Bir sonraki Türkiye genel seçimleri
Bir sonraki Türkiye genel seçimleri, en geç 18 Haziran 2023 veya daha erken bir tarihte düzenlenecektir.[1][2] Bir sonraki Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapılacaktır.
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 600 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 301 sandalye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kamuoyu yoklamaları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Arka planDüzenle
Bir önceki Türkiye genel seçimleri ve cumhurbaşkanlığı seçimi, 24 Haziran 2018'de gerçekleşti. 2017 Anayasa değişiklik referandumu sonucu tartışmalı bir şekilde kabul edilen başkanlık sistemi, bu seçim ile beraber yürürlüğe girdi.[3] 9 Temmuz 2018'de parlamento sistemine dayanan başbakanlık makamı kaldırıldı.
Son başbakan Binali Yıldırım, 12 Temmuz 2018'de yeni dönemin TBMM Başkanı seçildi.[4] AK Parti, 2018 genel seçimleri sonucu TBMM'deki salt çoğunluğunu kaybetti ve bunun sonucunda mecliste ittifak ortakları olan MHP ve BBP'nin desteğine ihtiyaç duydu.[5] Cumhur İttifakı'ndan AKP ve MHP mecliste siyasi parti grubu kurabildi. Millet İttifakı'ndan CHP ve İYİ Parti mecliste siyasi parti grubu kurabildi. Siyasi parti grubu bulunup herhangi bir ittifakın üyesi olmayan tek parti ise HDP oldu.[6] Bazı milletvekillerinin daha sonra siyasi partilerinden istifa edip başka partiye geçmeleri sonucu mecliste hiç milletvekili bulunmayan birkaç siyasi parti mecliste temsil edilme hakkı kazandı.
AK Parti'nin bölünmesiDüzenle
Erdoğan'ın eski kurmaylarının da aralarında bulunduğu siyasetçiler, yeni parti kurma hazırlıkları içinde oldu. Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu öncülüğünde Aralık 2019'da Gelecek Partisi kuruldu.[7] AKP döneminde görev yapan eski Ekonomi Bakanı Ali Babacan öncülüğünde ise Mart 2020'de Deva Partisi kuruldu.[8] Bu partilerin kuruluşunda eskiden AKP döneminde görev alan birçok siyasetçi ve bürokrat yer aldı.
Seçim sistemiDüzenle
Milletvekili genel seçimleri, 5 yılda bir, 600 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne üye seçmek için, D'Hondt sistemiyle 87 seçim bölgesinde nispi temsil sistemi ile yapılır.[9]
Seçim barajıDüzenle
İktidardaki AK Parti ve siyasi müttefiki MHP'nin girişimiyle, bir partinin meclise girmesi için gereken seçim barajı yüzde 10'dan yüzde 7'ye düşürüldü.[10] Bu, 1980 darbesinin ardından askeri cunta tarafından uygulamaya konmasından bu yana seçim barajıyla alakalı ilk değişiklikti.[11]
Bağımsız adaylar için baraj uygulaması bulunmamaktadır. Siyasi partiler, meclise girmek için tek başlarına veya diğer siyasi partilerle ittifak içine girerek toplam %7 oy almak zorundadır.[12]
Seçim bölgeleriDüzenle
Milletvekillerinin seçim bölgelerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir.[13]
Seçime katılabilen partilerDüzenle
2022 yılı itibarıyla seçime katılma şartlarını yerine getiren partilere ilişkin genel bilgiler burada listelenmektedir.[14]
| Parti | Genel başkan | ||
|---|---|---|---|
| AP | Adalet Partisi | Vecdet Öz | |
| AK Parti | Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | |
| ANAP | Anavatan Partisi | İbrahim Çelebi | |
| BTP | Bağımsız Türkiye Partisi | Hüseyin Baş | |
| BBP | Büyük Birlik Partisi | Mustafa Destici | |
| CHP | Cumhuriyet Halk Partisi | Kemal Kılıçdaroğlu | |
| DEVA | Demokrasi ve Atılım Partisi | Ali Babacan | |
| DP | Demokrat Parti | Gültekin Uysal | |
| DSP | Demokratik Sol Parti | Önder Aksakal | |
| EMEP | Emek Partisi | Ercüment Akdeniz | |
| GP | Gelecek Partisi | Ahmet Davutoğlu | |
| GP | Genç Parti | Hakan Uzan | |
| HDP | Halkların Demokratik Partisi | Mithat Sancar & Pervin Buldan | |
| İYİ Parti | İYİ Parti | Meral Akşener | |
| HÜDA PAR | Hür Dava Partisi | Zekeriya Yapıcıoğlu | |
| Memleket | Memleket Partisi | Muharrem İnce | |
| MİLLET | Millet Partisi | Cuma Nacar | |
| MHP | Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | |
| MYP | Muhafazakar Yükseliş Partisi | Engin Yılmaz | |
| SP | Saadet Partisi | Temel Karamollaoğlu | |
| SOL Parti | Sol Parti | Önder İşleyen | |
| TDP | Türkiye Değişim Partisi | Mustafa Sarıgül | |
| TİP | Türkiye İşçi Partisi | Erkan Baş | |
| TKH | Türkiye Komünist Hareketi | Aysel Tekerek | |
| TKP | Türkiye Komünist Partisi | Ali Rıza Aydın | |
| VP | Vatan Partisi | Doğu Perinçek | |
| YRP | Yeniden Refah Partisi | Fatih Erbakan | |
AnketlerDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ Ersan Şen (26 Şubat 2021). "Cumhurbaşkanının Üçüncü Defa Seçilmesi". www.sen.av.tr. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "'Mühürsüz oy' tartışmalarının hukuki boyutu ne?". BBC Türkçe. 17 Nisan 2017. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "TBMM'nin yeni başkanı Binali Yıldırım". DW Türkçe. 12 Temmuz 2018. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "İktidarın yüzde 50 artı bir oy paniği". Medyascope. 2 Ekim 2019. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "24 Haziran seçimlerinden çıkan 6 önemli sonuç". BBC Türkçe. 25 Haziran 2018. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ "Ahmet Davutoğlu liderliğinde kurulan Gelecek Partisi'nin kurucular listesi belli oldu. Partinin programı, tüzüğü ve ilk açıklamalar..." Evrensel. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ "Ali Babacan: DEVA Partisi'nin 90 kişilik kurucular kurulunda kimler var?". BBC Türkçe. 9 Mart 2020. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
- ^ "Seçim Arşivi". ysk.gov.tr. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
- ^ "Seçim barajı yüzde 7'ye indirildi". Deutsche Welle. 31 Mart 2022. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ "Turkey lowers party' election threshold for parliament to 7 pct". www.xinhuanet.com. 1 Nisan 2022. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Crossing the threshold – the Turkish election". www.electoral-reform.org.uk (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ "Milletvekillerinin illere göre dağılımı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2022.
- ^ "Seçime girme yeterliliğine sahip parti sayısı 27 oldu". sondakika.com. 10 Mayıs 2022. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2022.