasına geçiş gibi bir durum söz konusu değil.
  4. Bu bağlamda, İstanbul ili, İstanbul şehrini kapsıyor, kapsıyor ama dahası da var. Şile var, İstanbul şehrinin parçası değil, Çatalca dedik. Buralarda birçok köy var, şehrin parçası değil ama idari olarak İstanbul iline bağlı. Dolayısıyla İstanbul şehri=İstanbul ili diye bir durum söz konusu değil.
Yönetimler konusu
  1. Yukarıdaki noktaların ardından buraların yönetimlerini incelemek gerekiyor.
  2. Türkiye'deki idari birimlerin mülki idare amiri, İçişleri Bakanlığı tarafından atanan vali ve kaymakamlardır. Malum, illerde vali, ilçelerde ise kaymakam görev yapıyor.
  3. Bununla birlikte şehir, kasaba (ilçe merkezi olanlar) ve beldelerde (ilçe merkezi niteliği taşımayan kasabalar) ise seçimle göreve gelen belediye başkanları tarafından yönetiliyor. Belediyeler, "yerleşim birimlerinde" görev yapıyor, idari birimlerin tamamında değil (altta istisnaya yer vereceğim). Dolayısıyla "belediye=il/ilçenin tamamından sorumludur" durumu söz konusu değildir.
  4. Son maddeden yola çıkarak, Sivas belediyesi, Sivas şehrinden sorumludur, Sivas ilinden değil. Sivas ilçesinden de sorumlu değildir, Sivas (merkez) ilçesine bağlı olan köylerden bu belediye sorumlu değildir mesela. Benzer şekilde Hafik belediyesi de Hafik kasabasından sorumludur, Hafik ilçesine bağlı köylerden değil.
  5. Büyükşehir belediyelerinde ise farklı bir durum söz konusu. 1984'te çıkan kanunla büyükşehir belediyesi kavramı girdi hayatımıza. Nedir bu? Üstteki Sivas örneğinde mesela Sivas belediyesi ile başka bir belediye çakışma yaşamıyor, her belediyenin kendine has bir yerleşim yeri var. Ancak İstanbul'a baktığımızda, örneğin, Şişli belediyesi ile İstanbul büyükşehir belediyesi arasında bir çakışma var. Büyükşehir belediyesinin farkı burada. 1984'te bu yasa çıktığında, İstanbul büyükşehir belediyesi, İstanbul şehrinin tamamından sorumluydu, ilin tamamından değil. Çatalca'nın köylerine İstanbul büyükşehir belediyesi bakmıyordu örneğin.
  6. 2004'te bir kanun çıkarıldı ve İstanbul büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanı, İstanbul ilinin tamamına yayıldı. Bu durum sonra Kocaeli, ilerleyen dönemde ise tüm büyükşehir belediyeleri için geçerli oldu. İstanbul şehri değişmedi, İstanbul ili değişmedi, sadece İstanbul büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanı genişledi.
Peki biz ne yaptık?
  1. 2012 yılında "tüm büyükşehir belediyeleri, illerinin tamamından sorumludur" diyen yasa çıkınca, "bu şehirler=bu iller" diye düşünerek yerleşim yeri ile idari birim maddelerini birleştirdik. En baştan dediğim gibi, yerleşim yeri ile idari birim farklı kavramlardır.
  2. Yerleşim yerlerinin sınırları değişmedi, belediyelerin yetki alanları genişledi. Şehir=il olmadı, şehir belediyesi tüm ile bakmaya başladı.
  3. Dolayısıyla hatalı bir şekilde, şehir ile idari birim maddelerini birleştirdik.
Kategorilerimiz?
  1. Kategorilerimizde ise durum çok daha vahim. İdari birim ve yerleşim yeri ayrımları söz konusu değil.
  2. Bazı merkez ilçeler için "Karaman merkez" tarzı kategoriler var ama ne tutarlılık var ne de madde adlarına uyum.
  3. Sivas ilinin Hafik ilçesindeki bir yapıyı "Sivas'taki yapılar" kategorisine koyuyoruz misal. Sivas şehri ile alakası yok halbuki.
Çözüm
  1. İlk olarak neredeyse 10 yıldır yaptığımız büyükşehir belediyelerindeki şehir ve il maddelerini ayırmamız lazım. Erzurum şehri ayrı, Erzurum ili ayrı.
  2. Normal şartlar altında ilçeler ile ilçe merkezi olan yerleşimlerin de ayrılmaları lazım. en:Irion County, Texas bizdeki ilçeye denk gelir (eş anlamlıdır falan demiyorum, somut bir şekilde hayal edebilmemiz açısından), bu ilçenin merkezi olan en:Mertzon, Texas ise bizdeki ilçe merkezi olan kasabaya denk gelir. Onlar, idari birimle yerleşim yerine aynı adı vermedikleri için bu ayrımı daha rahat yapabiliyorlar. Bizde ise aynı adı taşıdıklarından anlamlandırmak daha karışık oluyor. Şu an için ilçe ve ilçe merkezi maddelerini ayıralım demiyorum, ancak normalde ayrılmalı. Sırf ABD değil, çoğu ülke maddelerinde bu var, Türkiye'de yok :)
  3. Kategoriler için ise en azından şimdilik il kategorilerini "Sivas (il)" şeklinde yapmamız, alt kategorilerini ise "Sivas'taki (il) yapılar" ya da "Sivas ilindeki yapılar" biçimlerinde yapmamızı öneriyorum. Bu sayede il ve yerleşim yeri ayrımını kategorilerde de yapmış olacağız.

Nanahuatl? 07.13, 26 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

@Nanahuatl İlk bakışta çok mantıklı bir öneri gibi görünüyor. Destekleme eğilimindeyim ancak destek vermeden önce karşı görüşleri de beklemek istiyorum. Çözümün 3. maddesi için bir sorum var; Sivas şehir merkezinde bir yapı için kategori ağacı “Sivas ilindeki yapılar > Sivas ilçesindeki yapılar > Sivas şehrindeki yapılar” şeklinde mi olacak? Akçahan için de “Sivas ilindeki yapılar > Sivas ilçesindeki yapılar > Akçahan köyündeki yapılar” mı olacak? İstanbul örneğinde de “İstanbul ilindeki yapılar > İstanbul şehrindeki yapılar > Beşiktaş ilçesindeki yapılar” mı olacak? (İsim detaylarını lütfen göz ardı edin). —Khutuckmsj 10.43, 26 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Khutuck'un ilk iki cümlesi beni de anlatıyor. --Stultiwikiabana yaz 13.51, 26 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
  • Maddelerin birleştirilmesi için yapılan tartışmayı birisi bulup çıkarabilir mi? O zamanlar hem kafa karıştırıcı olacağı için hem de aşağı yukarı aynı şeyleri iki ayrı maddede anlatacağımız çekinceleriyle birleştirilmişti. Hafıza tazeleyip ne neden yapmışızı hatırlayıp ona göre konuşursak gözden bir şey kaçırmamış oluruz. --𐰇𐱅𐰚𐰤 (mesaj) 15.56, 28 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
  Şartlı destek Bence il ile şehir kavramı doğru kullanılabilecekse ayrılmalı. Bu yüzden, içerik eklenirken iyi takip edilmeli. Ekrembjk09'a sorun (mesaj) 15.53, 11 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

Bu konuda uzunca bir zamandır görüşlerini ifade eden Nanahuatl ile genel hatlarıyla hemfikirim, yukarıdaki yazının da mevcut uygulamamızdaki sorunları net bir şekilde ifade ettiğini düşünüyorum, kendisine teşekkür ederim. Kesinlikle büyükşehirlerde il ve yerleşim maddelerini ayırmamız gerekiyor. Kategori adlandırmalarında daha doğal olması açısından "Sivas ilindeki..." şeklindeki adlandırmalar tercih edilmeli.

İlçeler konusuna gelince... Nanahuatl'ın bu konuda da ifade ettikeri doğru ancak Türkiye'deki ilçeler hakkında yerleşim birimlerinden bağımsız, ayrı ve detaylı bir madde oluşturacak kadar içeriğin genel olarak literatürde bulunmadığını düşünüyorum. Bir başka deyişle, evet ilçeler yerleşim birimlerinden farklı kavramsal olarak, ancak ben kayda değerlik kriterlerini karşıladıklarını düşünmüyorum. Yakın zamanda İngilizce Vikipedi'de Türkiye'nin ilçeleri iki kullanıcının ortak çalışmasıyla seri olarak ayrı maddeler olarak açıldı. Bunlardan birini emsal olması için silinmeye aday gösterdim ancak fikir birliği oradaki yerleşim birimlerine özel KD kriterlerini karşıladığı şeklinde gerçekleşti. Böyle olsa dahi ben bu maddelerin ayrı olarak ele alınmasının doğru olacağından emin değilim, zira aday gösterdiğim maddede de görülebileceği üzere yerleşim yeri listesi + 4-5 cümleden öteye gitmek çok zor, yani bu maddeler kalıcı birer taslak olmaktan ileriye gidebilecek nitelikte değiller.

--Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 16.06, 28 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

@Khutuck Stultiwikia, anca vakit bulabildim pardon.
Şimdi ilk olarak benim ifade etmeye çalıştığım şeyler bir öneriden, tekliften ziyade gerçekler. Teknik terimler, doğru kategorilendirme (Vikipedi terimi olarak kategorilendirme değil) bu şekilde.
Benim burada dile getirdiğim konunun "teklif" kısmı, aslında daha doğrusu danışma kısmı ise "kategori adları, hatta kategori ağacı nasıl olsun?" kısmı. Bunu da basit bir oylama, "ben şunu destekliyorum" şeklinden ziyade beyin fırtınası yapma, örnekleri inceleme ve sadece Türkiye'yi değil dünyayı düşünerek yapmak istiyorum (örnekler Türkiye'den zira sorun genel olarak Türkiye madde ve kategorilerinde var).
Senin açıdan anlaşılmayan, ifade edemediğim bir kısım var mı? Bunu sorarak başlayayım. Yazı yerine konuşarak daha iyi ifade edilebilecek bir konu benim açımdan bu arada :D
Soruna gelirsem, "şehri" kısmı ne madde ne kategori adlarında kullanılacak. Sivas denilince kastedilen yer aslında yerleşim yeridir, dolayısıyla bu seçenek yok (ben anlatırken "şehri" dedim sürekli ki karışmasın).
En azından "şu an için" ilçe ve ilçe merkezi ayrımı yapılmaması bana uygun geliyor. Normalde doğrusu evet yapılmalı. Kategorilerde ise yapılabilir. İlk etapta kategori sistemi "Sivas ilindeki yapılar>Sivas ilçesindeki yapılar>Sivas'taki yapılar" şeklinde olabilir. Sivas şehri dışında ama Sivas ilçesinde olan yapılar için ayrı kategori açmaya gerek yok gibi, zira zaten orada olmayıp da kayda değer olmayan yapı sınırlı. En azından şimdilik ilçelere göre ayrım yapılıp, ihtiyaç hâlinde ilçe merkezleri kategorileri de açılabilir. Artvin'in taşra bölgelerinde birçok yapı maddemiz var mesela, keza Mersin için de benzer durum var sanırım. Zaman içinde gelişebilir, dallanabilir. İlk etapta ilçelere bölüp, il merkezlerini de ayrıca çekelim derim.
en:Category:Denton County, Texas kategorisinin mesela bizdeki dengi "Hafik ilçesi". en:Category:Buildings and structures in Denton County, Texas>Hafik içesindeki yapılar, en:Category:Buildings and structures in Denton, Texas ise "Hafik'teki (Hafik kasabası) yapılar". İkinci kategoride, Hafik ilçesinde olup da kasaba merkezinde olmayan maddeler var, misal en:Ironhead Airport... Bizde şu an tüm ilçeler için kategorilendirme yapacak madde yok. Hafik kasabasını geçtim, Hafik ilçesinden bir yapı maddemiz dahi yok şu an :)
İstanbul için ise durum farklı, zira Beşiktaş kasabası yok, dolayısıyla "ilçesi" yazmaya gerek de yok. Nanahuatl? 05.38, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
@𐰇𐱅𐰚𐰤, senin için buldum. "Aşağı yukarı aynı şeyleri anlatma" konusu, il maddelerinin "idari sınırların" tamamını, yerleşim yerlerinin ise o yerleşimi anlatması açısından farklı. Mersin şehrinin tarihi ayrı, Mut ayrı, Tarsus ayrı mesela. İl maddesinde zaten "tarihçe" kısmı, idari açıdan ele alınmalı, onlarca yerleşim yerinin tarihçesine yer verilmemeli. Mersin'in köylerinin tarihine falan girilmemeli mesela.
@Seksen iki yüz kırk beş, teşekkürler. İkinci paragrafta değindiğin konular, benim Khutuck'e yukarıda verdiğim yanıtta değindiklerime benzer. "Teoride" maddeler açısından evet olmalılar. Birçok ülke için de var. Pratikte bilemiyorum. Kategoriler açısından ise dediğim gibi yerleşimler değil de ilçeler üzerinden gidebiliriz. Artvin ilinin köy ve kırsallarındaki yapılar mesela ilçe kategorilerinde yer almaz yoksa, direkt il kategorisinde yer alır (zira ilçe kategorilerimiz yok, ilçe merkezleri var). Nanahuatl? 05.50, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Dediğim gibi en az %95 oranında sorunun tespitini doğru buluyorum; çözüme dair bozabileceği kritik bir şey ortaya çıkmadıktan sonra bir yol haritasıyla uygulanmasında bir zarar görmüyorum, aksine epey fayda görüyorum. O açıdan sonrasında oylanacak bir şey olursa da destek veririm demeye de çalışıyorum sanırım. Katılım olması için, ekleyecek bir şey göremediğimden, görüşümü belirttim. :) Yalnızca kapasitemi aşmaya başlayan ölçüde çeşitlilik gösteren "mesele"lerden dolayı bu konuda benim dışındakilerin hayli faydalı yorumları ve çözüm sürecini ilerletmelerinde biraz daha "destekçi seyirci" pozisyonunda olmam yeterli olur diye düşünüyorum.
Bir öneri: Nanahuatl'ın da kednini konuşarak daha iyi ifade edebileceğini belirtmesinden hareketle, Viki dışı platformlarda (irc, dscord vs.) sohbet biçiminde yazarak daha efektif ve hızlı hareket edilecekse sonuçların buraya yazılıp görüş alınması üzere, ve ihtilaf oluşma olasılığı doğarsa buraya taşınmak üzere tartışılması değerlendirilebilir. (İhtilaf yaratabilecek ek: Hatta istisnasız tüm katılımcıların açık rızasıyla tüm görüşmelerin bir transkripti buraya konabilir belki ardından.)
Okuyor olacağım. Godspeed (Allah yolunuzu açık etsin.). --Stultiwikiabana yaz 16.43, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
He bu arada, İngilizce Vikipedi'de en:Eynesil District gibi maddeleri açmışlar artık. Mart 2023'te açılmış çoğu, toplu açma kararı mı alınmış ne olmuş bilmiyorum ama artık varlar. Nanahuatl? 01.33, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘@Stultiwikia Viki dışı ortamlarda yapılan sohbetler Vikipedi’yi bağlamaz, bu konuyu tartışmak için doğru yer Köy Çeşmesi. —Khutuckmsj 06.13, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

Yani rızası olanların hızlı fikir alışverişi yapması açısından demiştim, asıl tartışılması gereken yerin burası olduğunda bir anlaşmazlık yok elbette. Bağlaması açısından değil, yanlış anlaşılmak istemem. "Şu kişiler olarak şunları şunları şu şekilde konuştuk artısı eksisi şu gibi düşündük topluluğun geri kalanının fikrini almaya devam etmek üzere buraya çıktıları koyuyoruz" gibi. --Stultiwikiabana yaz 11.47, 4 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Ben anlatamadığımı düşünmüştüm de Khutuck anlamış @Stultiwikia. Hatta görüşünü paylaşan Seksen iki yüz kırk beş de anlamış. Bayağı uzun yazdığımdan hem okuması zor olabilir hem de iyi ifade edememiş olabilirim, ondan sesi anlatabilirim demiştim. Anlaşıldıysa problem yok :) Viki dışında karar alınmamalı öte yandan, ben de ona karşıyım. Nanahuatl? 19.41, 4 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
👍 --Stultiwikiabana yaz 21.24, 4 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
@Seksen iki yüz kırk beş İngilizce wikiden bir ABD örneği vereyim: en:Rockland County, New York maddesi bir bakıma bizdeki ilçe maddelerine tekabül ediyor. Bu ilçede 5 kasaba, 12 köy, bir çok da mezra var. en:Nyack, New York maddesi ise bu ilçeye bağlı köylerden biri. Bu maddelerde hafif tekrarlar olsa da, farklı maddeler açmaya yetecek kadar bilgi bulunuyor. —Khutuckmsj 06.28, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Üstte sana verdiğim yanıttakiyle paralel konuşmuşsun @Khutuck :D İngilizcede Türkiye ilçelerini açmışlar artık, onlar da nerede konuştuysa bir karar alınmışa benziyor... Yavaştan ilçe maddelerini de açma düşüncesine kayıyorum açıkçası, Irak gibi çok daha küçük ve kaynağın az olduğu ülkeler için dahi açılıyorken hele... Nanahuatl? 20.20, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
@Nanahuatl tam da botla açmalık madde bloku hem de :) ABD country’lerini botla açma düşüncem vardı, devlet sitelerinden biraz veri bulup standart ilçe maddeleri açabiliriz. en:Billingsley, Alabama ayarında maddeler çok zor olmaz sanırım. Fırtına Bot’un yağını değiştireyim, bujileri zımparalayayım. —Khutuckmsj 19.24, 7 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Evet @Khutuck, standart ilçeler... Ağustos sonuna kadar bakalım görüş belirten gelecek mi... "İçerik ayrı olacak kadar çok yok" diyorduk da, var aslında ama ilçe/kasaba maddesi yazan yok pek bizde. Nanahuatl? 19.49, 7 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Aslında yerelleri bir şeyler yapıyor biliyorsun sürekli, onlara güzel bir dille yol gösterebilsek belki daha doğru bilgiyi daha doğru şekilde girmelerini ve maddeleri gözetmelerini sağlayabiliriz. --stultiwikiabana yaz 16.53, 11 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

@Nanahuatl, İngilizce Vikipedi'de karar almışlar diyorsun ama durum tam olarak yukarıda değindiğim üzere, geniş çaplı bir tartışma olmadan iki kullanıcının kendi kafalarına göre seri bir şekilde ilçe maddelerini açmasından ibaret. Benim açtığım ve yukarıda bağlantıladığım SAS konuyla ilgili tek düzgün tartışma.

Burada aslında tartışmayı iki noktaya ayırmakta fayda var... Bahsedildiği üzere ağustos ayının sonuna kadar aksi görüş gelmezse cesur olunup eyleme geçilir ancak önce eski tartışmalara değinip ilgilileri davet etmekte fayda var. Sonuçta Türkiye'nin idari birimleri konusundaki bir tartışmayı geniş katılımlı yapabilmemiz gerekiyor.

Birinci nokta il ve şehir maddelerinin büyükşehirler için ayrılması. Bununla ilgili önceki tartışmayı yukarıda bağlantılamış Nanahuatl zaten ama tekrar bağlantı vereyim ve oraya katkı vermiş olanlardan hâlen aktif @𐰇𐱅𐰚𐰤, @BSRF, @Sayginer, @Mskyrider'a haber verelim.

İkinci nokta ise ilçe maddelerinin, ilçe merkez maddelerinden ayrılması. Benim bu noktada hâlen şüphelerim var. Son birkaç gündür Mecitözü maddesi üzerine çalışıyorum ve bu maddede kırsal bu ilçe için ayrımın faydalı olacağı kanaatine vardım aslında. Ancak diğer taraftan daha İngilizce Vikipedi'de örnek verdiğim en:Akçakent District maddesi ne kadar daha geliştirilebilir bilemiyorum. Biri sadece ilçelerle ilgili, diğeri illeri de ilgilendiren birkaç nokta var:

  • Bu maddeler ayrıldığında, idari birimlerin tarihçe kısmı yalnızca idari tarihçeyi mi ele alacak, yoksa ilçe/il alanının genel tarihçesini mi? Ben genel tarihçenin ele alınmasının isabetli olabileceğini düşünüyorum çünkü kaynaklarda sıklıkla ilçe alanının tarihçesi bir bütün olarak ele alınıyor (örneğin Mecitözü'nün kırsalındaki bir antik kentin tarihçesi, kasabayla alakalı olmasa da ilçenin tarihçesinin parçası olarak anlatılıyor). Kaynakları takip etmeliyiz.
  • Büyükşehirlerdeki ilçeleri ne yapacağız? Bunlardan şehirleşmiş olanların bir kısmı zaten idari birim olarak kurulduğu ve organik bir yerleşim birimini temsil etmedikleri için herhâlde yalnızca ilçe olarak ele alınmaya veya semtlerle mevcut olduğu üzere ayrılmaya devam edecekler (örn. Tuşba; örn. Şişli ile Merkez, Şişli ayrımı). Ancak Silivri gibi tamamen şehirleşmemiş olanları ayıracağız diye varsayıyorum? Bu noktada botla dümdüz hepsini açmaktansa editöryel olarak her birini ayrı ayrı düşünüp kararlaştrımak gerekiyor sanki. Hangileri ayrılacak diye karar verildikten sonra madde "temeli" botla açılarak oluşturulabilir tabii ancak madde içeriklerinin insan tarafından ayıklanması da gerekecektir.

Ayrıca bu konuyla ilgili bir Vikiproje bulunduğundan onun da son projesinde etkin olmuş katılımcılarına haber vermekte fayda var, sonuçta onların etkin çalıştığı bir alana empoze etmemek lazım: @Sabri76, @Justinianus, @Mehmet Ali Acar, @Tekask1903, @Tün, @Hiroşi (kaçırdığım varsa diğerleri etiketlesin lütfen).

--Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 13.35, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

  • İlçe merkezi maddesi gelişirken diğer madde kısır kalmaya mahkum olmaz çünkü "falanca ilçenin / ilin coğrafi etüdü" benzeri yüksek lisans ve doktora tezleri mevcut. Bu tezlerde ilçenin idari yapısındaki değişikliklerden de bahsediliyor. Örneğin 1943 yılında X ilinin A ilçesine bağlı olan falanca köyler B ilçesine bağlandı gibi. Bu nedenle araştırılsa oldukça fazla içerik çıkar. Hatta proje kapsamında tamamlanan 51 büyükşehir olmayan il için şunu söyleyebilirim ki, herhangi bir ilçenin köy sayfalarını gezerek idari açıdan bir değişiklik bulup bunu ilçe merkezi olmayan ilçe sayfasına ekleyebilirsiniz. Projedeki arkadaşlar çok özverili çalıştığı için 51 ilin köyleri ve kısmen beldeleri oldukça iyi durumda. Ancak 30 büyükşehir için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Büyükşehirler için hele ki İstanbul'un geçmişten beri merkezi olan Fatih, Zeytinburnu, İzmir'de Karşıyaka gibi ilçelerde ilçe merkezi ile ilçe merkezi dışındaki birimi ayırmamız imkansız. Tamam birini belediye başkanı diğerini de kaymakam yönetiyor ancak görev alanları bire bir aynı ancak görev tanımları, göreve gelmeleri vs. birbirinden ayrı. Bu nedenle 30 büyükşehirde bu ayrımı yapmamızın mantıksız olacağını ancak 51 büyükşehir olmayan il için bunun yapılabileceğini düşünüyorum. Ancak 51 il için yapılsa dahi maddeleri ayıklama işi olduğundan biraz zahmetli olacaktır, eğer botla açıldıktan sonra destek vermeye gönüllü kullanıcılar varsa 51 il için teklifi destekliyorum. Ancak yoksa ve biz botla açalım, nasıl olsa birileri ayırır denirse karmaşaya sebep olur. Başka görüş belirtmek isteyen olabilir diye: @Emreozgul68, @Axis09, @Bedmento ve @Kolhisli--Śαвяí¢αи76ileti 14.48, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    @Sabri76 51 il için açılabilir. Ama 30 büyükşehir için açılmaması daha uygun. Çünkü tüm yerleşimler (eski beldeler ve köyler) ilçe merkezi sayılıyor. Axis (mesaj) 18.10, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    @Seksen iki yüz kırk beş, "İngilizce Vikipedi'de karar almışlar diyorsun" demişsin, lakin ben bunu hiçbir zaman söylemedim. "Mart 2023'te açılmış çoğu, toplu açma kararı mı alınmış ne olmuş bilmiyorum ama artık varlar" demişim, sonrasında ise "İngilizcede Türkiye ilçelerini açmışlar artık, onlar da nerede konuştuysa bir karar alınmışa benziyor" demişim. Böyle bir karar olduğundan bahsetmedim, bakmadım da zaten.
    Ancak aslında zaten olması gereken buydu, ilçe maddelerinin ayrı bir şekilde açılması. Irak'ın ilçeleri mesela birçok dilde var, Türkiye'den çok daha az bilgi içeriyorlar (kaynak daha az doğal olarak). Ya da zaten ABD'yi dedik, Nepal'in dahi kaç dilde var. Dediğim gibi bizdeki yanılgı, ilçe merkezi ile ilçenin (il merkeziyle de ilin) aynı adı taşımasından ötürü ortaya çıkıyor. "Ne kadar geliştirilebilir?" sorusunun yanıtı da aslında county maddelerinde var. Köy okulları, kültür varlıkları, köy nüfusları, ulaşım, coğrafi farklılıklar vs derken ayrım oluyor yeteri kadar.
    "Son birkaç gündür Mecitözü maddesi üzerine çalışıyorum ve bu maddede kırsal bu ilçe için ayrımın faydalı olacağı kanaatine vardım aslında" demişsin ya, aynen öyle. Ben de zaten kültür varlıklarını yazarken bunun farkına vardım. Maddelere yaklaşmayınca, odaklanmayınca bunun farkına varılması bazen zor olabiliyor. Ancak odaklanınca bu ayrımın yapılma ihtiyacı hissediliyor, özellikle kategorilerde.
    "Büyükşehirlerdeki ilçeleri ne yapacağız?" demişsin, merkez ilçeleri kastediyorsun sanırım (Muğla bir büyükşehir, ama Fethiye bir merkez ilçe değil). Onlarda zaten ilçe merkezi diye bir kavram yok, Tuşba zaten Van şehrinin bir parçası (Tuşba diye bir ilçe ya da yerleşim yeri daha önce yoktu, "Van şehri çok büyüdü, bunu yönetmek zor artık, parçalara ayıralım" denilerek oluşturuldu). Dolayısıyla bu maddelerde sadece il merkezi olan şehrin maddesini açmamız lazım. Merkez, Şişli örneğini vermişsin, mahallenin adı Merkez, ondan ötürü o var. Yani atıyorum "Kadıköy ilçesinin merkezini konu alan bir madde" yok, olamaz da. Aslında bunlar mahalleler zaten (Osmanağa mahallesi misal). Nanahuatl? 21.03, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    K:Sabri76'nın idari değişiklikler vurgusu da yerinde. Bu kısımlar, şehir/kasaba maddelerinde değil de idari birim maddelerinde olması gereken hususlar, doğru tespit.
    "Büyükşehirler için hele ki İstanbul'un geçmişten beri merkezi olan Fatih, Zeytinburnu, İzmir'de Karşıyaka gibi ilçelerde ilçe merkezi ile ilçe merkezi dışındaki birimi ayırmamız imkansız" demişsin bir de, bu ayrı elbette yapılmayacak. Halihazırda mahallelerle de yapılmakta zaten. Nanahuatl? 21.06, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    İlk başta mantıklı olabilir diyorsun ama ülkedeki idari yapılanma nedeniyle karmaşıklıktan başka bir şey oluşturmayacaktır. Bu kadar enerjiyi var olan il ve il merkezlerini geliştirip ve bunların aslında birbirinden farklı yapılar olduğunu anlatacak şekilde kaliteli içerik oluşturmak şeklinde öneriyorum. Bedmento (mesaj) 21.21, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    @Bedmento, maddelerin geliştirilmiyor olması, yapılanın doğru olduğu anlamına gelmez. Yani bu, "Erzurum maddesi yeterince büyük değil, camilerini açmaktansa orada anlatalım"a benziyor biraz. Şehir/kasaba maddelerinin geliştirilmemesi, bizim kabahatimiz değil. Bizim görevimiz doğru olan şeyi sunmak. Dağ başındaki manastırı, gidip Artvin şehrine ait olması gereken kategoriye ekliyoruz ne yazık ki. Nanahuatl? 21.25, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
    Hatta K:Seksen iki yüz kırk beş, K:Sabri76, K:Khutuck ayrı bir örnek daha vereyim. Aydın ili var, Aydın şehri var, Aydın ilinin merkez ilçesi olan Efeler var. En başta Sivas örneğinde mesela (Sivas ili, Sivas ilçesi, Sivas şehri) üç aynı isim vardı, burada iki Aydın ve bir Efeler var :) en:Aydın maddesini bir yuttuk, onlarca dilde var ama bizde yok şu an o madde. Türkiye'nin koskoca şehrinin maddesi 25 kişinin konuştuğu Vikilerde dahi varken Türkçede yok. Nanahuatl? 21.41, 12 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
  • Referans verilen büyükşehir yasasından sonra yapılan tartışmada da yapılan birleştirmelere karşı çıkmıştım. Prensip olarak idari birimler ve yerleşim birimleri kesinlikle ayrılmalı. Kanunla, bir günde bırakın belli illeri, bütün ülkenin idari bölümlenmesi değiştirilebilir. İnsan yerleşimleri ise böyle değişmez.--Sayginerv-posta 08.20, 14 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
  •   Destek Çözümün birinci maddesi kesinlikle uygulanmalı. Hatta bu uygulama sırasında kullanıcı sayfaları altında ayrı çalışma sayfaları (ya da bu 'draft'ların doğrusu neyse) açılarak bu çalışma sayfaları ile il ve şehir sayfalarının düzenlenmesi desteklenebilir. OnurT 18.18, 1 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

Naçizane fikrim: Görüldükçe katılım oluyor. Pürüzlerin giderilmesi için biraz vakit (birkaç hafta-birkaç ay) verilmeli; ama genel fikir birliği görünüyor. --stultiwikiabana yaz 14.36, 2 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

Ben burada genel olarak bir fikir birliğine ulaştığımızı düşünüyorum. Tartışmalı durumlarda müdahil olmayan birinin resmen sonuçlandırması doğru olabilir ama burada özellikle il ve şehir maddelerinin ayrılmasına karşı çıkan yok görebildiğim kadarıyla. İlçe maddelerinin ayrılması konusunda da bir tek ben çekince ifade etmiştim.

@Nanahuatl bence bir sonraki aşamaya geçerek bu işi nasıl yaparızı konuşmak gerekiyor, çünkü şehir maddelerini ayırıp bunların tek cümlelik taslak olarak açılmasını istemeyiz diye düşünüyorum. Bunlar yılda yüzbinlerce görüntülenme alan sayfalar. Kademeli olarak doyurucu içeriklerle ve dikkatle ayrılmalarını sağlamalıyız, bir koordinasyon sayfasına ihtiyacımız var, VPR:Türkiye yerleşim birimleri altında olabilir.

Buna ikincil olarak da ilçeler meselesi var tabii. Botla açılma konusunda çekinceler mevcut ama bu zaten VP:BOTPOL gereği ayrı topluluk onayından geçmesi gereken bir mevzu. Bu konuda prensibi ortaya koymak için pilot bir il seçip onun etrafında çalışmaları koordine edebiliriz belki?

--Seksen iki yüz kırk beş / GGT (mesaj) 19.25, 4 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

@Seksen iki yüz kırk beş, ilk etapta, şu an, zakit buldukça diyelim, büyükşehir maddelerini ayırmakla başlayacağım. Mümkün olduğunca ince çalışmayı düşünüyorum, içeriklerde hangisi ile hangisi şehre ait artık, ona göre ayrım yapacağım.
Ancak burada Aydın gibi örnekler de var. Aydın şehrini açtığımda merkez ilçe Efeler de ayrı madde olacak, dolayısıyla Aydın (il), Aydın ve Efeler olmak üzere üç maddemiz olacak (birkaç ilde daha var bu durum). Bu bağlamda oradan ilçelere geçiş yapalım diyorum.
İlçelerde ise bazı bilgileri toplayalım, botlar halletsin. İlçedeki köyler mesela beldeler, kaymakamlar gibi bilgileri botlar çözecektir. Onu tabi biraz daha zamana yayarak yapabiliriz. İlk etapta illeri yapmak lazım.
Kategoriler için de yine ilk etapta illeri ayıralım il merkezlerinden, yine oradaki detayları konuşalım ayrıca. Burada mühim olan kavramların anlaşılması ve keyfi denebilecek hamle yapılmamasıydi, onu aştık en azından. Nanahuatl? 00.34, 5 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

@Nanahuatl,@Seksen iki yüz kırk beş, @Sabri76, @Stultiwikia İdari yönden, il (vilayet), İlçe, köy, mahalle. Bunların mülki amirleri var: İl ve ilçenin mülki amirleri Vali, Kaymakam atanmış memurlardır. İdari birim olmasına karşın köy ve mahalle muhtarları seçimle gelirler. Bu idari yapıların bir de seçimle gelen yerel yöneticileri vardır. Büyükşehir statüsündeki illerde Büyükşehir belediye başkanı tüm ilin belediye başkanıdır. Büyükşehir içindeki diğer idari birim olan ilçelerin ayrıca seçilmiş belediye başkanları vardır. Bunlar, ilçenin tüm yerleşim yerlerinin belediye hizmetlerini de yaparlar. Büyükşehir dışındaki illerde ise, belediye başkanı ilin ismini alan merkez ilçe sınırları içindeki şehre belediye hizmeti götürür. İlçe belediye başkanları ve belde belediye başkanları yalnızca o kasabanın belediye hizmetlerinden sorumludur. Diğer bir deyişle, büyükşehirlerde tüm yerleşim birimleri büyükşehir ve ilçe belediyelerinin hizmetinden yararlanır. Büyükşehir olmayan illerin ilçe ve belde şehirleri dışında kalan köylerinde ise hizmetler İl Genel Meclisi (İl Özel İdaresinin karar organı) tarafından yürütülür. Tüm yerleşim yerlerindeki köy ve mahalle muhtarları da seçimle gelirler. Büyükşehir belediye teşkilatının kurulduğu il merkezi durumundaki şehirlerin yerleşim alanını oluşturan kentsel mahalleler ile bu şehirlerin dışında kalan kırsal mahalleleri (eski köyleri ve beldeleri) kapsayan ilçelerdir. Büyükşehir belediyeli illerde, il merkezinin içinde yer aldığı merkez ilçe alanı, şehrin yerleşim alanının büyüklüğüne göre alt ilçelere bölünmüş veya bölünmemiştir. Büyükşehir belediyesinin yönetsel alanı içinde merkezde yer alan bu ilçelere metropoliten ilçe denilmektedir Yerleşim yerlerinin birbirlerine karışması hızla büyüyen yerleşim birimleri için kaçınılmaz. Mevcut durum uydulu haritalardan anlaşılmaktadır. Bu durum genelde Bu yapılanma göz önüne alındığında: Büyükşehir statüsündeki illerde: (örnek) Erzurum (il), Yakutiye, Palandöken, Aziziye (Metropoliten ilçeler) ve diğer ilçeler Aşkale, Hınıs, Oltu, Tortum gibi. Tüm mahalleler (metropoliten ilçe anlayışıyla ilçenin merkez mahalleleri ve eski köy olan şimdiki mahalleleri -bu durumu ayrılmalıdır.-) Büyükşehir olmayan illerde: (örnek) Yozgat (il), Merkez ilçe (Yozgat) ve diğer ilçeler Akdağmadeni, Sorgun, Yerköy gibi. Beldeler, Belekçahan, Oluközü, Umutlu (Akdağmadeni). Bu şehirlerdeki (merkez ilçe, diğer ilçeler, beldeler) mahalleler ve diğer tüm Köyler. Bu durumda başlıklar şöyle olmalı: Büyükşehir olan iller: (örnek)

  • İl: Erzurum
  • İlçe: Palandöken, Yakutiye, Aşkale, Hınıs vb.
  • Mahalle: Abdurrahman Gazi Mahallesi, Yunus Emre Mahallesi(Palandöken merkez mahalleler), Kümbet Mahallesi, Nenehatun Mahallesi, Şehitler Mahallesi(Palandöken kırsal mahalleler). Not: düzenlediğim sayfalarda bu ayrım yapılmıştır.

Büyükşehir olmayan iller: (örnek)

  • İl: Yozgat
  • İlçe: Merkez (Yozgat), Akdağmadeni, Sorgun, Yerköy..
  • Belde: Umutlu Beldesi (Akdağmadeni), Çiğdemli Beldesi (Sorgun)
  • Mahalle: Agahefendi Mahallesi (Merkez), Güneyli Mahallesi(Akdağmadeni), Karaçokrak Mahallesi (Akdağmadeni- Umutlu Beldesi)
  • Köy: Aktaş Köyü, Akyamaç Köyü (merkez İlçe), Ağaçlı Köyü, Akbaş Köyü (Akdağmadeni).. Mehmet Ali Acar 09.48, 7 Eylül 2023 (UTC)
  • @Seksen iki yüz kırk beş, il maddelerini elimden geldiğince ayırdım. Aslında maddelerdeki içeriğin çoğu ili anlatıyormuş, yerleşim yerinden ziyade. İlk aşama tamamlandı. İkinci aşama olarak kategorilere el atayım diyorum. Burada da adlandırma sorunu ortaya çıkıyor. Benim önerim şu yönde:
  1. İl kategorilerinin adı "Ankara (il)" şeklinde
  2. Alt kategorilerinin adları "Ankara ili" şeklinde

Alt kategorilerde parantez kullanmak sadece zorluk çıkaracaktır. Bununla birlikte "Ankara valileri" gibi sadece ili ilgilendiren kategorilerde ise "ili" kullanılmasa da olur. Ya da Kocaeli, Hatay ve Sakarya için "ili" demeye gerek bulunmamakta.--Nanahuatl? 05.51, 20 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

Önerinin kabul edilmesi konusunda görüş birliğine varılmıştır. --Superyetkinileti 19.09, 24 Ekim 2023 (UTC)[yanıtla]

Yukarıdaki tartışma, bir arşiv olarak korunmuştur. Lütfen üzerinde herhangi bir değişiklik yapmayınız. Daha sonraki yorumlar, uygun tartışma sayfasında güncel tartışma gibi yapılmalıdır.

Teknik değiştir

Teknik Haberler: 2023-27 değiştir

Wikimedia teknik topluluğundan en son teknik haberler. Lütfen diğer kullanıcılara bu değişiklikleri anlatın. Tüm değişiklikler sizi etkilemeyebilir. Çeviriler mevcuttur.

Son değişiklikler

Bu hafta içindeki değişiklikler

  •   MediaWiki'nin yeni sürümü 4 Temmuz tarihinden başlayarak deneme vikilerinde ve MediaWiki.org'da olacak. 5 Temmuz tarihinden sonra bazı Vikipedilerde ve Vikipedi dışındaki vikilerde kullanılacak. 6 Temmuz tarihinden sonra tüm vikilerde kullanılacak (takvim).

Teknik haberler Teknik haber yazarlarınca hazırlanıyor ve bot tarafından yayınlanıyor • Katkıda bulun • Çevir • Yardım al • Geri bildirim ver • Abone ol ya da abonelikten çık.

MediaWiki message delivery 22.50, 3 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Teknik Haberler: 2023-28 değiştir

Wikimedia teknik topluluğundan en son teknik haberler. Lütfen diğer kullanıcılara bu değişiklikleri anlatın. Tüm değişiklikler sizi etkilemeyebilir. Çeviriler mevcuttur.

Son değişiklikler

  • Bölüm-seviyesinde Görsel Önerileri özelliği yedi Vikipediye yüklendi (Portekizce, Rusça, Endonezyaca, Katalanca, Macarca, Fince ve Norveççe Bokmål). Özellik, katkıda bulunanların izleme listesindeki maddeler için bu maddelerin bireysel bölümlerine uygun olabilecek görseller önerir.
  • Küresel kötüye kullanım süzgeçleri, İngilizce ve Japonca Vikipedileri dışında (katılmamayı uygun görenler) tüm Wikimedia projelerinde etkinleştirildi. Bu değişiklik, küresel bir yorum isteği sonrasında yapıldı. [3]
  • Özel:BlockedExternalDomains hizmetlilerin istenmeyen eylemlerle mücadelesine yardımcı olan yeni bir araçtır. Sade alanları (ve alt alanlarını) engellemek için daha açık bir arayüz sağlar, daha kolay aranabilirdir, ve vikideki her değişikliği işlerken yazılım için daha hızlıdır. Düzenli ifade (karmaşık durumlar için), URL yol-eşleşmesi, MediaWiki:İstenmeyenler-beyazliste desteklemez, ancak mevcut MediaWiki:İstenmeyenler-karalistedeki bir çok özelliği karşılar. Tüm basit alanları bu araca taşımak için bir Python betiği, ve daha fazla özellik ayrıntısı aracın belgelemesinde mevcuttur. Meta-wiki, Commons, ve Vikiveri dışında tüm vikilerde mevcuttur. [4]
  • VikiDüzenleyici uzantısı güncellendi. Bu, Vikimetin değişikliğinde en çok kullanılan bazı özellikleri içeriyor. Geçmişte, birçok iletisi sadece hizmetlilerce çevrilebiliyordu, ancak artık translatewiki’deki tüm sıradan çevirmenler bunları çevirebilir. Lütfen dilinizdeki VikiDüzenleyici yerelleştirme durumunu kontrol edin, ve dilinizdeki "Tamamlanma" yüzdesi %100’ün altındaysa, lütfen çeviriyi tamamlayın. Daha ayrıntılı bir açıklamaya bakın.

Bu hafta içindeki değişiklikler

  •   MediaWiki'nin yeni sürümü 11 Temmuz tarihinden başlayarak deneme vikilerinde ve MediaWiki.org'da olacak. 12 Temmuz tarihinden sonra bazı Vikipedilerde ve Vikipedi dışındaki vikilerde kullanılacak. 13 Temmuz tarihinden sonra tüm vikilerde kullanılacak (takvim).
  • Özel:BağArama ve API karşılıkları varsayılan iletişim kuralı http'den, hem http hem de https'ye değiştirildi. [5]
  • Özel:BağArama ve API karşılıkları artık sorguda sağlanan tüm URL’lerde arayacak. Daha önceden bu sadece ilk 60 karakterdi. Bu özellik on beş yıl önce istenmişti. [6]

Gelecek değişiklikler

  • ChatGPT eklentisiyle bir deney var. Bu, kullanıcılar Vikipediden bir bilgi okuduklarında, bilginin nereden geldiğini onlara göstermek içindir. Wikimedia Vakfı çalışanları ve diğer Wikimedia kullanıcılarınca denenmiştir. Yakında tüm ChatGPT eklentisi kullanıcıları Wikipedia eklentisini kullanabilecek. Bu, Teknik Haberler 2023/20’de konu edilen aynı eklentidir. [7]
  • Üçüncü taraf kaynaklar ilkesi önerisi hakkında devam eden bir tartışma var. Öneri, küçük araçlar ve kullanıcı betiklerindeki üçüncü taraf kaynak kullanımını etkileyecektir. Şu ana kadar alınan düşüncelere göre; ilke, kullanıcı betikleri ve küçük araçların yüklenmesiyle ilgili, kod şeffaflığı ve incelenebilirliği gibi bazı en iyi uygulamalar ve gereksinim istisnaları için bazı riskler taşıyor. Geri bildirimleriniz ve önerileriniz 17 Temmuz 2023 tarihine kadar ilke tartışma sayfasında beklenmektedir.

Teknik haberler Teknik haber yazarlarınca hazırlanıyor ve bot tarafından yayınlanıyor • Katkıda bulun • Çevir • Yardım al • Geri bildirim ver • Abone ol ya da abonelikten çık.

MediaWiki message delivery 19.53, 10 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

@Seksen iki yüz kırk beş, @Vikipolimer, @Superyetkin, @Harald the Bard yukarda küresel kötüye kullanım süzgeçleri konusuna bir bakabilir misiniz izah edelim topluluğa? --stultiwikiabana yaz 01.58, 27 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]
Stultiwikia dikkat çektiğin için teşekkür ederim, aşağıda yeni bir başlıkta paylaştım. --Assyrtiko (mesaj) 08.33, 27 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]

Teknik Haberler: 2023-29 değiştir

Wikimedia teknik topluluğundan en son teknik haberler. Lütfen diğer kullanıcılara bu değişiklikleri anlatın. Tüm değişiklikler sizi etkilemeyebilir. Çeviriler mevcuttur.

Son değişiklikler

Bu hafta içindeki değişiklikler

  •   MediaWiki'nin yeni sürümü 18 Temmuz tarihinden başlayarak deneme vikilerinde ve MediaWiki.org'da olacak. 19 Temmuz tarihinden sonra bazı Vikipedilerde ve Vikipedi dışındaki vikilerde kullanılacak. 20 Temmuz tarihinden sonra tüm vikilerde kullanılacak (takvim).
  •   MediaWiki sistem iletileri her zaman yazılım varsayılan yedeğini kullanmak yerine artık uygun yerel yedeklere bakıyor. Bu sayede vikiler, yedek zincirinde her dili ayrı ayrı ezmek zorunda kalmayacaklar. Örneğin, İngilizce Vikipedi ana sayfaları çapraz ekleyerek en-ca ve en-gb altsayfalarını oluşturmak zorunda kalmayacak. Bu, yerel olarak ezilen sayfaları idame ettirmeyi kolaylaştıracaktır. [8]
  •   action=growthsetmentorstatus APIsi yeni MediaWiki sürümüyle beraber eskiyecek. Botlar ve bu APIyi çağıran betikler artık action=growthmanagementorlist APIsini kullanmalıdır. [9]

Teknik haberler Teknik haber yazarlarınca hazırlanıyor ve bot tarafından yayınlanıyor • Katkıda bulun • Çevir • Yardım al • Geri bildirim ver • Abone ol ya da abonelikten çık.

MediaWiki message delivery 23.07, 17 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Süzgeç tarafından otomatik engellenen kullanıcının katkısı değiştir

Bu katkıları da bir bot otomatik olarak geri alabilir mi? Belki son katkı olabilir, belki engele neden olan katkı olabilir. --Stultiwikiabana yaz 16.30, 19 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Nasıl yani? Sadrettin 08.57, 20 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Kötü kullanım süzgeci sanırım bazen bazı yeni kullanıcıları ya da anonimleri 24 saatliğine engelliyor. Bu zaten son değişikliklerinden kaynaklanıyor. O yüzden o son değişiklik zaten uygunsuz ve otomatik geri alınmasında bir sıkıntı olmaz sanıyorum. İfade edebildim umarım. --Stultiwikiabana yaz 14.29, 21 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Teknik Haberler: 2023-30 değiştir

Wikimedia teknik topluluğundan en son teknik haberler. Lütfen diğer kullanıcılara bu değişiklikleri anlatın. Tüm değişiklikler sizi etkilemeyebilir. Çeviriler mevcuttur.

Son değişiklikler

Bu hafta içindeki değişiklikler

  •   MediaWiki'nin yeni sürümü 25 Temmuz tarihinden başlayarak deneme vikilerinde ve MediaWiki.org'da olacak. 26 Temmuz tarihinden sonra bazı Vikipedilerde ve Vikipedi dışındaki vikilerde kullanılacak. 27 Temmuz tarihinden sonra tüm vikilerde kullanılacak (takvim).

Teknik haberler Teknik haber yazarlarınca hazırlanıyor ve bot tarafından yayınlanıyor • Katkıda bulun • Çevir • Yardım al • Geri bildirim ver • Abone ol ya da abonelikten çık.

MediaWiki message delivery 02.19, 25 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Teliflerin tespiti ve maddelerin etiketlenmesi için bot değiştir

Vikipedi'nin kendi telif kontrol aracı var zaten. %90 ya da belirlenebilecek herhangi bir seviyenin üzerinde telif ihlali içeren sayfalar otomatik olarak en azından şablonla etiketlenebilir mi bir bot tarafından? --Stultiwikiabana yaz 11.58, 27 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

@Stultiwikia aslında böyle bir bot var: Kullanıcı:Telif Bot. Sahibi @Khutuck'a seslenelim kapanmış mı teknik olarak bir sorun mu mevcut vb. belki cevaplayabilir. --anerka'ya söyleyin 12.57, 27 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Hayret. :) Ben sadece bu teknik kısmın arşivinde aramıştım, gözüme çarpmamıştı. Belki de çok eski. Ki öyleymiş. 1 yıldır dinleniyor sanırım, yer yağı mı bitti n'oldu? :D --Stultiwikiabana yaz 13.35, 27 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
@Anerka@Stultiwikia telif botu Google araması kullanan bir API üzerinden çalışıyordu. Birkaç kez çok fazla sorgu gönderdiğim için API’nin yazarından uyarı geldi. Bir de %20 civarı hatalı tespit oranı vardı, özellikle yeni kullanıcılar için olumsuzluk yaratabilme riski getiriyordu. Google yerine farklı bir arama motoru bağlayıp, telif tespit mantığını geliştirip, 7/24 çalışacak bir şekilde sunucu bulmam lazım. Maalesef şu aralar odaklanabileceğim bir konu değil. Birkaç ay sonra evime ufak bir sunucu kurmayı planlıyorum, o zaman yeniden üzerinde çalışabilirim. —Khutuckmsj 14.35, 27 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Üzüldüm çocuğunun işten kovulmasına. Kendim de bakınıyorum ama fikir teatisi adına yazmaya devam ediyorum. Adiutor'un içindeki aracı kullanması için de kayda değer efor mu gerekir? Belki başka ilgilenen olursa not düşelim, şu doğru biçim olur mu:
  • 5/10 bin byte üzeri tüm maddeleri bul ve sıraya diz, sırayla aksiyon al (ya da) sırayla maddelerin üzerinden geç ve 5/10 bin byte üzeriyse aksiyon al
  • auditor'un eklentisini kullan
  • sonuç %50 üzerindeyse etiketle
Ek veya alternatif olarak belki (çünkü içerik ekleme için telif süzgeci yok, ben göremedim; belki süzgeç de düşünülebilir. belki süzgeç olmamasının bir sebebi var onu bilemiyorum):
  • son değişiklikleri izle
  • 5/10 bin byte üzeri ekleme varsa madde üzerinde auditor'un eklentisini kullan
  • sonuç %50 üzerindeyse etiketle
Kullanışlı bağlantılar:
--Stultiwikiabana yaz 09.31, 28 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
İlk adım için şöyle bir şey olabilir. En uzun maddeler arasında listeler ve fikstürler var; onlar telifli değildir, onları hariç bırakarak. --Stultiwikiabana yaz 06.30, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Şurda feyz alınabilecek bir bot var. --stultiwikiabana yaz 16.44, 11 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Bunu sürüm kontrolüne bağlayıp sıkıntılı olabileceklerin son revizyonunu tekrar kontrole gönderecek şekilde bir düzenleme yapılabilir belki şablon abartı olursa. Bot sıkıntı ihtimali gördüğü maddelerde belki basit bir değişiklik yapar (bot beyaz listeye konmaz), son değişikliği o yaptıysa bekleyen değişiklik telif için incelenir gibi. Belki bir kereye mahsus tüm maddelerin üzerinden geçer, sonra da son değişikliklerde yukarda dediğim şekilde çalışır şablonlu vs. --stultiwikiabana yaz 01.54, 4 Ekim 2023 (UTC)[yanıtla]

Gezinti Pencereleri'nde #YÖNLENDİR değiştir

Bir sayfanın içeriği #REDIRECT XXX ise, Gezinti Pencereleri'nde direkt o yönlendirilen sayfanın içeriği görünüyor; fakat #YÖNLENDİR XXX ise bu şekilde yönlendirme içeriği görünüyor yönlendirildiğine dair. Burda varsayılan beklenti sanırım direkt yönlendirildiği sayfanın içeriğinin görünmesi.

Dolayıyısıyla (1) eklentinin içinde ilgili kısım düzeltilirse bu anlamda faydası olur sanıyorum.

Aynı zamanda (2) hâlâ bazı sayfalarda İngilizce #REDIRECT göründüğü anlaşılıyor. Botlardan birine bunları da düzeltmesine dair talimat verilebilir mi?

Ek olarak (3) eski wiki düzenleme yardımcısının (wikiEd) da bu yönlendirme kısayolu dahil kalan kısımlarının bu minvalde Türkçeleştirilmesi için bir operasyon yapılabilir mi, nereden kalkışılabilir? --Stultiwikiabana yaz 15.04, 30 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Redirect’leri Yönlendir yapma işini bota verebiliriz, vakit bulduğumda Viki’deki tüm yönlendirmeleri elden geçiririm. —Khutuckmsj 06.30, 1 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Süper. --Stultiwikiabana yaz 11.49, 4 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
@Stultiwikia kodun çekirdek kısmını yazdım ama bir noktayı çözmek gerekli.
YÖNLENDİR [[…And Found]]
YÖNLENDİRME [[…And Found]]
redirect[[...And Justice for All]]
Bunların hepsi çalışıyor ama hangisi doğrusu? Bir tanesine standartlaştırmamız lazım, "YÖNLENDİRME" olan en doğrusu olmalı ama %100 emin olmadan on binlerce değişiklik yapmayacağım. Doğrusunun bir yerde yazması lazım, onu bulmamız lazım, ben bulamadım. @Superyetkin hangisi doğrusu biliyor musun? --Khutuckmsj 15.21, 14 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Mediawiki kaynak kodunda üçü de tanımlı --Superyetkinileti 20.46, 14 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
İki tane Türkçe alternatif olduğunu hiç farketmemişim. Türkçe olması adına demiştik; ilk ikisinden biri olmalı bu anlamda. Fakat aralarında pek bir fark var mı bilemedim, yazı tura atsak bile olabilir. :D İngilizce'nin karşılığı da ikisi de çünkü bir yandan; hangisini amaçlamışlar onu bilebilirsek ordan hareket edebiliriz. İlgilenenler katılım sağlarsa ordan bir sonuca varabiliriz. Teknik olmayan bu konuyu diğer tarafa (İlginize) da taşıyabilirim kalabalık olmayacaksa.
Ek: "Yönlendir" olacak olsa sanki İngilizce'de de "REDIRECTTO" falan derlerdi gibi hissettim. Khutuck'un çıkarımı doğru gibi. --stultiwikiabana yaz 02.21, 18 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
@Stultiwikia bu değişiklikleri yapmaktan vazgeçtim. Yönlendirme sayfasında tek değişiklik varsa hizmetli olmadan taşıma yapmak mümkün. İki veya daha fazla değişiklik varsa hizmetli yetkisi lazım. Botla değiştirirsem taşıma işlerinde problem olacak. Yazılım tarafında çözmek daha mantıklı. —Khutuckmsj 21.03, 21 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Bunu hesaba katmamıştım. Tamam.
(1)'in yapılması için teknik ricam baki.
(2) için teamül belirlemek adına diğer tarafa taşıyabilirim. En azında ilk oluşturmalarda bu şekilde yapılır.
Bunun için tabi kısayolların bu minvalde düzenlenmesi adına (3) ve benzeri betik çevirileri için de yine yol gösteren olursa değişikliği yapmak isterim. --stultiwikiabana yaz 23.30, 23 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
  •   Yorum Eğer YÖNLENDİRME ifadesinin en doğru ifade olduğunda hemfikirsek bence şu an YÖNLENDİR olan ifadeleri de bot ile YÖNLENDİRME olarak değiştirebiliriz.
VectorVoyager (mesaj) 22.01, 24 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]
İkisi de teknik bakımdan aynı. Daha doğru olanı yok. ‒ToprakM ✉ 10.52, 25 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]
Teamül olarak biri belirlenirse en azından, birçok açıdan faydası olmaz mı? Bir süre içinde tekilleşebilir, ardından gelecek tüm betik vs. için kullanım kolaylığı olabilir girizgahta bahsettiğim örnek soruna istinaden. --stultiwikiabana yaz 23.49, 25 Eylül 2023 (UTC)[yanıtla]
Hepsinin kalmasında ne sakınca var ki? Hatta yazılım ve global olması sebebiyle ingilizcesi kalmalı diye düşünüyorum kesinlikle. Gadirmesaj 02.35, 4 Ekim 2023 (UTC)[yanıtla]
İşte mesela Gezinti Pencereleri işlevini yerine getiremiyor bazen bu durumda. Bu yüzden yeni araç/betik yazımında ya herkesin hepsini içerecek şekilde yapması gerekecek ya da teamül olarak birini belirlemek bu anlamda fayda sağlayabilir. İngilizcesinin bu anlamda faydası olabilir, doğru; ama aynı şeyi şablonlar için falan da söylemek mümkün mesela ve orada Türkçe tercihlerimiz oluyor. O da wikicode en nihayetinde :) Bu benimkinde bir tavır var belki de, olabildiğince Türkçeleştirmeye dair, anlaşılırlığın artması için vs. Kod yazmak İngilizce bilmeyi gerektirmeli mi yani? Dediğim gibi, genel kapsayıcı bir tavır, bir vizyon bir anlamda. Bunu herkes paylaşmayabilir tabi. Paylaşılmasa da yukarda bahsettiğim değişikliği yazdığım sebepler ve başkalarıyla gerekçelendirebilmek yine mümkün olabilir. --stultiwikiabana yaz 11.52, 4 Ekim 2023 (UTC)[yanıtla]

Teknik Haberler: 2023-31 değiştir

Wikimedia teknik topluluğundan en son teknik haberler. Lütfen diğer kullanıcılara bu değişiklikleri anlatın. Tüm değişiklikler sizi etkilemeyebilir. Çeviriler mevcuttur.

Son değişiklikler

  •   Synchronizer (Eşzamanlayıcı) aracı, Lua birimlerini Wikimedia vikilerinde eşzamanlamak için artık mevcut, küresel Lua birimleri ve şablonları geliştirmek için güncellenmiş belgeleme de mevcuttur.
  • Özel:YeniSayfalar ve sürüm geçmişi sayfalarındaki etiket süzgeci artık ters çevrilebilir. Örneğin, otomatik bir araçla yapılmış değişiklikleri gizleyebilirsiniz. [10][11]
  • Vikipedi ChatGPT eklenti deneyi artık eklenti kullanabilen ChatGPT kulanıcıları tarafından kullanılabilir. Bu deney ya da benzer işler hakkında konuşmak isterseniz görüntülü görüşmeye katılabilirsiniz. [12]

Sorunlar

  • Son iki haftadır, başlığında Latin olmayan karakter içeren sayfalara PDF üretilemiyordu. Bu artık düzeltildi. [13]

Bu hafta içindeki değişiklikler

Teknik haberler Teknik haber yazarlarınca hazırlanıyor ve bot tarafından yayınlanıyor • Katkıda bulun • Çevir • Yardım al • Geri bildirim ver • Abone ol ya da abonelikten çık.

MediaWiki message delivery 23.53, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

İlginize değiştir

MinT Machine Translation added to your Wikipedia değiştir

Merhaba!

Apologies as this message is not in your language, ⧼Please help translate⧽ to your language.

The WMF Language team has added another machine translation (MT) system for Content Translation in your Wikipedia called MinT; you can use MinT machine translation when translating Wikipedia articles using the Content and Section Translation tool.

The WMF Language team provides the MinT service. It is hosted in the Wikimedia Foundation Infrastructure with neural machine translation models that other organizations have released with an open-source license. MinT integrates translation based on NLLB-200, OpusMT, IndicTrans2 and Softcatalà. This MT is set as optional in your Wikipedia. Still, you can choose not to use it by selecting "Start with empty paragraph" from the "Initial Translation" dropdown menu.

Since MinT is hosted in the WMF Infrastructure and the models are open source, it adheres to Wikipedia's policies about attribution of rights, your privacy as a user and brand representation. You can find more information about the MinT machine translation and the models on this page.

Please note that the use of the MinT MT is not compulsory. However, we would want your community to:

  • use it to improve the quality of the Machine Translation service
  • provide feedback about its quality, and if you prefer the MinT machine translation as default in your Wikipedia.

We trust that introducing this MT is a good support to the Content Translation tool.

Thank you!

UOzurumba (WMF) (mesaj) 22.02, 4 Temmuz 2023 (UTC) On behalf of the WMF Language team.[yanıtla]

Kaliteli ve seçkin içerik adaylıkları için süre sınırlaması getirilmesi teklifinin kabul edilmesinin ardından değiştir

Herkese merhabalar,

Şurada görüleceği üzere kaliteli ve seçkin içerik adaylıkları için süre sınırlaması getirilmesi teklifi fikir birliği ile kabul edildi ve artık adaylıklarda "2 ay tartışma, fikir birliği yoksa 1 ay uzatma" şeklinde bir süre kısıtı uygulayacağız.

Halihazırda mevcut olan tüm adaylıkların başına SAS'lardaki süre kontrolü gibi SİS süre kontrolü kutucuğu ekledim, örneğin şu adaylıktaki gibi: Vikipedi:Seçkin madde adayları/Nuckelavee. Karar alındığında devam etmekte olan adaylıklar için süreyi karar alınma tarihinden itibaren başlattım, karar alındıktan sonra açılan şu adaylıkta ise süreyi adaylığın başlangıç tarihinden itibaren başlattım.

Bundan sonra süre dahilinde sonuçlanmayan adaylıkları zaman aşımı nedeniyle sonlandıracağımız için, bekleyen adaylıklarda görüş bildirmek isteyenlerin ve tabii aday gösterenlerin belirtilen süreler dahilinde çalışmalarını yapmalarını hatırlatmak istiyorum.

Sevgiler, iyi vikiler. --LostMyMind (mesaj) 14.09, 10 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Tarihi maddelerde İstanbul/Konstantiniyye/Konstaninopolis çatışması (Yorum isteği) değiştir

Bazı maddelerde (IV._Murad, I. Ahmed, III. Murad) , değişiklik savaşı öncülü işaretler alıyorum. Konuyla ilgili teamül varsa bağlantı verilmesi, yoksa istişaresi sağlıklı olabilir. @MRTFR55 (ilgili devriye), @Tinsm61 (Değişiklikleri gerçekleştiren yeni kullanıcı), @Nanahuatl (İlgili tecrübeli ve konuyla da ilgili kullanıcı) (Dz: @İazak (Son zamanlarda etkin, VikiProje Tarih'te mevcut ve konuya yakın kullanıcı), @Eren456123 (Projede ismi bulunan yakın zamanda aktif kullanıcı)) (Ek: Katılım gösterebilecek ve seslenilebilecek kullanıcılar için kaynak: Vikiproje:Tarih/Katılımcılar ve proje sorumlusu @Thothr) --Stultiwikiabana yaz 14.08, 13 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Şehrin o dönemki adının kullanılmasının uygun olacağını düşünüyorum. Çünkü Vikipedi genelinde doğum ve ölüm yerleri için o dönemki adlandırmalar kullanılıyor ve gerekirse bugünkü adlandırmalar ayrı bir not olarak düşülüyor. - MRTFR55 (mesaj) 14.28, 13 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Not: Madem konuyla ilgili madde var; orada istişare uygun olabilir. --Stultiwikiabana yaz 12.12, 14 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Merhabalar. Durulmuş bir tartışmayı yeniden alevlendirmek gibi olmasın ama maddelerde hala bekleyen değişiklikler olduğu için sanırım konuşmak daha doğru olur diye düşündüm. Bence adlandırma konusunda şöyle bir yol takip edilebilir. 330-1453 arası dönem için "Konstantinopolis" ifadesini kullanmak, 1453-1930 arası dönem için hem "İstanbul" hem de "Konstantiniyye" ifadesini doğru saymak, 1930'dan sonraki dönem için de sadece "İstanbul" ifadesini kullanmak bana daha doğru geliyor. İstanbul şehri için 1453'ten sonra pek çok isim kullanılmış, yukarıda Stultiwikia'nın da bağlantı verdiği üzere. Osmanlı döneminden belgelerde hem Konstantiniyye hem de İstanbul ifadeleri kullanılıyor. Bu nedenle 1453-1930 arası dönem için ikisini de kullanmayı doğru saymak gerekli. Hatta 18. yüzyılda "İslambol" yazan kadı sicili örneği de gördüm. Bu konuda derlenmiş bir yazı için şu ekşişeyler bağlantısını da buraya ekliyorum. 330 yılını I. Konstantin'in şehri başkent yapmasından dolayı seçtim. 1930 yılını İstanbul için tek kullanım almamın nedeni Posta Kanunu'nda bu yer adının resmi olarak İstanbul olarak sayılmasından kaynaklanıyor. Benimki sadece bir fikir, diğer seslenilen kullanıcılar da (@Kullanıcı:MRTFR55, @Kullanıcı:Tinsm61, @Kullanıcı:İazak, @Kullanıcı:Eren456123 @Kullanıcı:Thothr) yorum yaparsa faydalı olabilir. İyi günler. Esenlikler.--Narsilien (mesaj) 14.11, 14 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

1930'daki ilgili kanunun aslında şüpheli oluşuna dair şurda bir istişaremiz vardı. --stultiwikiabana yaz 02.31, 18 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Merhaba @Stultiwikia. İlgili tartışmaya referans verdiğiniz için teşekkür ederim. Oradaki teyit.org bağlantılı incelemeyi okudum. Genel olarak pek çok yerde 28 Mart 1930 tarihli bir Posta Hizmet Kanunu olduğu ve bu kanunla beraber bazı şehirlerin eski adlarının kullanılmasının yasaklanması veya eski adlı postaların ulaştırılmayacağı hakkında bir hüküm olduğuna dair bir yerleşik kanı var. Ancak gerçekten de ben de araştırdıktan sonra bu adda 28 Mart 1930'da çıkarılmış bir kanun olmadığını gördüm. Posta Hizmet Kanunu diye bir kanun 2013 yılında çıkarılmış. Ancak ilgili kanuna baktığım zaman "işbu kanun bilmem ne tarihli bilmem ne numaralı bilmem ne kanununu yürürlükten kaldırmıştır" şeklinde yeni bir kanun yürürlüğe girdiği zaman mevzuattaki eski kanunu kaldırdığına dair usule uygun bir hüküm veya madde görmedim, normalde eski bir kanun kaldırıldığı zaman kanunun sonunda böyle bir hüküm olur. Böylece bu adda ve 28 Mart 1930 tarihinde veya sonraki bir tarihte çıkarılıp 1930 tarihli kanunu yürürlükten kaldıran bir kanun olmadığı açık. Bununla beraber 6 Kanunuevvel 1339 Rumi tarihli, yani 6 Aralık 1923 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmış 376 numaralı bir Posta Kanunu çıkartılmış. Bu kanunun 21. maddesinde gönderenden alınacak posta paket ücretlerinde mesafeler arası kuruş oranları listelenirken İstanbul, Ankara ve İzmir olarak şehir isimleri yazılmış. Ama bu kanunda bu yer adlarının kullanıasının zorunlu tutulduğu hakkında bir madde yok. Ayrıca Dahiliye Vekaletinin aylık mecmuası olan İdare dergisinin (tüm sayılarına şuradan ulaşılabilir) Şubat 1929 tarihli (yıl 2 sayı 11) sayısında 234. sayfada Türkiye'nin İdari Taksimatı bir liste olarak yayınlanmış ve orada da bütün iller, kazalar ve nahiyeler sıralanmış. Orada da İstanbul, Ankara ve İzmir olarak yazıyor illerin adları. Kanunun 32. maddesiyle düzenlenen yasaklar arasında beşinci fıkrada yazılı "Hamisen: Her nevʻ müraselât üzerlerine tahkir-âmiz ve tezyifi mutazammın adresler tahriri" memnudur denmiş. Ancak buradan eski adlı yer adları yazılı postalar gönderilmez türünden bir hüküm yok. Kanun da 26 Teşrinievvel 1339'da kabul edilmiş. Şimdi bu meselenin 1923 ayağına dair olan kısım.
Bu konu hakkında araştırma yaparken bir blog yazısında "3 Ocak 1929 tarihinde, Ankara hükümeti posta, telgraf ve telefon umum müdürü, merkezi İsviçre’nin Bern şehrinde bulunan Beynelmilel Posta, Telgraf ve Telefon Teşkilatı’na (UPU) bir mektup yazdı ve bundan sonra “Constantinople” veya “Stamboul” yerine “İstanbul” isminin kullanılması lazım geldiğini resmen bildirdi. Nihayet 28 Mart 1930 tarihli Posta Hizmet Kanunu ile yurt dışından gelecek mektuplarda Constantinople yazılması hâlinde mektupların iade edileceği ilan olundu." diyor. Kanun hakkındaki verdiği bilgi yanlış olduğu için ve yazısı içinde herhangi bir kaynak göstermediği için bu blogun verdiği bilgilerden emin olamadım ama araştırmaya da devam ettim. TBMM Zabıt Ceridelerinde araştırma yaparken 21 Aralık 1929 tarihli oturumda görüşülen konulardan bir tanesi "Brükselde toplanan milletler arasındaki Telgraf Kongrası tarafından ittihaz edilmiş olan mukarreratın tasdiki hakkında 1/514 numaralı kanun lâyihası ve Dahiliye Encümeni mazbatası" başlığını taşıyordu. Orada bu düzenlemenin 10 Eylül 1928'de Brüksel'de toplanan kongrenin "milletler arasında yazılan telgraflarda kullanılan kod usulünün ıslah ve tekemmülüne" dair olduğu söyleniyor. 30 Aralık 1929 tarihli meclis oturumunda da bu 1007 sayılı kanun kabul edilmiş (bu nizamnamenin kabul edildiğine dair kanun). Geçmişe doğru zabıtlar üstünden konuyu takip edince 1925 yılının Eylül ayında da Paris'te "Beynelmilel Telgraf Nizamnamesi" oluşturulduğunu ve bu nizamnamenin de 13 Nisan 1927 tarihli meclis oturumunda görüşülüp kabul edildiğini gördüm. Fakat bu kanunların tamamı uluslararası telgraf iletişimi ile ilgili teknik konular hakkında alınan kararlar hakkında. Resmi Gazete'de bu nizamnamelerin detayı var ama 703 sayılı gazeteden başlayıp 729 sayılı gazeteye kadar tefrika halinde "588 Numaralı Resmi Ceride ile Neşredilmiş Olan 13 Nisan 1927 Tarihli ve 1007 Numaralı Kanunla Tasdik Edilen 1925 Senesinde Paris’te Tanzim Olunan Beynelmilel Telgraf Nizamnamesi" başlığı ile yayınlanmış. Bu Paris'teki toplantıda alınan kararlar da St. Petersburg'da 10-22 Temmuz 1875 tarihinde kabul edilen "Petersburg Beynelmilel Telgraf Mukavelenamesi"ne dayanıyor. 11 Ocak 1930 tarihli ve 1394 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 1546 sayılı yasa da 1928 yılında Brüksel'de yapılan toplantıyla Paris Nizamnamesinde yapılan değişiklikler yasalaştırılmış. Buraya kadar olan kısım da uluslararası alanda yapılan iletişimle ilgili yasal çerçeve ve bunun Türkiye'deki yasal ayağı.
Bundan başka yukarıda bahsettiğim İdare dergisinin Ekim 1929 (yıl 2 sayı 19) ve Ocak 1930 (yıl 3 sayı 22) tarihli dergilerine baktığımda 1929'dan olan dergide 1220. sayfada "Posta ve telgraf muhaberatında yanlış sevkıyata mahal vermemek ve Posta memurlarının tefrik vazifesini teshil etmek maksadiyle Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü tarafından tanzim olunan Posta ve Telgraf merkezlerinin ve bunların merbut bulundukları Vilâyetlerin yeni hadlerle isimlerini havi cetvel leffen gönderildi. Her hangi bir yanlışlığa mahal verilmemek üzere muhaberatta bunların aynen kullanılması ve adreslerde mektupların gideceği yer isminin herhalde zarfın sağ kısmının aşağı köşesine okunaklı olarak yazılması tamimen tebliğ olunur efendim" diyerek başlayıp bir liste halinde illerin ve onlara bağlı bulunan Posta ve Telgraf merkezleri listelenmiş. Orada da açık şekilde İstanbul, Ankara ve İzmir adları geçiyor. 1930 tarihli dergide sayfa 18'de bu Brüksel'deki toplantıda alınan kararlar buraya aynen işlenmiş ve orada şöyle bir ifade geçiyor: "§ 8. Şu şekilde değiştirilmiştir. § 8. Kelimelerin, ait oldukları lisanın şivesine mugayir olarak birleştirilmesi veya tağyir edilmeleri açık lisanla yazılı telgrafnamelerle (A) kategorisine mensup mukaveleli lisanla yazılı telgrafnamelerde ve açık lisanla şifre lisanından mürekkep karışık telgrafnamelerde kabul edilemez. Bu birleşme veya tağyir keyfiyeti harfler veya hecelerin aksedilmesi suretiyle gizlenmiş olduğu takdirde dahi kabul edilmez. Bununla beraber, şehir ve memleket isimleri, ayni bir şahsa ait lakaplar, mahalle, meydan, cadde, sokak ve sair umumî yollar gemilerin isimleri, lüzumu halinde İngiliz ve Fransız lisanlarında o suretle kabul edilmiş olduğu isbat olunabilen mürekkep kelimeler, tam adetler, kesirler, tamamen yazı ile yazılmış olan aşarî ve kesrî adetler bir kelime olarak tevhit edilebilir ve işbu maddenin 3 üncü ve 4 üncü fıkraları hükümlerine göre sayılırlar." Belki burada İstanbul, Ankara ve İzmir, "kelimelerin ait oldukları lisanın şivesine mugayir olarak birleştirilmesi ve tağyir edilmeleri ... kabul edilemez" ifadesine dayanılarak yukarıdaki blogda ifade edilen "3 Ocak 1929 tarihinde, Ankara hükümeti posta, telgraf ve telefon umum müdürü, merkezi İsviçre’nin Bern şehrinde bulunan Beynelmilel Posta, Telgraf ve Telefon Teşkilatı’na (UPU) bir mektup yazdı ve bundan sonra “Constantinople” veya “Stamboul” yerine “İstanbul” isminin kullanılması lazım geldiği" bildirilmiş olabilir. Tabii blogda verilen tarih yine de yanlış olabilir. Geriye dönük olarak araştırdığımda Aralık 1928 tarihine ait 9 nolu sayıda (yıl 1 sayı 9) 3 Aralık 1928'de gönderilen 6436 nolu genelgede "Telgrafların imza ve adreslerinin vazih bir surette yazılmasına dair P . T . T . M . U . sinin 26-11-928 tarihli ve 86 No. lı tezkeresinin bir sureti leffen gönderildi, mucibince muamele olunması tamimen tebliğ olunur efendim." diyerek ilgili tezkere şöyle eklenmiş: "Yeni harflerimizin tatbik sahasına konulduğu gündenberi resmî dairelerden bazıları telgrafnamelerin imza ve adreslerinde umumen malûm olmıyan bazı rumuzlar istimal eylemekte ve bu sebeple merkezlerce telgrafnamelerin ciheti aidiyetinin tayini mümkün olmamaktadır. Muhaberatta bir çok karışıklıklar tevlit eden ve dolayısıyle teahhuratı mucip olan bu hale meydan verilmemesi ve adreslerin vazıh bir surette yazılması hususunun bil’umum vekâletlerle vekâleti celile devairine ve vilâyetlere tebliğine müsaade buyurulmasını arz ve istirham eylerim efendim." Bu genelge adreslerde kısaltma kullanımını yasaklıyor ve bu nedenle bizim esas tartışma konumuzla alakalı değil ama o dönemde telgraf iletişimi konusunda hayli bir çalışma olduğunu tüm bu özetlediğim kararlardan çıkartabiliriz.
Şimdiye kadar bahsettiğim hiçbir belgede şehir adlarının kullanılmasına dair bir bildirim veya genelge, karar, vs. geçmiyor. Fakat bunun geçtiği başka bir kaynak mevcut. Ankara (isim) maddesinde bu konuya dair verilen dipnotlarda (61 ve 62) bu konuda bilgi olmalı diyerek erişebildiğim dipnot olan 62. dipnottaki kaynağa baktım. İlgili kaynak The Royal Geographical Society tarafından Şubat 1931'de yayınlanan The Geographical Journal (Vol. 77, No. 2)'de Edward Gleichen'ın yazdığı "Some Recent Decisions of the P. C. G. N." başlıklı makale. Bu makalede The Permanent Committee on Geographical Names'in (Coğrafi İsimler Daimi Komitesi) Japonca ve Türkçe yer adları ile ilgili aldığı bazı kararlardan bahsediliyor (Two decisions adopted by the Permanent Committee on Geographical Names at their meeting of November 19 last were of so much interest that I think a short account of them in the Journal would be advisable. The first was with reference to the new system of the romanization of Japanese. ... The second question was whether the P.C.G.N. should adopt the new Turkish spellings in Latin characters.) Burada verilen bilgide şöyle deniyor: "Şimdiye kadar bildiğimiz kadarıyla yeni ortografiye uygun resmi bir Türkçe harita çıkartılmadı, bir gayriresmi harita İçişleri Bakanlığı tarafından basılmış olan Mülki Birimler Resmi Listesi'ne tamamen uymuyor. Ancak Japonca durumundan farklı olarak Türkçe için resmi dairelerde yeni ortografi tamamiyle benimsenmiştir. Bu nedenle yerleşik eski halleri iyi bilinen adları tutup tutmamayı tercih etmek hakkında uzun uzadıya bir tartışmanın ardından kendimizi [bu yeni ortografiyi] bütünüyle kabul etmeye mecbur hissettik." (So far as we know, no official Turkish map with the new orthography has yet been issued; a certain unofficial map does not entirely agree with the Official List of Administrative Divisions published by the Ministry of the Interior. But in the Turkish case, different from the Japanese, the new orthography has been universally adopted in official departments. Therefore after a good deal of discussion as to the desirability of retaining a number of well-known names in their old form, we felt ourselves bound to accept it, practically in toto) Bunun ardından Türkçe imla ve telaffuz ile İngilizce imla ve telaffuz arasındaki farklılıklardan bahsetmiş. Harflerin yazımında kullanılan işaret noktalarının uygulanmaması durumunda postaların yanlış adrese gidebileceği söylenmiş (these were transliterated, say ..., it is quite likely that letters with addresses so spelled would fail to reach their destination.) Devamındaki cümle çok çarpıcı olarak gerçekten de Türk hükümetinin İstanbul ve Ankara adını mektupları ulaştırmak için resmi olarak talep ettiğini söylüyor: "Şüphesiz bu yerleşik formlar zamanla kullanılmamaya başlayacaktır. Her ne kadar Türkler bizi İstanbul ve Ankara adlarını benimsememizi Constantinople ve Angora'ya gönderilen mektupları ulaştırmayı reddederek zorlasalar da normal kullanımda eski dostlarımız Bosphorus ve Dardanelles'i Karadeniz Boğazı ve Çanakkale Boğazı ile değiştirmemize hiç gerek yok ve İngilizcede kuvvetli biçimde yerleşmiş olan Rome, Venice ve Athens adlarını ıskartaya çıkarmak çok zor olacaktır (No doubt most "conventional" forms will gradually fall into disuse. But though the Turks are forcing us to adopt Istanbul and Ankara by refusing to deliver letters addressed to Constantinople and Angora, we need not in ordinary use substitute Karadeniz Bogazi and Çanakkale Bogazi for our old friends the Bosporus and Dardanelles, and it will be difficult to dislodge names so firmly rooted in the English language as Rome, Venice, and Athens.) Buraya dayanarak böyle bir talebin gerçekten olduğu ortaya çıkıyor. Fakat tarihin kesin olarak ne olduğunu söylemek zor. Yine de her halükarda 19 Kasım 1930'dan önce olduğu açık.
Sözün özü, vardığım sonuçları şöyle listeleyebilirim: 1- 28 Mart 1930'da çıkartılan bir Posta Hizmet Kanunu yok. 2- Bu kanuna dayanarak İnternette yayılmış olan yer adlarının kullanılmasının yasaklanması durumu bu olaydan bağımsız olarak başka bir şekilde olmuş. 3- Bern'de bulunan Umumi Posta Birliğinin Milletlerarasındaki Kalemi uluslararası posta ve telgraf iletişimini düzenleyen bir kurum ama Türkiye'nin İstanbul ve Ankara adlarının kullanımına dair bir genelge benim baktığım resmi kaynakların hiç birinde karşıma çıkmadı. 4- The Royal Geographical Society'nin dergisinde açıkça belirtildiği üzere Türk hükümeti İstanbul ve Ankara yer adlarının Constantinople ve Angora yerine benimsenmesini istemiş ancak Kasım 1930 tarihi "terminus ante quem" olarak alabileceğimiz tek tarih zira 28 Mart 1930 tarihi de blogda yazan 3 Ocak 1929 tarihi de herhangi bir somut delille desteklenmedi.
Size cevabımı hemen yazamadım çünkü bu araştırma biraz uzun sürdü. Ama en azından benim de şahsen merak ettiğim bir konu kısmen açıklığa kavuşsa da hala şüpheye yer bırakmayacak derecede bir kesinlikte kanıt öne süremiyorum. Bunun da buradaki tartışmaya kaynak sağlayacak bir tarihle sonuçlanmamış olması bizi pratikte bir yere vardırmıyor maalesef. İyi günler. Esenlikler.--Narsilien (mesaj) 15.44, 22 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Çalışmanızı hayranlıkla okudum. Bir yerlerde bahsi geçen bir mektup var o zaman, 19 Kasım'dan önce. Ya da de facto bir uygulamayla zorlamaca var; belki PTT içinde sözlü yönlendirmeyle... Belki İlber Ortaylı gibi birine bile sorulabilir konuyla ilgili dönüşümlerin tarihleri. :) --stultiwikiabana yaz 01.00, 24 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Teşekkür ederim. Bence hem resmi bir talep var ve bu talep birden çok yere gönderilmiş hem de PTT de bu kararı uygulamak konusunda kesin olarak tavır almış. İlber Ortaylı da "Efendim ilk evvela, biliyorsunuz, bu çok açık ..." diyerek anlatır :) --Narsilien (mesaj) 08.51, 24 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
:D --stultiwikiabana yaz 10.49, 24 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]
Gümilcine'ye Komotini, Kadıköy'e Khalkedon, Beyazıt Meydanı'na Forum Tauri, Tarabya'ya Therapia demediğimize göre, İstanbul'a İstanbul diyelim.-Potkal (mesaj) 15.16, 6 Ekim 2023 (UTC)[yanıtla]

Çeviri grubu kullanıcı enflasyonu değiştir

Burada konuyu ele alıp katılımcı listesini sadeleştirmek, çeviri gönüllülerini bir araya topayarak verimliliği artırmak ve makine çevirilerinin de daha uygun yapılabilmesini sağlamak üzere bir istişare yaparak kullanıcı yönlendirmesini yapmak niyetindeyim. İlgilenenler buyursunlar lütfen... --Stultiwikiabana yaz 01.01, 17 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Ölümler listesi değiştir

Merhaba,

Alman Vikipedi' sinde "Kürzlich Verstorbene" diye bir bölüm var. 5 tane sıradan oluşuyor. Son ölümler anlamına geliyor. Türkçe deki bu 2023 yılında ölenler listesi bölümü ansayfaya ekleme imkanımız var mı ?

Şimdiden teşekkürler

— Bu imzasız görüş Turankaya74 (mesaj • katkılar) tarafından 14.31, 17 Temmuz 2023 (UTC) tarihinde eklenmiştir.[yanıtla]

Anasayfa da kopyalayıp ekledim. Ondan geliyor. Turan Kaya (mesaj) 13.25, 17 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
@Turankaya74, şurada benzer konudaki bir başlık var: Vikipedi:Köy çeşmesi/2022/Temmuz#Ana sayfaya güncel bölümünün eklenmesi. Güncel bilgilerin neden eklenmemesi gerektiğini düşündüğümü orada yazmıştım, tekrar etmemek için bağlantı vermeyi tercih ettim, göz atabilirsen sevinirim. Sevgiler, iyi vikiler. --LostMyMind (mesaj) 06.24, 18 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Upcoming CEE Catch up – Supporting community health değiştir

Hello everyone,

CEE Hub invites community members to a next CEE Catch Up which will focus on community health. The meeting will take place on July 31st, 2023, 18:00-19:00 CEST. You can sign up for the event on our Meta page, where you simply just add your username and we will send you a link for the event.

The goal of the session is to gather everyone interested to hear more about practices WMF and different Wikimedia affiliates have established to protect (mental) health and wellbeing of volunteers. The session is interesting for everyone who wants to know about supporting community health or if you want to learn how to implement some new practices in your affiliate/community.

--Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff MediaWiki message delivery (mesaj) 13.02, 18 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

Kategori:1990'larda tuhaf hevesler değiştir

Selamlar. Bu kategorilere "trend" kelimesi de eklenmeli. Ayrıca "tuhaf hevesler" yerine de "akımlar" yazılmalıdır. "Kategori:1990'larda akımlar ve trendler" olacak. Ayrıca iki kategori de şu şekilde adlandırılmış "Kategori:1960'larda geçici akımlar ve trendler" ve "Kategori:2000'lerde geçici akımlar". Toplu değişiklik olacağı için başlık açayım dedim. Sayğılar, Gadir (mesaj) 04.26, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

@Gadir, VP:KT sayfasını kullanabilir misin? Nanahuatl? 05.21, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Aslında orada dikkatten kenar kalacağını düşündüğüm için burada açtım. Taşıyabilirsiniz sıkıntı yok. Gadir (mesaj) 05.25, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]
Taşındı. --justinianus | mesaj 12.36, 3 Ağustos 2023 (UTC)[yanıtla]

"Düzenle" şablonu değiştir

"Düzenle" şablonunun detaylandırılması üzerine yaptığımız teatide bu şablonun detay şablonlara bölünmesi, sıkıntıların ayrı ayrı kategorilendirilmesi ve bu genel şablonun kullanımdan kaldırılması tartışılıyor. Fikir belirtmek isteyenleri bekleriz. Diğer alternatif bu şablonun kendi parametreleri olması. Ama en azından kısa süre için de olsa bir "gerekçe" parametresi olarak sıkıntının en azından belirtilebilmesini sağlamayı düşündük. --Stultiwikiabana yaz 18.53, 31 Temmuz 2023 (UTC)[yanıtla]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Köy_çeşmesi/2023/Temmuz&oldid=30907936" sayfasından alınmıştır