Terörizmin tanımı

Terörizmin tanımı konusunda akademik ya da hukuki bir uzlaşı bulunmamaktadır.

Çeşitli hukuk sistemleri ve devlet kurumları farklı terörizm tanımları kullanmaktadır ve hükûmetler üzerinde mutabık kalınmış yasal olarak bağlayıcı bir tanım formüle etmekte isteksiz davranmaktadır. Zorluklar, terimin siyasi ve duygusal olarak yüklü hale gelmesinden kaynaklanmaktadır. Terörizm çalışmaları uzmanı Alex P. Schmid tarafından 1992 yılında Birleşmiş Milletler Suçun Önlenmesi ve Ceza Adaleti Komisyonuna (CCPCJ) önerilen ve savaş suçlarının halihazırda uluslararası kabul gören "savaş suçlarının barış zamanı eşdeğerleri" tanımına dayanan basit bir tanım kabul edilmemiştir.

Akademisyenler çeşitli akademik tanımlar oluşturmak için çalışmış, 1988'de Schmid ve A. J. Jongman tarafından yayınlanan bir uzlaşı tanımına ulaşmış ve Schmid'in "uzlaşının bedelinin karmaşıklığın azalmasına yol açtığını" yazmasından birkaç yıl sonra 2011'de Schmid tarafından daha uzun bir revize versiyonu yayınlanmıştır. Ancak Cambridge History of Terrorism (2021), Schmid'in "fikir birliğinin" gerçek bir fikir birliğinden ziyade tanımların kesişimine benzediğini belirtmektedir.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Aralık 1994'te terörizmin aşağıdaki siyasi tanımını kullanarak terör eylemlerini kınamıştır (GA Res. 49/60):

Siyasi amaçlarla toplumda, bir grup insanda ya da belirli kişilerde terör durumu yaratmayı amaçlayan ya da bu amaçla hesaplanan suç eylemleri, bunları haklı göstermek için ileri sürülebilecek siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini ya da başka nitelikteki düşünceler ne olursa olsun, hiçbir koşulda haklı gösterilemez.

Etimoloji

30 Ocak 1795 tarihli The Times gazetesinde 'terörizm' kelimesinin kullanımı, İngilizcede erken bir tarihtir. Alıntı şu şekildedir: "Özgürlüğümüzü yıkmak için birden fazla sistem var. Fanatizm her türlü tutkuyu yükseltti; Kraliyetçilik henüz umutlarından vazgeçmedi ve Terörizm her zamankinden daha cesur hissediyor."

"Terörizm" terimi, Latince terrere, "korkutmak" fiiliyle bağlantılı olarak Fransızca terrorisme, Latince: terror, "büyük korku", "dehşet" kelimesinden gelmektedir.

Fransız Ulusal Konvansiyonu Eylül 1793'te "terörün günün emri" olduğunu ilan etti. 1793-94 dönemi La Terreur (Terör Saltanatı) olarak anılır. Fransız Devrimi'nin liderlerinden Maximilien Robespierre 1794'te "Terör adaletten başka bir şey değildir, hızlıdır, şiddetlidir, esnek değildir" demiştir. "Terör" politikalarını uygulayan Kamu Güvenliği Komitesi ajanları "Teröristler" olarak anılıyordu. "Terörizm" kelimesi İngilizce sözlüklere ilk kez 1798 yılında "terörün bir politika olarak sistematik kullanımı" anlamında kaydedilmiştir.

Terör Saltanatı Fransız hükûmeti tarafından dayatılmış olsa da modern zamanlarda "terörizm" genellikle hükûmet dışı siyasi aktivistler tarafından siyasi nedenlerle, genellikle kamusal bir açıklama olarak insanların öldürülmesi anlamına gelir. Bu anlam 1870'lerde Rus radikalleri ile ortaya çıkmıştır. 1869'da Halkın Misillemesi'ni (Народная расправа) kuran Sergey Neçayev kendisini bir "terörist" olarak tanımlamıştır. Alman radikalist yazar Johann Most, 1880'lerde "teröristlere tavsiyeler" vererek kelimenin modern anlamının yaygınlaşmasına yardımcı olmuştur.

Myra Williamson'a göre (2009): "'Terörizm' kavramının anlamı bir dönüşüm geçirmiştir. Terörün hüküm sürdüğü dönemlerde terör rejimi ya da sistemi, yeni kurulmuş devrimci bir devlet tarafından halk düşmanlarına karşı kullanılan bir yönetim aracı olarak kullanılıyordu. Artık 'terörizm' terimi yaygın olarak devlet dışı ya da ulus-altı oluşumlar tarafından bir devlete karşı işlenen terör eylemlerini tanımlamak için kullanılmaktadır".

Terörizmin kayda değer tanımları

Tanımlar şunları içerir:

• "Bütün bir nüfusa korku salmak ve siyasi liderlerin elini güçlendirmek için masum insanların rastgele öldürülmesi" (Michael Walzer, 2002).
• "savaşçı olmayanlara (özel bir anlamda 'masumlara') veya onların mülklerine siyasi amaçlarla saldırmak için şiddetin örgütlü kullanımı" (C. A. J. Coady, 2004).
• "masum insanlara karşı kasıtlı olarak şiddet kullanılması veya şiddet kullanma tehdidinde bulunulması ve bu yolla diğer bazı insanların gözünü korkutarak aksi takdirde yapmayacakları bir eylemde bulunmalarının sağlanması" (Igor Primoratz, 2004).
• "Toplumun tamamını etkilemek amacıyla korku yaratarak ve toplumun belirli kesimlerini hedef alarak toplumun davranışını bir bütün olarak değiştirmek için güç veya şiddet kullanımı ya da güç veya şiddet tehdidi" (Arthur H. Garrison, 2004).
• "Bireyler veya ulus-altı gruplar tarafından, doğrudan mağdurların ötesinde geniş bir kitlenin gözünü korkutmak suretiyle siyasi veya sosyal bir hedefe ulaşmak için önceden aracılık edilen şiddet kullanımı veya şiddet kullanma tehdidi" (Todd Sandler, 2010).
• "Korku yaratan, zorlayıcı siyasi şiddetin özel bir biçimi veya taktiğinin varsayılan etkinliği hakkında bir doktrin... aynı zamanda yasal veya ahlaki kısıtlamalar olmaksızın, çoğunlukla sivilleri ve savaşçı olmayanları hedef alan, çeşitli kitleler ve çatışma tarafları üzerindeki propagandif ve psikolojik etkileri için gerçekleştirilen hesaplanmış, gösterici, doğrudan şiddet eyleminin komplocu bir uygulaması" (Schmid, 2011).

Bruce Hoffman terörizmin "kaçınılmaz olarak güçle ilgili" olduğunu belirtir.

Genel kriterler

Terörizm şu şekilde tarif edilmiştir:

• Siyasi hedefler doğrultusunda şiddet kullanımı veya şiddet tehdidi
• Devlet dışı aktörler (veya kendi hükûmetleri adına görev yapan gizli personel) tarafından işlenen eylemler
• Sivillere karşı kasıtlı olarak ölümcül güç ve/veya sivil alanlara, binalara veya altyapıya karşı yıkıcı güç kullanımı.
• Doğrudan hedef alınan mağdurlardan daha fazlasına ulaşan ve aynı zamanda toplumun daha geniş bir yelpazesini oluşturan hedeflere yönelik eylemler
• Hem mala prohibita (yani, mevzuatla yasa dışı hale getirilen suç) hem de mala in se (yani, doğası gereği ahlaka aykırı veya yanlış olan suç)

Terörizm tanımları tipik olarak aşağıdaki özelliklerden bir veya daha fazlasını vurgular:

1. Aşırı korku etkisi
2. İster devleti içeriden hedef almış olsun
3. İster stratejik hedefleri
4. Rastgele veya ayrım gözetmeyen yapısı
5. Kimi hedef aldığı
6. Gizli olarak planlanıp hazırlanmadığı

Aşağıdaki şiddet veya şiddet tehdidi kriterleri genellikle terörizm tanımının dışında kalmaktadır:

• Savaş zamanında (ilan edilmiş bir savaş dahil) veya barış zamanında bir ulus devlet tarafından başka bir ulus devlete karşı işlenen ve yasal olup olmadığına bakılmaksızın bu ulus devletlerin üniformalı kuvvetleri veya yasal savaşçıları tarafından gerçekleştirilen şiddet eylemleri
• İnsanların veya mülklerin yaşamına tehdit oluşturan suçluları öldürmek, yakalamak veya cezalandırmak için güç kullanımı gibi makul meşru müdafaa eylemleri
• Düşman savaşçılar ve savunma sanayileri ve limanlar gibi düşmanın savaş çabalarının ayrılmaz bir parçasını oluşturan stratejik altyapı gibi savaştaki meşru hedefler
• Savaşta meşru hedeflere yönelik bir saldırı veya saldırı girişimi sırasında muharip olmayan hedeflere tesadüfi hasar verilmesi de dahil olmak üzere ikincil hasar

Akademisyen Ken Duncan, terörizm teriminin 19. yüzyıl Anarşist Hareketi'nden bu yana genellikle devlet şiddetinden ziyade devlet dışı aktörler tarafından uygulanan şiddeti tanımlamak için kullanıldığını savunmaktadır.

Uluslararası hukukta

Schmid (2004) "Uluslararası terörizmle ancak uluslararası işbirliği ile mücadele edilebileceği konusunda geniş bir mutabakat vardır" derken birçok kaynağı özetlemiştir. Eğer devletler terörizmin ne olduğu konusunda hemfikir değillerse, ülkeler arasında işbirliği şansı azalır; örneğin suçluların iadesinin mümkün olabilmesi için bir anlaşmaya ihtiyaç vardır.

Ben Saul şunları kaydetmiştir (2008): "Pragmatik ve ilkesel argümanların bir kombinasyonu, terörizmin uluslararası hukukta tanımlanmasını desteklemektedir". Terörizmin uluslararası toplum tarafından tanımlanması gerekliliğinin nedenleri arasında insan hakları ihlallerini kınama ihtiyacı; hakları koruyan devleti ve anayasal düzeni korumak; kamusal ve özel şiddeti birbirinden ayırmak; uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve "2001'den bu yana zorunlu Güvenlik Konseyi tedbirlerinin işleyişini kontrol etmek" yer almaktadır.

Birleşmiş Milletler Kapsamlı Uluslararası Terörizm Sözleşmesi'nin (1996'da önerilmiş ve henüz hayata geçirilememiştir) müzakerelerini koordine eden Carlos Diaz-Paniagua, 2008 yılında uluslararası hukukta terörist faaliyetlerin kesin bir tanımının yapılması gerektiğini belirtmiştir: "Ceza hukukunun üç amacı vardır: bir davranışın yasak olduğunu ilan etmek, bunu önlemek ve toplumun yanlış eylemleri kınadığını ifade etmek. Suç saymanın sembolik ve normatif rolü, terörizm söz konusu olduğunda özel bir önem taşımaktadır. Terör eylemlerinin suç sayılması, toplumun bu eylemlerden duyduğu tiksintiyi ifade eder, toplumsal kınama ve utancı çağrıştırır ve bu eylemleri gerçekleştirenleri damgalar. Dahası, değerlerin yaratılması ve yeniden teyit edilmesi yoluyla, bu değerler içselleştirildiği için, kriminalizasyon uzun vadede terörizme karşı caydırıcı bir unsur olarak hizmet edebilir." Dolayısıyla, terörist faaliyetleri önlemeye, kınamaya ve cezalandırmaya yönelik uluslararası ceza hukuku anlaşmaları kesin tanımlar gerektirmektedir:

Ceza hukuku anlaşmalarında suçun tanımı çeşitli roller oynar. İlk ve en önemlisi, toplumun yasaklanan eylemleri kınadığını ifade eden sembolik, normatif bir role sahiptir. İkinci olarak, anlaşmayı kolaylaştırır. Devletler kendi iç yargı yetkilerinin kullanımıyla ilgili konularda katı yükümlülükler üstlenme konusunda isteksiz olma eğiliminde olduklarından, bu yükümlülüklerin kapsamını kısıtlayan suçun kesin bir tanımı anlaşmayı daha az maliyetli hale getirir. Üçüncü olarak, anlaşmanın adli ve polis işbirliğine ilişkin yükümlülüklerinin homojen bir şekilde uygulanması için özneler arası bir temel sağlar. Bu işlev suçluların iadesi anlaşmalarında özellikle önemlidir çünkü çoğu hukuk sistemi suçluların iadesi için suçun hem talep eden devlette hem de talep edilen devlette cezalandırılabilir olmasını şart koşar. Dördüncü olarak, devletlerin antlaşmada tanımlanan haksız fiilleri insan hakları yükümlülüklerine uygun olarak suç saymak ve cezalandırmak için iç mevzuat çıkarmalarına yardımcı olur. Nullum crimen sine lege ilkesi, özellikle devletlerin, herhangi bir kimsenin aynı fiilleri işlediği için kovuşturulmadan veya cezalandırılmadan önce hangi fiillerin yasaklandığını tam olarak tanımlamasını gerektirir.

Saul, bu anlamda, terimin genel kabul görmüş, her şeyi kapsayan bir tanımının eksik olduğunu belirtmiştir:

'Terörizm' şu anda hukuki söylemin talep ettiği kesinlik, nesnellik ve netlikten yoksundur. Ceza hukuku, sanığın önyargılı olmasını önlemek için duygusal terimlerden kaçınmaya çalışır ve geriye yürümezlik ilkesiyle bağdaşmadığı için muğlak veya öznel terimlerden uzak durur. Eğer hukuk bir terimi kabul edecekse, adil olmak adına önceden tanımlanması şarttır ve tanımı Devletlerin tek taraflı yorumlarına bırakmak yeterli değildir. Hukuki tanım, üzerinde mutabık kalınmış hukuki bir anlamı elastik, siyasi kavramın geri kalanından ayırarak terörizmi ideolojik bataklıktan makul bir şekilde kurtarabilir. Nihayetinde bunu, baskıcı rejimlere karşı meşru şiddet direnişini suç haline getirmeden ve bu baskıya suç ortağı olmadan yapmalıdır.

Kapsamlı bir tanımın önündeki engeller

Terörizmin tanımı konusunda evrensel bir uzlaşıya varılamamasının pek çok nedeni vardır; bunların başında terörizmin "karmaşık ve çok boyutlu bir olgu" olması gelmektedir. Buna ek olarak, terim o kadar çok farklı olay ve olguyu tanımlamak için geniş bir şekilde kullanılmıştır ki akademisyen Louise Richardson terimin "birçok bağlamda neredeyse anlamsız hale gelecek kadar yaygın bir şekilde kullanıldığını" söylemiştir. 2004 yılında 73 farklı tanım üzerinde yapılan bir analizde, mağdurlara, korku/teröre, saike, muharip olmayan hedeflere veya kullanılan taktiklerin suç niteliğine atıfta bulunmayan sadece beş ortak unsur bulunmuştur.

Tarihsel olarak, terörizmin anlamı konusundaki anlaşmazlık, savaş kanunlarının ilk kez 1899'da kodifiye edilmesinden bu yana ortaya çıkmıştır. Martens Maddesi, francs-tireurs'leri yakalandıklarında idama tabi yasa dışı savaşçılar olarak gören Büyük Güçler ile bunların yasal savaşçılar olarak kabul edilmesi gerektiğini savunan daha küçük devletler arasındaki anlaşmazlık için uzlaşmacı bir ifade olarak getirilmiştir.

Daha yakın bir tarihte, 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmelerine Ek ve Uluslararası Silahlı Çatışmaların Mağdurlarının Korunmasına ilişkin 1977 Protokolü, Madde 1. Paragraf 4 "... halkların sömürgeci hakimiyete, yabancı işgaline ve ırkçı rejimlere karşı savaştığı" durumlarda geçerlidir. Paragraf 4 "... halkların sömürgeci tahakküme, yabancı işgaline ve ırkçı rejimlere karşı savaştığı..." durumlarda geçerli olan bu Protokol, kimin meşru savaşçı olduğu ya da olmadığı konusunu bulanıklaştıran birçok belirsizlik içermektedir.

Angus Martyn, 2002 yılında Avustralya Parlamentosu için hazırladığı bir brifing belgesinde şunları ifade etmiştir:

Uluslararası toplum, terörizmin kabul gören kapsamlı bir tanımını geliştirmeyi hiçbir zaman başaramamıştır. 1970'ler ve 1980'ler boyunca, Birleşmiş Milletler'in bu terimi tanımlama girişimleri, ulusal kurtuluş ve kendi kaderini tayin etme konusundaki çatışmalar bağlamında şiddet kullanımı konusunda çeşitli üyeler arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle bocalamıştır.

Diaz-Paniagua (2008), "terörizme karşı etkili bir hukuki rejim oluşturmak için, bir yandan terörist faaliyetlere karşı en güçlü ahlaki kınamayı sağlarken, diğer yandan meşru kabul edilmesi gereken eylemleri kınamadan suç teşkil eden faaliyetlerin kovuşturulmasına izin verecek yeterli hassasiyete sahip olan bu suçun kapsamlı bir tanımını formüle etmek gerektiğini" belirtmiştir. Bununla birlikte, devletler ya da kendi kaderini tayin hakkı ve devrimci gruplar tarafından siyasi amaçlarla şiddet kullanımının meşruiyeti konusunda uluslararası düzeyde yaşanan büyük görüş ayrılıkları nedeniyle bu henüz mümkün olmamıştır." Bu anlamda, M. Cherif Bassiouni (1988) şunları belirtmektedir:

'terörizmi' hem kapsayıcı hem de net bir şekilde tanımlamak imkansız değilse bile çok zordur. Temel güçlüklerden biri, belirli bir hedefe ulaşmanın aracı olarak terörü teşvik eden şiddetin kabulü veya reddinde söz konusu olan temel değerlerde yatmaktadır. Bu konulardaki bariz ve iyi bilinen görüş farklılıkları, gevşek bir şekilde 'terörizm' olarak adlandırılan şeyin uluslararası kabul görmüş spesifik bir tanımını büyük ölçüde imkansız hale getirmektedir. Bu nedenle uluslararası düzeyde üzerinde uzlaşılmış bir tanım arayışı beyhude ve gereksiz bir çaba olabilir.

Bir diplomat ve akademisyen olan Sami Zeidan, terörizmi tanımlamaktaki mevcut zorlukların altında yatan siyasi nedenleri şu şekilde açıklamıştır (2004):

Terörizmin tanımı konusunda genel bir mutabakat bulunmamaktadır. Terörizmi tanımlamanın zorluğu, pozisyon alma riskinden kaynaklanmaktadır. Halihazırda terimin siyasi değeri hukuki değerinden daha ağır basmaktadır. Siyasi anlamına bırakıldığında terörizm, belirli zamanlarda belirli devletlerin çıkarlarına uygun olarak kolayca değişime uğrayabilir. Taliban ve Usame bin Ladin bir zamanlar özgürlük savaşçıları (mücahitler) olarak adlandırılıyor ve Afganistan'daki Sovyet işgaline karşı direnirken CIA tarafından destekleniyorlardı. Şimdi ise uluslararası terör listelerinin en tepesindeler. Bugün Birleşmiş Milletler Filistinlileri, topraklarının İsrail tarafından yasadışı işgaline karşı mücadele eden ve köklü bir meşru direniş gösteren özgürlük savaşçıları olarak görürken, İsrail onları terörist olarak kabul etmektedir [...] Terörizmin hukuki değerinden ziyade siyasi değerinin ağır basmasının yansıması maliyetli olmakta ve terörizme karşı savaşı seçici, eksik ve etkisiz bırakmaktadır.

Aynı şekilde, radikal İslamcı faaliyetler hakkında yazan İngiliz muhabir Jason Burke (2003) de şunları söylemiştir:

Terörizmi tanımlamanın birçok yolu vardır ve hepsi de özneldir. Çoğu terörizmi bir tür "davayı" ilerletmek için "ciddi şiddet kullanımı veya tehdidi" olarak tanımlar. Bazıları atıfta bulundukları grup ("ulus-altı", "devlet-dışı") veya amaç (siyasi, ideolojik, dini) türlerini açıkça belirtmektedir. Diğerleri ise masum sivillerin patlayıcılar, ateşli silahlar ya da diğer silahlarla donanmış kişiler tarafından öldürülmesi ya da sakat bırakılması karşısında çoğu insanın içgüdülerine dayanmaktadır. Hiçbiri tatmin edici değildir ve terimin kullanımıyla ilgili ciddi sorunlar devam etmektedir. Terörizm her şeyden önce bir taktiktir. Dolayısıyla "terörizme karşı savaş" terimi fiilen anlamsızdır. Burada bu karmaşık ve zor tartışmayı irdeleyecek yer olmadığından, benim tercihim genel olarak daha az yüklü olan "Militanlık" teriminden yanadır. Bu, bu tür eylemlere göz yumma girişimi değil, sadece onları daha net bir şekilde analiz etme çabasıdır.

"Terörizm" teriminin siyasi ve duygusal çağrışımları hukuki söylemde kullanımını zorlaştırmaktadır. Bu anlamda Saul (2004) şunları belirtmektedir:

"Terörizm"in zaman içinde değişen ve tartışılan anlamına rağmen, terimin kendine özgü semantik gücü, gerçek anlamının ötesinde, siyasi muhalifler de dahil olmak üzere yöneltildiği kişileri damgalama, gayrimeşrulaştırma, aşağılama ve insanlıktan çıkarma kapasitesidir. Bu terim ideolojik ve siyasi olarak yüklüdür; aşağılayıcıdır; ahlaki, sosyal ve değer yargılarını ima eder; ve "kaygan ve çok kullanılan" bir terimdir. Terörizmin bir tanımı olmadığında, bir şiddet eyleminin temsili üzerine verilen mücadele, onun meşruiyeti üzerine verilen bir mücadeledir. Bir kavram ne kadar karışıksa, fırsatçı bir şekilde kendine mal edilmeye de o kadar müsaittir.

Akademisyen Bruce Hoffman'ın (1998) belirttiği gibi: "terörizm aşağılayıcı bir terimdir. Özünde olumsuz çağrışımları olan ve genellikle kişinin düşmanlarına ve muhaliflerine ya da aynı fikirde olmadığı ve aksi takdirde görmezden gelmeyi tercih edeceği kişilere uygulanan bir kelimedir. (...) Dolayısıyla, bir kişiye veya bir örgüte 'terörist' deme kararı, büyük ölçüde kişinin ilgili kişiye/grup/nedene sempati duyup duymadığına veya karşı olup olmadığına bağlı olarak, neredeyse kaçınılmaz bir şekilde öznel hale gelir. Örneğin kişi kendini şiddetin mağduru ile özdeşleştiriyorsa o zaman eylem terörizmdir. Bununla birlikte, kişi faille özdeşleşirse, şiddet eylemi olumlu olmasa da daha sempatik (veya en kötü ihtimalle ikircikli) bir ışık altında değerlendirilir; ve bu terörizm değildir." Bu ve siyasi nedenlerle, birçok haber kaynağı (Reuters gibi) bu terimi kullanmaktan kaçınmakta, bunun yerine "bombacılar", "militanlar" gibi daha az suçlayıcı kelimeleri tercih etmektedir.

Bu terim, Arapları veya Orta Doğuluları ya da Arap veya Büyük Orta Doğu kökenli birini hedef alan etnik bir hakaret olarak kullanıldığında veya beyaz üstünlükçüler tarafından kullanıldığında ırkçı, yabancı düşmanı ve etnosentrik çağrışımlar taşıdığı şeklinde tasvir edilmiştir.

Bu zorluklar Pamala Griset'in (2003) şu sonuca varmasına yol açmıştır: "terörizmin anlamı bir kişinin ya da ulusun felsefesine gömülüdür. Dolayısıyla, terörizmin 'doğru' tanımının belirlenmesi özneldir".

Filozof Jenny Teichman, terörizmin tanımsal ve etik zorluklarını tartışırken, "üzerinde anlaşmaya varılmış bir tanım bulmanın ve ardından bu tanımın kapsamına giren şeylerin tümünü mü yoksa bir kısmını mı kınamak ya da alkışlamak istediğimizi sormanın imkansız olmaması gerektiğini" savunmaktadır. Uzmanlar "terörizmin tanımı gereği mi yanlış olduğu yoksa sadece gerçekte mi yanlış olduğu; terörizmin amaçları açısından mı yoksa yöntemleri açısından mı ya da her ikisi açısından mı ya da hiçbiri açısından mı tanımlanması gerektiği; devletlerin terörizmi gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği; hatta terörün bir terörizm tanımı için önemi ya da önemsizliği konusunda bile anlaşmazlığa düşmektedirler".

Sektörel yaklaşım

Uluslararası terörizmi önlemeye ve cezalandırmaya yönelik etkili bir hukuki rejim oluşturmak için - sadece tek, her şeyi kapsayan, kapsamlı bir terörizm tanımı üzerinde çalışmak yerine - uluslararası toplum ayrıca "... teröristlerin faaliyetlerine ait olduğu düşünülen suçları tanımlamayı ve bunların belirli kategorileriyle başa çıkmak için anlaşmalar yapmayı amaçlayan 'sektörel' bir yaklaşım" benimsemiştir. Bu yaklaşımı takip eden antlaşmalar, terörist faaliyetlerin niyetinden ziyade yanlış niteliğine odaklanmaktadır:

Bu nedenle, genel olarak, "sektörel" sözleşmeler, herhangi bir "terörist" niyet veya amaçtan bağımsız olarak, bazı suçların "kendi başlarına" uluslararası ilgi konusu suçlar olarak değerlendirilebileceği varsayımını doğrulamaktadır. Aslında, 'sektörel yaklaşımın' en önemli özelliği, 'terör eylemlerinin' 'terörizm' olarak tanımlanması ihtiyacını ortadan kaldırmasıdır ... 'Sektörel' yaklaşım izlendiği sürece, terörizmin tanımlanmasına gerek yoktur; bir tanım ancak ilgili suçların cezalandırılmasının belirli bir 'terörist' niyetin varlığına bağlı kılınması halinde gerekli olacaktır; ancak bu, suçların bastırılmasını gereksiz yere kısıtlayacağı için ters etki yaratacaktır.

Bu yaklaşımı takiben, uluslararası toplum, 1963 ve 2005 yılları arasında, tüm devletlerin onayına açık, eylem türlerine (uçak kaçırma, rehin alma, bombalama, nükleer terörizm, vb. gibi) ilişkin 12 sektörel terörle mücadele sözleşmesi kabul etmiştir (aşağıya bakınız). Bu anlaşmaları analiz eden Andrew Byrnes şu gözlemde bulunmuştur:

Hepsi de Birleşmiş Milletler tarafından terörle mücadele önlemlerinin bir parçası olarak tanımlanan bu sözleşmeler üç temel özelliği paylaşmaktadır:

(a) hepsi, eylemi gerçekleştirenin altında yatan siyasi veya ideolojik amaç veya motivasyona atıfta bulunmadan tanımlanan belirli bir terör eylemi türünün "operasyonel tanımını" benimsemiştir - bu, herkesin çıkarlarına yönelik ciddi bir tehdit oluşturan bazı eylemlerin bu tür motiflere atıfta bulunarak haklı gösterilemeyeceği konusunda bir fikir birliğini yansıtmaktadır;

(b) hepsi devlet dışı aktörlerin (bireyler ve örgütler) eylemlerine odaklanmış ve Devlet terörizmle mücadelede aktif bir müttefik olarak görülmüştür - Devletin kendisinin terörist aktör olup olmadığı sorusu büyük ölçüde bir tarafa bırakılmıştır ve

(c) hepsi de sorunu ele almak üzere, Devletlerin bu suçları işlediği iddia edilen kişilerin yakalanması ve kovuşturulmasında işbirliği yapacağı bir ceza hukuku uygulama modelini benimsemiştir.

Byrnes, "bağlayıcı uluslararası antlaşmalarda terörizm sorunlarının ele alınmasına yönelik bu eyleme özgü yaklaşımın nispeten yakın zamana kadar devam ettiğini belirtmektedir. Terörizmin her türlüsünün siyasi olarak kınanması hızla devam etmiş olsa da, 'terörizmi' hukuki amaçlar için tatmin edici geniş bir anlamda tanımlamak için başarılı bir girişim olmamıştır. Üzerinde uzlaşılmış ve uygulanabilir bir genel tanımın gerekliliği, arzu edilirliği ve uygulanabilirliği konusunda da bazı kuşkular vardı." Bununla birlikte, 1997 Bombalama Sözleşmesi ve 1999 Finansman Sözleşmesini kaleme alan Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun aynı komitesi, 2001 yılındaki 11 Eylül saldırılarıyla yeniden ivme kazanan Kapsamlı Uluslararası Terörizm Sözleşmesi önerisi üzerinde çalışmaktadır.

Kapsamlı konvansiyonlar

Uluslararası toplum iki kapsamlı terörle mücadele anlaşması üzerinde çalışmıştır: Milletler Cemiyetinin 1937 tarihli Terörizmin Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi hiçbir zaman yürürlüğe girmemiştir ve Birleşmiş Milletlerin önerdiği Kapsamlı Uluslararası Terörizm Sözleşmesi henüz sonuçlandırılmamıştır.

Milletler Cemiyeti (1930'lar)

1930'ların sonlarında uluslararası toplum terörizmi tanımlamak için ilk girişimde bulundu. Milletler Cemiyetinin 1937 tarihli Terörizmin Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nin 1.1. Maddesi "terör eylemlerini" "bir Devlete karşı yöneltilen ve belirli kişilerin veya bir grup kişinin veya genel halkın zihninde bir terör durumu yaratmayı amaçlayan veya hesaplayan suç eylemleri" olarak tanımlamıştır. 2. madde, başka bir devlete karşı yöneltilmiş olmaları ve 1. maddede yer alan tanım kapsamında terör eylemi teşkil etmeleri halinde, aşağıdakileri terör eylemi olarak kabul etmiştir:

1. Ölüme veya ağır bedensel zarara veya özgürlük kaybına neden olan her türlü kasıtlı eylem:

a) Devlet başkanları, devlet başkanının yetkilerini kullanan kişiler, bunların kalıtsal veya atanmış halefleri;

b) Yukarıda belirtilen kişilerin karıları veya kocaları;

c) Eylemin kamu sıfatıyla kendilerine karşı yöneltilmiş olması halinde, kamu görevleriyle yükümlü olan veya kamu görevlerinde bulunan kişiler. 2. Diğer bir Yüksek Sözleşmeci Tarafın otoritesine ait veya tabi olan kamu mallarının veya kamusal bir amaca tahsis edilmiş malların kasten tahrip edilmesi veya bunlara zarar verilmesi.

3. Halkın hayatını tehlikeye atacak şekilde hesaplanmış her türlü kasıtlı eylem.

4. Bu maddenin yukarıdaki hükümlerine giren bir suçu işlemeye teşebbüs.

5. Bu madde kapsamına giren bir suçun herhangi bir ülkede işlenmesi amacıyla silah, mühimmat, patlayıcı madde veya zararlı madde imal edilmesi, elde edilmesi, bulundurulması veya tedarik edilmesi.

Bu maddeler, destek eksikliği nedeniyle hiçbir zaman yürürlüğe girmemiştir.

BM Kapsamlı Sözleşmesi (1997-günümüz)

1994 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, terörizmin aşağıdaki siyasi tanımını kullanarak terör eylemlerini defalarca kınamıştır:

Siyasi amaçlarla toplumda, bir grup insanda ya da belirli kişilerde terör durumu yaratmayı amaçlayan ya da bu amaçla hesaplanan suç eylemleri, bunları haklı göstermek için ileri sürülebilecek siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini ya da başka nitelikteki düşünceler ne olursa olsun, hiçbir koşulda haklı gösterilemez.

1996 yılında, bir dizi sektörel sözleşmeyi tamamlayacak ya da bunların yerini alacak nihai bir Kapsamlı Sözleşme hazırlamak amacıyla, terörizmin çeşitli yönlerini kınayan çeşitli sözleşmeler hazırlamakla görevli bir Terörizm Geçici Komitesi kurulmuştur. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Ocak 1997'den bu yana Uluslararası Terörizme ilişkin Kapsamlı Sözleşme'yi müzakere etmektedir. Müzakere masasındaki terörizm suçunun tanımı aşağıdaki gibidir (Genel Kurul Kararı 51/210, Uluslararası Terörizmin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Tedbirler Hakkında 1994 Deklarasyonuna Ek Deklarasyon, Aralık 1996; kabul tarihi Ocak 1997):

1. Herhangi bir kişi, herhangi bir yolla, hukuka aykırı ve kasıtlı olarak aşağıdakilere neden olursa, bu Sözleşme anlamında bir suç işlemiş olur:

(a) Herhangi bir kişinin ölümüne veya ağır bedensel yaralanmasına; veya

(b) Kamu kullanımına açık bir yer, bir Devlet veya hükümet tesisi, bir toplu taşıma sistemi, bir altyapı tesisi veya çevre dahil olmak üzere kamu veya özel mülkiyete ciddi zarar verilmesi veya

(c) Bu maddenin 1 (b) paragrafında atıfta bulunulan mallara, yerlere, tesislere veya sistemlere verilen ve büyük ekonomik kayıpla sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan zararlar, davranışın amacı, doğası veya içeriği gereği bir halkı korkutmak veya bir Hükümeti veya uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak olduğunda.

Müzakereciler arasında 1996/7 tanımı kendi içinde tartışmalı değildir; müzakerelerdeki çıkmaz daha ziyade böyle bir tanımın bir devletin silahlı kuvvetlerine ve kendi kaderini tayin hareketlerine uygulanıp uygulanamayacağı konusundaki karşıt görüşlerden kaynaklanmaktadır. Thalif Deen durumu şu şekilde tanımlamıştır: "Taslak anlaşmadaki kilit anlaşmazlık noktaları, 'terörizmin' tanımı da dahil olmak üzere, tartışmalı ancak temel bazı konular etrafında dönmektedir. Örneğin, bir 'terör örgütü'nü bir 'kurtuluş hareketi'nden ayıran nedir? Ve terör eylemleri gerçekleştirdikleri düşünülse bile ulusal silahlı kuvvetlerin faaliyetlerini hariç tutuyor musunuz? Değilse, bunların ne kadarı 'devlet terörizmi' teşkil eder?" 2002 yılında, müzakerelerin koordinatörü, çoğu batılı delegasyon tarafından desteklenen, bu sorunları ele almak için aşağıdaki istisnaları önermiştir:

1. Bu Sözleşmedeki hiçbir hüküm, Devletlerin, halkların ve bireylerin uluslararası hukuktan doğan diğer haklarını, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını, özellikle Birleşmiş Milletler Şartının amaç ve ilkelerini ve uluslararası insancıl hukuku etkilemez.

2. Silahlı kuvvetlerin silahlı çatışma sırasındaki faaliyetleri, bu terimlerin uluslararası insancıl hukukta anlaşıldığı şekliyle, bu hukuka tabidir ve bu Sözleşme'ye tabi değildir.

3. Bir Devletin askeri kuvvetlerinin resmi görevlerini yerine getirirken üstlendikleri faaliyetler, diğer uluslararası hukuk kurallarına tabi oldukları sürece, bu Sözleşme'ye tabi değildir.

4. Bu maddede yer alan hiçbir husus, başka türlü hukuka aykırı eylemlere göz yumulmasını ya da bu eylemlerin hukuka uygun hale getirilmesini ya da diğer yasalar uyarınca kovuşturulmasını engellemez.

Kasım 2004'te Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin bir raporu terörizmi "bir halkı korkutmak veya bir hükümeti ya da uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak amacıyla sivillere veya muharip olmayanlara ölüm veya ciddi bedensel zarar vermeyi amaçlayan" herhangi bir eylem olarak tanımlamıştır. İslam Konferansı Örgütü üyesi devletler bunun yerine aşağıdaki istisnaları önermişlerdir:

2. Bir silahlı çatışma sırasında 'tarafların', 'yabancı işgal durumları da dahil olmak üzere', bu terimlerin uluslararası insancıl hukuk kapsamında anlaşıldığı şekliyle, bu hukuka tabi olan faaliyetleri bu Sözleşme'ye tabi değildir.
3. Bir Devletin askeri güçlerinin resmi görevlerini yerine getirirken üstlendikleri faaliyetler, uluslararası hukuka 'uygun oldukları ölçüde', bu Sözleşme'ye tabi değildir.

Sektörel konvansiyonlar (1963-2005)

Çeşitli sektörel terörle mücadele sözleşmeleri veya anlaşmaları, belirli faaliyet kategorilerini terörist olarak tanımlamaktadır. Bunlar şunları içerir:

• 1963 tarihli Hava Taşıtlarında İşlenen Suçlar ve Diğer Bazı Eylemlere İlişkin Sözleşme
• 1970 tarihli Hava Taşıtlarına Kanunsuz El Koymanın Önlenmesi Sözleşmesi
• 1971 tarihli Sivil Havacılık Güvenliğine Karşı Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesi Sözleşmesi
• 1979 Rehine Alınmasına Karşı Uluslararası Sözleşme
• 1979 tarihli Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Sözleşmesi
• 1988 tarihli Uluslararası Sivil Havacılığa Hizmet Veren Havaalanlarında Yasa Dışı Şiddet Eylemlerinin Önlenmesine İlişkin Protokolü
• 1988 tarihli Deniz Seyir Güvenliğine Karşı Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesi Sözleşmesi
• 1988 tarihli Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesine İlişkin Protokolü
• 1991 tarihli Plastik Patlayıcıların Tanımlama Amacıyla İşaretlenmesine İlişkin Sözleşme
• 1997 Terörist Bombalamaların Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme
• 1999 tarihli Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme
• 2005 Nükleer Terörizm Eylemlerinin Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme

1997: Terörist Bombalamaları Sözleşmesi

1997 tarihli Terörist Bombalamaların Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin 2.1 Maddesi terörist bombalama suçunu aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır:

Herhangi bir kişi, kamuya açık bir yere, bir Devlet veya hükümet tesisine, bir toplu taşıma sistemine veya bir altyapı tesisine yasadışı ve kasıtlı olarak patlayıcı veya diğer ölümcül bir aygıtı teslim eder, yerleştirir, boşaltır veya patlatırsa, bu Sözleşme anlamında bir suç işlemiş olur:

a) Ölüme veya ciddi bedensel yaralanmaya neden olma niyetiyle; veya

b) Böyle bir yerin, tesisin veya sistemin büyük ölçüde tahrip edilmesine neden olma niyetiyle, böyle bir tahribatın büyük ekonomik kayıpla sonuçlandığı veya sonuçlanmasının muhtemel olduğu durumlarda.

19. Madde, devlet silahlı kuvvetlerinin ve kendi kaderini tayin hareketlerinin belirli faaliyetlerini aşağıdaki şekilde açıkça sözleşme kapsamı dışında bırakmıştır:

1. Bu Sözleşmedeki hiçbir hüküm, Devletlerin ve bireylerin uluslararası hukuktan kaynaklanan diğer haklarını, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını, özellikle de Birleşmiş Milletler Şartı'nın amaç ve ilkelerini ve uluslararası insancıl hukuku etkilemez.
2. Bir silahlı çatışma sırasında silahlı kuvvetlerin faaliyetleri, bu terimler uluslararası insancıl hukukta anlaşıldığı şekliyle, bu hukuka tabidir, bu Sözleşme'ye tabi değildir ve bir Devletin askeri kuvvetlerinin resmi görevlerini yerine getirirken üstlendikleri faaliyetler, uluslararası hukukun diğer kurallarına tabi oldukları ölçüde, bu Sözleşme'ye tabi değildir.

1999: Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi

Madde 2. 1999 tarihli sektörel Birleşmiş Milletler Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme'nin (Terörizmin Finansmanı Sözleşmesi) 1. Maddesi, terörizmin finansmanı suçunu "herhangi bir yolla, doğrudan veya dolaylı olarak, hukuka aykırı ve kasıtlı bir şekilde, kullanılması niyetiyle veya kullanılacağını bilerek fon sağlayan veya toplayan herhangi bir kişi" tarafından işlenen suç olarak tanımlamaktadır, "bir sivilin veya silahlı çatışma durumundaki düşmanlıklarda aktif rol almayan herhangi bir kişinin ölümüne veya ciddi bedensel yaralanmasına neden olmayı amaçlayan bir eylemi" tamamen veya kısmen gerçekleştirmek için, bu tür bir eylemin amacı, doğası veya içeriği gereği, bir halkı korkutmak veya bir hükûmeti veya uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak olduğunda."

2005: Nükleer Terörizm Sözleşmesi

2005 tarihli Birleşmiş Milletler Nükleer Terörizm Eylemlerinin Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme nükleer terörizm suçunu aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır:

Madde 2

1. Herhangi bir kişi, yasadışı ve kasıtlı olarak aşağıdaki hallerde bu Sözleşme anlamında bir suç işlemiş olur: (a) Radyoaktif madde bulundurur veya bir cihaz yapar veya bulundurursa:

(i) Ölüme veya ciddi bedensel yaralanmaya neden olma niyetiyle; veya

(ii) Mülke veya çevreye önemli ölçüde zarar verme niyetiyle;

(b) Herhangi bir şekilde radyoaktif madde veya cihaz kullanmak veya bir nükleer tesisi radyoaktif madde salacak veya salma riski taşıyacak şekilde kullanmak veya zarar vermek:

(i) Ölüme veya ciddi bedensel yaralanmaya neden olma niyetiyle; veya

(ii) Mülke veya çevreye önemli ölçüde zarar verme niyetiyle; veya

(iii) Bir gerçek veya tüzel kişiyi, bir uluslararası kuruluşu veya bir Devleti bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak amacıyla.

Sözleşmenin 4. maddesi, silahlı çatışmalar sırasında nükleer silahların kullanılmasını, bu silahların kullanımının yasallığını tanımaksızın, açıkça sözleşmenin uygulama alanı dışında bırakmıştır:

1. Bu Sözleşmedeki hiçbir hüküm, Devletlerin ve bireylerin uluslararası hukuktan kaynaklanan diğer haklarını, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını, özellikle de Birleşmiş Milletler Şartı ve uluslararası insancıl hukukun amaç ve ilkelerini etkilemez.

2. Bir silahlı çatışma sırasında silahlı kuvvetlerin, bu terimlerin uluslararası insancıl hukukta anlaşıldığı şekliyle, bu hukuka tabi olan faaliyetleri bu Sözleşme'ye tabi değildir ve bir Devletin askeri kuvvetlerinin resmi görevlerini yerine getirirken üstlendikleri faaliyetler, uluslararası hukukun diğer kurallarına tabi oldukları ölçüde, bu Sözleşme'ye tabi değildir.

3. Bu maddenin 2. paragrafının hükümleri, başka türlü hukuka aykırı eylemlere göz yumulduğu veya hukuka uygun hale getirildiği veya diğer yasalar uyarınca kovuşturmaya engel olduğu şeklinde yorumlanmayacaktır.

4. Bu Sözleşme, Devletler tarafından nükleer silahların kullanımı veya kullanım tehdidinin yasallığı konusunu ele almaz ve herhangi bir şekilde ele aldığı şeklinde yorumlanamaz.

Diğer BM kararlarında terörizm tanımları

Ceza hukuku kodifikasyon çabalarına paralel olarak, bazı Birleşmiş Milletler organları terörizmin bazı geniş siyasi tanımlarını ortaya koymuştur.

Birleşmiş Milletler, 1972'deki Münih'teki Olimpiyat Oyunlarına yapılan terörist saldırısına kadar terörizm konusuna odaklanmamıştır.

BM Genel Kurul Kararları (1972, 1994/6)

1972 yılında Genel Kurul, "Masum insanların hayatlarını tehlikeye atan veya alan ya da temel özgürlükleri tehlikeye atan uluslararası terörizmi önlemek için tedbirler ve sefalet, hayal kırıklığı, şikayet ve umutsuzlukta yatan ve bazı insanların radikal değişiklikler yapmak amacıyla kendileri de dahil olmak üzere insan hayatlarını feda etmelerine neden olan bu tür terörizm ve şiddet eylemlerinin altında yatan nedenlerin araştırılması" başlıklı bir kararı kabul etti. Üç alt komiteden oluşan Uluslararası Terörizm Geçici Komitesi kurulmuş, ancak sunulan çeşitli taslak öneriler üzerinde uzlaşma sağlanamamış ve konu Soğuk Savaş sona erene kadar (1991) bir kenara bırakılmıştır.

1994 yılında Genel Kurul, Uluslararası Terörizmin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Tedbirler Bildirisi'nde (GA Res. 49/60) terörizmin "nerede ve kim tarafından işlenirse işlensin" bu tür tüm eylemleri kınayarak "suç ve haksız" olduğuna dair bir bildiri üzerinde anlaşmaya varmıştır.

BM Genel Kurulunun 51/210 sayılı kararına ek olarak 1996 yılında yayınlanan ve bağlayıcı olmayan Birleşmiş Milletler Uluslararası Terörizmin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Tedbirler Hakkındaki 1994 Deklarasyonunu Tamamlayıcı Deklarasyon (bu deklarasyonda terörizm şu şekilde tanımlanmıştır: "Siyasi amaçlarla genel kamuoyunda, bir grup insanda veya belirli kişilerde terör durumu yaratmayı amaçlayan veya bu amaçla hesaplanan suç eylemleri, bunları haklı göstermek için ileri sürülebilecek siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini veya diğer nitelikteki düşünceler ne olursa olsun, hiçbir koşulda haklı gösterilemez") terörist faaliyetleri şu şekilde tanımlamıştır:

Siyasi amaçlarla toplumda, bir grup insanda ya da belirli kişilerde terör durumu yaratmayı amaçlayan ya da bu amaçla hesaplanan suç eylemleri, bunları haklı göstermek için ileri sürülebilecek siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini ya da başka nitelikteki düşünceler ne olursa olsun, hiçbir koşulda haklı gösterilemez.

Antonio Cassese, bu ve benzeri diğer BM bildirgelerinin dilinin "terörizmin kabul edilebilir bir tanımını ortaya koyduğunu" ileri sürmüştür.

Her yıl Genel Kurulun bir hukuk komitesi terörle mücadelede uluslararası işbirliğini görüşmek üzere toplanmaktadır. 2019 yılında komite "uluslararası terörizme ilişkin kapsamlı bir sözleşme taslağının müzakere edilmesinin ve başarıyla sonuçlandırılmasının önemini" ve bunun için bir uzlaşıya ihtiyaç duyulduğunu yeniden teyit etmiş ve özellikle "terörizmin uluslararası kabul görmüş bir tanımının müzakere edilmesinin önemini" vurgulamıştır.

BM Güvenlik Konseyi (1999, 2004)

1999 yılında BM Güvenlik Konseyi, "motivasyonu ne olursa olsun, tüm terör eylemlerini, yöntemlerini ve uygulamalarını suç ve haksız olarak kesin bir dille kınayan" 1269 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etmiştir.

2004 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1566 sayılı kararı ile terör eylemleri kınanmıştır:

Sivillere karşı olanlar da dahil olmak üzere, ölüm veya ciddi bedensel yaralanmaya neden olmak ya da rehin almak amacıyla işlenen, genel olarak halkta veya bir grup kişide ya da belirli kişilerde terör durumu yaratmak, bir halkı korkutmak veya bir hükümeti ya da uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak için işlenen suç eylemleri, Terörizmle ilgili uluslararası sözleşmeler ve protokoller kapsamında ve bunlarda tanımlandığı şekilde suç teşkil eden eylemler hiçbir şekilde siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini veya benzeri nitelikteki mülahazalarla haklı gösterilemez.

Üst Düzey Panel (2004)

Yine 2004 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından toplanan ve bağımsız uzmanlardan oluşan Tehditler, Zorluklar ve Değişim konulu Üst Düzey Panel, devletleri aralarındaki farklılıkları bir kenara bırakmaya ve önerilen Kapsamlı Uluslararası Terörizm Sözleşmesi metninde aşağıdaki siyasi "terörizm tanımını" kabul etmeye çağırmıştır:

Terörizmin boyutlarına ilişkin mevcut sözleşmeler, Cenevre Sözleşmeleri ve Güvenlik Konseyi'nin 1566 (2004) sayılı kararında belirtilen eylemlere ek olarak, sivillere veya muharip olmayanlara ölüm veya ciddi bedensel zarar vermeyi amaçlayan herhangi bir eylem, böyle bir eylemin amacı, doğası veya bağlamı gereği, bir halkı korkutmak veya bir Hükümeti veya uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak olduğunda.

Ertesi yıl Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, Üst Düzey Panelin terörizm tanımını onayladı ve devletlerden aralarındaki farklılıkları bir kenara bırakarak bu tanımı yıl sonundan önce önerilen kapsamlı terörizm sözleşmesi kapsamında kabul etmelerini istedi. Şöyle demiştir:

Sözde "Devlet terörizmi" tartışmalarını bir kenara bırakmanın zamanı gelmiştir. Devletler tarafından güç kullanımı uluslararası hukuk kapsamında zaten kapsamlı bir şekilde düzenlenmiştir. İşgale karşı direnme hakkı da gerçek anlamıyla anlaşılmalıdır. Bu hak, sivilleri kasten öldürme veya sakat bırakma hakkını içeremez. Üst Düzey Panel'in, mevcut sözleşmelerle zaten yasaklanmış olan eylemlere ek olarak, bir halkı korkutmak ya da bir Hükümeti veya uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak amacıyla sivillere veya savaşçı olmayanlara ölüm veya ciddi bedensel zarar vermeyi amaçlayan herhangi bir eylemin terörizm teşkil ettiğini açıkça ortaya koyacak bir terörizm tanımı çağrısını tamamen destekliyorum. Bu önerinin açık bir ahlaki güce sahip olduğuna inanıyorum ve dünya liderlerini bunun arkasında birleşmeye ve Genel Kurul'un altmışıncı oturumu sona ermeden önce terörizme ilişkin kapsamlı bir sözleşme imzalamaya kuvvetle davet ediyorum.

Terörizmin bu tanımının kapsamlı sözleşmeye dahil edilmesi önerisi reddedilmiştir. Bazı Birleşmiş Milletler üye devletleri, Tehditler, Zorluklar ve Değişim konulu Üst Düzey Panel tarafından önerilen ve Genel Sekreter tarafından onaylanan tanım gibi bir tanımın, bir ceza hukuku belgesine dahil edilmesi için gerekli şartlardan yoksun olduğunu iddia etmiştir. Diaz-Paniagua, bir ceza hukuku anlaşmasına dahil edilecek kapsamlı bir terörizm tanımının "hukuki kesinlik, kesinlik ve suç teşkil eden davranışın adil bir şekilde etiketlenmesi - ki bunların hepsi de temel insan hakları yükümlülüğü olan adil yargılamaya riayet edilmesinden kaynaklanmaktadır" özelliklerine sahip olması gerektiğini ifade etmiştir.

Avrupa Birliği

Avrupa Birliği, yasal/resmi amaçlar için terörizmi Terörizmle Mücadele Çerçeve Kararı'nın (2002) 1. maddesinde tanımlamaktadır. Buna göre terör suçları, büyük ölçüde kişilere ve mala karşı işlenen ciddi suçlardan oluşan bir listede belirtilen belirli cezai suçlardır:

...doğası veya bağlamı göz önüne alındığında, aşağıdaki amaçlarla işlendiğinde bir ülkeye veya uluslararası bir kuruluşa ciddi zarar verebilir: bir halkı ciddi şekilde korkutmak; veya bir Hükümeti veya uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmekten kaçınmaya haksız yere zorlamak; veya bir ülkenin veya uluslararası bir kuruluşun temel siyasi, anayasal, ekonomik veya sosyal yapılarını ciddi şekilde istikrarsızlaştırmak veya yok etmek.

NATO

NATO, AAP-06 NATO Terimler ve Tanımlar Sözlüğü, Baskı 2019'da terörizmi "Siyasi, dini veya ideolojik amaçlara ulaşmak için hükümetleri veya toplumları zorlamak veya sindirmek ya da bir nüfus üzerinde kontrol sağlamak amacıyla bireylere veya mülklere karşı korku ve dehşet uyandıran yasa dışı güç veya şiddet kullanımı veya tehdidi" olarak tanımlamaktadır.

Ulusal hukukta

Avustralya

Nisan 2021 itibarıyla, federal hükümetin ceza hukukunu temsil eden ve Avustralya'nın terörizme karşı yasalarını içeren 1995 Ceza Kanunu Yasası (Ceza Kanunu olarak bilinir), Bölüm 5.3'te "terör eylemi" tanımını yapmaktadır. Tanım, (a) bendinde neden olunabilecek zararları tanımladıktan sonra (ve kazara meydana gelen zararları veya savunuculuk olarak üstlenilen çeşitli eylemleri hariç tutarak) bir terör eylemini şu şekilde tanımlamaktadır:

• (b) eylemin veya tehdidin siyasi, dini veya ideolojik bir davayı ilerletmek amacıyla yapılması; ve
• (c) eylemin yapılması veya tehdidin aşağıdaki amaçlarla yapılması:
•   (i) Commonwealth veya bir Eyalet, Bölge veya yabancı ülke hükümetini veya bir Eyalet, Bölge veya yabancı ülkenin bir bölümünü zorlamak veya korkutma yoluyla etkilemek; veya
•   (ii) halkın veya halkın bir kesiminin gözünü korkutmak.

Ceza Kanunu kapsamında, terör eylemi tanımına atıfta bulunularak çeşitli suçlar tanımlanmıştır; örneğin terörizmin finansmanı, şiddet içeren terör eylemlerini savunan faaliyetler vb.

Arjantin

1976'dan 1983'e kadar süren Arjantin Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci diktatörlüğü "terörist"i "sadece bomba koyan ve silah taşıyan değil, aynı zamanda Hristiyan ve batı medeniyetine karşıt fikirleri yayanlar" olarak tanımlamıştır.

Brezilya

2016 yılında Brezilya, terör eylemlerini tanımlayan ve terör eylemlerini işleyen, planlayan, mümkün kılan, sponsor olan, teşvik eden ve bu eylemlere katılanlara ceza öngören bir yasayı kabul etmiştir. Yasa tasarısı, yabancı düşmanlığı, ırk, renk, etnik köken ve din ayrımcılığı veya önyargısı nedenleriyle sosyal ve genel terörü kışkırtan veya insanları, mülkleri, altyapıyı veya kamu barışını tehlikeye atan bir dizi eylemi listelemektedir. Yasanın oluşturulmasından kısa bir süre sonra, Federal Polis'in Hashtag Operasyonu, Rio de Janeiro'daki 2016 Olimpiyatları öncesinde terör saldırısı planlayan on bir şüpheliyi tutukladı.

Kanada

Kanada'da Ceza Kanunu'nun 83.01 sayılı bölümü terörizmi, "ekonomik güvenliği de dahil olmak üzere güvenliği ile ilgili olarak halkı korkutmak veya bir kişiyi, bir hükümeti veya ulusal ya da uluslararası bir kuruluşu herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak" amacıyla "tamamen veya kısmen siyasi, dini veya ideolojik bir amaç, hedef veya dava için" işlenen bir eylem olarak tanımlamaktadır.

Fransa

Fransa ilk "terörle mücadele" yasasını 1986 yılında kabul etmiştir. Fransa'da 2016 yılından bu yana yürürlükte olan "terör eylemleri "nin yasal tanımı Fransız Ceza Kanunu'nun 421. maddesinde yer almaktadır. Madde şöyle başlamaktadır:

Terör eylemleri - kasıtlı olmaları, bireysel ya da kolektif bir girişimle bağlantılı olmaları ve gözdağı ya da terör yoluyla kamu düzenini ciddi şekilde bozmayı amaçlamaları koşuluyla - şunlardır: 1º Hayata veya kişisel bütünlüğe kasıtlı saldırılar; bir uçağın, geminin veya diğer ulaşım araçlarının kaçırılması; 2º Hırsızlık, gasp, tahrip, bozma, kötüleştirme; bilgisayarlı bilgi ihlalleri; ... vb.

Hindistan

Hindistan Yüksek Mahkemesi 2003 tarihli bir kararında (Madan Singh vs. State of Bihar) Alex P. Schmid'in terörizm tanımından alıntı yaparak "terör eylemlerini gerçek anlamda 'savaş suçlarının barış zamanındaki eşdeğerleri' olarak tanımlamıştır."

Artık yürürlükten kalkmış olan Terörist ve Yıkıcı Faaliyetleri (Önleme) Yasası aşağıdaki terörizm tanımını yapmıştır:

Her kim, kanunla kurulmuş olan Hükümeti devirmek veya halkta veya halkın herhangi bir kesiminde terör yaratmak veya halkın herhangi bir kesimini yabancılaştırmak veya halkın farklı kesimleri arasındaki uyumu olumsuz yönde etkilemek amacıyla bomba, dinamit veya diğer patlayıcı maddeler veya yanıcı maddeler veya öldürücü silahlar veya zehirler veya zararlı gazlar veya diğer kimyasal maddeler veya tehlikeli nitelikteki diğer maddeler (biyolojik veya başka türlü) kullanarak herhangi bir eylem veya şey yaparsa, Herhangi bir kişinin veya kişilerin ölümüne veya yaralanmasına veya malların kaybına veya zarar görmesine veya tahrip olmasına veya toplumun yaşamı için gerekli olan herhangi bir tedarikin veya hizmetin aksamasına neden olan veya neden olması muhtemel olan veya herhangi bir kişiyi alıkoyan ve Hükümeti veya başka bir kişiyi herhangi bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak amacıyla bu kişiyi öldürmek veya yaralamakla tehdit eden kişiler terör eylemi gerçekleştirmiş olur.

Pakistan

Pakistan Terörle Mücadele (Değişiklik) Yönetmeliği, 1999:

Bir kişi aşağıdaki durumlarda terör eylemi gerçekleştirmiş sayılır,

(a) bomba, dinamit veya diğer patlayıcı veya yanıcı maddeler veya bildirilebilecek ateşli silahlar veya diğer ölümcül silahlar veya zehir veya zararlı gazlar veya kimyasal maddeler kullanarak terör estirmek veya halkta veya halkın herhangi bir kesiminde korku ve güvensizlik duygusu yaratmak amacıyla veya eylemlerinin etkisi bu yönde olacaksa, herhangi bir eylem veya şey yaparsa, herhangi bir kişinin veya kişilerin ölümüne veya yaralanmasına veya malların büyük ölçüde zarar görmesine veya tahrip olmasına veya toplum yaşamı için gerekli olan hizmetlerin yaygın bir şekilde aksamasına neden olacak veya neden olması muhtemel olacak şekilde veya kamu görevlilerinin yasal görevlerini yerine getirmelerini engellemek için güç kullanmakla tehdit etmek; veya

(b) halkta ya da halkın herhangi bir kesiminde dehşet uyandıracak ya da korku ve güvensizlik duygusu yaratacak ya da halkın farklı kesimleri arasındaki uyumu olumsuz yönde etkileyecek etkisi olan ya da olması muhtemel olan planlanmış bir suç işlerse; ya da

(c) bu yasanın çizelgesinde belirtildiği şekilde toplu tecavüz, çocuk tacizi veya tecavüzle birlikte soygun eylemi gerçekleştirirse; veya

(d) Bölüm &A'da belirtildiği şekilde bir halk ayaklanması eylemi gerçekleştirirse."

Filipinler

Resmi olarak 11479 sayılı Cumhuriyet Yasası olarak adlandırılan 2020 Terörle Mücadele Yasası, Filipinler'de terörizmi önlemeyi, yasaklamayı ve cezalandırmayı amaçlayan bir terörle mücadele yasasıdır. Yasa 18. Kongre tarafından kabul edilmiş ve 3 Temmuz 2020 tarihinde Devlet Başkanı Rodrigo Duterte tarafından imzalanarak 18 Temmuz 2020 tarihinde 2007 tarihli İnsani Güvenlik Yasası'nın yerini almıştır.

Kanun terörizmi şu şekilde tanımlamaktadır:

• Herhangi bir kişinin ölümüne veya ciddi bedensel yaralanmasına neden olacak veya bir kişinin hayatını tehlikeye atacak eylemlerde bulunmak;
• Bir devlet veya kamu tesisine, kamuya açık bir yere veya özel mülke kapsamlı hasar veya yıkım vermeyi amaçlayan eylemlerde bulunmak;
• Kritik altyapıya kapsamlı müdahale, hasar veya yıkıma neden olmayı amaçlayan eylemlerde bulunmak;
• Silah geliştirmek, imal etmek, bulundurmak, edinmek, nakletmek, tedarik etmek veya kullanmak; ve
• Halkın gözünü korkutmak, korku mesajı yaymak için bir atmosfer yaratmak, hükümeti veya herhangi bir uluslararası kuruluşu kışkırtmak veya korkutarak etkilemek, ülkedeki temel siyasi, ekonomik veya sosyal yapıları ciddi şekilde istikrarsızlaştırmak veya tahrip etmek veya kamusal bir acil durum yaratmak veya kamu güvenliğini ciddi şekilde zayıflatmak amacıyla tehlikeli maddeler salmak veya yangın, sel veya patlamalara neden olmak.

Tanıma göre "savunuculuk, protesto, muhalefet, iş durdurma, endüstriyel veya kitlesel eylem ve diğer benzer sivil ve siyasi hakların kullanımı" ancak "bir kişinin ölümüne veya ciddi fiziksel zarar görmesine neden olmayı, bir kişinin hayatını tehlikeye atmayı veya kamu güvenliği için ciddi bir risk oluşturmayı amaçlamıyorsa" terör eylemi olarak değerlendirilmeyecektir.

Suudi Arabistan

Suudi İçişleri Bakanlığı 2014 yılında bir dizi terörle mücadele kanunu yayınlamıştır. Madde 1 ve 2'ye göre:

"Herhangi bir şekilde ateist düşünce çağrısında bulunmak veya bu ülkenin dayandığı İslam dininin temellerini sorgulamak" ve Kral'ı veya hükûmeti sorgulayan ya da Krallık içinde veya dışında yönetici elit dışında herhangi bir grubu, partiyi, örgütü destekleyen herkes teröristtir.

Suudi Arabistan'ın Ekim 2023 tarihli Terörizmin Finansmanıyla Mücadele Kanunu'nun kamuya açık taslağında ateizme atıfta bulunulmamıştır.

Suriye

ABD'nin Ebu Kemal'e yönelik saldırısının ardından Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim terörizmi "Uluslararası hukukta sivillerin öldürülmesi terörist bir saldırı anlamına gelir" şeklinde tanımladı.

Türkiye

"Terör" tanımı 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 1. Maddesinde yer almaktadır: "Terör; cebir ve şiddet kullanarak; baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle, Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerini, siyasî, hukukî, sosyal, laik, ekonomik düzeni değiştirmek, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak, Türk Devletinin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmek, Devlet otoritesini zaafa uğratmak veya yıkmak veya ele geçirmek, temel hak ve hürriyetleri yok etmek, Devletin iç ve dış güvenliğini, kamu düzenini veya genel sağlığı bozmak amacıyla bir örgüte mensup kişi veya kişiler tarafından girişilecek her türlü suç teşkil eden eylemlerdir."

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık'ın 2000 tarihli Terörizm Yasası terörizmi şu şekilde tanımlamaktadır:

(1) Bu Yasada "terörizm" aşağıdaki durumlarda eylem kullanımı veya tehdidi anlamına gelir:

(a) eylem alt bölüm (2) kapsamına giriyorsa,

(b) kullanım veya tehdidin hükümeti etkilemek veya halkı ya da halkın bir kesimini korkutmak için tasarlanmış olması ve

(c) kullanım veya tehdidin siyasi, dini veya ideolojik bir davayı ilerletmek amacıyla yapılması.

(2) Aşağıdaki durumlarda eylem bu alt bölüm kapsamına girer:

(a) bir kişiye karşı ciddi şiddet içeriyorsa,

(b) mülke ciddi zarar verilmesi,

(c) eylemi gerçekleştiren kişi dışında bir kişinin hayatını tehlikeye atmak,

(d) halkın veya halkın bir kesiminin sağlığı veya güvenliği açısından ciddi bir risk oluşturması veya

(e) bir elektronik sisteme ciddi şekilde müdahale etmek veya bu sistemi ciddi şekilde bozmak için tasarlanmıştır.

2006 Terörizm Yasası'nın 34. Bölümü, 2000 Terörizm Yasası'nın 1(1)(b) ve 113(1)(c) bölümlerini "hükümet"e ek olarak "uluslararası hükümet örgütleri"ni de içerecek şekilde değiştirmiştir.

Terörizm Mevzuatının Bağımsız Gözden Geçiricileri (en son Temmuz 2014 tarihli bir raporda) Birleşik Krallık'ın terörizm tanımı hakkında yorumda bulunmuşlardır.

Amerika Birleşik Devletleri

Ayrıca bakınız: Amerika Birleşik Devletleri'nde iç terörizm

ABD Kanunu (U.S.C.)

Birleşik Devletler Kanunu Başlık 22, Bölüm 38, Kısım 2656f (Dışişleri Bakanlığı ile ilgili), terörizmle ilgili yıllık ülke raporlarının dışişleri bakanı tarafından her yıl Kongreye sunulması gerekliliğinde terörizmin bir tanımını içermektedir. Bu tanım şöyledir:

'Terörizm' terimi, ulus-altı gruplar veya gizli ajanlar tarafından muharip olmayan hedeflere karşı gerçekleştirilen, önceden planlanmış, siyasi motivasyonlu şiddet anlamına gelmektedir.

Birleşik Devletler Kanunu'nun 18. Başlığı (suç eylemleri ve ceza usulüne ilişkin) uluslararası terörizmi şu şekilde tanımlamaktadır:

(1) 'Uluslararası terörizm' terimi aşağıdaki faaliyetler anlamına gelir

(A) Amerika Birleşik Devletleri'nin veya herhangi bir Eyaletin ceza yasalarını ihlal eden veya Amerika Birleşik Devletleri'nin veya herhangi bir Eyaletin yargı yetkisi dahilinde işlenmesi halinde suç teşkil edecek şiddet eylemleri veya insan hayatı için tehlikeli eylemler içermesi;

(B) amaçlanmış gibi görünen -

(i) sivil bir nüfusu korkutmak veya zorlamak;

(ii) bir hükümetin politikasını sindirme veya zorlama yoluyla etkilemek; veya

(iii) kitlesel imha, suikast veya adam kaçırma yoluyla bir hükümetin icraatını etkilemek; ve

(C) esas olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin yargı yetkisi dışında meydana gelir veya gerçekleştirildikleri araçlar, korkutma veya zorlama amacı taşıyor gibi göründükleri kişiler veya faillerinin faaliyet gösterdikleri veya sığınma aradıkları yer bakımından ulusal sınırları aşar".

ABD'nin eski Irak Misyon Şefi (Jimmy Carter döneminde) ve Moritanya eski Büyükelçisi Edward Peck, bu hükmün ortaya çıkışını yorumlarken şunları söylemiştir:

1985 yılında Reagan Beyaz Saray Terörizm Görev Gücü'nün Direktör Yardımcısıyken, çalışma grubumdan hükümet genelinde kullanılabilecek bir terörizm tanımı yapmaları istendi. Yaklaşık altı tane ürettik ve her biri reddedildi, çünkü dikkatli bir okuma, kendi ülkemizin bu faaliyetlerden bazılarına karıştığını gösteriyordu. [...] Görev gücü çalışmalarını tamamladıktan sonra Kongre, ABD Kanunu Başlık 18, Bölüm 2331'i kabul etti... ABD'nin terörizm tanımı. [...] Terimlerden biri olan "uluslararası terörizm", "kitlesel imha, suikast veya adam kaçırma yoluyla bir hükümetin icraatını etkilemeyi amaçladığı anlaşılan faaliyetler" anlamına gelmektedir. [...] Evet, kesinlikle, bu tür faaliyetlere karışmış bir dizi ülke düşünebilirsiniz. Bizimki de bunlardan biri. [...] Dolayısıyla, terörist, elbette, bakanın gözündedir.

ABD Federal Düzenlemeler Kanunu

ABD Federal Düzenlemeler Kanunu terörizmi "siyasi veya sosyal amaçlar doğrultusunda bir hükümeti, sivil halkı veya bunların herhangi bir kesimini sindirmek veya zorlamak için kişilere veya mallara karşı yasa dışı güç ve şiddet kullanımı" olarak tanımlamaktadır (28 C.F.R. Bölüm 0.85).

ABD Savunma Bakanlığı

ABD Savunma Bakanlığı terörizm tanımını değiştirmiştir. Joint Pub 3-07.2, Antiterörizm, (24 Kasım 2010) uyarınca Savunma Bakanlığı terörü "korku salmak ve hükümetleri ya da toplumları baskı altına almak için şiddetin ya da şiddet tehdidinin yasa dışı kullanımı. Terörizm genellikle dini, siyasi veya diğer ideolojik inançlar tarafından motive edilir ve genellikle siyasi olan hedefler doğrultusunda işlenir." şeklinde tanımlamaktadır.

Yeni tanım terörizmin motivasyonları (din, ideoloji, vs.) ile terörizmin hedefleri ("genellikle siyasi") arasında ayrım yapmaktadır. Bu, hedeflerin dini nitelikte olabileceğini belirten önceki tanımın tersidir.

ABD Federal Acil Durum Yönetim Ajansı

ABD Federal Acil Durum Yönetim Kurumunun (FEMA) terörizm tanımında şu ifadeler yer almaktadır:

Terörizm, korkutma, zorlama veya fidye amacıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin ceza yasalarını ihlal ederek kişilere veya mallara karşı güç veya şiddet kullanılmasıdır. Teröristler genellikle tehditleri şu amaçlarla kullanırlar:

• Halk arasında korku yaratmak.
• Vatandaşları, hükümetlerinin terörizmi önleme konusunda güçsüz olduğuna ikna etmeye çalışmak.
• Davaları için reklam elde etmek.

Yeni tanım, eylemin siyasi amaçlı olmasını gerektirmiyor. FEMA ayrıca terörizmin "terörizm tehditlerini, suikastları, adam kaçırmaları, uçak kaçırmaları, bomba korkutmalarını ve bombalamaları, siber saldırıları (bilgisayar tabanlı) ve kimyasal, biyolojik, nükleer ve radyolojik silahların kullanımını içerdiğini" belirtmiş ve "terör eylemleri için yüksek riskli hedefler arasında askeri ve sivil hükümet tesisleri, uluslararası havaalanları, büyük şehirler ve yüksek profilli simge yapılar yer almaktadır. Teröristler ayrıca büyük halk toplantılarını, su ve gıda kaynaklarını, kamu hizmetlerini ve şirket merkezlerini de hedef alabilirler. Ayrıca teröristler posta yoluyla patlayıcılar ya da kimyasal ve biyolojik ajanlar göndererek korku yayabilirler." demiştir.

ABD Ulusal Terörle Mücadele Merkezi

ABD Ulusal Terörle Mücadele Merkezi (NCTC) terörizmi Birleşik Devletler Kanunu 22 USC § 2656f(d)(2) ile aynı şekilde tanımlamaktadır. Merkez ayrıca bir terör eylemini "önceden planlanmış; ulus-altı veya gizli bir ajan tarafından işlenmiş; siyasi motivasyonlu, potansiyel olarak dini, felsefi veya kültürel olarak sembolik motivasyonları içeren; şiddet içeren ve muharip olmayan bir hedefe karşı işlenmiş" olarak tanımlamaktadır.

ABD ulusal güvenlik stratejisi

Eylül 2002'de ABD ulusal güvenlik stratejisi terörizmi "masumlara karşı önceden planlanmış, siyasi amaçlı şiddet" olarak tanımlamıştır. Bu tanım Birleşik Devletler hükûmetinin eylemlerini dışarıda bırakmıyordu ve birkaç ay sonra "ulus-altı gruplar veya gizli ajanlar tarafından muharip olmayan hedeflere karşı önceden tasarlanmış, siyasi amaçlı şiddet" ile nitelendirildi.

ABD Vatanseverlik Yasası 2001

ABD'nin 2001 tarihli Vatanseverlik Yasası iç terörizmi şu şekilde tanımlamaktadır: "(A) ABD'nin ya da herhangi bir devletin ceza yasalarını ihlal eden, insan hayatı için tehlikeli eylemler içeren; (B) (i) sivil nüfusu korkutmak ya da baskı altına almak (B) (i) sivil bir nüfusu korkutmak veya zorlamak; (ii) korkutma veya zorlama yoluyla bir hükümetin politikasını etkilemek; veya (iii) kitlesel imha, suikast veya adam kaçırma yoluyla bir hükümetin davranışını etkilemek; ve (C) esas olarak ABD'nin bölgesel yargı yetkisi dahilinde meydana gelen."

Terörizm Riski Sigortası Yasası

Terörizm Riski Sigorta Yasası'nın 102(1)(a) Bölümü, sigorta şirketlerinin satın alma sırasında tüm muhtemel poliçe sahiplerine ve yenileme sırasında tüm mevcut poliçe sahiplerine teminat sağlamaları için bir terörizm tanımı içerir ve federal hükûmetin, teminatı sağlayan sigorta şirketi tarafından ödenen yasal olarak belirlenmiş muafiyeti aşan kapsam dahilindeki terörizm zararlarının yüzde 90'ını ödemesini gerektirir. Şöyle diyor:

(1) TERÖR EYLEMI-

(A) BELGELENDİRME- 'Terör eylemi' terimi, Dışişleri Bakanı ve Birleşik Devletler Başsavcısı ile mutabık kalınarak Hazine Bakanı tarafından belgelendirilen herhangi bir eylem anlamına gelir--

(i) bir terör eylemi olması;

(ii) şiddet içeren bir eylem veya tehlikeli bir eylem olması--

(I) insan hayatı;

(II) mülkiyet; veya

(III) altyapı;

(iii) Amerika Birleşik Devletleri içinde veya --- durumunda Amerika Birleşik Devletleri dışında hasara yol açmış olması

(I) paragrafta tanımlanan bir hava taşıyıcısı veya gemi

(5)(B); veya

(II) bir Birleşik Devletler misyonunun binaları; ve

(iv) Birleşik Devletler'in sivil halkını baskı altına alma veya Birleşik Devletler Hükümeti'nin politikasını etkileme veya davranışlarını baskı yoluyla etkileme çabasının bir parçası olarak bir birey veya bireyler tarafından işlenmiş olması.

Sigorta kapsamı

ABD'deki 11 Eylül saldırılarından sonra, küresel reasürörlerin terörizm teminatından çekilmesinin ardından, birçok sigortacı poliçelerinde terörizm için özel istisnalar yapmıştır. Bazı hükûmetler sigortacılara çeşitli şekillerde destek sağlamak için mevzuat çıkarmıştır.

• Avustralya'da 2003 tarihli Terörizm Sigortası Kanunu, ticari mülkler ve işletmelerle ilgili, ancak konutlar, seyahat sigortası, araçlar ve diğerleri hariç olmak üzere, sigorta için reasürans programını yönetmek üzere bir program oluşturmuştur. Bu mevzuat, Ceza Kanunu'nda belirtilen tanımın aynısını kullanmaktadır (yukarıya bakınız). Yasanın tanımı Nisan 2021 itibarıyla sadece bir kez uygulanmıştır; 2015 yılında Federal Hazine Müsteşarı 2014 Lindt Café kuşatmasını yasa kapsamında "terör olayı" olarak ilan etmiştir, ancak bu olayın sınıflandırılması konusunda bazı tartışmalar yaşanmıştır. Yirmi sigortacı, kuşatmanın neden olduğu çeşitli zararlar için toplam 2.3 milyon A$ tutarında 92 talepte bulunmuştur.
• ABD'de Terörizm Riski Sigorta Yasası (2002), büyük ölçekli terör saldırıları durumunda hükûmetin reasürans desteği sağlamasını ve ticari sigortacıların yasada yer alan sigorta türleri için terörizm teminatı sunmasını gerektirmektedir. Bu Kanun bir terörizm tanımı içermektedir (yukarıya bakınız).

Bazı sigorta şirketleri terörizmi genel mal sigortası kapsamı dışında tutmaktadır. Bir sigorta şirketi, terörizmin neden olduğu en azından bazı kayıp veya hasarları hariç tutmak amacıyla, poliçesinin bir parçası olarak belirli bir terörizm tanımına yer verebilir. Örneğin, Batı Avustralya'daki RAC Insurance terörizmi şu şekilde tanımlamaktadır:

terörizm - herhangi bir kişi veya grup tarafından, herhangi bir hükümeti etkileme ve/veya halkı veya halkın herhangi bir kesimini korkuya düşürme niyeti de dahil olmak üzere siyasi, dini, ideolojik veya benzer amaçlarla veya bunlarla bağlantılı olarak yapılan güç veya şiddet kullanımı ve/veya tehdidi içerir ancak bunlarla sınırlı değildir.

Stokastik terörizm teriminin, şiddet söylemi ölçümlerini terörist saldırı olasılığı ile ilişkilendirmek için bir yöntem olarak ortaya çıktığı belirtilmektedir. Bu terim halen risk yönetimi ve sigorta değerlendirmelerinde teknik anlamda kullanılırken, sosyal medya etkisi bağlamında belirli terörist eylemlerin doğasını karakterize etmek için kullanılan daha popülist bir çağrışım gelişmiştir.

Siyasi tanımların zaman çizelgesi

Aşağıda terör ve terörizmin tarihsel olarak önemli anlayışlarından bazıları ve terimin yasalaşmış ancak evrensel olmayan tanımları listelenmiştir:

• 1795. "Fransa'daki Terör Saltanatı sırasında hükümetin gözdağı vermesi." Genel anlamda "terörün bir politika olarak sistematik kullanımı" ilk kez 1798 yılında İngilizce olarak kaydedilmiştir.
• 1916. Gustave Le Bon: "Terörize etme.... en az krallar kadar devrimciler tarafından da düşmanlarını etkilemek ve onlara boyun eğme konusunda şüphe duyanlara örnek olmak için her zaman kullanılmıştır."
• 1937. Milletler Cemiyeti sözleşme dili: "Bir Devlete karşı yöneltilen ve belirli kişilerin veya bir grup kişinin ya da genel kamuoyunun zihninde bir terör durumu yaratmayı amaçlayan veya bu amaçla hesaplanan tüm suç eylemleri."
• 1972 yılında Münih'te düzenlenen Olimpiyat Oyunlarına yapılan saldırının ardından. BM Genel Kurulu, "Masum insanların hayatlarını tehlikeye atan veya alan ya da temel özgürlükleri tehlikeye atan uluslararası terörizmi önlemeye yönelik tedbirler ve sefalet, hayal kırıklığı, şikayet ve umutsuzlukta yatan ve bazı insanların radikal değişiklikler yapmak amacıyla kendileri de dahil olmak üzere insan hayatlarını feda etmelerine neden olan bu tür terörizm ve şiddet eylemlerinin altında yatan nedenlerin araştırılması" başlıklı bir kararı kabul etti. Görüş birliğine varılamamıştır.
• 1987. İran tarafından terörizm üzerine düzenlenen uluslararası bir İslam konferansında önerilen tanım: "Terörizm, insanlık dışı ve yozlaşmış (müfsid) bir amaca ulaşmak için gerçekleştirilen ve her türlü güvenlik tehdidini ve din ve insanlık tarafından kabul edilen hakların ihlalini içeren bir eylemdir."
• 1989. Amerika Birleşik Devletleri: alt-ulusal gruplar veya gizli ajanlar tarafından muharip olmayan hedeflere karşı uygulanan önceden tasarlanmış, siyasi amaçlı şiddet.
• 1992. Alex P. Schmid tarafından Birleşmiş Milletler Suç Şubesine önerilen bir tanım: "Terörizm Eylemi = Savaş Suçunun Barış Zamanındaki Eşdeğeri."
• 1994/1996 Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 1994 Uluslararası Terörizmi Ortadan Kaldırmaya Yönelik Tedbirler Deklarasyonu ve 1996 Eki, Paragraf 3:

  Kamuoyunda, bir grup insanda veya belirli kişilerde siyasi amaçlarla terör durumu yaratmayı amaçlayan veya bu amaçla hesaplanan suç eylemleri, bunları haklı göstermek için ileri sürülebilecek siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal, etnik, dini veya başka nitelikteki düşünceler ne olursa olsun, her koşulda haklı gösterilemez;...

• 1996. BM Genel Kurulu, terörizmin çeşitli yönlerini kınayan çeşitli sözleşmelerin yanı sıra bir dizi sektörel sözleşmeyi tamamlayacak ya da değiştirecek nihai bir Kapsamlı Sözleşme hazırlamakla görevli bir Geçici Komite kurdu.
• 2002. Avrupa Birliği:

  ...doğası veya bağlamı göz önüne alındığında, bir halkı ciddi şekilde korkutmak amacıyla işlendiğinde bir ülkeye veya uluslararası bir örgüte ciddi zarar verebilecek eylemler.

• 2003. Hindistan: Schmid'in 1992 tarihli önerisine atıfta bulunan Hindistan Yüksek Mahkemesi, terör eylemlerini "savaş suçlarının barış zamanındaki eşdeğerleri" olarak tanımladı.
• 2014. Suudi Arabistan'da 1 Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren terör yasasında yer alan aşağıdaki tanım, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından aşırı geniş olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir:

Devletin kamu düzenini bozmayı veya toplumun güvenliğini veya devletin istikrarını sarsmayı veya ulusal birliğini tehlikeye atmayı veya yönetimin temel yasasını veya bazı maddelerini askıya almayı amaçlayan bireysel veya kolektif bir projeyi ilerletmek için bir suçlu tarafından doğrudan veya dolaylı olarak gerçekleştirilen her türlü eylem veya devletin itibarını veya konumunu aşağılamak veya kamu hizmetlerinden birine veya doğal kaynaklarına zarar vermek veya bir hükümet makamını bir eylemi gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmesini engellemeye zorlamak veya belirtilen amaçlara yol açan eylemleri gerçekleştirmekle tehdit etmek veya bu eylemleri teşvik etmek.

• 2016. Brezilya terörle mücadele yasası:

Terörizm, bu maddede sayılan eylemlerin bir veya birden fazla kişi tarafından yabancı düşmanlığı, ırk, renk, etnik köken veya din ayrımcılığı veya önyargısı nedeniyle, toplumsal veya genel terörü kışkırtmak, insanları, mülkleri, kamu barışını veya kamu güvenliğini tehlikeye atmak amacıyla gerçekleştirilmesidir.

Akademisyenler tarafından yapılan akademik tanımlar

Çok sayıda akademisyen terörizm için tanımlar önermiştir.

Schmid ve Jongman (1988) toplam 22 farklı tanımsal unsuru kapsayan 109 terörizm tanımı saymış, Walter Laqueur ise 100'den fazla tanım sayarak "üzerinde genel olarak mutabık kalınan tek genel özelliğin terörizmin şiddet ve şiddet tehdidi içermesi" olduğu sonucuna varmıştır. Diğer birçok eylem her iki unsuru da içerdiğinden, bu açıkça yetersizdir.

Bruce Hoffman (2006) bu nedenle şunları belirtmiştir:

Terörizmin tek bir tanımı üzerinde anlaşamayanlar sadece aynı hükümet aygıtı içindeki münferit kurumlar değildir. Uzmanlar ve bu alandaki diğer köklü akademisyenler de aynı şekilde bir uzlaşmaya varamamaktadır. Alex Schmid, "Political terrorism A Research Guide" (Siyasi Terörizm Bir Araştırma Rehberi) adlı derlemesinin ilk baskısında, kelimenin genel kabul gören, makul ölçüde kapsamlı bir açıklamasını bulma çabasıyla yüzden fazla farklı terörizm tanımını incelemek için yüz sayfadan fazla zaman ayırmıştır. Dört yıl ve 2005'te yapılan ikinci baskıdan sonra, Schimd arayışının hedefine yaklaşamamış, gözden geçirilmiş cildin ilk cümlesinde "yeterli bir tanım arayışının hala devam ettiğini" kabul etmiştir. Walter Laqueur, konuyla ilgili anıtsal çalışmasının her iki baskısında da terörizmi tanımlamaktan umudunu kesmiş, bunu yapmanın ne mümkün ne de bu girişimde bulunmaya değer olduğunu savunmuştur. "Schmid'in tanımlar üzerine yaptığı bir ankete verdiği yanıtta, "Tipolojiler ve tanımlar üzerine on yıldır süren tartışmalar, konu hakkındaki bilgimizi önemli ölçüde artırmamıştır" demiştir. Laqueur'ün iddiası, Schmid'in ankette belirlediği 109 farklı tanımda ortaya çıkan yirmi iki farklı kelime kategorisi ile desteklenmektedir. Bu kapsamlı çalışmanın sonunda Schmid, "yukarıdaki listenin iyi bir tanım için gerekli tüm unsurları içerip içermediğini" sormaktadır. "Cevap" diyor Schmid, "muhtemelen 'hayır'dır." Laqueur'un iddia ettiği gibi terörizmi tanımlamak imkansızsa ve Schmid'in de kabul ettiği gibi gerçekten kapsamlı bir tanımı bir araya getirmeye çalışmak sonuçsuzsa, terörizmin kesin, hatta doğru bir tanımdan bile muaf olduğu sonucuna mı varmalıyız? Tam olarak değil. Eğer terörizmi tanımlayamıyorsak, o zaman en azından onu diğer şiddet türlerinden faydalı bir şekilde ayırabilir ve terörizmi farklı bir siyasi şiddet olgusu haline getiren özellikleri belirleyebiliriz.

Hoffman, terörizmin bazı temel özelliklerini tanımlamanın mümkün olduğuna inanmaktadır. Şunları öneriyor:

Teröristleri diğer suçlu türlerinden ve terörizmi de diğer suç türlerinden ayırarak, terörizmin kaçınılmaz olarak siyasi bir amaç taşıdığını anlayabiliriz:

• Amaç ve güdüleri bakımından kaçınılmaz olarak politiktir;
• Şiddet içerir - ya da aynı derecede önemli olarak şiddet tehdidinde bulunur;
• Anlık mağdur ya da hedefin ötesinde geniş kapsamlı psikolojik yansımaları olacak şekilde tasarlanmıştır;
• Tanımlanabilir bir emir komuta zincirine ya da komplocu hücre yapısına sahip bir örgüt tarafından (üyeleri üniforma ya da tanımlayıcı amblem taşımayan) ya da var olan bir terörist hareketin ve/veya liderlerinin ideolojik amaçlarından ya da örneklerinden doğrudan etkilenen, motive olan ya da ilham alan bireyler ya da küçük bir bireyler topluluğu tarafından gerçekleştirilir;

ve

• Ulus-altı bir grup veya devlet dışı bir varlık tarafından gerçekleştirilmiştir.

Bağdat otobüs terminali Ağustos 2005'te 43 kişinin ölümüne yol açan üçlü bir bombalı araç saldırısına sahne olmuştu.

Teröristlerin sıklıkla sahip olduğu ortak özelliklerden biri de çocukluktan beri süregelen itaatsizliktir. Rhyl Vallis ve diğerleri (2004) terörizmin çeşitli akademik tanımlarını inceledikten sonra şu sonuca varmışlardır:

Terörizmin resmi tanımlarının çoğu bazı ortak özelliklere sahiptir: siyasi/toplumsal değişiklikler yapmak için temel bir güdü; şiddet veya yasa dışı güç kullanımı; 'devlet dışı'/'Ulus-altı aktörler' tarafından sivil hedeflere yönelik saldırılar; ve toplumu etkileme amacı. Bu bulgu, Blee'nin terörizmin üç bileşenini sıralamasına da yansımıştır:

1. Şiddet eylemleri ya da tehditleri;
2. Korkunun mağdurun ötesindeki bir kitleye iletilmesi ve
3. Fail(ler) tarafından siyasi, ekonomik veya dini amaçlar.

George C. Marshall Avrupa Güvenlik Çalışmaları Merkezinde görev yapan Alman subay Carsten Bockstette (2008) tarafından önerilen bir tanım, terörizmin psikolojik ve taktiksel yönlerinin altını çizmektedir:

Terörizm, asimetrik bir çatışmada, muharip olmayan hedeflerin (bazen ikonik semboller) şiddet kullanılarak mağdur edilmesi ve yok edilmesi yoluyla terör ve psişik korku (bazen ayrım gözetmeksizin) yaratmak üzere tasarlanmış siyasi şiddet olarak tanımlanır. Bu tür eylemler, yasadışı gizli bir örgütten bir mesaj göndermeyi amaçlamaktadır. Terörizmin amacı, kısa ve orta vadeli siyasi hedeflere ve/veya arzu edilen uzun vadeli nihai durumlara ulaşmak amacıyla hedeflenen kitleyi/kitleleri etkilemek için bir kuvvet çarpanı olarak maksimum ulaşılabilir tanıtım elde etmek için medyayı kullanmaktır.

Akademisyenler ve uygulayıcılar kullandıkları terörizm tanımlarına göre de kategorize edilebilirler. "Eylem merkezli" ve "aktör merkezli" tanımlar arasında bir ayrım yapılabilir. Aktör merkezli terörizm tanımları, terörizmi kullanan grupların veya bireylerin özelliklerini vurgular. Eylem merkezli tanımlar ise terörizmin diğer şiddet eylemlerinden farklı yönlerini vurgular. Max Abrahms (2010) "terörist topaklayıcılar" ve "terörist bölücüler" olarak adlandırdığı ayrımı ortaya koymuştur. Lümpenler terörizmi geniş bir şekilde tanımlamakta ve bu taktik ile gerilla savaşı ya da iç savaş arasında hiçbir ayrım yapmamaktadır. Terörist bölücüler ise terörizmi dar bir şekilde, sözde siyasi kazanç için sivillere karşı seçilmiş şiddet kullanımı olarak tanımlamaktadır. Abrahms'ın belirttiği gibi, bu iki tanım farklı politika sonuçları doğurmaktadır:

Lümpenciler her zaman terörizmin hükümetten büyük tavizler koparmak için başarılı bir taktik olduğuna inanırlar. Kanıt olarak da askeri personele karşı yürütülen ve gerçekten de taviz vermeye zorlayan devlet altı kampanyalara işaret ederler. Sovyetlerin 1989'da Afganistan'dan çekilmesi, ABD'nin 1984'te Lübnan'dan çekilmesi ve Fransızların 1962'de Cezayir'den çekilmesi buna örnek olarak gösterilebilir. Terörist ayrılıkçılar bu devlet altı kampanyaları terörizmin siyasi etkinliğinin kanıtı olarak görmemektedir. Aksine, sivil hedeflere karşı askeri hedeflere yönelik devlet altı kampanyaların ayrıştırılmasının, terörizmin berbat siyasi sicilinin anlaşılması açısından kritik önem taşıdığını iddia etmektedirler.

2011 yılında Alex Schmid, The Routledge Handbook of Terrorism Research'te, BM'nin yasal bir tanım bulma mücadelesine ve 260 diğer tanıma ilişkin ek tartışmalar içeren güncellenmiş bir akademik uzlaşı tanımı yayınlamıştır. Gözden geçirilmiş tanım 12 madde içermektedir ve bunlardan ilki şöyledir:

1. Terörizm, bir yandan korku yaratan, zorlayıcı siyasi şiddetin özel bir biçiminin veya taktiğinin varsayılan etkinliğine ilişkin bir doktrini, diğer yandan da çeşitli kitleler ve çatışma tarafları üzerindeki propagandif ve psikolojik etkileri için gerçekleştirilen, çoğunlukla sivilleri ve savaşçı olmayanları hedef alan, yasal veya ahlaki kısıtlamalar olmaksızın hesaplanmış, gösterici, doğrudan şiddet eylemlerinin komplocu bir uygulamasını ifade eder;...

Akademik ve yasal tanım

Schmid, Contemporary Voices dergisinde Ekim 2020'de yayımlanan makalesinde yasal tanım sorununa geri dönerek, terörizmin ortak bir yasal tanımı üzerinde anlaşmaya varma çabalarının tarihini gözden geçirmiş ve bunu başarmakta karşılaşılan zorlukların altında yatan altı nedeni sıralamıştır. Schmid'in editörlüğünü yaptığı yeni bir büyük eser olan Handbook of Terrorism Prevention and Preparedness (Terörizmi Önleme ve Hazırlıklı Olma El Kitabı, 2020-2021) adlı eserde Schmid şöyle demektedir:

...tanım ne kadar geniş olursa, mücadele edilmesi gereken terörizm de o kadar artar ve önlenmesi de o kadar zorlaşır. Ülkelerin farklı terörizm tanımları varsa, terör şüphelilerinin iadesi ve karşılıklı adli yardımlaşma daha zor ve çoğu zaman imkansız hale gelir...

Yasal tanım üzerinde uzlaşmaya varılmasının aksine, terörizmin hukuki olmaktan ziyade sosyal-bilimsel olan 2011 tarihli akademik tanımı, akademisyenler arasında oldukça geniş bir kabul görmüştür.

Akademik tanımların zaman çizelgesi

Tarih	Ad	Tanım ve notlar
1987	Khan, L. AliL. Ali Khan	"Terörizm mağdur grupların varlığından doğar. Bu mağdur grupların iki temel özelliği vardır: belirli siyasi hedefleri vardır ve siyasi amaçlarına ulaşmak için şiddetin kaçınılmaz bir araç olduğuna inanırlar. Terörist şiddetin siyasi boyutu, onu diğer suçlardan ayıran kilit faktördür."
1988	Schmid and JongmanSchmid and Jongman	"Terörizm, (yarı) gizli bireysel, grup ya da devlet aktörleri tarafından kendine özgü, kriminal ya da siyasi nedenlerle kullanılan ve suikastın aksine şiddetin doğrudan hedeflerinin ana hedefler olmadığı, kaygı uyandıran, tekrarlanan şiddet eylemi yöntemidir. Şiddetin doğrudan insan kurbanları genellikle hedef nüfustan rastgele (fırsat hedefleri) veya seçici olarak (temsili veya sembolik hedefler) seçilir ve mesaj üreticileri olarak hizmet ederler. Terörist (örgüt), (tehlike altındaki) kurbanlar ve ana hedefler arasındaki tehdit ve şiddete dayalı iletişim süreçleri, ana hedefi (hedef kitle(ler)i) manipüle etmek için kullanılır ve öncelikli olarak korkutma, zorlama veya propagandanın amaçlanıp amaçlanmadığına bağlı olarak onu bir terör hedefine, bir talep hedefine veya bir ilgi hedefine dönüştürür".
1989	Gibbs,JackJack Gibbs	"Terörizm, insan veya insan olmayan nesnelere karşı yöneltilen yasadışı şiddet veya şiddet tehdididir, ancak şu şartlarla: (1) en az bir belirli bölgesel birim veya nüfusta en az bir varsayılan normu değiştirmek veya sürdürmek amacıyla üstlenilmiş veya emredilmiştir: (2) katılımcılar tarafından kişisel kimliklerini ve/veya gelecekteki konumlarını gizlemeleri beklenen gizli, sinsi ve/veya gizli özelliklere sahip olması; (3) bir bölgenin kalıcı savunmasını ilerletmek için üstlenilmemiş veya emredilmemiş olması; (4) konvansiyonel savaş olmaması ve gizlenen kişisel kimlikleri, gelecekteki konumlarının gizlenmesi, tehditleri ve/veya mekansal hareketlilikleri nedeniyle katılımcıların kendilerini konvansiyonel askeri harekata karşı daha az savunmasız olarak algılamaları; ve (5) katılımcılar tarafından, fiili veya tehdit edilen şiddetin doğrudan hedefi dışındaki kişilere (belki de belirsiz bir kategoriye) şiddet korkusu aşılayarak ve/veya bazı amaçları kamuoyuna duyurarak daha önce açıklanan normatif amaca (supra) katkıda bulunuyormuş gibi algılanmıştır. "
1992	Schmid, Alex P.Alex P. Schmid	Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi'ne önerilen kısa yasal tanım: "Terörizm Eylemi = Savaş Suçunun Barış Zamanı Eşdeğeri".
1997	Higgins, RosalynRosalyn Higgins	Uluslararası Adalet Divanı Yargıcı, "Terörizm herhangi bir hukuki anlamı olmayan bir terimdir. İster Devletler ister bireyler tarafından gerçekleştirilsin, kullanılan yöntemlerin hukuka aykırı olduğu ya da hedeflerin korunduğu ya da her ikisinin de söz konusu olduğu ve yaygın olarak onaylanmayan faaliyetlere atıfta bulunmanın uygun bir yoludur."
1999	Richardson, LouiseLouise Richardson	"Kullandığım tanım için uzun bir rasyonalizasyona girişmeden, terörizmi, daha geniş bir kitleye bir mesaj iletmek üzere tasarlanmış, muharip olmayan veya sembolik hedeflere yönelik siyasi amaçlı şiddet olarak gördüğümü belirtmeme izin verin. Terörizmin kritik özelliği, başka bir tarafa mesaj iletmek amacıyla masumların kasıtlı olarak hedef alınmasıdır."
2002	Laqueur, WalterWalter Laqueur	"Terörizm, masum insanların hedef alındığı durumlarda, siyasi bir amaca ulaşmak için gayrimeşru güç kullanımı anlamına gelir."
2002	Poland, James M.James M. Poland	"Terörizm, siyasi ya da taktiksel bir avantaj elde etmek amacıyla, genellikle bir kitleyi etkilemek için, korku ve gözdağı vermek amacıyla önceden planlanmış, kasıtlı, sistematik cinayet, kargaşa ve masumların tehdit edilmesidir".
2004	Bassiouni, M. CherifM. Cherif Bassiouni	"'Terörizm' hiçbir zaman tanımlanmamıştır..."
2004	Hoffman, BruceBruce Hoffman	"Teröristleri diğer suçlu türlerinden ve terörizmi diğer suç türlerinden ayırarak, terörizm: amaçları ve güdüleri bakımından kaçınılmaz olarak siyasi şiddet uyguluyor - ya da aynı derecede önemli olarak şiddet tehdidinde bulunur Anlık mağdur veya hedefin ötesinde geniş kapsamlı psikolojik yansımaları olacak şekilde tasarlanmıştır tanımlanabilir bir emir komuta zincirine veya komplocu hücre yapısına sahip (üyeleri üniforma veya tanımlayıcı amblem taşımayan) bir örgüt tarafından yürütülür ve Ulus-altı bir grup ya da devlet dışı bir oluşum tarafından gerçekleştirilir. Bu nedenle şimdi terörizmi, siyasi değişim arayışında şiddet veya şiddet tehdidi yoluyla kasıtlı olarak korku yaratılması ve istismar edilmesi olarak tanımlamaya çalışabiliriz. Tüm terör eylemleri şiddet ya da şiddet tehdidi içerir. Terörizm, terör saldırısının doğrudan kurbanları ya da nesnelerinin ötesinde geniş kapsamlı psikolojik etkilere sahip olacak şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Rakip bir etnik veya dini grubu, tüm bir ülkeyi, ulusal bir hükümeti veya siyasi partiyi ya da genel olarak kamuoyunu içerebilecek daha geniş bir 'hedef kitleye' korku aşılamak ve böylece gözdağı vermek amaçlanır. Terörizm, gücün olmadığı yerde güç yaratmak ya da çok az olduğu yerde gücü pekiştirmek için tasarlanmıştır. Teröristler, uyguladıkları şiddetin yarattığı kamuoyu sayesinde, yerel ya da uluslararası ölçekte siyasi değişimi gerçekleştirmek için sahip olmadıkları kaldıraç, etki ve gücü elde etmeye çalışırlar."
2004	Rodin, DavidDavid Rodin	"Terörizm, devlet ya da devlet dışı aktörler tarafından ideolojik amaçlarla ve esasen adil bir yasal sürecin yokluğunda, muharip olmayanlara karşı kasıtlı, ihmalkâr ya da pervasızca güç kullanılmasıdır."
2004	Simpson, PeterPeter Simpson	"Terörizm, teröristlerin taleplerini yerine getirmeleri veya bunlara boyun eğmeleri için onları veya hükümetlerini terörize etmek amacıyla sivillere veya düşman olmayan personele yönelik ayrım gözetmeyen şiddet eylemlerinden oluşur."
2005	Ganor, BoazBoaz Ganor	"Terörizm, siyasi amaçlara ulaşmak için sivillere yönelik kasıtlı şiddet kullanımıdır."
2005	Palmer-Fernandez, GabrielGabriel Palmer-Fernandez	"Terörizm, sivillere veya mallarına, bir ulusun siyasi liderliğine veya (savaşta muharip olmayan) askerlere karşı siyasi amaçlarla organize bir şekilde şiddet kullanılmasıdır."
2007	Novotny, Daniel D.Daniel D. Novotny	"Bir eylem ancak ve ancak (1) bir birey veya bireyler grubu tarafından özel olarak, yani tanınmış bir devletin meşru otoritesi olmaksızın işlenirse; (2) ayrım gözetmeksizin muharip olmayanlara karşı yöneltilirse; (3) amacı siyasi açıdan önemli bir şey elde etmekse; (4) bu amaç korku uyandıran şiddet yoluyla gerçekleştirilirse teröristtir."
2008	Bockstette, CarstenCarsten Bockstette	"Terörizm, asimetrik bir çatışmada, muharip olmayan hedeflerin (bazen ikonik semboller) şiddet kullanılarak mağdur edilmesi ve yok edilmesi yoluyla terör ve psişik korku (bazen ayrım gözetmeksizin) yaratmak üzere tasarlanmış siyasi şiddet olarak tanımlanır. Bu tür eylemler, yasadışı gizli bir örgütten bir mesaj göndermeyi amaçlamaktadır. Terörizmin amacı, kısa ve orta vadeli siyasi hedeflere ve/veya arzu edilen uzun vadeli nihai durumlara ulaşmak amacıyla hedeflenen kitleyi/kitleleri etkilemek için bir güç çarpanı olarak maksimum erişilebilir tanıtım elde etmek için medyayı kullanmaktır."
2008	Lutz, James M. and Brenda J. LutzLutz, James M. Lutz, Brenda J	"Terörizm siyasi amaçlar ve güdüler içerir. Şiddet içerir ya da şiddet tehdidinde bulunur. Şiddetin doğrudan mağdurlarının ötesine geçen bir hedef kitlede korku yaratmak üzere tasarlanmıştır. Şiddet, tanımlanabilir bir örgüt tarafından yürütülür. Şiddet, fail, şiddetin mağduru ya da her ikisi olarak devlet dışı bir aktörü ya da aktörleri içerir. Son olarak, şiddet eylemleri daha önce gücün eksik olduğu bir durumda güç yaratmak için tasarlanmıştır."
2008	Meisels, TamarTamar Meisels	"Siyasi amaçları ilerletmek için tasarlanmış bir strateji olarak sivil nüfusa ölümcül tehlike korkusu aşılamak amacıyla savunmasız savaşçı olmayan kişilerin kasıtlı olarak rastgele öldürülmesi" olarak tanımladığı terörizmin tutarlı ve katı bir tanımını savunmaktadır.
2011	Schmid, Alex P.Alex P. Schmid	The Routledge Handbook of Terrorism Research'te yer alan, gözden geçirilmiş, 12 maddelik akademik uzlaşı tanımı. 1. Madde: "Terörizm, bir yandan korku yaratan, zorlayıcı siyasi şiddetin özel bir biçimi veya taktiğinin varsayılan etkinliğine ilişkin bir doktrini, diğer yandan da çeşitli kitleler ve çatışma tarafları üzerindeki propagandif ve psikolojik etkileri için gerçekleştirilen, çoğunlukla sivilleri ve savaşçı olmayanları hedef alan, yasal veya ahlaki kısıtlamalar olmaksızın hesaplanmış, gösterici, doğrudan şiddet eylemlerinin komplocu bir uygulamasını ifade eder".
2018	Petta, De LeonDe Leon Petta	"Aslında "terörist grup" sadece bir etikettir, hükûmetin çekirdeği içindeki siyasi gruplarla bu hükûmet alanının dışındaki gruplar arasındaki etkileşimin bir katmanıdır. Terörist etiketini farklı etkileşim düzeylerini ve devletin işlevini anlayarak yorumlamak, söz konusu grubun ne zaman "sadece" bir suç örgütü değil de terörist grup olarak tanımlanacağını ya da tanımlanmayacağını açıklamaya yardımcı olabilir."
2018	Boaz Ganor	"Terörizm, siyasi amaçlara ulaşmak için devlet dışı bir aktör tarafından sivil hedeflere karşı kasıtlı olarak şiddet kullanılmasıdır."

Konuyla ilgili yayınlar

• Bockstette, Carsten (December 2008). Jihadist Terrorist Use of Strategic Communication Management Techniques, George C. Marshall Center for European Security Studies no 20, p. 1-28 ISSN 1863-6039
• Burgess, Mark. A Brief History of Terrorism, Center for Defense Information.
• Cassese, A. (2002), International Law, Oxford University Press, 2002, 0-19-925939-9
• Crenshaw, Martha, Terrorism in Context
• Gardam, Judith Gail (1993). Non-combatant Immunity as a Norm of International Humanitarian, Martinus Nijhoff 0-7923-2245-2.
• Griset, Pamala L. & Mahan, Sue (2003). Terrorism in perspective, SAGE, 2003, 0-7619-2404-3, 978-0-7619-2404-3
• Hoffman, Bruce (1998). "Inside Terrorism" Columbia University Press 1998 0-231-11468-0.
• Hoffman, Bruce (2006). Inside Terrorism. 2nd. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-12699-1. 
• Khan, Ali (Washburn University - School of Law. 1987). A Theory of International Terrorism, Connecticut Law Review, Vol. 19, p. 945, 1987
• Novotny, Daniel D. (2007). "What is Terrorism?" in: Linden, Edward V., ed. Focus on Terrorism 8, ch. 2, pp. 23–32. (1-60021-315-4).
• Primoratz, Igor (2004). Terrorism: The Philosophical Issues. Palgrave Macmillan. 
• Primoratz, Igor (2007/2011). "Terrorism". The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2013 Edition), Edward N. Zalta (ed.).
• Record, Jeffrey (December 2003). Bounding the Global War on Terrorism, December 1, 2003 1-58487-146-6.
• Smelser, Neil J.; et al. (2002). Terrorism: perspectives from the behavioral and social sciences, National Academies Press, 2002, 0-309-08612-4, 978-0-309-08612-7
• Ticehurst, Rupert. The Martens Clause and the Laws of Armed Conflict 30 April 1997, International Review of the Red Cross no 317, p. 125-134 ISSN 1560-7755
• Trapp, K. N. (2023). "The ICJ and International Terrorism". Max Planck Yearbook of United Nations Law Online. 26 (1). ss. 534-576. doi:10.1163/18757413_02601022. 

Dış bağlantılar

• Introductory note by A. Rohan Perera and procedural history note on the Declaration on Measures to Eliminate International Terrorism and the 1996 Supplementary Declaration thereto in the Historic Archives of the United Nations Audiovisual Library of International Law (İngilizce)