İsmet Sezgin
İsmet Abdullah Sezgin (6 Ocak 1928, Aydın - 7 Aralık 2016, Ankara), Türk siyasetçi. "İsmet Abi" diye anılmış, uzun yıllar Türk siyasetinde birçok görev üstlenmiş ve aynı zamanda Süleyman Demirel'in yakın çalışma arkadaşı olarak bir kariyer sürmüştür.
| İsmet Sezgin | |
|---|---|
.jpg)
| |
| 34. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999 | |
| Başbakan | Mesut Yılmaz |
| Yerine geldiği | Tansu Çiller |
| Yerine gelen | Hüsamettin Özkan Hikmet Uluğbay |
| Türkiye Millî Savunma Bakanı | |
| Görev süresi 30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999 | |
| Başbakan | Mesut Yılmaz |
| Yerine geldiği | Turhan Tayan |
| Yerine gelen | Hikmet Sami Türk |
| 18. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı | |
| Görev süresi 18 Ekim 1995 - 24 Aralık 1995 | |
| Yerine geldiği | Hüsamettin Cindoruk |
| Yerine gelen | Mustafa Kalemli |
| Türkiye İçişleri Bakanı | |
| Görev süresi 21 Kasım 1991 - 25 Haziran 1993 | |
| Başbakan | Süleyman Demirel |
| Yerine geldiği | Sabahattin Çakmakoğlu |
| Yerine gelen | Mehmet Gazioğlu |
| Türkiye Maliye Bakanı | |
| Görev süresi 12 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980 | |
| Başbakan | Süleyman Demirel |
| Yerine geldiği | Ziya Müezzinoğlu |
| Yerine gelen | Kaya Erdem |
| Türkiye Gençlik ve Spor Bakanı | |
| Görev süresi 3 Kasım 1969 - 26 Mart 1971 | |
| Başbakan | Süleyman Demirel |
| Yerine gelen | Sezai Ergun |
| Aydın Belediye Başkanı | |
| Görev süresi 18 Kasım 1955 - 31 Mayıs 1960 | |
| Yerine geldiği | Selim Yatağan |
| Yerine gelen | Enver Özbakan |
| 15. Gençlerbirliği Başkanı | |
| Görev süresi 1967-1968 | |
| Yerine geldiği | Yılmaz Mete |
| Yerine gelen | Hadi Özbay |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 12., 13., 14., 15., 16., 19. ve 20. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 25 Ekim 1961 - 12 Eylül 1980 | |
| Seçim bölgesi | 1961 - Aydın 1965 - Aydın 1969 - Aydın 1973 - Aydın 1977 - Aydın |
| Görev süresi 14 Kasım 1991 - 25 Mart 1999 | |
| Seçim bölgesi | 1991 - Aydın 1995 - Aydın |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İsmet Abdullah Sezgin 6 Ocak 1928 Aydın, Türkiye |
| Ölüm | 7 Aralık 2016 (88 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
| Partisi | Demokrat Parti (1952-1960) Adalet Partisi (1961-1980) Doğru Yol Partisi (1987-1997) Demokrat Türkiye Partisi (1997-2002) |
| Evlilik(ler) | Saadet Sezgin (1952-2004) |
| Bitirdiği okul | Ekonomi ve Ticaret Okulu, İzmir |
Yaşamı
değiştirİlköğrenimini Aydın'da, orta ve lise öğrenimini İzmir'de tamamladı. 1950 yılında İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu'ndan mezun oldu. Öğrencilik yıllarında atletizmle uğraştı. Talebe Cemiyeti başkanlığı yaptı ve Türkiye Millî Talebe Federasyonu'nun aktif bir üyesi oldu. Aynı yıl Denizli'de Türkiye Emlak Kredi Bankası'nın şubesinde göreve başladı. Denizli'de matematik öğretmenliği yapan Saadet Hanım'la evlendi.
1952 yılında Denizli'de Demokrat Parti (DP) İl İdare Kuruluna seçilerek politikaya atıldı. 1955 yılında henüz 27 yaşında iken Aydın Belediye Başkanı seçildi. Bu görevinden, 27 Mayıs 1960'ta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ülke yönetimine el koymasından sonra tutuklanarak ayrıldı. Tutukluluk süresinin sonunda Aydın'da Adalet Partisi (AP) İl Teşkilatı'nı kurdu. 1961 yılında yapılan Milletvekili seçimlerinde Aydın Milletvekili oldu. 1961 yılından 1980 yılına kadar aralıksız olarak AP'den Aydın Milletvekili seçildi. 1. (XII), 2. (XIII), 3. (XIV), 4. (XV), 5. (XVI), XIX., XX. Dönem Aydın Milletvekilliği yaptı.
1963'ten 1985'e kadar Türk Belediyeciler Birliği'nin Genel Başkanlığını yaptı. 1966-1967 yılları arasında Gençlerbirliği Başkanlığı görevinde bulundu. 1968 yılında AP Genel Başkan Yardımcılığı'nı üstlendi. 3 Kasım 1969'da II. Demirel Hükûmeti bünyesinde Türkiye'de ilk kez faaliyete geçen Gençlik ve Spor Bakanlığı'na getirildi. Bu görevini III. Demirel Hükûmeti'nde de sürdürdü. 12 Mart Muhtırası'nın (1971) ardından kurulan I. Nihat Erim Hükûmeti'nin göreve başlamasıyla bakanlıktan ayrıldı. 12 Kasım 1979 tarihinde kurulan VI. Demirel Hükûmeti'nde aldığı Maliye Bakanlığı görevini, 12 Eylül 1980'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin ülke yönetimine el koymasıyla bırakmak zorunda kaldı.
Siyasi yasakların kalkmasından sonra 1987'de Doğru Yol Partisi'ne (DYP) katıldı, 1991 yılında DYP'den yeniden Aydın Milletvekili seçildi. 20 Kasım 1991'de kurulan VII. Demirel Hükûmeti'nde İçişleri Bakanlığı yaptı. 25 Haziran 1993'te, Demirel'in Cumhurbaşkanı olması üzerine adaylığını koyduğu DYP Kongresi'nin 2. turunda adaylıktan çekildi. Tansu Çiller'in DYP Kongresi'ni kazanmasıyla bakanlık görevinden istifa etti. 1995'te TBMM Başkanlığına seçildi ve bu görevi seçime kadar sürdürdü.[1]
Temmuz 1996'da Refahyol Hükûmeti'ne tepki göstererek DYP'den istifa etti.[2] 7 Ocak 1997'de Demokrat Türkiye Partisi'nin (DTP) kurucuları arasında yer aldı. 30 Haziran 1997'de kurulan III. Mesut Yılmaz Hükûmeti'nde DTP'den Millî Savunma Bakanlığı yaptı, 11 Ocak 1999'da kurulan IV. Bülent Ecevit Hükûmeti'ne kadar bakanlık görevine devam etti. 1999 seçimlerinden sonra Hüsamettin Cindoruk'un istifasının ardından DTP Genel Başkanlığına seçildi. 18 Mayıs 2002'de Genel Başkanlıktan ayrılarak aktif politikayı bu mevkiden bırakmış nadir politikacılar arasında yer aldı.
İzmir'in Bornova ilçesinde, Atatürk Mahallesi'nde adını taşıyan bir ilköğretim okulu vardır. Saadet Sezgin (1928-2004) ile evliliğinden Seynan ve Ayşe olmak üzere iki kız çocuğu vardır. 7 Aralık 2016 tarihinde tedavi için kaldırıldığı GATA'da öldü.[3] Cenazesi Devlet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2007.
- ^ DYP'de tarihi kopuş 22 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 17/07/1996.
- ^ "İsmet Sezgin hayatını kaybetti". Habertürk. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2016.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Tansu Çiller |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999 |
Sonra gelen: Hüsamettin Özkan Hikmet Uluğbay |
| Önce gelen: Turhan Tayan |
 Türkiye Millî Savunma Bakanı 30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999 |
Sonra gelen: Hikmet Sami Türk |
| Önce gelen: Hüsamettin Cindoruk |
18. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı 18 Ekim 1995 - 24 Aralık 1995 |
Sonra gelen: Mustafa Kalemli |
| Önce gelen: Sabahattin Çakmakoğlu |
Türkiye İçişleri Bakanı 21 Kasım 1991 - 25 Haziran 1993 |
Sonra gelen: Mehmet Gazioğlu |
| Önce gelen: Ziya Müezzinoğlu |
Türkiye Maliye Bakanı 12 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980 |
Sonra gelen: Kaya Erdem |
| Önce gelen: Yeni makam |
Türkiye Gençlik ve Spor Bakanı 3 Kasım 1969 - 26 Mart 1971 |
Sonra gelen: Sezai Ergun |
| Önce gelen: Selim Yatağan |
Aydın Belediye Başkanı 18 Kasım 1955 - 31 Mayıs 1960 |
Sonra gelen: Enver Özbakan |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Hüsamettin Cindoruk |
Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı 1999 - 2002 |
Sonra gelen: Mehmet Ali Bayar |