Gunship, ağır uçak silahlarıyla donanmış, öncelikle hava saldırısı veya yakın hava desteği olarak yer hedeflerine saldırmak için tasarlanmış askerî bir uçak türüdür.
Modern kullanımda "gunship" terimi, kara veya deniz hedeflerine saldırmak için yanlara monte edilmiş ağır silahlara (yani yana ateş eden) sahip sabit kanatlı uçakları ifade eder. Bu gunshipler, taarruz koşusu yapmak yerine hedefin etrafında dönecek şekilde yapılandırılmıştır. Bu tür uçakların silahları bir tarafta, pilon dönüşü (yatma dönüşü) gerçekleştirirken uçak ve yer tarafından oluşturulan hayali bir koninin tepesinde ateş edecek şekilde uyumlu hâle getirilmiştir. "Gunship" terimi, 19. yüzyılın ortalarında savaş teknesi ile eş anlamlı olarak ortaya çıkmıştır ve aynı zamanda Amerikan İç Savaşı sırasında kullanılan ağır silahlı zırhlı buharlı gemilere de atıfta bulunulmuştur.
Helikopter gunship'i terimi genellikle silahlı helikopterleri tanımlamak için kullanılır.
1942 ve 1943 yıllarında, Avrupa Harekât Alanı'nda Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için kullanılabilir bir eskort savaş uçağının bulunmaması, standart bir Boeing B-17F uçağının ve daha sonra tek bir Consolidated B-24D Liberator'un silahlanmasını önemli ölçüde artırmaya yönelik deneylere yol açtı. B-24D Liberator, her biri sırasıyla Boeing YB-40 Flying Fortress ve Consolidated XB-41 Liberator olarak 14 ila 16 Browning AN/M2 .50 kalibrelik makineli tüfeğe sahiptir. Bunlar, "uçan muhrip gunshipler" olarak, uzun menzilli eskort görevleri için stratejik bombardıman baskınlarında işgal altındaki Avrupa üzerinde düzenli ağır bombardıman formasyonlarına eşlik edecekti. YB-40 bazen bir gunship olarak tanımlandı ve B-17'den türetilen gunshiplerinden 25 uçaklık küçük bir grup inşa edildi ve bunlardan bir düzinesi Avrupa'ya konuşlandırıldı; XB-41'in stabilite sorunları vardı ve ilerleme kaydedilmedi.
II. Dünya Savaşı sırasında, sert vurucu saldırı uçaklarına olan acil ihtiyaç, North American B-25 Mitchell'in ağır silahlı gunship versiyonlarının geliştirilmesine yol açtı. Pasifik'te nakliyeye karşı kullanılmak üzere 405 B-25G, 75 mm (2,95 inç) M4 topuyla silahlandırıldı ve bunu 1000 B-25H takip etti. Ağustos 1943'ten itibaren teslim edilen H modelleri, sırt taretini kokpitin hemen arkasına doğru ilerletti ve daha hafif 75 mm T13E1 topuyla silahlandırıldı. B-25J modeli, 75 mm'lik topu çıkardı ancak toplam 18 adet 0,50 kalibrelik (12,7 mm) AN/M2 Browning makineli tüfek taşıyordu; bu, diğer tüm çağdaş Amerikan uçaklarından daha fazlaydı: burunda sekiz, kokpit altı uyumlu yan montajda dört. sırt taretinde iki adet, her biri çift bel pozisyonunda ve kuyrukta bir çift olmak üzere silah podu paketleri, taarruz koşularında maksimum on dört topun ileriye doğru ateş etmesini sağlar. Daha sonra B-25J, sekiz adet 5 inç (130 mm) yüksek hızlı uçak roketiyle (HVAR'lar) silahlandırıldı.
İngilizler ayrıca çok sayıda çift motorlu avcı bombardıman uçağı da yaptı. De Havilland Mosquito FB.VI, dört adet 20 mm Hispano Mk.II top ve dört adet .303 (7,7 mm) Browning makineli tüfekten oluşan sabit bir silaha sahipti; ayrıca bomba bölmesinde ve aerodinamik olarak yerleştirilmiş raflarda 4.000 pound'a kadar bomba vardı. Her kanadın altında kaplamalar veya sekiz adede kadar "60 lb" RP-3 roketi. De Havilland ayrıca Alman gemilerine ve denizaltılara karşı kullanılan, otomatik yükleyicili 57 mm QF 6-pdr tanksavar silahıyla donanmış 17 Mosquito FB Mk XVIII üretildi.
Almanlar ayrıca ağır silahlarla (Bordkanone) donanmış oldukça sayıda ağır avcı tipi (Zerstörer—"yok edici") üretti. Ju 87G'ler (Kanonenvogel) gibi özel "tank avcısı" uçaklar, kanat altı silah bölmelerinde iki adet BK 37 mm otomatik topla silahlandırıldı. Ju 88P gunshipler 37 mm, 50 mm ve 75 mm toplarla donatılmıştı ve tank avcıları ve bombardıman avcıları olarak kullanıldı. Hs 129, uyumlu olarak monte edilmiş bir silah bölmesinde (B-2/R-2) 30 mm'lik (1,181 inç) bir MK 101 topu veya MK 103 topu taşıyabilir. Me 410 Hornisse, Ju 88P-4 ile aynı BK 50mm otomatik topla donatılmıştı ancak yalnızca bombardıman uçağı olarak kullanıldı. Alman çift motorlu ağır avcı uçağı türlerinin hiçbiri çok sayıda üretilmedi veya dönüştürülmedi.
Daha modern, II. Dünya Savaşı sonrası sabit kanatlı uçak kategorisinde, gunship, kara veya deniz hedeflerine saldırmak için yanlara monte edilmiş ağır silahlara (yani yana ateş eden) sahip bir uçak türüdür. Bu gunshipler, taarruz koşusu yapmak yerine hedefin etrafında dönecek şekilde yapılandırıldı. Bu tür uçakların silahları bir tarafta, pilon dönüşü (yatma dönüşü) gerçekleştirirken uçak ve yer tarafından oluşturulan hayali bir koninin tepesinde ateş edecek şekilde uyumlu hâle getirilmiştir.
Douglas AC-47 Spooky ilk dikkate değer modern gunshipti. 1964'te, Vietnam Savaşı sırasında, popüler Douglas C-47 Skytrainaskerî nakliye uçağı, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri tarafından, dairesel saldırılar için yandan ateşlemeli üç Minigun ile başarıyla bir gunship'e dönüştürüldü. O zamanlar uçak "Dragonship", "Puff, the Magic Dragon" veya "Spooky" (resmî olarak FC-47 olarak adlandırıldı ama daha sonra AC-47 olarak düzeltildi) olarak biliniyordu. Üç adet 7,62 mm'lik mini topu, saniyede 50 veya 100 mermiyi seçerek ateşleyebilir. 3.000 feet (910 m) yükseklikte 120 knot hava hızıyla sol üst yörüngede seyreden gunship, futbol sahası büyüklüğündeki bir hedefin her metrekaresine potansiyel olarak 10 saniyeden daha kısa bir sürede bir mermi veya parlak kırmızı izleyici (her beş turda bir) yerleştirebilir ve 45'lik işaret fişeği ve 24.000 mermilik temel mühimmat yükü dayandığı sürece, bunu aralıklı olarak yapabilir ve saatlerce hedefin üzerinde gezinebilirdi.
İlk helikopter gunshipleri de yandan ateşleme konfigürasyonunda çalışıyordu; ilk örnek Aérospatiale Alouette III'tü. 1960'larda Afrika'daki Denizaşırı savaşlar sırasında Portekiz Hava Kuvvetleri, Alouette III helikopterlerinin bazılarına M2 Browning .50 kalibrelik makineli tüfeklerin yandan ateşlemeli çift montajlı konfigürasyonda kurulumunu denedi. Daha sonra .50 kalibrelik makineli tüfeklerin yerini tek bir montajda MG 151 20mm top aldı. Bu helikopterler Portekiz hizmetinde "helicanhões" (helikopter topları) olarak biliniyordu ve hava saldırı operasyonlarında silahsız nakliye helikopterlerinin eskortunda ve yerdeki birliklere ateş desteğinde kullanıldı. Güney Afrika ve Rodezya hava kuvvetleri daha sonra Güney Afrika Sınır Savaşı ve Rodezya İç Savaşında Portekizlilere benzer konfigürasyonlarda silahlı Alouette III'ü kullandı.
Cezayir Bağımsızlık Savaşı sırasında Fransızlar, Alman 20 mm MG151 topu ve iki adet .50 kalibrelik makineli tüfekle donanmış Sikorsky H-34 "Korsan"ı işletiyordu. Vietnam Savaşı'nın ilk günlerinde Amerikan Deniz Piyadeleri'ne ait H-34'ler, iki M60C makineli tüfek ve iki adet 19 atışlı 2,75 inç roket bölmesinden oluşan Temporary Kit-1 (TK-1) ile donatılmış, sahadaki ilk helikopter gunshipleri arasındaydı. Operasyonlar karışık bir coşkuyla karşılandı ve "Stingers" olarak bilinen silahlı H-34'ler hızla kullanımdan kaldırıldı. TK-1 kiti daha sonra Amerikan Deniz PiyadelerininUH-1E helikopterlerinde kullanılan TK-2 kitinin temelini oluşturacaktı.
ABD Ordusu ayrıca M2 .50 kalibrelik makineli tüfekler ve 2,75 inçlik roketlerle donanmış H-34 gunshipleri de denedi. Eylül 1971'de bir CH-34, iki adet M2 .50 kalibrelik makineli tüfek, dört adet M1919 .30 kalibrelik makineli tüfek, kırk adet 2,75 inçlik roket, iki adet 5 inçlik yüksek hızlı hava roketi (HVAR) artı sol arka camlarda iki adet ilave .30 kalibrelik makineli tüfek ve sağ taraftaki kargo kapısında bir adet .50 kalibrelik makineli tüfek bulunuyordu. Sonuç, o zamanlar dünyanın en ağır silahlı helikopteriydi.
Ayrıca, Vietnam Savaşı sırasında, Her yerde bulunan Bell UH-1 Iroquois helikopterleri, ABD Helikopter Silahlanma Alt Sistemleri monte edilerek gunshiplere dönüştürüldü; bunlar, 1962-1963'te ortaya çıkmaya başlayan makineli tüfekler, roketler ve otomatik toplar gibi ileri ateşlemeli silahlardı. Döner kanatlı uçaklar (helikopterler) bir hedefe yaklaşmak için çeşitli savaş manevralarını kullanabilirler. Onların durumunda gunship terimi, ağır silahlı helikopterle eş anlamlıdır. Özellikle Bell AH-1 Cobra gibi özel saldırı helikopterleri de bu anlama uymaktadır. Her durumda, gunship silahları makineli tüfekleri, roketleri ve füzeleri içerir.
Mil Mi-24 (NATO kod adı ile: Hind) büyük, ağır silahlı ve zırhlı bir helikopter gunship'i ve asker taşıma aracıdır. 1970'lerde tanıtıldı ve 1991 öncesi Sovyet Hava Kuvvetleri ve onun 1991 sonrası halefleri ile 30'dan fazla başka ülke tarafından işletildi. 0,50 kalibrelik (12,7 mm) makineli tüfek ateşine dayanacak şekilde tasarlanmış, güçlendirilmiş bir gövdeye sahip ağır silahlarla donatılmıştı. Zırhlı kokpitleri ve titanyum rotor kafası, 20 mm'lik top vuruşlarına dayanabilecek kapasitededir.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
