Atletizmde Olimpiyat rekorları listesi

Vikimedya liste maddesi

1896'dan beri her dört yılda bir düzenlenen[a] Yaz Olimpiyat Oyunları'ndaki atletizm etkinliklerinde kırılan Olimpiyat rekorları, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kaydedilir. Oyunlarda yer alan atletizm yarışmaları; pist (koşular), saha (atmalar ve atlamalar), yol (yürüyüş ve maraton) ve kombine (heptatlon ve dekatlon) olmak üzere dört gruba ayrılır.[1] Oyunlar boyunca erkekler 24, kadınlar ise 23 dalda mücadele eder.[2] Bu dalların 21'i aynıyken, erkekler ekstra olarak 50 km yürüyüş dalında yarışır. Kadınlar heptatlona karşılık erkekler dekatlonda, kadınlar 100 metre engelliye karşılık erkekler 110 metre engellide mücadele gösterirler.[1] Bir 4 × 400 metre bayrak yarışı etkinliği ise ikişer erkek ve kadından oluşan takımların mücadelesine sahne olan karma bir kategoridir.

Usain Bolt'un 2008 Yaz Olimpiyatları'nda 200 metrede kırdığı dünya rekorunun Pekin Ulusal Stadyumu'ndaki dev ekrandan duyurulması

En uzun süredir kırılamayan Olimpiyat rekoru, Bob Beamon'ın 1968 Yaz Olimpiyatları'nda erkekler uzun atlamada yaptığı derecedir.[3] Atletin 8,90 m'lik atlayışı, o zamanki dünya rekorunu 55 cm'yle geride bırakmış ve Beamon'un vatandaşı Mike Powell'ın Tokyo'da düzenlenen 1991 Dünya Atletizm Şampiyonası'ndaki atlayışına kadar kırılamamıştı.[4] Son (2021 yılında) yapılan 2020 Yaz Olimpiyatları'nda erkeklerde dört, kadınlarda beş ve karma yarışlarda bir kategoride Olimpiyat rekoru kırıldı.

Oyunlar tarihi boyunca kırılan bazı Olimpiyat rekorları, daha sonra IOC tarafından iptal edildi. 1988 Yaz Olimpiyatları'nda Ben Johnson'ın 100 metrede 9.79 saniyeyle kırdığı dünya rekoru, performans artırıcı anabolik steroid madde tespit edildiğinden sporcunun diskalifiyesi ve rekorun iptaliyle sonuçlandı.[5] Róbert Fazekas, 2004 Yaz Olimpiyatları'ndaki erkekler disk atmada 70,93 metrelik derecesiyle Olimpiyat rekoru kırsa da, yarış sonrası yapılan kontrollerde kanında yasaklı madde tespit edilmesi nedeniyle altın madalyası ve rekoru geri alınmıştı.[6][7]

Erkekler değiştir

 
100 metre ve 200 metrede bireysel, 4 × 100 metre bayrak yarışında ise takımın bir parçası olarak üç Olimpiyat rekoru sahibi Usain Bolt
 
5000 ve 10.000 metre Olimpiyat rekortmeni Kenenisa Bekele

♦ işaretiyle aynı zamanda mevcut dünya rekoru, * işaretiyle ise kırıldığı dönemde aynı zamanda dünya rekoru olan dereceleri gösterir. Tüm veriler 2021 yılında yapılan 2020 Yaz Olimpiyatları sonu itibarıyla geçerlidir.

Dal Rekor Atlet(ler) Ülke Oyunlar Tarih Kaynak
100 metre 9.63 Bolt, UsainUsain Bolt   Jamaika (JAM) 2012 Londra 5 Ağustos 2012 [8]
200 metre *19.30 Bolt, UsainUsain Bolt   Jamaika (JAM) 2008 Pekin 20 Ağustos 2008 [9]
400 metre ♦43.03 van Niekerk, WaydeWayde van Niekerk   Güney Afrika (RSA) 2016 Rio 14 Ağustos 2016 [10]
800 metre ♦1:40.91 Rudisha, DavidDavid Rudisha   Kenya (KEN) 2012 Londra 9 Ağustos 2012 [11]
1500 metre 3:28.32 Ingebrigtsen, JakobJakob Ingebrigtsen   Norveç (NOR) 2020 Tokyo 7 Ağustos 2021 [12]
5000 metre 12:57.82 Bekele, KenenisaKenenisa Bekele   Etiyopya (ETH) 2008 Pekin 23 Ağustos 2008 [13]
10.000 metre 27:01.17 Bekele, KenenisaKenenisa Bekele   Etiyopya (ETH) 2008 Pekin 17 Ağustos 2008 [14]
Maraton 2:06:32 Wanjiru, SamuelSamuel Wanjiru   Kenya (KEN) 2008 Pekin 24 Ağustos 2008 [15]
110 metre engelli *12.91 Xiang, LiuLiu Xiang   Çin (CHN) 2004 Atina 27 Ağustos 2004 [16]
400 metre engelli ♦45.94 Warholm, KarstenKarsten Warholm   Norveç (NOR) 2020 Tokyo 3 Ağustos 2021 [17]
3000 m su engelli 8:03.28 Kipruto, ConseslusConseslus Kipruto   Kenya (KEN) 2016 Rio 17 Ağustos 2016 [18]
4×100 m bayrak yarışı ♦36.84 Carter, NestaNesta Carter
Michael Frater
Yohan Blake
Usain Bolt
  Jamaika (JAM) 2012 Londra 11 Ağustos 2012 [19]
4×400 m bayrak yarışı 2:55.39 Merritt, LaShawnLaShawn Merritt
Angelo Taylor
David Neville
Jeremy Wariner
  Amerika Birleşik Devletleri (USA) 2008 Pekin 23 Ağustos 2008 [20]
20 km yürüyüş 1:18:46 Ding, ChenChen Ding   Çin (CHN) 2012 Londra 4 Ağustos 2012 [21]
50 km yürüyüş 3:37:09 Kirdyapkin, SergeySergey Kirdyapkin   Rusya (RUS) 2012 Londra 11 Ağustos 2012 [22]
Yüksek atlama 2,39 m Austin, CharlesCharles Austin   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1996 Atlanta 28 Temmuz 1996 [23]
Uzun atlama *8,90 m Beamon, BobBob Beamon   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1968 Meksiko 18 Ekim 1968 [3]
Sırıkla atlama 6,03 m Braz, ThiagoThiago Braz   Brezilya (BRA) 2016 Rio 15 Ağustos 2016 [24]
Üç adım atlama 18,09 m Harrison, KennyKenny Harrison   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1996 Atlanta 27 Temmuz 1996 [25]
Gülle atma 23,30 m Crouser, RyanRyan Crouser   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 2020 Tokyo 5 Ağustos 2021 [26]
Disk atma 69,89 m Alekna, VirgilijusVirgilijus Alekna   Litvanya (LTU) 2004 Atina 23 Ağustos 2004 [27]
Çekiç atma 84,80 m Litvinov, SergeySergey Litvinov   Sovyetler Birliği (URS) 1988 Seul 26 Eylül 1988 [28]
Cirit atma 90,57 m Thorkildsen, AndreasAndreas Thorkildsen   Norveç (NOR) 2008 Pekin 23 Ağustos 2008 [29]
Dekatlon 9018 puan Warner, DamianDamian Warner   Kanada (CAN) 2020 Tokyo 5 Ağustos 2021 [30]

Kadınlar değiştir

 
10.000 m Olimpiyat rekorunu elinde tutan Almaz Ayana
 
Yüksek atlama Olimpiyat rekorunu elinde tutan Yelena Slesarenko

♦ işaretiyle aynı zamanda mevcut dünya rekoru, * işaretiyle ise kırıldığı dönemde aynı zamanda dünya rekoru olan dereceleri gösterir. Tüm veriler 2021 yılında yapılan 2020 Yaz Olimpiyatları sonu itibarıyla geçerlidir.

Dal Rekor Atlet(ler) Ülke Oyunlar Tarih Kaynak
100 metre 10.61 Thompson-Herah, ElaineElaine Thompson-Herah   Jamaika (JAM) 2020 Tokyo 31 Temmuz 2021 [31]
200 metre ♦21.34 Griffith-Joyner, FlorenceFlorence Griffith-Joyner   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1988 Seul 29 Eylül 1988 [32][33]
400 metre 48.25 Pérec, Marie-JoséMarie-José Pérec   Fransa (FRA) 1996 Atlanta 29 Temmuz 1996 [34]
800 metre *1:53.43 Olizarenko, NadejdaNadejda Olizarenko   Sovyetler Birliği (URS) 1980 Moskova 27 Temmuz 1980 [34]
1500 metre 3:53.11 Kipyegon, FaithFaith Kipyegon   Kenya (KEN) 2020 Tokyo 6 Ağustos 2021 [35]
5000 metre 14:26.17 Cheruiyot, VivianVivian Cheruiyot   Kenya (KEN) 2016 Rio 19 Ağustos 2016 [36]
10.000 metre ♦29:17.45 Ayana, AlmazAlmaz Ayana   Etiyopya (ETH) 2016 Rio 12 Ağustos 2016 [37]
Maraton 2:23:07 Gelana, TikiTiki Gelana   Etiyopya (ETH) 2012 Londra 5 Ağustos 2012 [34]
100 metre engelli 12.26 Camacho-Quinn, JasmineJasmine Camacho-Quinn   Porto Riko (PUR) 2020 Tokyo 1 Ağustos 2021 [38]
400 metre engelli ♦52.64 McLaughlin, SydneySydney McLaughlin   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 2020 Tokyo 4 Ağustos 2021 [39]
3000 m su engelli *8:58.81 Samitova-Galkina, GulnaraGulnara Samitova-Galkina   Rusya (RUS) 2008 Pekin 17 Ağustos 2008 [40]
4×100 m bayrak yarışı ♦40.82 Madison, TiannaTianna Madison
Allyson Felix
Bianca Knight
Carmelita Jeter
  Amerika Birleşik Devletleri (USA) 2012 Londra 10 Ağustos 2012 [34]
4×400 m bayrak yarışı ♦3:15.27 Ledovskaya, TatyanaTatyana Ledovskaya
Olga Nazarova
Mariya Pinigina
Olga Brızgina
  Sovyetler Birliği (URS) 1988 Seul 1 Ekim 1988 [41]
20 km yürüyüş 1:25:02 Laşmanova, YelenaYelena Laşmanova   Rusya (RUS) 2012 Londra 11 Ağustos 2012 [42]
Yüksek atlama 2,06 m Slesarenko, YelenaYelena Slesarenko   Rusya (RUS) 2004 Atina 28 Ağustos 2004 [23]
Uzun atlama 7,40 m Joyner-Kersee, JackieJackie Joyner-Kersee   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1988 Seul 29 Eylül 1988 [43]
Sırıkla atlama *5,05 m İsinbayeva, YelenaYelena İsinbayeva   Rusya (RUS) 2008 Pekin 18 Ağustos 2008 [40][44]
Üç adım atlama ♦15,67 m Rojas, YulimarYulimar Rojas   Venezuela (VEN) 2020 Tokyo 1 Ağustos 2021 [45]
Gülle atma 22,41 m Slupianek, IlonaIlona Slupianek   Doğu Almanya (GDR) 1980 Moskova 24 Temmuz 1980 [46]
Disk atma 72,30 m Hellmann, MartinaMartina Hellmann   Doğu Almanya (GDR) 1988 Seul 29 Eylül 1988 [27]
Çekiç atma *82,29 m Włodarczyk, AnitaAnita Włodarczyk   Polonya (POL) 2016 Rio 15 Ağustos 2016 [47]
Cirit atma 71,53 m Menéndez, OsleidysOsleidys Menéndez   Küba (CUB) 2004 Atina 27 Ağustos 2004 [34]
Heptatlon ♦7291 puan Joyner-Kersee, JackieJackie Joyner-Kersee   Amerika Birleşik Devletleri (USA) 1988 Seul 24 Eylül 1988 [34]

Karma değiştir

♦ işaretiyle aynı zamanda mevcut dünya rekoru, * işaretiyle ise kırıldığı dönemde aynı zamanda dünya rekoru olan dereceleri gösterir. Tüm veriler 2021 yılında yapılan 2020 Yaz Olimpiyatları sonu itibarıyla geçerlidir.

Dal Rekor Atletler Ülke Oyunlar Tarih Kaynak
4×400 m bayrak 3:09.87 Kajetan Duszyński
Natalia Kaczmarek
Justyna Święty-Ersetic
Karol Zalewski
  Polonya (POL) 2020 Tokyo 31 Temmuz 2021 [48]

Notlar değiştir

  1. ^ I. Dünya Savaşı nedeniyle 1916'da, II. Dünya Savaşı nedeniyle 1940 ve 1944 yıllarında düzenlenmezken COVID-19 pandemisinden ötürü 2020'de gerçekleştirilmesi planlanan etkinlikler 2021'de gerçekleştirildi.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Athletics". Olympic Movement resmi sitesi (İngilizce). 9 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2011. 
  2. ^ Watman, Mel (25 Temmuz 2008). "Evolution of Olympic Women's Athletics, 1928 to the present day" (İngilizce). Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  3. ^ a b Parker Morse (23 Ağustos 2008). "Beijing 2008 - Day Nine Summary - 23 Aug". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  4. ^ Gerald Eskenazi (31 Ağustos 1991). "Track and field; Back in Miami, Beamon Remains Down to Earth". The New York Times. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2008. 
  5. ^ "1988: Johnson stripped of Olympic gold". BBC. 27 Eylül 1988. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  6. ^ "Fazekas takes discus gold". BBC Sport. 23 Ağustos 2004. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  7. ^ "International Olympic Committee Executive Board Decision regarding Mr Robert Fazekas, born on 18 August 1975, athlete, Hungary, Men's Discus Throw" (PDF). Uluslararası Olimpiyat Komitesi. 20 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  8. ^ "London 2012 Olympics: Day Nine evening session". 5 Ağustos 2012. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012. 
  9. ^ "Bolt grabs third gold and record". BBC Sport. 22 Ağustos 2008. 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. 
  10. ^ "Rio Olympics 2016: Wayde van Niekerk breaks world record to win Olympic gold" (İngilizce). BBC Sport. 14 Ağustos 2016. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  11. ^ "800 Metres Results". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 9 Ağustos 2012. 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2012. 
  12. ^ "Ingebrigtsen'den olimpiyat rekoru". TRT Spor. 12 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021. 
  13. ^ "Bekele storms to Olympic double". BBC Sport. 23 Ağustos 2008. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008. 
  14. ^ Lynn Zinser (17 Ağustos 2008). "Jamaican Supremacy Continues, and So Does an Ethiopian's Comeback". The New York Times. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. 
  15. ^ "Wanjiru first Kenyan to win Olympic men's marathon". ESPN. 24 Ağustos 2008. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008. 
  16. ^ "Athletics - 110m Hurdles - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008. 
  17. ^ "Yasmani Copello 6. oldu". TRT SPOR. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021. 
  18. ^ "Report: men's 3000m steeplechase final". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2016. 
  19. ^ "4x100 Metres Relay Results". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 11 Ağustos 2012. 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. 
  20. ^ "United States powers to record-breaking 4 x 400m Relay gold". Pekin Olimpiyatları resmi websitesi. 23 Ağustos 2008. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008. 
  21. ^ "London 2012 20km walk results". 2012 Yaz Olimpiyatları resmî sitesi. 4 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012. 
  22. ^ "London 2012 50km walk results". 2012 Yaz Olimpiyatları resmi sitesi. 11 Ağustos 2012. 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. 
  23. ^ a b "Athletics - High jump - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  24. ^ "Report: men's pole vault final". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 16 Ağustos 2016. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  25. ^ "Athletics - Triple jump - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  26. ^ "Gülle atmada olimpiyat rekoru". TRT Spor. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021. 
  27. ^ a b "Athletics - Discus OR - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  28. ^ "Athletics - Hammer throw OR - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  29. ^ "Thorkildsen strikes gold in Men's Javelin Throw final". Pekin 2008 Olimpiyat Oyunları resmi sitesi. 23 Ağustos 2008. 22 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2008. 
  30. ^ "Damian Warner'den olimpiyat rekoru". TRT Spor.com. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021. 
  31. ^ "Athletics Women's 100m Final Results" (PDF). 31 Temmuz 2021. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 
  32. ^ "Athletics - 200 metres OR - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  33. ^ "Athletics - 200 metres WR - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008. 
  34. ^ a b c d e f "Olympic Games Records - Women". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  35. ^ "Kipyegon'dan olimpiyat rekoru". TRT Spor. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. 
  36. ^ "Report: women's 5000m final". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016. 
  37. ^ "women's 10,000m – Rio 2016 Olympic Games". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 12 Ağustos 2016. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  38. ^ "Kadınlar 100 metre engellide altın madalyayı Porto Rikolu Camacho-Quinn kazandı". aa.com.tr. 2 Ağustos 2021. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
  39. ^ "Mclaughlin dünya rekoruyla şampiyon". TRT Spor. 4 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2021. 
  40. ^ a b "Olympic Records". International Herald Tribune. The Associated Press. 22 Ağustos 2008. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008. 
  41. ^ "Records by event - 4x400m Relay". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  42. ^ "20km Race Walk Results". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 11 Ağustos 2012. 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. 
  43. ^ "Athletics - Long jump OR - Progression". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  44. ^ Andy Bull (19 Ağustos 2008). "Olympics: Isinbayeva raises the bar and the Bird's Nest roof". The Guardian. Londra. 16 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  45. ^ "2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nın dokuzuncu gününde yüzmede ve atletizmde dünya rekoru kırıldı". aa.com.tr. 1 Ağustos 2021. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2021. 
  46. ^ "Athletics - Shot put - Progrssion". Olympic Movement resmi sitesi. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008. 
  47. ^ "Day four full of firsts". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 15 Ağustos 2016. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  48. ^ "Athletics 4 x 400m Relay Mixed Final Results" (PDF). 31 Temmuz 2021. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.