Tallinn
Tallinn, Estonya'nın başkenti ve ana liman kentidir. Baltık Denizi kıyısında, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'nin 80 kilometre güneyinde yer alır.
| Tallinn | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
_no_rivers.svg)  Tallinn Tallinn'in Estonya'daki konumu | |
| Ülke |
 Estonya |
| İl | Harju |
| Belediye | Tallinn |
| Kuruluş tarihi | 1154 |
| Alt idari birimler | |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Mihhail Kõlvart (EK) |
| Yüzölçümü | |
| • Kent | 159,2 km² (614 mil²) |
| Rakım | 9 m (29 ft) |
| Nüfus (2020)[1] | |
| • Başkent | 445,259 |
| • Kent yoğunluğu | 2.800/km² (7.000/mil²) |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| Alan kodu | 01 |
| Plaka kodu | ZG |
|
Resmî site http://www.tallinn.ee | |
 | |
| Konum |
 Estonya |
| Kriter | Kültürel: ii, iv |
| Referans | 822 |
| Tescil | 1997 (21. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
İsmin kökeniDüzenle
Kentin tarihteki diğer isimleri Kolõvan, Lindanise, Lindanisa (Lindanäs) ve "Reval" türevleri - Revalya, Revel, Revelin'dir. Tallinn kelimesinin tam olarak nereden geldiği bilinmese de, kelime kökeni olarak "Taani-linn" (Danimarkalılar'ın Kenti) veya "talu linn" (çiftçi kenti) olduğu muhtemeldir. Tallinn ismi, 1918 yılında Estonya bağımsızlığını kazandıktan sonra resmi olarak kabul edilmiştir. 1918 öncesi ise kentin adı Reval'di. Şehir Turku'le birlikte (Finlandiya) 2011 Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir.
TarihiDüzenle
Tallinn'in tarihi yerleri üç bölüme ayrılır:
- "Katedral Tepesi", Tallinn tarihinde merkezi otoritenin kurulduğu ilk yerdir. Önceleri piskoposun yönetiminde kalan Tallinn, daha sonraları soylular tarafından yönetilmeye başlamıştır. Günümüzde ise Estonya meclisi burada yer alır.
- "Eski Kasaba", eskiden sıradan Estonyalılar'ın yaşadığı bölümdür. 19. yüzyıla kadar Katedral Tepesi'nden bağımsız yönetiliyordu.
- "Kırsal alan", Eski Kasaba'nın güneyinde yer alan ve çiftçilerin yaşadığı bölümdür.
Tallinn'in tarihi sayısız işgaller ve saldırılarla doludur. En son II. Dünya Savaşı sırasında ağır bombardıman altında kalan kentin tarihi bölümü ayakta durmayı başarmıştır. Nazi Almanyası döneminde Stalag 381 burada inşa edilmiştir. Tallinn 1997'de Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
15. yüzyılda inşa edilen 159 metre yüksekliğindeki gotik mimarisiyle Aziz Olaf Kilisesi, Avrupa'daki uzun yapıydı. Yangınlar yüzünden, kilisenin tekrar restore edilmiş olmasına karşın, yapının bugünkü boyu 123 metreye inmiştir.
İdari yapılanmaDüzenle
EğitimDüzenle
Tallinn'deki üniversitesiter:
- Tallinn Üniversitesi
- Tallinn Müzik Akademisi
- Tallinn Sanat Akademisi
- Tallinn Devlet Savunma Akademisi
- Tallinn Protestan Luteran Kilisesi Teoloji Enstitüsü
- Tallinn The International University Concordia Audentes
SporDüzenle
1980 Olimpiyatları yelkenli kayık yarışmaları Tallinn'de yapıldı. Kent merkezinde birçok bina, olimpik otel, postane ve yelkencilik merkezi olimpiyatlar zamanında yapıldı.
NüfusDüzenle
Tallinn nüfusu 2005 yılı sayımına göre 401.694'tür.
Nüfus değişimi
- 1816 12.000
- 1834 15.300
- 1851 24.000
- 1881 45.900
- 1897 58.800
- 1925 119.800
- 1989 500.000+
- 2000 500.400
- 2005 401.694
Avrupa Birliği'nin istatistik ajansı Eurostat'ın verilerine göre, Avrupa Birliği içinde Tallinn %27,8 ile A.B. harici yabancı nüfusun en çok yaşadığı kenttir.
UlaşımDüzenle
Kara UlaşımıDüzenle
Tallinn garından Tartu, Pärnu, Narva, Riga, Moskova ve St. Petersburg'a tren hatları mevcuttur. Ayrıca otobüs ile ülkedeki diğer kentlere de ulaşım mümkündür. Tallinn, Baltica otobanı ile Polonya'ya bağlanmıştır.
Deniz ulaşımıDüzenle
Tallinn'den yapılan başlıca feribot seferleri:
- Helsinki (Finlandiya)
- Stokholm (İsveç)
- Åland (Finlandiya)
- Sankt-Peterburg (Rusya)
- Rostock (Almanya)
CoğrafyaDüzenle
Tallinn Estonya'nın Harjumaa bölgesinde yer alır.
Tallinn'in en büyük gölü Ülemiste'dir. Bu göl aynı zamanda kentin içme suyu ihtiyacını karşılar.
Wikimedia Commons'ta Tallinn ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kardeş şehirlerDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ "Tallinn Population 2020". World Population Review. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020.
- ^ Estonian Atlas. "Tallin" (İngilizce). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008.
- ^ "Malmö stads vänortssamarbete" (İsveççe). © 2004–2009 Malmö stad, 205 80 Malmö, Organisationsnummer: 212000-1124. 17 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009.
|yayımcı=dış bağlantı (yardım) - ^ "Twin cities of Riga". Riga City Council. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009.
- ^ "Vilniuse sõpruslinnad" (Estonca). © 2002–2009 Tallinn. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009.
|yayımcı=dış bağlantı (yardım)
Dış bağlantılarDüzenle
- Tallinn kent resmî sitesi23 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.