Tuna
Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.[1]
| Tuna | |
|---|---|
.jpg) | |
 Budapeşte'de Tuna
| |
| Kaynak | Kara Orman, Almanya |
| Ağız | Karadeniz |
| Havza ülkeleri |  Almanya Avusturya Slovakya Macaristan Hırvatistan Sırbistan Bulgaristan Romanya Moldova Ukrayna
|
| Uzunluk | 2857 km |
| Kaynak rakımı | 1078 m |
| Debi | 6.460 m³/s |
| Havza alanı | 801.463 km² |
| Wikimedia Commons | |
Tuna nehri havzası, 801.463 km2 toplam alanıyla Volga Nehri'nden sonra Avrupa'nın en büyük ikinci nehir havzasıdır. Nehir 10 ülkeyi katederek Karadeniz'e dökülmektedir. Tuna nehri havzası, 19 ülkeden 80 milyondan fazla insan tarafından paylaşılmakta olup, bu özelliği onu dünyanın en uluslararası nehir havzası yapmaktadır.[1]
Eğim durumuna göre Tuna nehri havzası; üst, orta ve aşağı havzalar olmak üzere üç alt bölgeye ayrılmaktadır. Üst havzası Almanya'daki kaynağından, Slovakya'dan Bratislava'ya kadar uzanır. Orta havza üç alt bölgeden en büyüğü olup, Bratislava’ dan Sırbistan ve Romanya sınırındaki Demirkapı barajına kadar uzanmaktadır. Romanya ve Bulgaristan arasındaki ovalar, platolar ve dağlar Tuna nehrinin Alt havzasını oluşturmaktadır. Karadeniz'e ulaşmadan önce nehir 3 ana kola ayrılmakta ve 6.750 km² lik Tuna Deltası'nı şekillendirmektedir.[1]
Tuna deltasından nehrin yukarısına doğru 2.411 km boyunca gemilerle nehirde yol almak mümkün olup, bu da toplam nehir uzunluğunun % 87’ sine tekabül etmektedir. Tuna nehri üzerinde, Kelheim ve Karadeniz arasında gemiler için 78 adet liman bulunmaktadır.[1]
Tuna nehrine doğuş yeri Kara Orman’ dan Karadeniz arasında 27 büyük, 300 den fazla küçük dere mansaplanmaktadır. Bunlar arasında Tisa 966 km ile en uzun kolu oluşturmakta ve en büyük havza alanına sahiptir. Ayrıca 500 km den uzun kolları; Prut (950 km), Drava (893 km), Sava (861 km), Olt (615 km), Siret (559 km) ve Inn (515 km) nehirleri oluşturmaktadır.[1]
Tuna nehri havzasını oluşturan ülkelere göre alan dağılımı şöyledir: Romanya (%29), Macaristan (%11,6), Sırbistan (%10,2), Avusturya (%10), Almanya (%7), Bulgaristan (%5,9), Slovakya (%5,9), Bosna-Hersek (%4,6), Hırvatistan (%4,4), Ukrayna (%3,8), Çek Cumhuriyeti, (%2,9), Slovenya (%2), Moldova (%1,6), Karadağ (0,9), İsviçre (%0,2), ve diğer (<%0,1 Arnavutluk, Makedonya, İtalya ve Polonya) [2]
Tuna Nehri'nin isimleriDüzenle
Tuna üzerinde Osmanlı-Rus savaşı
Tuna kıyısındaki Estergon Şehri, 19. yüzyıl sonu
Nehir üzerene planlanan kanal projeleri, 1903
KısımlarıDüzenle
Tuna Nehri üç bölüm olarak incelenir. Bunlar;
AdalarDüzenle
Tuna Nehrindeki bazı önemli adalar;
- Adakale, geçmişte Türk nüfusun yaşadığı ama şimdi baraj suları altında kalan ada
- Csepel Adası, Tuna'nın en büyük adası.
KanallarDüzenle
Nehir birçok kanal vasıtası ile su yolu taşımacılığı için daha uygun hale getirilmiştir. Başlıca kanallar;
KültürDüzenle
Sultanlar Yolu trekking parkuru Tuna nehri boyunca oluşturulan uzun menzilli kültür rotasıdır. Sultanlar Yolu Tuna nehri kıyılarında Viyanadan başlayarak Sırbistanda Smeredevo şehrine kadar Tuna boyunu takip eder. Smederevoda Tuna nehrinden ayrılarak İstanbulda sonuçlanır.
ResimlerDüzenle
.jpg)
Ayrıca bakınızDüzenle
KaynakçaDüzenle
| Wikimedia Commons'ta Tuna ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b c d e "The International Commission for the Protection of the Danube River (ICPDR)". 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
- ^ "The International Commission for the Protection of the Danube River (ICPDR)". 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.