Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/Eylül 2016
- 35. Hafta
Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur. Güneş Sistemi içinde beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasında ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 km, yani Dünya'nın çapının yaklaşık otuz katı kadardır. Ay'ın çapı 3.474 km'dir, bu da Dünya çapının dörtte birinden biraz fazladır. Dolayısıyla Ay'ın hacmi Dünya'nın hacminin %2'sidir. Kütlesi Dünya kütlesinden 81,3 kat daha düşüktür. Yüzeyinde kütle çekimi etkisi yer çekiminin yaklaşık %17'sidir. Ay, Dünya'nın yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneş geometrisinde görülen periyodik değişimler sonucunda her 29,5 günde tekrar eden Ay'ın evreleri oluşur. Ay, insanların üzerine iniş yaparak yürüdükleri tek gökcismidir. Yerçekiminden kurtulup uzaya çıkan ve Ay'ın yakınından geçen ilk yapay nesne Sovyetler Birliği'nin Luna 1 uydusudur. Ay yüzeyine çarpan ilk insan yapısı nesne Luna 2 uydusudur. Normalde görünmeyen Ay'ın öteki yüzünün ilk fotoğraflarını ise Luna 3 uydusu çekmiştir. Bu üç uydu da 1959 yılında uzaya fırlatılmıştır. Ay yüzeyine ilk yumuşak iniş yapabilen uzay aracı Luna 9 ve Ay yörüngesine giren ilk insansız uzay aracı da Luna 10'dur. Bu iki uydu da 1966'da uzaya fırlatılmıştır. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 36. Hafta
Neron, (15 Aralık 37 – 9 Haziran 68), gerçek adıyla Lucius Domitius Ahenobarbus, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur. 54-68 yılları arasında imparatorluğu yöneten Nero, saltanatı boyunca dikkatini daha çok diplomasi, ticaret ve imparatorluğun kültürel sermayesinin arttırılması üzerine yöneltmiştir. Tiyatrolar yapılmasını emretmiş ve atletizm yarışmaları düzenlemiştir. Saltanatı sırasında, Part İmparatorluğu ile başarılı bir savaş yapılmış ve ardından barış müzakereleri yürütülmüş (58-63), 60-61 arasındaki Britinya İsyanı bastırılmış ve Yunanistan'la diplomatik bağlar güçlendirilmiştir. 68 yılında bir askerî darbe ile devrilen Nero, Roma Senatosu'nun idam tehdidi altında, katibi Epaphroditos'un yardımıyla kendini öldürmek zorunda kalmıştır. Popüler tarih Nero'yu çapkın ve zorba olarak hatırlar; imparator ve Hristiyanlara ilk zulmedenlerden biri olarak bilinir. Bu hikâyeler, bazı erken dönem Hristiyan yazarlarla birlikte tarihçiler Tacitus, Suetonius ve Cassius Dio'nun anlattıklarına dayanır. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 37. Hafta
Versay'ın Gülü, (ベルサイユのばら Berusaiyu no Bara), Riyoko İkeda tarafından yazılmış bir "shōjo" manga serisidir. Hayranları arasında "BeruBara" (ベルばら) olarak da bilinir. Türünün ilk örneği olarak kabul edilen ve günümüzde manga klasikleri arasında yerini alan eser Fransız Devrimi öncesi, Versay Sarayı'nda dönen entrikalar içinde dört kişinin yaşadıklarını ve ilişkilerini konu almaktadır. Hikâyenin protagonistleri; savurganlığıyla ünlü Fransa kraliçesi Marie Antoinette, kraliçenin yasak aşkı yakışıklı İsveçli Kont Fersen, bir türlü erkek vârise sahip olamayan babası tarafından erkek gibi yetiştirilen bir kadın, Oscar, ve onun çocukluğundan beri arkadaşı olan uşağı André'dir. Versay'ın Gülü, 41 bölümlük bir anime serisine, tamamı kadın üyelerden oluşan müzikal topluluğu olan Takarazuka tarafından bir müzikale ve Japon-Fransız ortak yapımı bir filme uyarlanmıştır. TOEI Animasyon tarafından çekilen yeni anime filmi hâlen gösterime girmeyi beklemektedir. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 38. Hafta
Nightwish, Fin müzik grubu. 9 Ocak 1996'da Kitee'de kurulmuş olan grup; 1997-2001 yılları arasındaki çalışmalarında power metal türünün örneklerini verirken 2002'den itibaren müziğine senfoniyi de katarak sonradan senfonik power metal olarak anılacak türe öncülük etmiştir. Günümüze kadar 4 milyondan fazla albüm satan Nightwish, kurulduğu günden beri kırkı aşkın sayıda ülkeyi ziyaret etmiştir. İlk albümü Angels Fall First ve ilk single'ı "The Carpenter"ı 1997 yılında yayımladığından beri ülkesinde dikkat çekmekte olan grup; sırasıyla 1998, 2000 ve 2002 yıllarında yayımlanan Oceanborn, Wishmaster ve Century Child albümleri ile dünya çapında bir ün sahibi oldu. 2004 yılında yayımlanan ve 1 milyonluk satışa ulaşan Once'tan çıkan "Nemo" ile "Wish I Had an Angel" gibi single'ların klipleri ise MTV ve Amerikan filmlerinin müziklerinde yer alarak gruba Amerika'da ticari başarının kapılarını araladı. Ardından grup, tarihinin en büyük turnesi olan Once Upon a Tour'u başlattı. Turnenin sonlarına doğru, Eylül 2005'te, Highest Hopes adlı "en iyiler" derleme albümü yayımlandı. Once Upon a Tour'un 21 Ekim 2005'te gerçekleşen son ayağından sonra grubun diğer dört üyesi vokalist Tarja Turunen'e bir açık mektup aracılığıyla grubu bırakma çağrısında bulundu. Onun ardından End of an Era DVD'si piyasaya sürüldü. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş
- 39. Hafta
Sirius, Büyük Köpek takımyıldızında yer alan bir çift yıldız. Bu çift yıldızdan Türkçede Akyıldız adıyla bilinen Sirius-A bileşeni, görünür kadiri bakımından gökyüzündeki en parlak yıldız olup −1,46 görünür kadir derecesiyle, kendisine görünür kadiri bakımından en yakın olan Canopus'a oranla onun iki katı kadar parlaktır ve geceleyin görülen gökyüzünde bu görsel görünüş önemiyle başrolde bulunmaktadır. Çıplak gözle tek yıldızmış gibi görünen Sirius, aslında, tayf türlerine göre yapılan yıldız sınıflandırma sisteminde A1V sınıfında bulunan Sirius-A ile DA2 sınıfına giren, Sirius-B olarak adlandırılan bir beyaz cüceden oluşan bir çift yıldızdır. Sirius-A bu parlak görünümünü aslında aydınlatma gücünün yanı sıra Güneş Sistemi'ne yakınlığına borçludur. Güneş'e 2,6 parsek (8,6 ışık yılı) uzaklıkta oluşundan dolayı, Sirius Sistemi uzaydaki yakın komşularımızdan biridir. Sirius-A kütlesi bakımından Güneş'in iki katı olup 1,42'lik bir mutlak parlaklığa sahiptir. Aydınlatma gücü Güneş'in 25 katı olmakla birlikte, Canopus veya Rigel gibi diğer parlak yıldızlarınkine oranla aşağıda kalır. Sirius Sistemi'nin yaşı 200 ila 300 milyon yıl arasındadır. (Devamı...)
gör – tartış – değiştir – geçmiş