Hafik

Sivas'ın ilçesi

Hafik, eskiden Koçhisar, Sivas ilinin 39 km doğusunda yer alan, 2.382 km² yüz ölçümüne sahip bir ilçesidir. Kızılırmak havzasında Sivas-Erzincan kara yolu üzerinde kurulmuştur. Bilinen en eski adı Hafik olup 13. yüzyılda İbni Bîbî tarafından kaydedilmiştir.[kaynak belirtilmeli] 1873 yılında Koçhisar adıyla kaza olmuştur. 1926 yılında Hafik adı yeniden kullanılmaya başlanmıştır.[1]

Hafik
Sivas'ta bulunduğu yer
Sivas'ta bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlSivas
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
Köy sayısı74
İdare
 • KaymakamKadir Algın
 • Belediye başkanıHabip Görler (Adalet ve Kalkınma Partisi)
Yüzölçümü
 • Toplam2382 km²
Rakım1350 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam10.062
 • Yoğunluk5/km²
 • Kır
6,184
 • Şehir
3.175
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu346
İl plaka kodu58
Resmî site
Belediye
YerelNet

İlçede ilk yerleşim Hafik Gölü'nün kuzey kıyısına yakın bir yerdeki Pılır Höyük'tedir. [kaynak belirtilmeli] Höyükte İlk Tunç Çağı ve Kalkolitik Dönem gereçleri veren katmanların ve gölün su düzeyinin altında üst katmanların çanak çömleğinden tümüyle farklı bir tür çanak çömlekle karşılaşılmıştır. [kaynak belirtilmeli] Neolitik Dönem özellikleri gösteren bu buluntuların yanı sıra aynı döneme işaret eden başka buluntular da vardır. Çakmaktaşından minik uçlar, obsidyenden mini yaprak uçlar baskı çentikli olarak dişlikleri, el değirmeni taşları, tokmakları, kumtaşından yapılmış idoller ve hayvan kemikleri Pılır Höyük'te yapılan sondajda, yapı kalıntısı olarak da silindir biçimli çukurlar ve ağaç parçaları saptanmıştır. Ağaç parçaları ve ahşap izleri, kazıklara aittir. Neolitik Dönem'den sonra da Pılır'da yerleşim devam etmiştir. Ayrıca Beypınarı köyündeki Tekur Kalesi'nde toplanan seramiklerin incelenmesi sonucunda Helenistik-Roma Dönemi, Orta Çağ kaba seramiği ve boyalı seramik ve Erken Tunç Çağı perdahlı seramiklerden bu bölgenin Erken Tunç Çağı'nda yerleşim gördüğünü kanıtlamaktadır.[kaynak belirtilmeli] 3000 yıllık yerleşimi olan Karlı Köyü, Boztepe Höyüğü'nde 1955 yılında Burney'in yüzey araştırmaları sonucunda MÖ 3000 ve Demir Çağı'na ait seramikler tespit edilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Bununla birlikte MÖ 3000 nite, kaba, Orta ve orta nitelikli parçalar arasında kara özelliklerini gösterenlerin yanı sıra yerel nitelikli olanları da vardır.[kaynak belirtilmeli] Köylerinden bazılarında eski yıkık kiliseleri hâlen mevcuttur.[kaynak belirtilmeli]

Coğrafya

değiştir

Hafik Sivas-Erzincan kara yolu üzerinde 37. km sinde yer almaktadır. Girişinden E-23 karayolu geçmektedir. İlçe 1350 rakımlıdır. İlçenin tepe mahallesi gibi yüksek yerleri de 1400 rakımlıdır. İlçe batısında Sivas, doğusunda Zara kuzeybatısında Tokat kuzeyinde Doğanşar, güneyinde de Kangal ilçeleriyle komşudur. Karasal iklim hüküm sürmektedir. Genel flora steptir (bozkır). Yazın sıcak ve kurak, kışın ise kar yağışlı ve çok soğuktur. İlçede bol miktarda göl ve ırmak bulunmaktadır. İlçenin gölleri : Hafik Gölü, Lota Gölü, Çekme Gölü, Ayı Gölü, Kemis ve Törük Gölleridir. Bu göllerin en büyüğü Hafik Gölü'dür (1 km²).

Hafik Gölü

değiştir
 
Hafik Gölü (Nisan 2000)

İlçenin 2,1 km kuzeyinde, jips platosu üzerinde gelişmiş olan doğu-batı uzanımlı geniş ve yayvan şekilli karstik çanağın tabanında, yaklaşık 2 km genişlikte bir alanı kaplayan Hafik gölü ortalama 2 metre derinliktedir. [kaynak belirtilmeli] Hemen hemen tüm çevresi sazlık ve dibi balçıkla kaplı olan gölün suyu tatlıdır. Gölün su kaynağı daha çok gölün tabanında kaynayan su, ayrıca yağmur ve kar sularından oluşmaktadır. Sularında sazan balığı ve kerevit yetişen bu göl küçük bir kuş cennetidir. Buna ilaveten ilçedekiler bu gölde sazan, aynalı sazan, sarı sazan, kara sazan, kambur sazan, alabalık, kefal ve gümüş balığı tuttuklarını belirtmişlerdir. Kıyılarındaki sazlıklar; karabatak, yaban kazı, yaban ördeği. Yeşilbaş, kılkuyruk, angut, turna ve balıkçılların beslenme ve konaklama alanıdır. Hafik gölünün yağışlı mevsimlerde kabaran suları doğusundaki Kızılırmak'ın önemli bir kolu olan Koç Deresi'ne akar. Geniş tabanlı tekne şekilli vadisiyle jips platosuna yerleşmiş olan arasu, Hafik Gölü'nün yer aldığı karst çanağında vadisini genişletmesi sonucu kapmıştır. Göl yer altı karst boşlukları ile de derenin yeraltı su tablasına bağlantılıdır. Gölde balık tutma izni maliye tarafından ihale ile balıkçılara verilir. [kaynak belirtilmeli] Gölün etrafında mesire alanları mevcuttur. Buralarda çeşitli tesisler mevcuttur.

Lota Gölü

değiştir
 
Lota Gölü

Hafik Gölü'nü boşaltan derenin doğusunda 5 km mesafede yine aynı jips platosu üzerinde açılmış olan doğu batı uzanımlı yayvan şekilli daha büyük bir uvalanın tavanında yassı sırtlar ve basık koni şekilli jips tepeleriyle ayrılmış iki göl ile arada yazın kuruyan geçici göl alanları yer alır. Buradaki göllerin morfolojisi Hafik gölünden oldukça farklıdır.[kaynak belirtilmeli] Lota gölünün yerleştiği uvala ve çevresinde jipslerde gelişen morfolojinin en güzel örneklerini gözleme olanağı vardır. [kaynak belirtilmeli] Yaklaşık 250 metre çapında daireler şeklinde olan iki göl, aynı özellikte iki yuvarlak jips dolinini doldurmuştur. Birbirine yaklaşık 500 metre uzaklıkta olan göllerin doğudaki 50 metre batıdaki 135 metre derinliktedir. Aynı düzeyde olan göl yüzeyleri yıl içerisinde 3 metreye ulaşan alçalıp yükselme gösterirler. [kaynak belirtilmeli]

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[2] 37.948 1.419 36.529
1935[3] 46.753 1.982 44.771
1940[4] 48.739 1.876 46.863
1945[5] 51.001 1.881 49.120
1950[6] 51.015 2.336 48.679
1955[7] 53.630 2.105 51.525
1960[8] 57.909 2.524 55.385
1965[9] 55.951 2.634 53.317
1970[10] 52.953 3.156 49.797
1975[11] 46.423 5.398 41.025
1980[12] 44.481 8.615 35.866
1985[13] 41.099 8.820 32.279
1990[14][a] 28.280 10.002 18.278
2000[15] 19.213 5.526 13.687
2007[16] 9.519 3.005 6.514
2008[17] 9.045 2.618 6.427
2009[18] 8.895 2.907 5.988
2010[19] 9.113 2.943 6.170
2011[20] 9.131 2.887 6.244
2012[21] 8.863 2.856 6.007
2013[22] 9.438 2.882 6.556
2014[23] 9.624 2.862 6.762
2015[24] 9.053 2.924 6.129
2016[24] 9.091 3.046 6.045
2017[24] 8.601 2.941 5.660
2018[24] 10.062 3.083 6.979
2019[24] 9.819 3.426 6.393
2020[24] 9.359 3.175 6.184
  1. ^ Doğanşar ilçesinin kurulmaı ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Sivas Valiliği, Hafik 6 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Tarihçe, Erişim Tarihi: 06/01/2022
  2. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  3. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  5. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  9. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Hafik Nüfusu - Sivas". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Sivas Hafik Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

değiştir