Vikipedi

Boyabat

Sinop'un ilçesi

Boyabat, Sinop iline bağlı, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir ilçedir. İsmi (Boy-Abat) geniş, düz bakımlı arazi anlamına gelmektedir.[2]

Boyabat
İlçe
Boyabat (2005)
Boyabat (2005)
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlSinop
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMehmet Nuri Çetin
 • Belediye başkanıHüseyin Coşar (AK Parti) (meclis oylamasıyla)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam1568 km²
Rakım330 m
Nüfus
 (2018, 31 Aralık 2021)
 • Toplam44,608, 44,004
 • Yoğunluk/km²
 • Kır
15,752
 • Şehir
28.691
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu57200
İl alan kodu368
İl plaka kodu57

Etimoloji Değiştir

Boy, uzunluk, kabile, soy, aşiret; abat, mağrur ya da imar edilmiş anlamına gelse de, bir zamanlar İslam ve Hristiyan dünyasının sınırında bir "Serhat boyu kalesi" olduğundan adının Boy-Abad olarak yerleştiği sanılmaktadır. Bir başka söylentiye göre de ismi "Uzun ova" anlamındadır.

Tarih Değiştir

İlçenin MÖ 600 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır. İlçeyi ilk kuranların Kaşkalar olduğu tahmin edilmektedir.

Boyabat sırasıyla Gaşka, Hitit, Paflagonya, Lidya (M.Ö. 590), Pers (M.Ö. 548), Makedonya (M.Ö. 330), Pontus (M.Ö. 300), Roma (M.Ö. 60), Bizans (M.S. 390) egemenliklerine girmiştir.

M.Ö. 300 ve M.Ö. 60 arası Pontus Krallığı'nın batı, değişik Yunan, Makedon devletlerinin ve daha sonra Roma imparatorluğu'nun batı sınırı olarak hizmet gören ve şehre hakim büyük bir kayalık tepe üzerine o dönemde inşa edildiği tahmin edilen, Boyabat Kalesi zaman içinde şehrin öneminin artmasına ve gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.

Boyabat’ın ilk defa Türklerin eline geçmesi 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun himayesine girmesi ise Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon Rum İmparatorluğu’nu teslim almasıyla gerçekleşmiştir. 1924 yılında il olan Sinop’a bağlanarak Şehrin en büyük ilçesi konumuna gelmiştir.[3] İlçede Osmanlı Devleti'nden kalma birçok eser vardır. Akmescit Camii, şu anda harebe halinde olan Çay Mahallesindeki Medrese, Daylı Türbesi, AşıklıTekke Türbesi, Büyük Cami, Bekir Paşa Su Kanalı vs. İlçe Cumhuriyet döneminde Sinop iline bağlı bir ilçe olurken gelişmesini de hızla sürdürmektedir.[4]

Konum Değiştir

Boyabat; doğuda Durağan, batıda Hanönü-Taşköprü, kuzeyde Ayancık-Sinop Gerze ve Erfelek, güneyde Saraydüzü - Kargı İlçeleriyle çevrilidir. Arazi 2., 3., 4. jeolojik zamanda oluşmuştur. Arazi, yüksek dağ dizilerinden oluşmuştur. Çöküntüler ve sel yarıkları da dikkati çekmektedir. İlçeden Kızılırmak'ın kolu olan Gökırmak geçmektedir.

Ekonomi Değiştir

 
İlçede yer alan bazalt kayalıkları
 
Boyabat Kalesi

İlçe ekonomisi, sanayi, tarım, hayvancılık ve orman ürünlerinden oluşmaktadır.
İlçede, 30450 ha tarım arazisi mevcut olup, bunun %50'si tarla bitkileridir. Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, çeltik, fasulye, şeker pancarıdır. Boyabat tarım ürünü olarak pirinciyle tanınmıştır.
İlçede, 100296 hektar orman arazisi vardır. Orman ürünleri; 14000 m³ tomruk, 350 m³ tel direk, 3500 m³ maden direk, 13000 m³ kâğıtlık odun, 18350 m³ lift-yonga odun, 6500 m³'te yakacak odundur.

İlçede, 33000 koyun, 650 saf kültür sığır, 6700 kıl keçisi, 11500 kültür melezi sığır, 320 tiftik keçisi, 8700 yerli sığır, 1050 manda, 260 at, 145 katır ve 1040 eşek bulunmaktadır.

İlçede sanayi kuruluşlarınca (Toprak Sanayi) üretilen mallar ticaret alanında önemli yer tutar. Haftada iki defa kurulan pazar, ilçe çevresinde üretilen ürünlerin değerlendirilmesinde önemli rol oynamaktadır. İlçede, Devlet ve Özel sektöre ait 6 adet banka şubesi vardır. Bunlar T.C. Vakıfbank, T.C. Ziraat, Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Denizbank ve Akbank’tır. Sanayi ve Ticaret Odası mevcuttur. 20 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 22 adet Tarımsal Sulama Kooperatifi, 63 adet Yapı Kooperatifi, 2 adet Tüketim Kooperatifi, 4 adet Motorlu Taşıt Kooperatifi, 1 adet Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi, 1 adet Esnaf ve Sanatkârlar Kefalet Kooperatifi mevcuttur.[5]

Mimari Değiştir

Saat kulesi Değiştir

Boyabat Saat Kulesi
 
Genel bilgiler
TürSaat kulesi
KonumBoyabat, Sinop, Türkiye
Koordinatlar41°28′08″K 34°46′00″D / 41.46889°K 34.76667°D / 41.46889; 34.76667
Başlama1982
Tamamlanma1983

Boyabat Kalesi karşısındaki park içerisinde bulunan kule 1982 ile 1983 yıllarında inşa edilmiş[6] çokgen gövdeli ve minare görünümündedir.[7]

Nüfus ve demografi Değiştir

Şehir nüfusunun çoğunu zamanında köylerden veya şehir merkezinden göç eden ve emeklilik sonrası geri dönen kesim oluşturur. 2000'li yıllardan sonra ilçe belediyesi şehirde gelenekselleşen panayırın yanına tiyatro festivalini de ekleyerek şehirdeki kültürel etkinlikleri arttırmaya çalışmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[8] 59.776 3.623 56.153
1935[9] 66.897 3.745 63.152
1940[10] 62.004 3.739 58.265
1945[11] 65.262 3.996 61.266
1950[12] 73.577 5.407 68.170
1955[13] 54.235 6.432 47.803
1960[14] 61.408 8.190 53.218
1965[15] 62.710 9.418 53.292
1970[16] 61.270 11.312 49.958
1975[17] 60.441 13.139 47.302
1980[18] 60.575 14.397 46.178
1985[19] 60.470 17.144 43.326
1990[20] 50.648 21.506 29.142
2000[21] 45.193 24.681 20.512
2007[22] 42.433 25.885 16.548
2008[23] 42.978 25.694 17.284
2009[24] 42.996 25.271 17.725
2010[25] 43.289 25.952 17.337
2011[26] 43.416 26.467 16.949
2012[27] 43.139 26.586 16.553
2013[28] 43.838 26.121 17.717
2014[29] 43.861 26.730 17.131
2015[30] 43.826 27.334 16.492
2016[30] 44.035 27.697 16.338
2017[30] 44.025 27.882 16.143
2018[30] 44.608 27.778 16.830
2019[30] 44.435 28.240 16.195
2020[30] 44.443 28.691 15.752

Not: 1990 yılında Saraydüzü ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Sağlık Değiştir

İlçede 1950 yılında 20 yataklı sağlık merkezi olarak faaliyetine başlayan, günümüzde B Hizmet sınıfı kriterlerini karşılayan, 145 yataklı bir adet devlet hastanesi bulunmaktadır. Hastane Zincirlikuyu mahallesindeki yerinden Çamlıca mahallesine 1998 yılında taşınmıştır.[31]

Dış bağlantılar Değiştir

Kaynakça Değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  2. ^ "http://www.nisanyansozluk.com/?k=abat&x=-1309&y=-240". 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2014.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  3. ^ "Boyabat Tarihi". www.boyabat.bel.tr. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2022. 
  4. ^ T.C. Boyabat Kaymakamlığı - Boyabat Tarihi 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 14 Ekim 2013 tarihinde erişildi.
  5. ^ T.C. Boyabat Kaymakamlığı - Boyabat Ekonomik Durumu 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 14 Ekim 2013 tarihinde erişildi.
  6. ^ Çakıcı, Şefik (2 Eylül 2015). "Boyabat Saat Kulesi bilgi edinme başvurusu". Boyabat Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü (E-posta). e-Dilekçe numarası 41864127/833. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Acun, Hakkı (2011). Osmanlı İmparatorluğu Saat Kuleleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 107. ISBN 9789751623706. 
  8. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  9. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  11. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  15. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  28. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  29. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  30. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Boyabat Nüfusu - Sinop". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Sinop Boyabat Nüfusu". nufusune.com. 
  31. ^ "Tarihçe". boyabatdh.saglik.gov.tr. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Boyabat&oldid=30269354" sayfasından alınmıştır