Vikipedi

2015 Suruç saldırısı

24 Eylül 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

2015 Suruç saldırısı, diğer adıyla Suruç Katliamı, 20 Temmuz 2015'te yerel saatte 12.00 civarında Şanlıurfa ilinin Suruç ilçesinde düzenlenen bombalı intihar saldırısı. Saldırıda, saldırgan dâhil 34 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.[1][2][3][5] Saldırı; aralarında Ezilenlerin Sosyalist Partisi'nin (ESP) gençlik kolu Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyelerinin de bulunduğu 300 kişinin Amara Kültür Merkezi bahçesinde Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Kobani Kuşatması sonrası, Kobani'nin yeniden inşa çalışmaları konusunda basın açıklaması yaptığı sırada meydana geldi.[6][7] Saldırıyı IŞİD üstlendi.[8] Canlı bombanın da IŞİD ile ilişkisi olan Dokumacılar grubu mensubu Şeyh Abdurrahman Alagöz olduğu belirlendi.[9][10]

2015 Suruç saldırısı
BölgeSuruç, Şanlıurfa, Türkiye
Koordinatlar36°58′50″K 38°25′32″D / 36.98056°K 38.42556°D / 36.98056; 38.42556
Tarih20 Temmuz 2015
12.00 (DAYS (UTC+02.00))
Saldırı türü
İntihar saldırısı
Ölü34[1]
Yaralı104+[2][3]
İşleyenler Irak ve Şam İslam Devleti mensubu Şeyh Abdurrahman Alagöz[4]

Arka plan

değiştir

Arasında SGDF üyesi gençlerin de olduğu bir grup, 19-24 Temmuz tarihleri arasında Kobani'ye giderek Kobani Kuşatması sırasında yıkılmış olan kentin yeniden inşa çalışmasına katılmayı hedefliyordu. Yeniden inşa çalışmasında okul ve hastanelerin enkazlarını kaldırarak yardımcı olmayı hedefleyen çalışma için Kobani kantonu bir bina tahsis etti.

Bombalama

değiştir

Değişik illerden gelen 300 genç, konakladığı Suruç belediyesine ait Amara Kültür Merkezinin bahçesinde Kobani'ye geçmeden önce bir basın açıklaması yaptılar. Basın açıklamasının devam ettiği sırada, saat 11.50'de kalabalığın tam ortasında bir patlama meydana geldi.[11] Patlama sonucunda 23 kişi olay yerinde olmak üzere 34 kişi öldü.[1][12] Patlamada ölen 33 kişinin isimleri: Uğur Özkan, Kasım Deprem, Polen Ünlü, Hatice Ezgi Sadet, Cemil Yıldız, Çağdaş Aydın, Nazlı Akyürek, Fikriye Ece Dinç, Mücahit Erol, Murat Yurtgül, Emrullah Akhamur, İsmet Şeker, Okan Pirinç, Nartan Kılıç, Ferdane Kılıç, Serhat Devrim, Met Ali Barutçu, Erdal Bozkurt, Süleyman Aksu, Koray Çapoğlu, Cebrail Günebakan, Veysel Özdemir, Nazegül Boyraz, Alper Sapan, Alican Vural, Osman Çiçek, Vatan Budak, Dilek Bozkurt, Büşra Mete, Yunus Emre Şen, Aydan Ezgi Şalcı, Mehmet Ali Varol, Mert Cömert.[13]

Failler

değiştir

Suruç kaymakamı Abdullah Çiftçi, intihar bombacısının bir kadın olduğunun belirlendiğini söyledi.[14] Ancak bir sonraki gün yapılan DNA testleri sonucunda intihar bombacısının 20 yaşındaki, Adıyaman Üniversitesi Makine Mühendisliği öğrencisi Şeyh Abdurrahman Alagöz olduğu tespit edildi.[9][10] Saldırıda kimliği tespit edilemeyen ancak kadın olduğu belirlenen ikinci bir şüpheli daha ortaya çıktı.[9]

Saldırıdan sonra intihar bombacısı olan Şeyh Abdurrahman Alagöz'ün, abisi ile birlikte "terör nitelikli kayıp" olarak kaydının olduğu, 6 aydır kayıp olduğu, babasının 2 ay önce İl Emniyet Müdürlüğüne iki oğlu için ihbarda bulunduğu belirlendi.[15] HDP milletvekili Ayhan Bilgen, intihar bombacısı Abdurrahman Alagöz'ün polis tarafından önce gözaltına alınıp sonra serbest bırakıldığı yönünde bazı iddialar bulunduğunu kaydetti.[15] Failin abisi Yunus Emre Alagöz ise, yakalanması için emniyet güçlerinin 'teyakkuza geçtiği' belirtilmesine rağmen[16] 3 ay sonra 10 Ekim'de Ankara'da gerçekleşen ve 100 kişinin ölümüne yol açan bir başka katliamın intihar bombacısı oldu.[17]

Sonrası

değiştir

Suruç saldırısının olduğu gün akşam saatlerinde İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Hatay, Denizli, Antalya, İzmit, Kayseri, Gaziantep, Çorlu, Batman, Mersin ve Çanakkale’de saldırıya yönelik protestolar düzenlendi.[18] İstanbul'da İstiklal Caddesinde, Mersin'de, Siirt'te ve Diyarbakır Silvan'da yapılan protestolarda polisle göstericiler arasında çatışma çıktı.[19][20] 24 Temmuz günü 12 ilde başlatılan IŞİD, PKK ve DHKP/C örgütüne dönük operasyonlarda ise 297 kişi gözaltına alındı. İstanbul Bağcılar'da polisle çatışmaya giren DHKP/C üyesi Günay Özaslan öldürüldü.[21] Sonraki günlerde de gözaltı operasyonları devam etti ve 34 ilde 1050 kişi gözaltına alındı.[22] Suruç protestolarında çıkan çatışmalarda ise Mersin'de Bülent Ecevit Güngör,[23] Nusaybin'de Seyithan Dede[24] ve Gazi mahallesindeki çatışmalarda vurulan polis memuru Muhammet Fatih S.[25] hayatını yitirdi.

Sonuçlar

değiştir

Suruç saldırısının ardından TSK önce Suriye'deki bazı IŞİD mevzilerini bombaladı, ancak sonraki günler boyunca Kuzey Irak'taki PKK mevzilerini bombalamayı sürdürdü. Yapılan hava saldırılarında 190 PKK'lının öldürüldüğü açıklandı.[26] İHD'nin raporuna göre 21-28 Temmuz arasında yapılan operasyonlarda 140 kişi IŞİD üyesi olma iddiasıyla, 22 kişi "Paralel Yapı" üyesi olma iddiasıyla, diğerleri ise PKK/KCK ve diğer sol örgütlerle ilişkisi iddiasıyla 1034 kişi gözaltına alındı. Bunlardan 5 kişi IŞİD üyesi olduğu, 49 kişi de PKK üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı.[27]

2009 yılından beri sürmekte olan Çözüm süreci'nin sona erip ermediği tartışmaları başladı.[28]

Suruç saldırısından iki gün sonra gerçekleştirilen 2015 Ceylanpınar saldırısının HPG tarafından bu saldırıya misilleme olarak gerçekleştirildiği iddiaları ortaya atıldı.[29] Ancak PKK ve KCK yöneticileri tarafından bu iddialar reddedildi.[30][31][32]

Tepkiler

değiştir

Siyasi parti ve kurumlar

değiştir
   
Saldırının ardından Türkiye'nin Washington, DC Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi yapan gruplar, Washington, DC, ABD

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı ilk açıklamada "Bu vahşeti işleyenleri ben de şahsım olarak, milletim adına lanetliyorum, kınıyorum. Terörün, dini yoktur, ırkı yoktur, milleti milliyeti yoktur, vatanı yoktur. Teröre karşı tüm uluslararası bir mücadelenin verilmesi gerektiğini hep ifade ettik, ediyoruz." ifadelerini kullandı.[33][34]

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu "terörü ve onu besleyenleri kınıyorum" derken,[35] CHP Sözcüsü Haluk Koç "ulusal yas ilan edilmeli" ve "yanlış dış politika tercihlerinden derhal vazgeçilmeli" dedi.[36]

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yapılan saldırıyı önşartsız lanetlediğini söyleyerek, "Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu isimli paravan bir oluşumun, Kobani’yi beraber savunduk, beraber inşa ediyoruz kampanyası çerçevesinde toplanan kalabalığın Suruç’a hareketi felaketle sonlanmıştır." dedi. Saldırında ölenlerin "terör şubesi partiler ve bölücülüğün yanında saf tuttuklarını" ve "İstanbul’dan Suruç’a Kobani bahanesiyle yola çıkanların bir defa amaç ve yöntemleri halis ve ahlaki görülemeyeceğini" belirtti.[37]

HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş ise saldırının sorumlusunun hükûmet olduğunu ileri sürerek "IŞİD ve benzeri tecavüz ordularının destek aldığı bütün ülkeler ve rejimleri bu barbarlığın ortağıdırlar. IŞİD'e karşı sus pus olanlar, sesini bile yükseltmeye cesaret edemeyenler, HDP'ye bile her gün tehdit savurup IŞİD'in başını okşayan Ankara'daki yöneticiler bu barbarlığın suç ortağıdırlar." dedi.[38]

Teröre karşı ortak deklarasyon önerisi

değiştir

Başbakan Davutoğlu bütün partilere çağrıda bulunarak "4 partinin genel başkanı ortak deklarasyona imza atmalıyız" dedi.[39] Bu öneriye CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu olumlu yanıt verirken,[40] öneri MHP ve HDP tarafından kabul görmedi. MHP Genel Başkanı Bahçeli öneriyi "samimiyet ve gerçeklerden uzak" bir öneri olarak değerlendirdi.[41] HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş ise "Siz Dolmabahçe deklarasyonuna sahip çıkamamışken yeni bir deklarasyon çağrısı yapmanın anlamı yok" diyerek öneriyi reddetti.[42]

Olağanüstü meclis toplantısı çağrıları

değiştir

HDP Eş Genel Başkanı saldırının ertesi günü, 21 Temmuz'da meclisi çözüm süreci, Rojava ile ilişkiler ve IŞİD tehdidi konularını görüşmek üzere olağanüstü toplantıya çağırdı.[43] HDP'nin çağrısına CHP[44] ve AKP destek vermedi.[45] Ancak ertesi gün CHP kendisi meclisi olağanüstü toplantıya çağırdı.[46]

Cumhuriyet Halk Partisi raporu

değiştir

CHP, saldırı sonrasında yaşanan gelişmelerden sonra "Suruç Katliamı ve IŞİD Tehdidi Hakkında Değerlendirme Raporu" başlığıyla 219 sayfadan oluşan kapsamlı bir rapor yayımladı. Yapılan açıklamada raporun 550 milletvekiline de ulaştırılacağı belirtildi.[47]

Uluslararası

değiştir
  •   ABD – Amerika Birleşik Devletleri başkanı Barack Obama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı telefonla arayarak Suruç'ta düzenlenen saldırı ile PKK'nın üstlendiği ve bir asker ile iki polisin öldüğü saldırıları kınadı ve Erdoğan'a Amerikan halkının taziyelerini iletti. İki lider ayrıca IŞİD ile mücadele, Irak'taki güven ve istikrar ve Suriye iç savaşı konularını ele aldılar.[48][49]
  •   Almanya – Şansölye Angela Merkel yaptığı yazılı açıklamada Türkiye ile birlikte "teröre karşı mücadelede" müttefik olduklarını hatırlatarak, saldırıda ölenlerin yakınlarına başsağlığı dileyerek, yaralananlara acil şifalar diledi. Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, yazılı açıklama yaparak "Failin özellikle gençleri hedef almasından ayrıca dehşete düştüm. Bu menfur eylemi şiddetle kınıyorum" ifadelerine yer verdi.[50][51]
  •   Azerbaycan – Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Recep Tayyip Erdoğan'a bir taziye mektubu gönderdi. Aliyev mesajında: "Facia nedeniyle hayatını kaybedenlerin ailelerine ve yakınlarına, tüm Türkiye halkına kendi adımdan ve Azerbaycan halkı adından derin üzüntüyle taziye dileklerimi iletiyor, yaralılara acil şifalar diliyorum. Allah rahmet eylesin!" ifadelerini kullandı.[52][53]
  •   Fransa – Cumhurbaşkanı François Hollande Suruç'taki terör saldırısı nedeniyle Erdoğan'ı telefonla arayarak taziyelerini iletti ve terörle mücadele konusunda Türkiye ile işbirliğini sürdüreceklerini ifade etti.[54][55]
  •   Irak – Irak Dışişleri Bakanlığı katliamın ardından yazılı bir bildiri yayımlayarak "Suruç'ta meydana gelen terör saldırısını kınıyoruz. Irak Hükûmeti dost Türkiye halkına ve kurbanların ailelerine başsağlığı diler." ifadelerine yer verdi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani saldırıyı kınayarak "Sivil vatandaşları hedef alan terör eylemlerinin vahşice ve insanlık dışı olduğunu, bu eylemlerin yenilginin göstergesi olduğunu ve herkesin teröre karşı iradesini daha da sağlamlaştıracağını" ifade etti.[56][57]
  •   İran – İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Merziye Afham, saldırıda ölenlerin ailelerine başsağlığı dileyerek "Bu canice terörist saldırı, bu tür olayların faillerinin insanlık dışı hedeflerine ulaşmak için hiçbir eylemden kaçınmayacağını bir kez daha ortaya koydu" ifadelerini kullandı.[58]
  •   Kuzey Kıbrıs – Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı resmî ziyaret ve Kıbrıs Harekâtı'nın 41. yıldönümü kutlamaları için Lefkoşa'da bulunan Tayyip Erdoğan ile yaptıkları ortak basın toplantısı sırasında saldırıyı kınayarak, nereden gelirse gelsin bu terör eyleminin lanetlenmesi ve kınanması gerektiğini belirtti.[59]
  •   Rusya – Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a taziye telgrafı göndererek, "Barbarca gerçekleştirilen bu saldırıyı kınadığını ve terörizme karşı tüm uluslararası toplumların koordineli olarak aktif bir şekilde çaba sarf etmesi gerektiğini" ifade etti. Başbakan Dmitri Medvedev ise mevkidaşı Ahmet Davutoğlu'na taziye mesajı gönderdi.[60][61][62]
  •   Yunanistan – Yunanistan Dışişleri Bakanlığı saldırıyı kınayarak, kurbanların ailelerine ve Türk Hükûmetine başsağlığı diledi. Ayrıca, Radikal Sol Koalisyon’nın gençlik örgütü Syriza Gençliği, Suruç saldırısında ölenler için yaptığı açıklamada, "32 yoldaşımız öldü... Onların başlattığını biz devam ettireceğiz" ifadelerini kullandı.[63][64]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta 2015 Suruç saldırısı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b c "Suruç'ta 34. ölüm". Al Jazeera Türk. 14 Ağustos 2015. 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 
  2. ^ a b "Suruç'ta ölü ve yaralı sayısı açıklandı". TRT Haber. 21 Temmuz 2015. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  3. ^ a b "Suruç'ta ölenlerin sayısı 32'ye yükseldi". NTV.com.tr. 21 Temmuz 2015. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  4. ^ "Suruç'taki canlı bomba saldırısının faili kesinleşti". CNN Türk. 22 Temmuz 2015. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2015. 
  6. ^ "SGDF'lilerin katliamdan hemen önce çekilen fotoğrafı". Milliyet. 21 Temmuz 2015. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015. 
  7. ^ "Suruç'ta canlı bomba saldırısı: 31 ölü". aljazeera.com.tr. 20 Temmuz 2015. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  8. ^ Taylor, Sarah (21 Temmuz 2015). "Suruc suicide bombing: Turkey 'identifies suspect' in ISIL-claimed attack". Suruc Bombing. Euronews. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020. 
  9. ^ a b c Suruç'taki bombacının kimliği kesinleşti, 22 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Habertürk, 22.07.2015 tarihinde alındı.
  10. ^ a b Şüpheli Adıyamanlı terör suçundan aranıyor 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Habertürk, 22.07.2015 tarihinde alındı.
  11. ^ Kobani'de çocuk parkı yapacaklardı 1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğan Haber Ajansı, 21.07.2015 tarihinde erişildi.
  12. ^ Suruç'ta korkunç patlama 19 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  13. ^ Suruç’ta katliamda ölenlerin kimlikleri belli oldu 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 23.07.2015 tarihinde alındı.
  14. ^ Suruç Kaymakamı: Saldırgan kadın 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Türkçe, 21.07.2015 tarihinde alındı
  15. ^ a b Cumhuriyet gazetesi, Bombacının poliste 'terör' kaydı çıktı 2 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16.10.2015 tarihinde alındı.
  16. ^ Gözcü, Şeyh Abdurrahman Alagöz ile ilgili şok detaylar 26 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16.10.2015
  17. ^ T24, İkinci canlı bomba da şüpheliler listesinden çıktı! 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 16.10.2015
  18. ^ Taksim’de Suruç protestosuna müdahale 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  19. ^ Suruç protestosuna Taksim’de polis müdahalesi 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 21.07.2015 tarihinde alındı
  20. ^ Suruç protestoları: Mersin'de 2 yaralı, Siirt'te 10 gözaltı 6 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Türkçe, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  21. ^ Teröre karşı dev operasyon... Çatışma çıktı, 1 ölü var, 15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Milliyet, 25.07.2015 tarihinde alındı.
  22. ^ Başbakanlık’tan operasyon açıklaması: 34 ilde eşzamanlı operasyon, Bin 50 kişi gözaltına alındı 18 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  23. ^ Mersin'de başından yaralanan Bülent Ecevit Güngör hayatını kaybetti 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Posta, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  24. ^ Nusaybin'de gerginlik: 1 kişi yaşamını yitirdi 9 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yüksekova Haber, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  25. ^ Gazi Mahallesi’nde yaralanan polis şehit oldu 28 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet, 28.07.2015 tarihinde alındı.
  26. ^ '190 PKK’lı öldürüldü' 1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  27. ^ İHD’den bir haftanın bilançosu: 41 kişi öldü, 1034 kişi gözaltına alındı, 31 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Agos, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  28. ^ Akil insanlar heyeti çözüm sürecinde gelinen noktayı değerlendirdi, 2 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haber Türk, 30.07.2015 tarihinde alındı.
  29. ^ "Ceylanpınar'da 2 polisin öldürülmesini HPG üstlendi". Evrensel. 22 Temmuz 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. 
  30. ^ "PKK'dan şehit edilen iki polis için flaş açıklama: Biz yapmadık". Cumhuriyet. 29 Temmuz 2015. 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. 
  31. ^ "PKK yöneticisi Karayılan: Ceylanpınar'daki iki polis resmi birimlerimizce öldürülmedi". Diken. 6 Ağustos 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018. Karayılan, “Ceylanpınar’da iki polisin öldürülmesi bizim merkezi bir kararımızla yapılmış bir eylem filan değildir. Hatta resmi bir birimimizin yaptığı bir eylem bile değildir. Kendine ‘Apocu Fedailer’ diyen bir grup tarafından yapılmış bir eylemdir. Biz de zaten bunu böyle açıkladık. Hemen buna sarıldılar” dedi. 
  32. ^ "PKK: Ceylanpınar'da iki polisin öldürülmesi merkezi karar değil tepkisel çıkış". Diken. 27 Temmuz 2015. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2018. 
  33. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Suruç açıklaması". Hürriyet. 20 Temmuz 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  34. ^ "Erdoğan, Şanlıurfa Valisi'nden bilgi aldı". Haber7.com. 20 Temmuz 2015. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  35. ^ Kılıçdaroğlu'ndan Suruç'taki bombalı saldırı için ilk açıklama 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 21.05.2015 tarihinde alındı.
  36. ^ Haluk Koç: "Ulusal yas ilan edilmeli" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı
  37. ^ Devlet Bahçeli'den Suruç saldırısı açıklaması 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  38. ^ HDP: “Suruç Katliamını Lanetliyoruz” 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bugün, 21.07.2015 tarihinde alındı
  39. ^ Davutoğlu'ndan çağrı: Gelin birlikte imzalayalım 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haber Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  40. ^ Kılıçdaroğlu Habertürk'e konuştu, ortak deklarasyon çağrısına yanıt verdi 12 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haber Türk, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  41. ^ Bahçeli: 'Canileri amasız ve ön şartsız lanetliyorum' 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 21.07.2015 tarihinde alındı
  42. ^ Demirtaş'tan Davutoğlu'na ret: Siz Dolmabahçe'ye sahip çıkamazken yeni bir deklarasyonun anlamı yok! 29 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., T24, 21.07.2015 tarihinde alındı.
  43. ^ Demirtaş, TBMM'yi olağanüstü toplantıya çağırdı 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Türk, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  44. ^ Baluken: ‘Meclis olağanüstü toplansın’ çağrımızı CHP kabul etmedi, 10 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IMC TV, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  45. ^ ‘Meclis’ çağrısı karşılık bulmadı, 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Aydınlık, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  46. ^ CHP, 116 vekilin imzasıyla Meclis'i 29 Temmuz'da acil toplantıya çağırdı 21 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV, 24.07.2015 tarihinde alındı.
  47. ^ CHP SURUÇ RAPORU'NU AÇIKLADI 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CHP.org.tr 24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 26 Temmuz 2015. Erişim: 28 Temmuz 2015.
  48. ^ "ABD Başkanı Obama İle Telefon Görüşmesine İlişkin Basın Açıklaması". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 23 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015. 
  49. ^ "Readout of the President's Call with President Recep Tayyip Erdogan of Turkey (İngilizce)". The White House Office of the Press Secretary. Beyaz Saray. 22 Temmuz 2015. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  50. ^ "Dünya Suruç'taki terör saldırısını kınadı". TRT Türk. 21 Temmuz 2015. 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  51. ^ "Almanya Suruç saldırısını kınadı". Haber7.com. 20 Temmuz 2015. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  52. ^ "Türkiyə Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğana (Azerice)". Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  53. ^ "Aliyev, Suruç için taziye mesajı gönderdi". Cihan Haber Ajansı. 21 Temmuz 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  54. ^ "Entretien du Président de la République avec le Président turc (Fransızca)". Élysée Sarayı. 21 Temmuz 2015. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  55. ^ "Erdoğan'a Hollande'dan taziye telefonu". Haberturk.com. 21 Temmuz 2015. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  56. ^ Ahmed Jamal (23 Temmuz 2015). "MOFA Condemns Terrorist Attack on Turkish City of Suruç (İngilizce)". Irak Dışişleri Bakanlığı. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  57. ^ "Barzani'den Suruç patlamasına kınama". Cihan Haber Ajansı. 20 Temmuz 2015. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2015. 
  58. ^ Merziye Afham (20 Temmuz 2015). "Iran Condemns Terrorist Attacks in Turkey (İngilizce)". İran Dışişleri Bakanlığı. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  59. ^ "KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı: "Terör Nereden Gelirse Gelsin Lanetlenmelidir"". Bugün. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  60. ^ "Condolences to President of Turkey Recep Tayyip Erdogan (İngilizce)". Kremlin Sarayı. 20 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  61. ^ Siyamend Kaçmaz (21 Temmuz 2015). "Putin'den Erdoğan'a 'Suruç' taziyesi". Hürriyet. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  62. ^ "Liderlerden Davutoğlu'na taziye mesajı". Anadolu Ajansı. 21 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015. 
  63. ^ "Foreign Ministry announcement on the terrorist attack in the town of Suruc, Turkey (İngilizce)". Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. 21 Temmuz 2015. 9 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2015. 
  64. ^ Syriza Gençliği'nden Suruç açıklaması 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 22.07.2015 tarihinde alındı.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2015_Suruç_saldırısı&oldid=33878686" sayfasından alınmıştır