Tomşuk (Uygurca: تۇمشۇق, Tumşuk, Tumxuk̡ Xəh̡ri, Tumushuq, Tumxuk̡,[2] Çince: 图木舒克/圖木舒克; Pinyin: Túmùshūkè), Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne doğrudan bağlı ilçe düzeyi (县级市 xiànjíshì) bir şehir'dir.

Tomşuk
تۇمشۇق , 图木舒克/圖木舒克
5. yüzyıldan kalma bir Buda heykeli
Tomşuk'un Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe)
Tomşuk'un Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe)
ÜlkeÇin Çin
Özerk bölgeSincan Uygur Özerk Bölgesi
Yüzölçümü
 • Toplam1.927 km²
Rakım1205 m
Nüfus
 (2004)
 • Toplam110,000
Zaman dilimi+8
 • Yaz (YSU)UTC
Posta kodu
844000[1]
Alan kodu0998

Konumu değiştir

Tomşuk'un batısında Xegil (Xehila, Hsieh-ho-la) (31.6 km), doğusunda Wensu (34.6 km) ile Taglak (38.78 km) ve güneyinde Akyar (A-k'o-ya) (41.1 km) gibi yerleşim yerleri ve etrafı Maralbeşi İlçesi ile çevrilidir.

Tarihi değiştir

Diğer verilen isimler: T'u-mu-hsiu-k'o.[3]

Khotan (Hetian) ile Tomşuk (Maralwexi)'ta eski çağlarda bu bölgede yaşamış Sakalar (eski Farsça: Sakā, Antik Yunanca: Σάκαι; Sakai, Sanskritçe: शाक्य; Śaka)'dan kalma orta İran dillerinden olan Tomşuk Saka lehçesi ile yazılmış el yazıları bulunmuştur.[4]

502 - 550 yılları arasında Hunlar, 648 - 649 yılları arasında Tang Hanedanı zamanında Çinliler, 659 yılında tekrar Göktürkler, 714 - 790 ve 791 - tahminen 842 yılları arasında Tibetler ve 1006 yılından itibaren Karahanlılar 1032 - 1210 yılları arasında Doğu Karahanlılar, Doğu Karahanlıları Karahitaylar yıktıktan sonra Karahitaylar, daha sonra; önce 1227 - 1370 yılları arasında Çağatay Hanlığı daha sonra 1370 - 1514 yılları arasında Doğu Çağatay Hanlığı ve en son 1514 - 1680 yılları arasında Yarkand Hanlığı Tumşuk'ta egemenlik sürmüştür.

Ōkur Mazar Dağı'nın güney eteklerinde Karahanlılar döneminden kalma müslüman mezar türbeler bulunur.

Ekonomi değiştir

1966 yılında Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu (XPCC, Çince: basit 新疆生产建设兵团; geleneksel: 新疆生產建設兵團; Pinyin: Xīnjiāng Shēngchǎn Jiànshè Bīngtuán) denilen üçüncü tarımsal bölümü kurulmuştur ve buradan yönetilir.

Notlar değiştir

  1. ^ Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
  2. ^ Resmi ismi "Tumxuk" Zhōngguó dìmínglù 中国地名录 Beijing, Zhōngguó dìtú chūbǎnshè 中国地图出版社 1997; ISBN 7-5031-1718-4; sayfa 312 olarak yazılmıştır
  3. ^ Tumxuk, China Page 13 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  4. ^ Emmerick, Ronald E.: Khotanese and Tumsuqese, in: Compendium Linguarum Iranicarum, 204-229, Hrsg. von Rüdiger Schmitt, Wiesbaden 1989. (Almanca)

Kaynakça değiştir

Dış bağlantılar değiştir


Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetim birimleri Başkent: Urumçi  
İl düzeyi şehir, İl, Özerk il İlçe düzeyi şehir, İlçe, Özerk ilçe, Bucak
Urumçi Tanrı Dağı Bucağı | Saybağ Bucağı | Yenişehir Bucağı | Şuymogu Bucağı | Tudun Haba Bucağı | Tapançeng Bucağı | Mitung Bucağı | Urumçi İlçesi
Karamay Karamay Bucağı | Maydağ Bucağı | Cerenbulak Bucağı | Orku Bucağı
Turfan İli Turfan | Toksun İlçesi | Piçan İlçesi
Kumul İli Kumul (şehir) | Ara Türük İlçesi | Barköl Kazak Özerk İlçesi
Hotan İli Hotan (şehir) | Hotan İlçesi | Lop İlçesi | Niya İlçesi | Guma İlçesi | Çira İlçesi | Keriye İlçesi | Karakaş İlçesi
Aksu İli Aksu (şehir) | Onsu İlçesi | Şayar İlçesi | Bay İlçesi | Avat İlçesi | Kuçar İlçesi | Kelpin İlçesi | Toksu İlçesi | Uçturfan İlçesi
Kaşgar İli Kaşgar | Maralbeşi İlçesi | Poskam İlçesi | Feyzivat İlçesi | Kağılık İlçesi | Yopurğa İlçesi | Kaşgar Yenişehir İlçesi | Mekit İlçesi | Yengisar İlçesi | Yarkent İlçesi | Kaşgar Kuna Şehir İlçesi | Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi
Kızılsu Kırgız Özerk İli Atuş İlçesi | Akto İlçesi | Uluğçat İlçesi | Akçi İlçesi
Bayangolin Moğol Özerk İli Korla (şehir) | Hoçing İlçesi | Lopnur İlçesi | Hoşut İlçesi | Çerçen İlçesi | Bağraş İlçesi | Bügür İlçesi | Çakılık İlçesi | Yençi Hui Özerk İlçesi
Sanci Hui Özerk İli Sanci (şehir) | Fukang (şehir) | Guçung İlçesi | Manas İlçesi | Jimisar İlçesi | Hutubi İlçesi | Mori Kazak Özerk İlçesi
Bortala Moğol Özerk İli Bortala | Çing İlçesi | Arişang İlçesi
Özerk bölgesine doğrudan bağlı ilçe düzeyi şehir Shihezi | Aral | Tomşuk | Vujyaçü

İli Kazak Özerk İli

İli Kazak Özerk İli Alt-eyalet düzeyi özerk ili olup Tarbagatay ve Altay'ı yönetmektedir.)
Doğrudan bağlı Gulca | Kuytun | Gulca İlçesi | Tekes İlçesi | Nilka İlçesi | Moğolküre İlçesi | Künes İlçesi | Korgas İlçesi | Dokuztara İlçesi | Çapçal Şibe Özerk İlçesi
Tarbagatay İli Çöçek (şehir) | Usu (şehir) | Dörbiljin İlçesi | Çağantogay İlçesi | Saven İlçesi | Toli İlçesi | Kobuksar Moğol Özerk İlçesi
Altay İli Altay (şehir) | Çinggil İlçesi | Jeminay İlçesi | Koktokay İlçesi | Burçin İlçesi | Burultokay İlçesi | Kaba İlçesi

(Hotan, Aksay Çin'nin hakimiyeti üzerine Çin ile Hindistan arasında anlaşmazlık mevcuttur. Şu an fiilen Çin Halk Cumhuriyeti yönetmektedir.