Sigismund (Kutsal Roma imparatoru)
Sigismund (15 Şubat 1368 – 9 Aralık 1437) 1378'den 1388'e ve 1411'den 1415'e kadar Brandenburg'un elektörü, 1387'den Macaristan ve Hırvatistan kralı, 1411'den itibaren Almanya kralı, 1419'dan itibarenBohemya kralı, 1431'den itibaren İtalya kralı ve 1433'te taç giymesinden 1437'deki ölümüne dek Kutsal Roma İmparatoru oldu. Lüksemburg Hanedanı'nın son erkek üyesidir.
| Sigismund | |
|---|---|
| Sigismund, yaklaşık elli yaşlarında, 1420 yıllarında bilinmeyen bir sanatçı tarafından resmedilişi — tek çağdaş portresi | |
 | |
| Kutsal Roma İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 1387 - 1437 |
| Taç giymesi | 31 Mayıs 1433, Roma |
| Önce gelen | IV. Karl |
| Sonra gelen | III. Friedrich |
| Doğum | 14 Şubat 1368 Nürnberg, Almanya Krallığı |
| Ölüm | 9 Aralık 1437 (69 yaşında) Znojmo, Bohemya Krallığı |
| Defin | Varat |
| Eş(ler)i | Macar Mary Celjeli Barbara |
| Çocuk(lar)ı | Bohemya Kraliçesi Elizabeth |
| Hanedan | Lüksemburg Hanedanı |
| Babası | IV. Karl |
| Annesi | Elizabeth (Pomeranya) |
| Dini | Roma Katoliği |
Nürnberg'de doğan Sigismund, Kutsal Roma İmparatoru IV. Karl'ın ve dördüncü karısı Pomeranyalı Elizabeth'in oğlu Polonya Kralı III. Casimir'in ve Litvanya Büyük Dükü Gediminas'ın torunuydu. Adını, Sigismund'un babasının en sevdiği azizi olan Sigismundus'dan almıştır. Sigismund'un çocukluğundan beri saç renginden dolayı Bohemya Tacı'nda "kızıltilki" (liška ryšavá) lakabıyla anılmıştır. 1385'te Macaristan Kraliçesi Macar Mary (I. Mary) ile evlendi ve kısa bir süre sonra da Macaristan Kralı olarak taç giydi. Tahtın otoritesini yeniden kurmak ve sürdürmek için savaştı. Eşi Mary, 1395'te öldü ve Sigismund'u Macaristan'ın tek hükümdarı olarak bıraktı.
1396'da Sigismund, Niğbolu Muharebesi'ni yönetti, ancak Osmanlı İmparatorluğu tarafından kesin bir şekilde yenildi. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu ve o dönem Hristiyanlığın düşmanı olarak kabul edilen güçlerle mücadele etmek için Ejderha Tarikatı'nı kurdu ve Hırvatistan, Almanya ve Bohemya'nın tahtlarını güvence altına aldı. Sigismund, Katolik Bölünmesini sona erdiren, ancak hayatının sonraki dönemine egemen olan Hussit Savaşları'na da yol açan Konstanz Konsili'nin (1414-1418) arkasındaki itici güçlerden biriydi. 1433'te Sigismund, Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giydi ve 1437'de ölümüne kadar hüküm sürdü.
Biyografi değiştir
İlk yılları değiştir
Macaristan ve Polonya Kralı Büyük Louis, İmparator IV. Karl ile her zaman iyi ve yakın bir ilişkiye sahipti ve Sigismund, Louis'in en büyük kızı Mary ile 1374'te altı yaşındayken nişanlandı. 1378'de babasının ölümü üzerine, genç Sigismund Brandenburg uçbeyi oldu ve Macar sarayına gönderildi, burada kısa süre içinde Macar dilini ve yaşam biçimini öğrendi ve tamamen kendisini evlat edindiği ülkeye adadı. Büyük Louis onu varisi olarak atadı ve halefi olarak Macaristan Kralı olarak atadı.
1381'de 13 yaşındaki Sigismund, en büyük üvey kardeşi Almanya ve Bohemya Kralı Wenceslaus tarafından Lehçe öğrenmek, toprakları ve insanlarını tanımak için Kraków'a gönderildi.
Bir yanda Küçük Polonya'nın Polonyalı toprak sahipleri ile diğer yanda Büyük Polonya'nın toprak sahipleri arasındaki, gelecekteki Polonya Kralı'nın seçimine ilişkin anlaşmazlık, sonunda Litvanya tarafının seçilmesiyle sonuçlandı. Ancak Büyük Polonya lordlarının desteği Prens Sigismund'a Polonya tacını vermek için yeterli değildi. Bunun yerine, Küçük Polonya'nın ev sahipleri onu Mary'nin Litvanyalı Jogaila ile evli olan Polonyalı küçük kız kardeşi Polonyalı Jadwiga'yı verdi.
Macaristan Krallığı değiştir
1382'de babasının ölümü üzerine, nişanlısı Mary, Macaristan kraliçesi oldu ve Sigismund 1385'te Zólyom'da (günümüzde Zvolen) onunla evlendi. Soyluların desteğini alan Sigismund, 31 Mart 1387'de Székesfehérvár'da Macaristan Kralı olarak taç giydi. 1388'de Brandenburg'u Moravia uçbeyi Jobst'a vadederek para topladıktan sonra, sonraki dokuz yıl boyunca bu istikrarsız tahtı ele geçirmek için bitmek bilmeyen bir mücadeleye girişti.
Niğbolu Muharebesi değiştir
1396'da Sigismund, hâkimiyetlerini Tuna kıyılarına kadar genişletmek için Macaristan'la savaşan Türklere karşı Hristiyan ülkelerin birleşik ordularına önderlik etti. Soylular binlerce kişiyle kraliyet standardına akın etti ve Avrupa'nın neredeyse her yerinden gönüllüler tarafından desteklendi. Sigismund, 90.000 adam ve 70 kadırgalık bir filoyla yola çıktı. Vidin'i ele geçirdikten sonra Macar ordularıyla Niğbolu kalesinin önünde kamp kurdu. Yıldırım Bayezid 60.000 kişilik bir orduyla 25-28 Eylül 1396 tarihleri arasında Niğbolu Muharebesi'nde Hristiyan güçlerini tamamen yendi. Niğbolu'daki yenilgi birkaç Macar lordu kızdırdı ve krallıkta istikrarsızlığa yol açtı.
Leh Karşıtı İttifakları değiştir
Birkaç kez ve özellikle 1410'da Sigismund, Polonya Kralı II. Władysław'a karşı Töton Şövalyeleri ile ittifak kurdu. 300.000 duka karşılığında, 24 Haziran'daki ateşkes sona erdikten sonra Polonya'ya güneyden saldıracaktı. Sigismund, en sadık arkadaşı Stiboricz'li Stibor'a Polonya'ya saldırı düzenlemesini emretti. Sigismund'un desteğiyle Stibor, Transilvanya Dükü unvanını elinde bulunduran ve 15'i 406 km uzunluğundaki Váh nehri çevresinde yer alan 31 kale de dahil olmak üzere günümüz Slovakya'sının yaklaşık %25'ine sahip olarak geç Orta Çağ Avrupa'sının en etkili adamlarından biri haline geldi. Moskovalılar tarafından desteklenen Polonya-Litvanya ile Töton Şövalyeleri arasındaki savaşı önlemek için verilen diplomatik mücadelede Sigismund, Stibor'un ince diplomasisini maddi kazanç sağlamak için kullandı. Polonya birkaç müzakereci atadı ve bunların çoğu aynı zamanda Stibors'un uzak akrabaları olan Ostoja Klanı'ndandı ancak savaşı engelleyemedi ve yirmi iki batılı devletin ittifakı Temmuz 1410'da Grunwald Savaşı'nda Polonya'ya karşı bir ordu kurdu.
Diğer dillerdeki adı değiştir
- Almanca: Sigismund (von Luxemburg)
- Macarca: (Luxemburgi) Zsigmond
- İtalyanca: Sigismondo (del Lussemburgo)
- Çekçe: Zikmund (Lucemburský)
- Lehçe: Zygmunt (Luksemburski)
- Slovakça: Žigmund (Luxemburský)
- Hırvatça ve Sırpça: Žigmund (Luksemburški)
- Sırpça: Жигмунд (Луксембуршки)
- Slovence: Sigismund (Luksemburški)
- Rumence: Sigismund de Luxemburg
Ataları değiştir
| Sigismund | Babası: IV. Karl |
Baba tarafından dedesi: Johann von Böhmen |
Baba tarafından büyük dedesi: VII. Heinrich |
| Baba tarafından büyük ninesi: Margaret (Brabant) | |||
| Baba tarafından ninesi: I. Elisabeth (Bohemya) |
Baba tarafından büyük dedesi: II. Wenceslaus (Bohemya) | ||
| Baba tarafından büyük ninesi: Judith (Habsburg) | |||
| Annesi: Elizabeth (Pomeranya) |
Anne tarafından dedesi: V. Bogislaw |
Anne tarafından büyük dedesi: IV. Wartislaw | |
| Anne tarafından büyük ninesi: Elisabeth (Lindau-Ruppin) | |||
| Anne tarafından ninesi: Elisabeth (Polonya) |
Anne tarafından büyük dedesi: III. Casimir (Polonya) | ||
| Anne tarafından büyük ninesi: Aldona (Litvanya) |
| Wikimedia Commons'ta Sigismund (Kutsal Roma imparatoru) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça değiştir
- H. Horváth: Zsigmond király és kora (King Sigismund and his age); Budapest, 1937)
- B. Kéry: Kaiser Sigismund Ikonographie (Vienna and Munich, 1972)
- E. Mályusz: Zsigmond király uralma Magyarországon, 1387 – 1437 (King Sigismund’s reign in Hungary, 1387 – 1437}; Budapest, 1984)
- E. Marosi (ed), Művészet Zsigmond király korában, 1387 – 1437 (Art in the age of King Sigismund, 1387 – 1437}, 2 vols, exh. cat.; Budapest, Hist. Mus., 1987)
- J. Hoensch, Kaiser Sigismund: Herrscher an der Schwelle zur Neuzeit, 1368 – 1437 (Munich, 1996)
- M. Pauly und F. Reinert, eds.: "Sigismund von Luxemburg: ein Kaiser in Europa". Tagungsband des internationalen historischen und kunsthistorischen Kongresses in Luxemburg, 8 Haziran'dan 10 Haziran'a 2005(Mainz, 2006)
- I. Takacs: Sigismundus rex et imperator: Kunst und Kultur zur Zeit Sigismunds von Luxemburg 1387 – 1437 (Sigismund, king and emperor: Art and culture in the age of Sigisumd of Luxembourg 1387 – 1437}; exh. cat.; Mainz, 2006)
- https://web.archive.org/web/20080515120903/http://www.genealogie-mittelalter.de/deutschland_koenige_2/sigismund_deutscher_koenig_1437_luxemburger/sigismund_von_luxemburg_deutscher_koenig_+_1437.html
Dış bağlantılar değiştir
- Art, images, maps connected to Sigismund
- Sigismund 19 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sigismund (Kutsal Roma imparatoru) Doğumu: 15 Şubat 1368 Ölümü: 9 Aralık 1437
| ||
| Önce gelen Mary |
Macaristan ve Hırvatistan kralı 1387–1437 Mary ile birlikte |
Sonra gelen II. Albrecht |
| Önce gelen Rupert (Palatinate) |
Almanya kralı (resmen Roma kralı) 1410–1437 Jobst (Moravya) itirazına nazaran (1410–11) | |
| Önce gelen Wenceslas |
Bohemya kralı 1419–1437 | |
| Önce gelen IV. Karl |
 Kutsal Roma İmparatoru 1433–1437 |
Sonra gelen III. Friedrich |
| Önce gelen Wenceslas |
Seçici (Brandenburg) 1378–1388 |
Sonra gelen Jobst (Moravya) |
| Önce gelen Jobst (Moravya) |
Seçici (Brandenburg) 1411–1417 |
Sonra gelen I. Friederich (Hohenzollern) |