Åland
Åland (Fince; Ahvenanmaa, İsveççe; Åland), Güneybatı Finlandiya'da Ahvenanmaa Özerk Bölgesi'ni (maakunta) oluşturan takımadalar. Botni Körfezi girişinde, Aland Denizi'nin doğusunda, İsveç kıyılarının 25 mil açığındadır. Yalnızca 80 ada üzerinde yerleşme vardır; bunun dışında 6 bin ada ıssızdır. Alçak kayalıklarla birlikte yüzölçümü 1.481 km²dir.
Åland | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan Barış adaları | |||||
Millî marş Ålänningens sång (Ålandlının şarkısı) | |||||
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Mariehamn | ||||
| Resmî dil(ler) | İsveççe | ||||
| Demonim | Ålandlı, Finlandiyalı, Fin | ||||
| Hükûmet | Özerk bölge | ||||
| |||||
| Yasama organı | Lagting | ||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 1582.71[1] km2 | ||||
• Su (%) | %89 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2020[2] sayımı | 30,129 | ||||
• Yoğunluk | 19,07/km2 | ||||
| Para birimi | Euro (€) (EUR) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+2 (DAYZ) | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+3 (DAYS) | ||||
| Telefon kodu | +358 (alan kodu 18) | ||||
| ISO 3166 kodu | AX | ||||
| İnternet alan adı | .ax | ||||
Tarihi
değiştirAda halkı 12. yüzyılda İsveçli misyonerlerce Hristiyanlaştırılmıştır. İsveç'e karşı büyük bir deniz zaferi kazanan Rus Çarı I. Petro 1714'te adaları ele geçirmiştir. 1917'de Finlandiya bağımsızlığını ilan edince Åland halkı kendi kaderini tayin hakkı istedi. Finlandiya, adaların özerkliğini kabul etmekle beraber ayrılmalarına karşı çıktı. Finlandiya, sorunun çözümü için Milletler Cemiyeti'ne başvurdu. Milletler Cemiyeti'nde oluşturulan bir komisyon adalara özerklik verilmesi şartıyla Finlandiya'nın egemenliğinin tanınmasına karar verdi. Karara göre, tarafsızlığı hükme bağlanan Åland Adaları, hiçbir zaman silahlandırılamayacak, askerî üs olarak kullanılmayacaktı. Finlandiya 6 Mayıs 1920'de Åland Adaları'na özerklik tanıyarak kendi eyalet parlamentosu kurma hakkı verdi.[3]
Ekonomisi
değiştirAdanın başlıca geçim kaynağı gemiciliktir. Ticaret malları taşınarak gelir elde edilir. Adada bir başka önemli geçim kaynağı ise çiftlik işletmeciliği ve balıkçılıktır. Birkaç önemli ileri teknoloji fabrikalar kurulmuş olsa da gemicilik şirketleri haricindeki işletmelerin hepsi 10 - 15'ten az işçi çalıştıran küçük kuruluşlardır. İşsizlik oranı %1,8'dir. Adanın bazı bölümlerinde gümrüksüz satıştan önemli paralar kazanılır.
Belediyeler
değiştirÅland, biri şehir olmak üzere 16 belediyeye ayrılmaktadır;
Yönetim
değiştirÖzerklik yasası, Åland hükûmetine yönetimde sorumluluk verir. Yargı, vergi tahsilatı, gümrük, sörvey ve sahil güvenlik ise Åland hükûmetinin sorumluluğundadır.
İl İdaresi, Åland'daki genel Fin devlet kurumudur. Finlandiya hükûmetinin Åland'daki temsilcisi validir. Åland Parlamento Başkanı Finlandiya Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Görevleri, Åland delegasyonuna başkanlık etmek ve başkan adına parlamento oturumlarını açıp kapatmaktır.[4]
Galeri
değiştir
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Suomen pinta-ala kunnittain 2017-01-01" (Fince). Maanmittauslaitos. 1 Ocak 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ Tilastokeskus. "Population". www.tilastokeskus.fi (İngilizce). 10 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "about-aland". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir
- Wikimedia Atlas'da Åland
- Åland resmî sitesi 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Åland hükûmeti sitesi 21 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İsveççe)
