Maksim Maksimoviç Litvinov (RusçaМакси́м Макси́мович Литви́нов; doğum adı; Meir Henoch Mojszewicz Wallach-Finkelstein; 17 Temmuz 1876 - 31 Aralık 1951), Sovyet diplomat ve 1930-1939 yılları arasında görev yapan Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri. Dünya ölçeğinde silahsızlanma ve Nazi Almanyası'na karşı Batılı devletlerle ortak bir güvenlik sistemi oluşturma görüşlerinin önde gelen savunucularından oldu.

Maksim Litvinov
Макси́м Литви́нов
Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri
Görev süresi
21 Temmuz 1930 - 3 Mayıs 1939
Hükûmet başkanı Vyaçeslav Molotov
Yerine geldiği Georgiy Çiçerin
Yerine gelen Vyaçeslav Molotov
Sovyetler Birliği'nin ABD Büyükelçisi
Görev süresi
10 Kasım 1941 - 22 Ağustos 1943
Hükûmet başkanı Vyaçeslav Molotov
Josef Stalin
Yerine geldiği Konstantin Umanskiy
Yerine gelen Andrey Gromiko
Kişisel bilgiler
Doğum Meir Henoch Mojszewicz Wallach-Finkelstein
17 Temmuz 1876(1876-07-17)
Kirsanovsky, Tambov Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm 31 Aralık 1951 (75 yaşında)
Moskova, Rus SFSC, Sovyetler Birliği
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Mesleği Diplomat, memur
Ödülleri Lenin Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı

Rus Çarlık Ordusu'nda görev yaparken Marksizmden etkilenerek 1898 yılında Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne katıldı. Devrimci etkinliklerinden dolayı 1901 yılında tutuklandıysa da ertesi yıl kaçarak İngiltere'ye gitti. 1903 yılından sonra Bolşeviklerin safında yer alarak Avrupa'daki parti etkinliklerine katıldı. 1907 Tiflis banka soygunu'na katıldı.

1917 Ekim Devrimi'nin ardından diplomatik temsilci olarak Londra'ya atandı. 1918 yılında propaganda çalışmalarına katıldığı gerekçesiyle tutuklandı. Bir yıl sonra Sovyet Rusya'da gizli bir görev yaparken yakalanan İngiliz gazeteci Robert Bruce Lockhart'la değiştirilerek serbest bırakıldı. Rusya'ya döndüğünde Dışişleri Komiserliği'nde görev aldı. 1930 yılında kadar Georgiy Çiçerin'in yardımcısı olarak Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri Yardımcılığı görevi yaptı.

 
1931 yılındaki Türkiye ziyareti. (Sağında Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras)

1927-1930 yılları arasında Milletler Cemiyeti Dünya Silahsızlanma Konferansı hazırlık komisyonundaki Sovyet delegasyonunun başkanı olarak önerdiği kapsamlı silahsızlanma programıyla adını duyurdu. 21 Temmuz 1930 tarihinde Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri olarak atandı. 1932 yılında Cenevre'de toplanan Dünya Silahsızlanma Konferansı'na Sovyet başdelegesi olarak katıldı. Londra'daki Dünya Ekonomik Konferası'nda Sovyet delegasyonunun başında yer aldı. 1934 yılında SSCB ile ABD arasında diplomatik ilişkiler kurulması için yapılan görüşmeleri yönetti.

1934-1938 yılları arasında Nazi Almanyası'nın güçlü bir tehdit haline gelmesi üzerine Milletler Cemiyeti'ni ortak direniş için planlar yapmaya çağırdı. Almanya'ya karşı 2 Mayıs 1935 tarihinde Fransa, 16 Mayıs 1935 tarihinde de Çekoslovakya ile antlaşmalar imzaladı. 1936 yılında SSCB adına Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni imzaladı. Sovyetler Birliği'nin dış politikasını değiştirerek Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nı imzalamasından önce 3 Mayıs 1939 tarihinde görevden alındı. Alman ordularının Sovyetler Birliği'ne saldırmasından sonra 1941 yılında yeniden etkin göreve döndü. Önce 1941-1943 yılları arasında ABD Büyükelçisi, sonra da Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiser Yardımcısı oldu. Ağustos 1946'da emekliye ayrıldı.

Kaynakça

değiştir
Siyasi görevi
Önce gelen:
Georgiy Çiçerin
Sovyetler Birliği Dışişleri Halk Komiseri
1930–1939
Sonra gelen:
Vyaçeslav Molotov