Almanca
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Almanca (Deutsch; Almanca telaffuz: [dɔʏtʃ]) ya da eskimiş adıyla Nemçece, Hint-Avrupa dillerinin Cermen dilleri koluna bağlıdır ve dünyanın yaygın lisanlarından biridir. Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Ayrıca bu ülkelerden kimilerine özgü eski sömürgelerde (Namibya gibi; ama Güney Afrika da) dikkate değer ölçüde Almanca konuşan nüfûsa rastlanır. Çeşitli Doğu Avrupa ülkelerinde Almanca konuşan azınlıklar bulunmaktadır. Bunların arasında Rusya, Macaristan ve Slovenya sayılabilir. Ayrıca Kuzey Amerika'nın (özellikle ABD), Latin Amerika'da Arjantin ve Brezilya'nın kimi bölgelerinde Almanca konuşulmaktadır. Almanca ayrıca içinde Fransız kelime kökenli sözcükler taşır.
| Almanca | |
|---|---|
|
Deutsche Sprache Deutsch | |
 Martin Luther tarafından Almancaya tercüme İncil'in yaygın popülerlik modern Almancanın kurulmasına yardımcı olmuştur. | |
| Telaffuz | Almanca telaffuz: [ˈdɔʏtʃ] |
| Bölge | Avrupa |
| Etnik köken | Almanlar |
| Dönem | 95 - 120 milyon[1] |
| Dil aileleri |
Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Latin (Alman alfabesi) |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |
 Polonya (Opole Voyvodalığı) |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | de |
| ISO 639-2 |
ger (B) deu (T) |
| ISO 639-3 |
Variously: deu gmh goh gct bar cim geh ksh nds sli ltz vmf mhn pfl pdc pdt swg gsw uln sxu wae wep |
 Almancanın Dünya üzerindeki dağılımı. | |
 Almancanın Avrupa'daki dağılımı. | |
38 ülkede yaklaşık 120 milyon kişinin konuştuğu Almanca, özellikle Almanya, İsviçre ve Avusturya'da konuşulmaktadır. Türkiye'de 25.000 kadar Alman ikâmet etmektedir. Bu grup eski tâbiriyle "Bosporus-Deutsche" ("Boğaziçi Almanları") ve Akdeniz Bölgesinde yaşayan Alman vatandaşlarından oluşmaktadır.
Almanca dersi Türkiye'nin "Anadolu Lisesi", "Sosyal Bilimler Lisesi", "Fen Lisesi" programlarını uygulayan liselerinde minimum 2 saat ortak ders olarak verilmektedir. Ortaokullarda seçmeli ikinci yabancı dil olarak sunulmaktadır.
Almanca'nın yaygın bir şekilde öğrenilmesi ve öğretilmesi amacıyla DAAD ve Goethe Enstitüsü kurulmuştur. DAAD Merkezleri genel itibarıyla üniversitelerden, Goethe Enstitüleri de ortaöğretim kurumlarından sorumludur.
Alman alfabesi ve sesletimiDüzenle
| Harf | Sesi İPA'ile | Sesi Türkçe Harfine | Söylenişi İPA ile | Söylenişi Türkçe Harfine |
|---|---|---|---|---|
| Aa | a/ɑ | a/â | ɑˑ | a |
| Bb | b | b | beˑ | beğ |
| Cc | ʦ | ts | ʦeˑ | tseğ |
| Dd | d | d | deˑ | değ |
| Ee | ɛ/e | e | eˑ | eğ |
| Ff | f | f | ɛf | ef |
| Gg | ɡ | g | ɡeˑ | geğ |
| Hh | h | h | hɑ | ha |
| Ii | ɪ/i | i/î | iˑ | î |
| Jj | j | y | jɔt | yot |
| Kk | k | k | kɑˑ | kâ |
| Ll | l | l | ɛl | el |
| Mm | m | m | ɛm | em |
| Nn | n | n | ɛn | en |
| Oo | ɔ/o | o/ô | oˑ | ô |
| Pp | p | p | peˑ | peğ |
| k | k | kuˑ | kû | |
| Rr | ʀ | ġ* | ɛʀ̥ | er |
| Ss | s/z | s/z | ɛs | es |
| Tt | t | t | teˑ | teğ |
| Uu | ʊ/u | u/û | uˑ | û |
| Vv | f | f | faɔ̹ | fau |
| Ww | v | v | veˑ | veğ |
| Xx | ks | ks | ɪks | iks |
| Yy | y | ü | ˈyp.sɪ.ˌlɔn | üpsilon |
| Zz | ʦ | ts | ʦɛt | tset |
| Ää | ɛ | e | — | e |
| Öö | ø | ö | — | ö |
| Üü | y | ü | — | ü |
| ẞß | ss | ss | ɛs ʦɛt | es tset |
Çift ve özel seslerDüzenle
| Harfin birliği | Sözgelişi | Söyleniş İPA'ile | Söylenişi Türkçe Harfine | Yorum(lar) |
|---|---|---|---|---|
| au | daima | aɔ̹ | aw | |
| äu g.oy eu | oy | |||
| b | son | p | p | |
| ch | son | x | h | "-en" sözleri ile (örn., machen, Kuchen) |
| ch | son | ç | h | küçültmeler ile (örn., Mädchen, Kuchen) ve bazı adıllar ile (örn., ich, mich) |
| d | son | t | t | |
| dsch | daima | ʤ | c | seyrek |
| ei | daima | aɪ̯ | ay | |
| en | son | ə̆n | ın | olağ. fiilin soneklerile gibi |
| er | ilk | ɛɐ | eğa | |
| er | son | ɐ | eğ | |
| eu | daima | ɔʏ | oy | |
| ey | daima | aɪ̯ | ay | |
| g | son | k | k | |
| h | sesli harfden sonra | ◌ˑ | ğ* | *yani, daha uzun sessiz harf |
| ie | daima | iˑ | î | |
| ng | son | ŋ | ñ | |
| r | sesli harfden sonra | ɜ/ˑ | ğ | |
| sch | daima | ʃ | ş | |
| s | ilk yahut sesli harflari arasına | z | z | |
| s | başka yere | s | s | |
| ss | daima | s | s | tıpkı ß gibi |
| t | son | tʰ/t͈ | th* | *yani, t'i ya işitilebilir nefesile ya kuvvetile |
| tsch | daima | ʧ | ç |